Morgunblaðið - 10.08.1988, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. ÁGÚST 1988
17
Miðstýringarpína
sj ávarútvegsráðherra
Um dynti í stjómun sjávarútvegs, mismunun og þvergirðingshátt
eftirÁrna Johnsen
Miðstýringarpína framsóknar-
manna hefur verið dýrkeypt
íslenskri þjóð um langan aldur, en
verst er þó að framsóknarmönnum
virðist fyrirmunað að læra af
reynslunni og ætla því aldrei að
komast upp úr hjólfari stöðnunar-
innar. Miðstýringunni fylgir ævin-
lega mismunun og mismunun fylg-
ir tortryggni og óánægja sem eðli-
legt er, því það er vilji flestra Ís-
lendinga að sitja við sama borð.
Valdbeiting gegn
Suðurlandsmiðum
Með fiskveiðistjómun síðustu
ára var stigið skref sem kallaði frá
óhug í mörgum þótt nokkuð breið
samstaða næðist um nauðsynlega
en slæma ákvörðun. Undanfarin
ár hefur slagurinn síðan staðið um
túlkun og framkvæmd þeirrar
stefnu sem mörkuð hefur verið og
því miður er nú svo komið að í
raun og veru er þessi stefna ónýt
miðað við það annars vegar hvem-
ig farið er í kring um hana með
gífurlegu smáfiskadrápi og hins
vegar með mismunun og valdbeit-
ingu sem býr til aðstöðumun eftir
dyntum sjávarútvegsráðherra. í
stuttu máli er miðstýringarárátta
sjávarútvegsráðherra að fara eins
með marga útgerðarmenn landsins
og framsóknarblindan hefur farið
með stóran hluta íslensku bænda-
stéttarinnar sem býr við þá hrika-
legu aðstöðu að hafa allt óklárt
framundan, fátækt og jafnvel hok-
ur. Valdbeiting sjávarútvegsráð-
herra kemur mest niður á þeim sem
stunda fiskveiðar á Suðurlandsmið-
um í náinni framtíð en bitnar á
allri þjóðinni þegar til lengdar læt-
ur og má í þeim efnum fýrst nefna
hið ótrúlega sinnuleysi í eftirliti á
smáfiskadrápi. Sú staðreynd þýðir
einfaldlega að engir eða mjög fáir
árgangar í ársafla landsmanna eru
sterkir og það veldur því um leið
að mati allra fiskifræðinga að of
lítið magn af fiski gengur á Suður-
landsmið til hrygningar. Hér er um
að ræða heildarþátt þar sem ekki
er hugsað né framkvæmt til enda
miðað við áframhaldandi þróun.
Hvernig ætli f iskist i
kjördæmi Halldórs?
Sjávarútvegsráðherra hefur mis-
farið með vald sitt með því að hlaða
undir einn á kostnað annars. Það
er ekki nóg með það að hann hafi
Suðurlandsmið eins og almenning
fyrir landsflotann, heldur hefur
hann gert breytingar í stóru og
smáu sem ganga að þeim sem búa
á þessu svæði og hafa nýtt hefð-
bundið sín mið um langt árabil.
Sjávarplássin, Vestmannaeyjar,
Stokkseyri, Eyrarbakki, Þorláks-
höfn, Grindavík, Sandgerði,
Keflavík og fleiri meijast nú undir
þessum hæl sjávarútvegsráðherra
án þess að hafa til unnið.
í fréttum fyrir skömmu var sagt
frá því að sjávarútvegsráðuneytið
hefði lengt humarveiðitímabilið
vegna þess að Homfirðingum hefði
gengið svo illa framan af að veiða
upp í kvóta. Það er í raun með
ólíkindum að veiðitímabilið skuli
miðast við það hvernig fiskast í
kjördæmi Halldórs Ásgrímssonar
sjávarútvegsráðherra. En í fram-
haldi af því getum við skoðað fyrstu
vitleysuna og mismununina í fram-
kvæmd fiskveiðistjómar ráðher-
rans. Hornfirðingar eiga allt gott
skilið, en ekki umfram aðra í mikl-
um mæli. Þegar aflamarkið var
ákveðið á humri var miðað við
mjög góð ár Hornafjarðarbáta en
slæm humarveiðiár hjá öðmm
byggðarlögum, en allt frá upphafi
humarveiðanna hafa skipst á skin
og skúrir í þeim efnum. Með kerfí
ráðherrans var pláss í hans kjör-
dæmi gulltryggt og nú hafa Homa-
fjarðarbátar meginhlutann af
íslenska humarkvótanum. Síðan sú
stefna var fest á bæði borð hafa
margir þessir bátar hins vegar ver-
ið bæði lengdir og búnir mun kraft-
meiri vélum þannig að í raun og
vem em þeir út úr þeirri mynd sem
humarflotinn hefur verið miðaður
við.
