Morgunblaðið - 12.06.1988, Blaðsíða 20

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. JÚNÍ 1988
20 B
Spánarrispur
r
* *
Ein af frægari
plötum jassög-
unnar er plata
Miles Davis
Scetches of
Spain. Sú plata
kom út 1959 og
nafn hennar má
þýða sem
Spánarrissur.
Á síðasta ári
kom út í Bret-
landi platan
Scratches of
Spain, eða
Spánarrispur, og gítarleikarinn
Billy Jenkins tók upp með sam-
vinnufélaginu Rödd guðs. Plötu-
umslagið vísar rækilega til plötu
Miles Davis, nema þá að maðurinn
utaná heldur á gítar en ekki tromp-
et. Þar lýkur líka samlíkingunni, því
tónlistin er allt önnur og á lítið
skylt við jass.
Á plötunni, sem er sjötta plata
Billys og sú þriðja sem hann vinn-
ur með samvinnufélaginu Rödd
guðs, er fariö frjálslega með flest
tónlistarlögmál og útkoman ertón-
listarlegur hrærigrautur sem verð-
ur trauðla lýst. Á köflum minnir
hún á plötu lans Carrs, Bella-
donna, en áður en varir bregður
fyrir hálfklassískum frösum í bland
við frasa frá Sergio Leone, eða frá
Lúðrasveit verkalýðsins, eða bara
i.

v ; -ý'-
■ *
flest það sem
hægt er að
ímynda sér. Billy
Jenkins, sem
leikur á gítar og
fiðlu, sýnir að
hann er snjall
gítarleikari, þó
ekki virðist hann
bera mikla virð-
ingu fyrir hinu
hefðbundna
hlutverki gítar-
stjörnunnar og
með sér hefur
hann tónlistarmenn úr öllum átt-
um. Þar má fyrsta telja trompet-
leikarann snjalla Chris Batchelor
og kollega hans John Eacott og
bassaleikarann Tim Matthewman.
Einnig bregður fyrir á plötunni hlut-
um af bresku sveitinni Three Mu-
staphas Three og fleiri sveita. Á
plötunni má heyra í saxófónum,
klarinetti, trombónum, túbum,
hljómborðum ýmiskonar, sellói,
víbrafóni, kassagítar, kontrabassa,
trommum og hinum ýmsu ásláttar-
hljóðfærum.
Eins og áður sagði er harla er-
fitt að lýsa þeirri tónlist sem á plöt-
unni er, en það er víst að hún er
hið besta móteitur við poppfroðu
og tilgerðarlegum nútímajass, þar
sem formið hefur iðulega borið
innihaldiö ofurliði.
Popp með
stórum staf
The Primftives, ásamt hljóm-
sveitum eins og Flatmates og Darl-
ing Buds, eru nú að uppgötva Popp
með stórum staf, hlut sem maður
hélt að hefði gleymst þegar Blondie
hætti störfum. Primitives hefur
reyndar verið kölluð hin nýja
Blondie og er háralitur og engla-
rödd söngkonunnar Tracey ekki
eina ástæðan.
Frumraun sveitarinnar, árið 1985,
vað hið yndislega Tru the Flowers,
fáránlega einfalt, þriggja hljóma und-
ur, en siöan fylgdu Really Stupid,
Stop Killing Me og Crash, allt
klassísk popplög. Þessi mínímalísku
meistaraverk eiga það sameiginlegt
að vera einföld, grípandi, kraftmikil
og hávaðasöm, eins og Popp á að
vera.
En í rauninni ætti að banna hljóm-
sveitum eins og Primitives að gefa
út stórar plötu. Hið sígilda smáskí-
fuform er eins og skapað fyrir þau,
en þau virðast ekki geta h'aldið uppi
dampinum á heilli breiðskífu. Lovely,
sem er þeirra fyrsta LP, er í heild
frekar óspennandi, fyrir utan fyrr-
nefnd lög og kannski l’ll Stick With
You (sem gæti reyndar verið á Eat
to the Beat). I hin lögin vantar ein-
hvern neista.
