Morgunblaðið - 07.02.1988, Blaðsíða 8

8 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. FEBRÚAR 1988
í Dúkkudansinum
Rætt við
JÓHANNES PÁLSSON
ballettdansara
Jóhannes Pálsson.
Morgunblaðið/Sverrir
prófi því alltaf getur eitthvað komið
fyrir sem bundið getur endi á dans-
feril, svo sem slys og þess háttar,
og því betra að hafa eitthvað annað
í bakhöndinni. Eftir stúdentsprófíð
ákvað ég hins vegar að halda áfram
dansnámi utanlands. Það var ekki
auðvelt því námslán lágu ekki á
lausu til slíks náms. Það er að vísu
hægt að fara í listaskóla með ballett-
deild en slíkir skólar eru ekki eins
góðir og sérhæfðir ballettskólar. í
sérhæfðum skólum eru ekki gefnar
einkunnir heldur er frammistaða
manna metin en ég fékk nú eigi að
síður námslán hér, ekki síst vegna
þess að.ég fékk skólastyrk frá skól-
anum þar sem ég var við nám,
School of The Pennsylvania Ballet
í Philadelphia, en sá skóli starfar í
tengslum við Pennsylvania Ballet
sem er virtur ballettflokkur í Banda-
.rílgunum. Peningamir dugðu þó
skammt en ég drýgði tekjumar með
því að fá mér íhlaupavinnu við skúr-
ingar. Síðast liðinn vetur var mér
boðinn nemendasamningur við bal-
Otrule
hvað
fólk vil
leggna
til þes
að ko
afram
B allettdans er ekki ýkja gömul
listgrein á íslandi enda höfðu forverar
okkar í þessu landi hvorki húsakynni
né aðstæður til að iðka slíkt. Þrátt
fyrir þessa staðreynd eiga íslendingar
samttiltölulega marga ballettdansara
og suma harla góða. Atvinnutækifæri
fyrir ballettdansara hafa þó löngum
verið fá hér á landi og því hefur
dansaranna oftlega beðið hálfgildings
útlegð hafi þeir viljað sinna list sinni.
Mörgum þeim sem gert hafa listdans
að atvinnu sinni hefur þannig verið
nauðugur einn kostur að leita út fyrir
landsteinana í því skyni. Hér heima
hefur að vísu um nokkurt árabil
starfað listdansflokkur, en
fjárhagslegt bolmagn hans hefur
aðeins leyft tiltölulega fáar sýningar
á ári. Þrátt fyrir að atvinnuástand í
þessari listgrein hafi verið og sé
raunar enn fremur bágborið á íslandi,
eru alltaf töluvert margir sem leggja
stund á ballettnám hér, þó miklum
mun fleiri stúlkur. Víðast hvar annars
staðar eru karlmenn einnig í miklum
minnihluta í ballettnámi. Við
íslendingar höfum þó átt nokkra góða
karldansara og skal þarfyrstan nefna
Helga TómaSson sem um langt árabil
var í hópi fremstu ballettdansara
heims.
Jóhannes dansar rússneska dansinn
Jóhannes Pálsson heitir ungur
maður sem nýlega er kominn heim
frá Kóreu þar sem hann dansaði í
ballettinum Hnetubijóturinn eftir
Tsjakowsky. Blaðamaður Morgun-
blaðsins ræddi við Jóhannes á
heimili foreldra hans við Látra-
strönd á Seltjamamesi. Jóhannes
kvaðst hafa byijað að dansa fyrir
áeggjan systur sinnar sem er heldur
eldri en hann og var í ballett. Þá
voru að hans sögn nokkrir strákar
í ballettnámi í Listdansskóla Þjóð-
leikhússins og höfðu þeir styrk hver
af öðrum bæði gagnvart stórum
hópi stelpna sem einnig var þar við
nám og ekki síður gagnvart öðrum
strákum sem sumir hverjir litu það
homauga að strákar væru að læra
ballett. „Mér var óneitanlega oft
strítt í skólanum fyrstu árin, það
hjálpaði þó mikið að við vorum
mörg héðan af Nesinu í ballettin-
um,“ segir Jóhannes og brosir breitt,
“svo lagaðist þetta með tímanum
og var alveg horfíð þegar ég kom
í Verslunarskólann en þaðan lauk
ég stúdentsprófí fyrir Qórum árum."
Jóhannes sagði að það hefði haft
mest að segja um það að hann ílent-
ist í ballettnámi að hann var
snemma láti'nn fara að taka þátt í
leiksýningum í Þjóðleikhúsinu.
“Fyrsta sýningin sem ég tók þátt í
var Ferðin til tunglsins eftir Ingi-
björgu Jónsdóttur, tónlistina samdi
Ingibjörg Þorbergs en dansana
samdi Ingibjörg Bjömsdóttir.