Að segja nei og já
á sömu forsendum
Þar sem ljóst er að humarkvótinn
verður ekki fylltur í ár var farið
fram á það við sjávarútvegsráð-
herra, frá mörgum plássum, að
humarbátar sem em með sóknar-
mark á bolfiski en aflamark á
humri fengju að kaupa sér humar-
kvóta eða leggja þorsk- eða ýsu-
gildi á móti humaraflanum. Farið
var fram á þetta til þess að styrkja
útgerðina, vinnu í þessum plássum
og afkomu á dauðum tima, í raun
á nákvæmlega sömu forsendum og
humarveiðitímabil „Hornfírðinga"
er lengt. Þessu hefur verið hafnað.
Öll þessi vinnubrögð minna óneit-
anlega á það þegar framsóknar-
menn fengu því ráðið að kvóti
bænda landsins í mjólkurfram-
leiðslu miðaðist við góð ár á Norð-
urlandi en slæmt árferði á Suðurl-
andi. Það hefur þýtt margra millj-
óna lítra skerðingu á mjólkurfra-
meiðslu sunnlenskra bænda. Nú
hefur sjávarútvegsráðherra gengið
eins að útgerðarmönnum á Suður-
og Suðvesturlandi að ekki sé talað
um miðstýringarákvörðun hans í
gámaflutningi, sem hefur þau ein
rök framsóknarstefnunnar að leyfa
uppbyggingu og fjárfestingu, en
ekki öflun fjár upp í fjárfestingar-
Arni Johnsen
kostnað. Stór hluti bænda situr
uppi með gífurlega fjárfestingu
sem þeir urðu að sækja um leyfi
fyrir og fengu, en síðan fengu þeir
ekki svigrúm til þess að reyna að
standa við skuldbindingar sínar og
lýsir sér best í því að 2.000 sauð-
§'árbú landsins af alls 2.500 búum
eru undir 300 ærgildum að stærð
og rétti og það þýðir í raun það
sem fyrr er sagt, fátækt og hokur.
Það er að verða all dýrt fyrir þjóð-
félagið og framtíð þess hvemig
framsóknarmennskan hefur komist
upp með að hlaða undir sambands-
veldið á kostnað almennra og sjálf-
stæðra þegna þessa lands.
Að vera „Framsóknar-
gæðingur" á
kostnað annarra
Þá er það forkastanlegt hvemig
sjávarútvegsráðherra hefur hleypt
„framsóknargæðingum" inn á
ákveðin veiðisvæði með veiðarfæri
af þeirri stærð sem allir vita að er
öllum þeim smærri til mikils tjóns
og eyðileggur mörg veiðisvæði til
lengdar. Dragnótaveiðar með stór-
um bátum, eins og til dæmis Júpít-
er og Öm KE, á gmnnslóð Suður-
landsmiða er slíkur dónaskapur við
sjómenn þessa landsvæðis og
framtíð fískveiða á svæðinu að
engu tali tekur. En það var ekki
nóg með það að sjávarútvegsráð-
herra hleypti þessum stóru ryk-
suguskipum inn á viðkvæm og
vandmeðfarin mið smærri báta,
heldur skerti hann á einstæðan
hátt afkomu- og framtíðarmögu-
leika smærri bátanna sem hafa
verið á langlúmveiðum í tilrauna-
skyni. Í reglugerð um leyfi til langl-
úmveiða í dragnót segir að hver
veidd lest af langlúm skerði fram-
salsheimild í þorskígildum reiknað
með 750 kg og það á að koma hlut-
fallslega á fisktegundir miðað við
aflakvóta skipsins. Þó er það viður-
kennt í veiðileyfí að um tilrauna-
veiði sé að ræða, en samt er ætl-
ast til að menn brenni brýr að baki
'sér og fómi rétti sínum sem þó er
búið að traðka á meira og minna.
Það er vonandi að þvergirðings-
hættinum í æðstu stjóm íslensks
sjávarútvegs fari að linna og Hall-
dór Ásgrímsson yrði maður að
meiri ef hann tæki þannig á málum
að allir sjómenn og fiskvinnslufólk
á landinu fengju að sitja við sama
borð. Slíkt á ekki að fara eftir
þeirri tilviljun að vera ráðherra
ákveðins kjördæmis og það ætti í
ljósi þess að vera auðvelt mál fyrir
ráðherrann að gefa öllum humar-
veiðibátum kost á að veiða upp í
þann heildarkvóta sem miðað er
við á þessu ári. Það væri eitt spor
í rétta átt.
Höfundur er varaþingmaður
Sjálfstæðisflokksins fyrir Suður-
landskjördæmi.
SUMARGJALDDAGI
HÚSNÆÐISLÁNAVAR1.ÁGÚST SL.
FORÐIST OÞARFA AUKAKOSTNAÐ
VEGNA DRÁTTARVAXTA
c>a<] I IúsnæÖisstofnun ríkisins
LAUGAVEGI 77 101 REYKJAVÍK S: 69 69 00
fyrir konur á öllum aldri. Flokkar sem hæfa öllum
gja - þrek - jazz. Eldfjörugirtímar með léttri jazz- sveiflu.
NRITUNARSÍMIÁ BÁÐA STAÐI83730
Suðurveri, sími 83730 Hraunbergi, sími 79988
KERFI
FYRIR UNGAR OG HRESSAR
l' L
GYLMIR/SlA