Kaupið endilega allar Primitives
smáskífur sem þið sjáið, en gleymið
Lovely.
AG
Ég er orðlaus
Þungarokk er fyrirbrigði sem skýt-
ur upp kollinum alltaf öðru hverju
og í hvert einasta skipti sem það
gerist er talað um nýtt blómaskeið
f sögu þess. Fyrir skömmu gerðist
það að svonefnt „thrash“-rokk
varð vinsælt og var þá talað um
að þungarokk væri orðið fullorðið
listform, þar sem allt væri tekið til
umfjöllunar, hvort sem það var
kjarnorkubál eða kynsjúkdómar.
Eftir að hafa hlustað á plötu
Megadeth, So Far, So Good, So
What?, get ég huggað tónlista-
runnendur með því að þungarokk
er bara orðið fimm ára og búið að
læra að blóta.
Aðalmaðurinn í Megadeth er
Dave Mustaine. Hann semur fletst-
öll lög og texta hljómsveitarinnar,
spilar á gítar og syngur og gerir
þetta allt frekar illa.
Upphaflag plötunnar gefur tóninn
með afar klisjukenndum leiðinlegur
gítarsólóum og lagið sem fylgir á
eftir því, Set the World Afire, tekur
af allan vafa um að þetta sé eitthvað
nýtt; þetta er bara gamall skarni í
nýjum umbúðum. Anarchy in the
UK er þarna líka og mega Megadeth
eiga það að jafn fullkomin nauðgun
á bæði lagi og texta er á fárra færi
(vonandi).
Afgangur plötunnar fer í hefð-
bundna þungarokkvitleysu: ein ball-
aða, tólf gítarsóló, textar eins og:
pabbi þinn er róni, mamma þín er
brjáluö og fleira í þeim dúr.
Væntanlegum kaupendum vil ég
ráðieggja að taka bara gömlu Kiss-
plöturnar sínar og spila þær á tvö-
földum hraða, frekar en að eyöa
peningum í svona rusl.
Ari
Andfætlingarokk
Andfætlingar vorir í Ástralíu hafa si'num rokksveitum á
að skipa, sem vonleg er, þó ekki hafi nema stöku sveit
heyrst á norðurhveli. Það stendur þó allt til bóta og á
þessu ári ætlar CBS að gera mikið átak í að kynna ástral-
skar rokksveitir á snærum fyrirtækisins og líkast verður
það einnig til að glæða áhuga á áströlskum sveitum al-
mennt.
Fyrir skemmstu kom út platan Australian Rocks 1988, sem
er hin aðgengilegasta safnplata með mörgu af því helsta
sem er á seyði á Ástralíumarkaði, þó varla sé hægt að rúma
rokktónlistarsköpun tíu milljón manna þjóðar á einni plötu.
Sveitirnar sem lög eiga á plötunni eru Midnight Oil, Party
Boys, Dave Dobbyn, Noiseworks, Flash and the Pan, Men-
tal as Anything og Wa Wa Nee. Af þeim er Mightnight Oil
kunnust hér á landi, enda er lagið Beds are Burning vin-
sælt um þessar mundir. Aðrar sveitir sem margir kannast
við eru Mental as Anything og Wa Wa Nee, en ekki er úr
vegi að reyna að gefa stutt yfirlit yfir sveitirnar.
Wa Wa Nee
Wa Wa Nee státar af því að
vera sú sveit áströisk sem hefur
vakið hvað mesta athygli þegar í
upphafi. Fyrsta og annað lag sveit-
arinnar náðu gullsölu þegar og þau
komu út og fyrsta LP-plata hennar
náði einnig gullsölu á fáeinum vik-
um (gull í Ástralíu er 35.000 ein-
taka sala). Wa Wa Nee er ekki
nema tveggja ára eða þar um bil,
en hefur þegar skipað sér í fremstu
röð ástralskra rokksveita.
