Morgunblaðið - 03.12.1989, Blaðsíða 10

Morgunblaðið - 03.12.1989, Blaðsíða 10
10 MQRGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 3. DESEMBER 1989 ■Er litUsrirðandi fiaiiilioina gagn- vart konum jafn- réttisbrot eða bara ókurteisi? / ■ Jafnrcttismál ■ ólcstri vcgna viö- urlagalcysis laga iim jafna stöðu karla og kvcnna. ■í mörgum tilfeU- iiin cru úrskurðir Jafnrcttisráðs hundsaðir og ofl- Icga licggur sá scm hlifa skyldi — hið opinbera. / um tilmælum ráðsins á bug, en Jafnréttisráð stefndiu málinu fyrir dómstóla fyrir hönd Klöru í byrjun þessa árs. Þar sem hér er um próf- mál að ræða er ólíklegt annað en því verði vísað til hæstaréttar á hvorn veginn sem dómur annars fellur. En hvemig horfa málin við Klöru ívarsdóttur, sem synjað var um stöðuna? „Við gengum út, ég og skrif- stofustjórinn, í ágúst í fyrra,“ segir Klara. „Það er ekkert grín að þurfa að standa í svona málum, ekki síst í svona plássi þar sem setið er um hveija stöðu — tala nú ekki um svona starf, sem ekki er á hveiju strái. Ég hrapaði vitaskuld í tekjum, því hið eina, sem mér stóð til boða eftir Andrés Magnússon Kvennadagurinn 24. október var haldinn hátíðlegur með eftir- minnilegum hætti hér á landi fyrir 14 árum og vakti hann mikla athygli hvarvetna á jarð- kúlunni. I framhaldi af þeirri jafiiréttisumræðu samþykkti Al- þingi lög um jafha stöðu karla og kvenna og var Jafnréttisráð sett á laggirnar til þess að fylgj- ast með framkvæmd þeirra. Að öllu jöfiiu eru jafiiréttismál ekk- ert sérstaklega í deiglunni nú orðið, þrátt fyrir að margir reyni að vekja athygli á ýmsu mis- rétti, sem enn virðist viðgangast. En hefúr eitthvað miðað í áttina? Ahveiju ári er fjöldi mála kærður til Jafnréttis- ráðs, þar sem fólk telur sig hafa verið misrétti beitt vegna kynferðis. Ráðið úrskurðar hvort um sé að ræða brot á lögum um jafna stöðu karla og kvenna og þá skyldi mað- ur ætla, að málinu væri lokið. En er svo? í allt of mörgum tilfellum virðast menn beinlínis hundsa úrskurði ráðsins og í mörgum tilvikum hegg- ur sá er hlífa skyldi — hið opinbera. I ár hafa 7 mál verið tekin fyrir í Jafnréttisráði og sex afgreidd. í grófum dráttum má skipta af- greiðslu mála í þrennt. í fyrsta lagi þau mál, sem talin eru brot á lög- gjöfinni, í öðru lagi þau, sem ekki eru talin brot, og í þriðja lagi þau mál, þar sem látið er nægja að koma á framfæri ábendingum um það, sem betur mætti fara og í flest- um tilvikum er orðið við þeim ábendingum. Elsa Þorkelsdóttir, fram- kvæmdastjóri Jafnréttisráðs var spurð hvort starf stofnunarinnar undanfarin 14 ár hafi skilað sér. „Það er auðvitað mjög erfitt að meta slíkt. Við höfum oft vísað til þess að ákvæðinu um auglýsingar, sem ekki mega vera öðru hvoru kyninu til lítilsvirðingar og minn- kunnar, hefur verið æ betur fram- fylgt. Þessar auglýsingar sjást varla hér lengur, en það þarf ekki að fara lengra en til Frakklands til þess að sjá léttklæddar stúlkur dilla sér við að auglýsa potta. Þama er beinharður árangur. Hefur kæra eitthvað að segja? Elsa segir þess mörg dæmi að launakærur hjá ríkinu séu leystar áður en til formlegrar kæra kemur, enda er yfirleitt auðvelt að leysa þau mál. „Öðra máli gegnir um stöðuveitingar, því þrátt fyrir að um ótvírætt brot á lögunum sé að ræða er ekki hægt reka