Morgunblaðið - 10.01.1988, Side 24

24 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 10. JANÚAR 1988
,, pá sagi&T, ab vi& g&bum íengibokkar
Stærri biL^ pegar pnburarnirvac.ru fdeddir.11
Ast er...
O
... að fá hann til þess
að horfa á eftir sér.
Þetta er búið vinur. Mynd- Ekki skella hurðinni.
in er komin á sinn stað.
HÖGNI HREKKVlSI
þAP TIL þÍM' "
Effersey líklega rétfc-
asta nafn eyjarinnar
Til Velvakanda.
Páll Líndal segir í Reykjavíkur-
kafla ritsins Landið þitt ísland, að
fá ömefni séu til í fleiri útgáfum
en Örfirisey. Eyja þessi hefur m.a.
borið nafnið Effersey. Hér á eftir
verður reynt að sýna fram á, að
Effersey sé líklega hið réttasta af
mörgum nöfnum eyjarinnar.
Byrjum á latnesku sögninni
„faeere" sem þýðir að gera. (Þá
koma í hugann orð eins og faktor.)
í frönsku er til „faire“ sömu merk-
ingar. Nefnum aðeins latnesku
sögnina „efferre" = flytja, færa út,
lyfta upp, í frönsku „exferre". Orð
yfir fyrirtæki, athöfn, mál, fram-
kvæmd, er til í ensku „affair“, í
frönsku „affaire“ (fyrirtæki, versl-
un) og í dönsku „affære“ (mál,
framkvæmd). í særisku þýðir sam-
stofna orð búð. í skosku er til
orðmyndin „effeir" — „affair“. Af
ofangreindu sýnist mega draga þá
ályktun, að nafnmyndin Effersey
sé sú sem best á við: Effersey hafi
verið eyjan þar sem verslað var,
eyjan þaðan eða þangað sem vam-
ingur var fluttur og seldur eða
keyptur. Effersey gæti þannig lýst
því hlutverki sem eyjan eitt sinn
gegndi.
Hins vegar skal þess getið, að
til er breska ömefnið og ættamafn-
ið Efford sem mun þýða „vað sem
nothæft er um ljoru". Út frá þessu
mætti hugsa sér nafnið Effordsey.
Tengsl þama á milli em vissulega
sterk og einnig við Iatnesku sögnina
„efferre" = lyfta upp, hækka. Orð-
myndin Örfirisey mun og þannig
til komin. („Effertus" á latínu merk-
ir fullur, belgdur, og „efferas"
villtur, grimmur, hrikalegur.)
Hvað sem öllu líður virðist greini-
legt að orðmyndin Effersey er
upprunalegust af nöfnum eyjarinn-
ar.
Amgrímur Sigurðsson
Yíkyerji skrifar
Flestir sem Víkveiji hefur nefnt’
það við era fremur hlynntir
félagsskapnum nýja sem ætlar
meðal annars að berjast fyrir því
að fólk geti rekið nefið niður í mið-
bæ án þess að hafa það á tilfinning-
unni að það hafi rápað inn á æfingu
hjá alveg sérstaklega mannskæðri
popphljómsveit. Þó er einn og einn
ekkert hrifinn af þessu framtaki.
Rabbdálkahöfundur eins kollega
okkar var til dæmis ekki alls fyrir
löngu að ónotast út í mennina sem
stóðu að stofnun þessa andófsfélags
og virtist líta á þetta framtak þeirra
sem einskonar „sveitamennsku".
Inntakið í pistli hans var að svona
sérviskupúkar væra að heimta að
vera einir í heiminum, þeir felldu
sig allavega ekki við skarkala hans
og höguðu sér þar með allt að því
annarlega.
Sannleikurinn er auðvitað sá að
þessu er einmitt þveröfugt farið.
Það era sívæls- og glymjandamenn-
irnir sem haga sér eins og þeir
væra einir á jarðkringlunni og kæra
sig kollótta um þann sjálfsagða rétt
samborgara sinna að geta bragðið
sér bæjarleið án þess að liggja und-
ir þessu sljóvgandi síbunufargani.
xxx
að er til marks um óttann við
þögnina eða kyrrðina (því að
fárið er smitandi) að nú býðst
mönnum á stundum að hlusta á
einskonar spiladós þegar þeir
hringja í fyrirtæki ef verður örlítil
töf á því að sá sem um er spurt
skili sér í símann. Á meðan klingir
spiladósin einhverskonar dimma-
limm í eyrað á manni rétt eins og
menn séu farnir að óttast að við-
skipavinirnir sturlist ef þeim er
gefið tóm til að hugsa ótraflaðir í
svosem fimmtán til tuttugu sekúnd-
ur.
Einhver gaukaði því líka að
Víkveija á dögunum að hann hefði
þurft að hringja í útvarpið í nýja
stórhýsi þess við Efstaleiti og þá
hefðu verið spilaðar fréttir í eyrað
á honum á meðan náunginn sem
hann átti erindi við var leitaður
uppi.
En Víkveiji hefur ekki sannpróf-
að þetta — kannski það hafi bara
verið einskonar línubrengl.
xxx
Víkveiji vill enn og af marg-
gefnu tilefni minna textaþýð-
endur sjónvarpsstöðvanna á að það
er sitthvað að snara mæltu máli eða
rituðu. Fátt er afkárlegra en þegar
menn eiga að heita að vera að
spjalla saman á skjánum og „tala“
eins og klúðurslegur bókartexti.
Fátt er líka betur til þess fallið að
gera útaf við efnið. Rosalegasta
dæmið sem Víkveiji hefur á minnis-
blaði sínu í svipinn hljóðaði svo í
allri sinni dýrð: „Leyfðu okkur að
tjá þér hug vom í þinn garð.“
Þessum viðvöranarorðum væri
líka beint til þýðenda þess mynd-
bandefnis sem leigt er almenningi
ef ástandið væri bara ekki þannig
á þeim vígstöðvum að það tekur
því naumast.
Er þetta starf svo nánasarlega
borgað að það fáist enginn í það
nema skussinn? „Hann snýr heim
fullur hefndar,“ er upplýst um sögu-
hetjuna í textanum á myndbands-
kassanum sem Víkveiji var að
handfjatla fyrir skemmstu. Mætti
þó ætla að hinn svokallaði þýðandi
legði sig einmitt allan fram við til-
búning þessa prentaða söguþráðar
sem á að egpia viðskipavininn til
viðskiptanna.
Þessi bögubósar era eftir á að
hyggja nær aldrei nafngreindir.
Kannski skánaði framleiðslan ef
húsbændum þeirra, rétthöfum
myndbandanna, væri gert skylt að
leiða þá fram í dagsljósið.