Mental as Anything
Mental as Anything vakti at-
hygli í Bandaríkjunum og Bretlandi
á árunum 1982 til 1983 fyrir tón-
list sem var ögrandi og skemmti-
leg, en ekki síður fyrir kímni sveit-
arinnar sem skilaði sér ekki síður
í tónlist hennar, en í blaðaviðtölum
og sviðsframkomu. Sveitin ferðað-
ist um Bandaríkin 1982 með Men
at Work, og sneri aftur 1983. Meg-
inhluta ársins 1986 eyddi sveitin í
Bretlandi og Bandaríkjunum og
lagði grunninn að velgengni henn-
ar þar á síðasta ári, sem viröist
ætla að verða enn meiri á þessu.
Midnight Oil
Midnight Oil var farin að skapa
sér nafn fyrir harða rokktónlist og
innihaldsríka texta þegar árið
1978. 1979 sneri sveitin sér að
því að hjálpa nýjum sveitum að
koma undir sig fótunum og tók að
berjast fyrir rétti rokksveita al-
mennt í Ástralíu, auk þess sem
textar hennar fjölluðu gjarnan um
umhverfisvernd og atvinnuleysi og
stöðu frumbyggja Ástralíu. Nýj-
asta plata sveitarinnar, Diesel and
Dust, náði gullsölu á sautján klukk-
utímum og fór í piatínu á þremur
dögum. Af þeirri plötu er komið
lagið Beds are Burning, sem allf-
lestir kannast við, en það felur í
sér viðvörun til Ástrala vegna með-
ferðar þeirra á frumbyggjum lands-
ins og landinu sjálfu.
Party Boys
Rokksveitin Party Boys var sett
saman 1982 til þess eins að fara
í þriggja vikna tónleikaferð, en
hefur haldið hópinn upp frá því.
Það má segja að sveitin starfi á
jaðri ástralska rokkheimsins, þó
tónlistin sé lík flestu því sem þar
gerist, því hún hefur ekki starfað
með umboðsskrifstofu og haldið
samskiptum sveitarinnar við tón-
leikastaði og fjölmiðla pesónuleg-
um, þar til að fyrir skemmstu réði
sveitin sér umba. Mannaskipti
hafa verið tíð og alls hafa starfað
í sveitinni, sem sent hefur frá sér
fjórar plötur, um tuttugu manns.
Flash and the Pan
Flash and the Pan er dúó þeirra
Harry Vanda og George Young
(stóra bróður Angus Young úr
AC/DC) og hafa þeir starfað sam-
an síðan 1967. Lög eftir þá hafa
tekið upp popparar eins og Rod
Stewart, Grace Jones og David
Bowie, en einnig hafa þeir unnið
að útsetningum og upptökustjórn
hjá ýmsum, s.s. AC/DC auk eigin
tónlistasköpunar og plötugerðar.
1982 komu félagaranir lagi á topp
tíu í Bretlandi, en tóku sér tveggja
ára hvíld í kjölfar þess. Þeir gáfu
síðan út plötu seint á síðasta ári.
Dave Dobbyn
Dave Dobbyn starfaði með
sveitinni DD Smash, sem upprunn-
in er á Nýja-Sjálandi. Þegar að því
kom eftir fimm ára spilamennsku
á Nýja-Sjálandi að taka upp fyrstu
plötuna flutti sveitin til Ástralíu og
starfaði þar við miklar vinsældir,
allt til þess að Dave ákvað að reyna
fyrir sér á eigin spýtur. Ekki verður
annað sagt en að það hafi gengið
að óskum, því allt það sem hann
hefur sent frá sér hefur selst í tug-
þúsundatali. Dave semur öll sín lög
sjálfur og sér að auki um útsetn-
ingar og upptökustjórn á nýjustu
plötu hans, sem heitir Loyal.
