Morgunblaðið - 25.06.1989, Blaðsíða 4

Morgunblaðið - 25.06.1989, Blaðsíða 4
4 C MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 25. JÚNÍ 1989 UPPINN OG IALNÆMIMARKAÐSHYGGJUNNAR að segja okkur frá stráknum Andra og Einar Már gerði veröld strák- anna að ævintýraheimi í Riddurum hringstigans og Vængjaslætti í þak- rennum. Marquez varð metsöluhöf- undur á íslandi og Guðbergur skrif- aði Sögu af manni sem fékk flugu í höfuðið. Nýraunsæi Eldhúsmelln- anna vék fyrir skemmtilegum furðusögum í anda töfra-raunsæis suður-ameríska og braggahverfin voru endurbyggð í Eyjabókum Ein- ars Kárasonar. Thor varð metsölu- höfundur og handhafi bókmennta- verðlauna Norðurlandaráðs út á Grámosinn glóir og konumar mættu tvíefldar til leiks svo mönn- um þótti nóg um og talað var um það í fúlustu alvöru hvort kvenrit- höfundar væru að yfirtaka bók- menntasköpunina, stela skáld- skapnum eins og Gunnlöð Svövu Jakobsdóttur. Ljóðagerð blómstraði sem aldrei fyrr, allir voru að yrlqa og fólk flyktist á Borgina til Besta vinar ljóðsins, Norræn Ijóðlistar- hátíð var haldin og einn dagur á ári hverju kenndur við Ljóðið. Islensk leikritun tók mikinn fjör- kipp á níunda áratugnum. Stundar- friður Guðmundar Steinssonar var sýndur víða um heim, Skjaldbaka Arna Ibsens komst þangað líka, á Akureyri var Sölvi Helgason gull og gersemi. Dagur vonar og Bíla- verkstæði Badda, Uppreisn á ísafirði og Síldin er komin gengu von úr viti í stóru leikhúsunum. Nýir leikhópar spruttu upp eins og gorkúlur; Egg-leikhús, Revíuleik- hús, Frú Emelía, Hitt leikhúsið, Gríniðjan, Gránufélagið, Þíbylja, Svart og sykurlaust. Gróskan var gífurleg og fjölbreytnin í sýningar- stöðum ekki síður, kjallarar, mynd- listarsalir, veitingahús og háaloft urðu leikhús á einni nóttu, Beckett, Strindberg, Pinter, Fassbinder, Shepard, Shakespeare og Tsjekhov tíðir gestir á íslenskum fjölum. Sjónvarpsleikrit héldu uppteknum hætti með að verða áhorfendum hneykslunarhella, Líkamlegt sam- band í norðurbænum, Bleikar slauf- ur, Líf til einhvers, Tilbury, allt var þetta klám og óhroði sem höfunda íesendabréfa hryllti við. Ný kynslóð tónsmiða kvaddi sér hljóðs í upphafi tugarins; Hafliði Hallgrímsson, Hjálmar.H. Ragnars- son, Karólína Eiríksdóttir og fleiri tóku sér stöðu við hlið annarra tón- skálda. íslenska hljómsveitin leit dagsins ljós og tónleikar af marg- víslegum toga voru nær daglega yfir veturinn. Atli Heimir samdi Silkitrommuna sem fór alla leið til Venesúela, Islenska óperan var stofnuð, Kristján Jóhannsson lagði heiminn að fótum sér og Ólöf Kol- brún söng Kamelíufrúna. Bygging tónlistarhúss var mál málanna, tölv- umar héldu innreið sína í tónsmíð- amar og íslensk tónverkamiðstöð kappkostaði að koma íslenskri tón- list á framfæri erlendis. Hópar af menntuðu tónlistarfólki streymdu heim frá námi hvaðanæva að, Lista- hátíðir drógu ýmis stór nöfn upp á skerið og forn hljóðfæri og flutn- ingsmáti náðu athygli á ný. For- dómar almennings minnkuðu og nútímatónlist náði töluverðri fót- festu, kreddufesta minnkaði og áhugi á óperusmíð blossaði upp, meðal annars hjá Atla Heimi og Thor Vilhjálmssyni sem bjuggu Vikivaka Gunnars Gunnarssonar í búning ópem. Málverkið var málið í myndlist- inni á níunda áratugnum. Myndlist- armönnum ijölgaði ótrúlega og verð á myndlist rauk upp úr öllu valdi. Þar eins og annars staðar urðu ungu mennimir áberandi, níundi áratugurinn er áratugur æskunnar og þótti ýmsum eldri listamönnum nóg um fýrirferð unglinganna. Opn- anir myndlistarsýninga vom að meðaltali annan hvern dag, menn keppast um að vera fmmlegir, öðmvísi, velja sér hvern þann stíl er þeim