þann, sem fékk stöðuna, því þá er atvinnurek- andinn — enn sem fyrr á þetta sérs- taklega við um ríkið — bótaskyldur. Tilfellið er bara það, að atvinnu- rekendur — bæði ríkið og þeir, sem era á hinum fijálsa vmnumarkaði — vilja í lengstu lög forðast kærur, því menn era hræddir við að fá á sig þann stimpil að þár sé misrétti daglegt brauð. Skaðinn er náttúru- lega skeður, en yfirleitt má rekja það til vanþekkingar á lögunum, sem oftast er snarlega bætt úr þeg- ar svona er komið. Auðvitað gætir oft stífni, atvinnurekendur svara og segjast hafna niðurstöðunni og svo framvegis og allur gangur á því. En yfirleitt held ég að kærur veki menn alvarlega til umhugsun- ar.“ NorðQörður Á miðju ári í fyrra var ráðinn nýr sparisjóðsstjóri til Sparisjóðs Norðijarðar á Neskaupstað. Þrátt fyrir að ákvæði séu í kjarasamning- um þar um, var staðan ekki aug- lýst, en á fundi sparisjóðsstjómar var rætt um tvo einstaklingá, sem til greina kæmu í stöðuna, þau Svein Árnason og Klöra ívarsdóttur og var Sveinn ráðinn. Sú ákvörðun var kærð til Jafnréttisráðs. Jafnréttisráð kannaði fyrst menntun og starfsreynslu umsækj- endanna og reyndist hvorugur þeirra vera með sérstaka viðskipta- menntun. Klara er gagnfræðingur en Sveinn með húsgagnasmíðapróf. Klara hafði hins vegar langa starfs- reynslu hjá sparisjóðnum og Sveinn hafði m.a. sinnt fjármálastjórn hjá tveimur sveitarfélögum. Niðurstaða Jafnréttisráðs var sú að ráðningin bryti í bága við jafn- réttislöggjöfina og var úrskurðurinn rökstuddur með því, að báðir um- sækjendur hefðu áþekka menntun og starfsreynsla þeirra beggja gæti nýst í stöðu sparisjóðsstjóra, svo hæfni viðkomandi var ekki dregin í efa. Hins vegar taldi ráðið ótví- rætt að túlka skyldi jafnréttislög- gjöfina á þann veg, að atvinnurek- anda bæri að ráða þann umsækj- andann, er væri af því kyni, sem væri í minnihluta í starfsgreininni, ef umsækjendur teldust jafnhæfir að öðra leyti. Þetta taldi ráðið eitt og sér nægja til þess að ekki færi milli mála, að ákvörðun sparisjóðsstjórnarinnar teldist brot á lögunum. Ráðið benti ennfremur á að áralöng starfs- reynsla Klöru hlyti að teljast henni til tekna. Þá var einnig vísað í kjara- samning Sambands íslenskra bankamanna við bankana, en þar er kveðið á um að bankamenn skuli að jafnaði ganga fyrir við ráðningar til bankanna. Að þessu sögðu beindi Jafnréttis- ráð þeim tilmælum til Sparisjóðsins að Klara yrði þegar ráðin spari- sjóðsstjóri. Stjórn sparisjóðsins vísaði þess- eftir útgönguna, var hálft starf á bæjarskrifstofunni, þar sem ég er nú. Málflutningurinn gengur ekki út á að fá stöðuna, heldur að fá skaða- bætur, enda hafa umskiptin í lífi mínu orðið töluverð. Ég geng ekki inn í starf hjá sparisjóðnum úr því, sem komið er. Annað en skaðabóta- krafa kemur heldur ekki til greina, því þrátt fyrir að hér á landi sé í gildi jafnréttislöggjöf, sem er að stofni 14 ára gömul, era engin við- urlög við brotum á henni. Lögin era bara brotin og ekkert við því að gera. Reyndar skilst mér að í fram- varpi, sem Jóhanna Sigurðardóttir, félagsmálaráðherra, ætlar að leggja fyrir Alþingi í vetur, séu viðurlagaá- kvæði, þannig að þessi brotalöm verður vonandi brátt úr sögunni." Klara segist hin ánægðasta með

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.