Noiseworks
Noiseworks er yngsta sveitin
sem á safnplötunni er, en hún
hefur aðeins gefið út eina LP-
plötu. Það breytir því ekki að sveit-
in hefur vakið mikla athygli fyrir
tónlist sína og þykir með kraft-
meiri rokksveitum á suðuhveli.
Rokk aðsunnan
Eins og áður sagði er platan
Australian Rocks aðgengileg fyrir
þá sem hafa hug á,að kynna sér
andfætlingarokk og ekki er úr vegi
að benda mönnum einnig á fyrir-
taks sveitir eins og The Triffids,
Crime and the City Solution o.fl.
o.fl., þá þegar þeir eru komnir á
bragðið.
Prinsinn ástleit-
inn og kynæsandi
★ ★ ★ ★ 3/4
ÞAÐ eru ávallt tfðindi þegar Prince
sendir frá sér plötu og e.t.v. er eftir-
væntingin of mikil. Að minnsta
kosti þreytti það undirritaðan mjög
þegar gagnrýnendur fóru ham-
förum við útgáfu hverrar einustu
plötu eftir Purple Rain og fjargviðr-
uðust yfir því að þar væri ekki á ferð-
inni „Meistarastykkið”, sem þeir
höfðu fyrir satt að Prince ætlaði fyrr
eöa síðar að senda frá sér — platan
sem enda átti allar plötur, svo meit-
luöu orðtaki og íslenskri tungu sé
misþyrmt í senn.
Allar skífur Prince eru meistara-
stykki og þessi er engin undan-
tekning.
Það sem mér finnst mest um
vert í tónlist Prince er hin barns-
lega (ef ekki naíva) sköpunargleði,
sem hann virðist enga stjórn hafa
á, en bindur í tónlistarform með
því að krydda hana hverskonar
erótík. Sú erótík hneykslar hins
vegar engan því hún er greinilega
svo ótvírætt samofin fölskvalausri
ást — hverjum sem hún nú annars
beinist að.
Hér áður fyrr einblíndi Prince
nokkuö á hinar holdlegu nautnir
og hélt sig alfarið á yfirráöasvæði
Erosar. Þegar kom að Around The
World In a Day uppgötvaði hann
hins vegar Agape og kvað upp úr
með það að ástin (sú platónska)
skipti meiru en kynlífið. Nú virðist
hann hins vegar kominn með það
á hreint að Eros og Agape eru jafn-
mikilvægir þættir ástarinnar enda
er titillinn á plötunni Lovesexy.
Platan er að sumu leyti líkari
Parade en síðustu plötu hans Sign
of The Times, en hann leggur
meira upp úr að halda þræði
gegn um plötuna en oft áður. Yfir
henni er eitt yfirbragð, þrátt fyrir
að lögin séu auðaðgreind.
Prince virðist leggja upp úr því
að flækja málin ekki- um of með
flóknum útsendingum — helst ber
á miklum (og ekki of skipulögðum)
röddunum og hljómborðum, en
gítarinn er allt að því í aukahlut-
verki; helst notaður til þess að
væla sóló, sem höfð eru í bak-
grunni.
Lagið „Alphabet St.“ er þegar
rokið upp vinsældalista, en það
má eitthvað meira en lítið vera að
ef lagið „Dance On" fer ekki sömu
leið og lengra. Pottþétt danslag.
Platan hefur eitt stef, sem e.t.v
segir allt um þá Ijóðrænu, sem
Prince er sokkinn í:
Rain is wet, sugar is sweet
Clap your hands and stomp your feet
Everybody ... Everybody knows •
that when Love calls
you’ve got to go
Hvað þessi hræringur rokk-
slangurs og lýríkar á að þýða veit
ég ekki, en hitt er víst að á eyrum
lætur það unaðslega og dæmigert
fyrir þann sælgætishrærigraut
sem Prince ber á borð fyrir hlust-
endur. Þessi plata ætti að vera til
á betri heimilum.
Andrés Magnússon