sýnist, hlaupa jafnvel milli * f f ;ii stílbrigða. Oft er engin leið að greina milli þrykkimyndar og mál- verks, málverks og skúlptúrs, skúlptúrs og umhverfis, umhverfis og málverks, allt er leyfilegt, mark- miðið ekki lengur að breyta heimin- um, heldur meika það á undan koll- egunum. Ef Steingrímur er maður áratug- arins í pólitíkinni þá hlýtur Valgeir Guðjónsson þann sess í poppinu. Sama hvort syngja þarf handknatt- leiksliðið inn í þjóðarsálina, keppa í Eurovision, ganga heim eða bara að finna rétta melódíu á réttum tíma eins og Popplag í G-dúr, Val- geir er maðurinn. Annað óskabarn íslenska poppbransans er Bubbi Morthens, allt frá ísbjarnarblúsnum til Zerbian Flower hafa plötur hans mnnið þjóðinni í rrferg og blóð. Og svo var hann í samkmlli við Megas sem átti kommbakk tugarins. Purrkur pillnikk og Tappi tíkarrass mnnu saman í Kukl og síðan Sykur- mola sem áttu ógleymanlegasta Ammæli seinni ára og staðhæfa að lífið sé of gott til að eyða því í annað en að leggja undir sig heim- inn. Stuðmenn hættu Strax og Oxzsmá féll í stafí fyrir Langa sela og skuggum hans. Madonna átti hvem smellinn af öðram, Prince þótti töff, Cohen kom og Michael Jackson gerði íslensk ungmenni að dansóðum gúmmídúkkum. LÍFSSTÍLL/TÍSKA „Hvað það er orðið töff að vera ríkur,“ svaraði Einar Öm Bene- diktsson, sykurmoli, þegar hann var spurður hvað hann teldi einkenna lífstíl og tísku níunda áratugarins. En svo einfalt er málið nú kannski ekki. Segja má að nánast allt hafi verið í tísku, sveiflumar örari en oftast áður og „það sem æði er í dag orðið úrgangur á morgun". Áherslan á híð ytra útlit hefur þó aukist til muna og fágun og glæsi- leiki í fyrirrúmi. Hinar örgustu „mussupíur" breyttust í hátísku- drósir á einni nóttu og þeir gömlu góðu dagar þegar gallabuxurnar og kínaskómir vom jafngjaldgeng-' ur klæðnaður í skólanum og á skemmtistaðnum virðast liðnir. Uppinn og tæfan (the bitch) em par áratugarins; glæsileg, heilbrigð, rík og pottþétt bæði í atvinnu og einkalífi. Líkamsræktar- og heil- brigðisæði einkenndu tuginn og ef eitthvað var „out“ þá var það öldr- un. Snyrtivöruframleiðendur keppt- ust við að setja á markað vömr sem stöðva eiga eðlilega framrás náttúr- unnar og Victoria Principal, Jane Fonda, Cher og Joan Collins em lifandi dæmi um sigurinn á elli kerl- ingu. Þrátt fyrir þetta hefur tískan færst meira í átt til einhvers ótiltek- ins fullorðinsaldurs og sífellt verður erfiðara að ráða í aldur fólks af útliti og klæðaburði. Jakkafata- menningin ríkir enn, kjóll og hvítt og samkvæmiskjólar við hátíðleg tækifæri, óformlegri uppaklæðnað- ur þess á milli. FJÖLMIDLAR Manstu þegar sjónvarpsdagskrá- in var þrír tímar á kvöldi og engin á fimmtudögum? Ótrúlegt en satt það var á þessum áratug. En um 1981 varð sprengingin, myndbönd- in mddust inn á annað hvert heim- ili, og menn sném jafnvel út úr gamla Led Zeppelin-textanum og sungu um „the land of ice and snow, the midnight sun and the video“, •myndbandaleigur spmttu upp á hveiju götuhomi, börn foreldra sem ekki áttu myndbandstæki sáust ekki heima, þjóðin sat dáleidd fyrir framan tækin. Útvarpið fór að senda út í steríó, Rás 2 hóf útsend- ingar, og eftir gildistöku nýju út- Imelda Marcos flúði Filipps- eyjar ásamt manni sínum og skildi eflár 3000 pör af skóm Krakkið gerði innrás í stór- borgir Ameríku tUUU fyrív da“ða ÍínSnéStás^»töSsöaVe/ii Madonna dásamaði efii JsnyggjunaogMarylin ■csr- Fegrunarlyqaframleið- endur skáru upp herör gegn eðlilegri framrás náttúrunnar Tölvurnar lögðu undir sig heim ili jafnt sem vinnustaði

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.