Seinna kom svo Kardimommubær-
inn sem mér þótti mjög spennandi
og þannig koll af kolli. Ingibjörg
Bjömsdóttir var orðin skólastjóri
Listdansskólans þegar ég kom í
skólann og svo komu stundum út-
lendir kennarar tíma og tíma. Það
fór svo að mér fannst alltaf meira
og meira gaman og varð æ fastari
í sessi í dansnáminu. Fyrst voru það
sem sagt bamasýningamar sem
héldu í mig en svo snérist þetta
smám saman við og mér fór að
fínnast dánsnámið sjálft æ skemmti-
legra. Hitt var verra að strákunum
fækkaði ár frá ári í skóianum þar
til við Einar Sveinn Þórðarson vor-
um orðnir einir eftir. Svo fór hann
út og þá fór nú verulega að syrta
í álinn í þeim efnum. Eg fann það
greinilega þegar ég kom út eftir að
hafa lokið námi hér heima að ég
var á eftir mnínum jafnöldrum í
stökkum og karladansi yfírleitt.
Námið hér var svo mikið miðað við
stelpumar. Það voru þó ljósar hliðar
á þessu máli, ég leið ekki fyrir lítil
tengsl við kvenfólk og fékk tölu-
verða innsýn í heim kvenna. Ég er
nokkuð kunnugur því hvemig stelp-
ur í dansflokki hugsa, og um hvað
líf þeirra snýst. Foreldrar mínir
hvöttu mig frá upphafi til þess að
halda áfram dansnámi, þau hafa
bæði áhuga á dansi og ýmis konar
listum og hvöttu okkur öll til að
fara í hljóðfæranám. Það fór nú svo
að systir mín hætti dansnáminu en
ég hélt áfram.
Fyrst til að byija með var dansná-
mið ekki erfítt en þegar iengra var
komið varð þetta mjög erfitt með
öðru námi, sérstaklega eftir að ég
var komin í Verslunarskólann Þá
var ég kannski í skólanum allan
daginn og hljóp svo beint í danstíma
og var þar allt kvöldið, þetta var
oft ansi strembið. Reyndar slapp ég
við að stunda leikfími í Verslunar-
skólanum en það munaði þó ekki
mikið um það því leikfímitímamir
voru bara tveir í viku en danstímam-
ir tíu til fimmtán fyrir utan sýningar
sem ég tók þátt í. Þegar mest var
um að vera í dansinum sleppti ég
stundum skólanum alveg tíma og
tíma. Hinsvegar fannst mér gott að
eiga vini utan ballettsins og lokast
ekki inni í þeim litla heimi. Flestir
mínir vinir vom úr Verslunarskólan-
um en auðvitað átti ég góða vini
meðal stelpnanna í ballettinum.
Skúraði gólf með ballett-
náminu
Árið 1981 fékk ég styrk úr List-
dansskóla Þjóðleikhússins og fór þá
til Bandaríkjanna til að kynna mér
ballett. Meðan ég var enn við nám
í Verslunarskólanum fór ég nokkr-
um sinnum á sumamámskeið,
tvisvar sinnum fór ég til Englands
og einu sinni fékk ég reyndar styrk
til utanfarar frá sjóði sem styrkti
unga listamenn. Þá hugsaði ég fyrst
til þess að gera ballettinn að atvinnu
minni. En við nánari umhugsun
þótti mér vissara að ljúka stúdents-
lettflokkinn og þá dansaði ég með
flokknum á öllum sýningum eins og
ég væri þar starfandi, en var ennþá
tengdur skólanum. Um vorið var
mér boðið að halda áfram með
flokknum en jafnframt barst mér
boð um að fara til Kóreu og í ferð
um Asíu. Þetta boð kom snögglega
í lok maí á sfðasta ári og ég talaði
við forstjóra dansflokksins sem ég
hafði dansað með. Hann var ekki
alltof ánægður með að ég færi og
sagði að ég yrði að taka þá áhættu
að annar yrði ef til vill kominn í
minn stað hjá flokknum þegar ég
kæmi til baka. Ég lét slag standa
og fór. Þegar ég kom aftur var
búið að ráða annan í stað mín, enda
hafði verið færð upp sýning þar sem
þurfti marga karldansara. Mér var
þó boðinn einhverskonar styrkur en
samningurinn gilti ekki lengur.
Skömmu seinna fékk ég tilboð um
að dansa í Kóreu um jólin og ég tók
því. Núna er ég að æfa með ís-
lenska dansflokknum í verki sem á
að frumsýna fjórtánda febrúar.
Þetta verk ber nafnið: Ég þekki þig,
þú ekki mig, og er verk sem er