Morgunblaðið - 23.01.1990, Blaðsíða 37

37
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 23. JANÚAR 1990
Ennfremur átti Högni í fórum
sínum hljóðrituð samtöl, er hann
hugðist færa í letur, við Jón
Grímsson á ísafirði, kunnan bar-
áttumann og róttækiing á sinni tíð
og hefði verið fróðlegt að sjá þá
sögu á prenti.
Kynni okkar Högna hófust ekki
að neinu marki fyrr en ég var kom-
inn á þrítugsaldur.
Þá var ég að bauka í blaða-
mennsku og því var gott að eiga
frænda sem var sjóaður í bransanum
og gat miðiað af þekkingu sinni og
reynslu, enda leitaði ég ósjaldan til
hans og kom jafnan fróðari af þeim
fundum.
Högni var oft gagnrýninn og
óvæginn í dómum sínum um menn
og málefni og fengu margir til te-
vatnsins hjá honum, er hann lét
vaða á súðum. Þó unni hann flestum
sannmælis, sér í lagi gömlum starfs-
bræðrum á fréttastofu útvarps, sem
hann virti ákaflega mikils fyrir
andagift þeirra og snilli.
Þrátt fyrir hijúfan húmor á
stundum og kaldhæðnisleg tilsvör í
véfréttastíl, sem hann tamdi sér
öðrum mönnum fremur, átti Högni
Torfason marga ljúfa strengi í hörpu
sinni.
Hann var geðríkur tilfmninga-
maður, mótaður af hörku kalda
stríðsins og hrikaleik vestfirskra
fjalla.
Það var sjaldan logn í kringum
þennan mann.
Eftir að ég fluttist búferlum úr
Reykjavík, út á land, hittumst við
frændur æ sjaldnar, en þegar það
gerðist urðu einatt fagnaðarfundir.
Mér eru í minni síðustu samfundir
okkar, norður í Trékyllisvík á
Ströndum, þar sem ég var búsettur
um hríð, en þangað kom Högni í
stutta heimsókn ásamt Lóu dóttur
sinni. Þau feðgin voru reyndar á
yfírreið um kjördæmið í þeim til-
gangi að sannfæra kjósendur um
ágæti Lóu, í prófkjöri Sjálfstæðis-
flokksins á Vestfjörðum fyrir al-
þingiskosningar 1987. Þetta tókst
að sínu leyti, því frænka mín náði
5. sæti í prófkjörinu — ekki síst
fyrir dijúga liðveislu föður síns, sem
var öllum hnútum kunnugur í fjórð-
ungnum frá fornu fari.
Högni var glaðbeittur og lék við
hvern sinn fíngur. Hugurinn hvarfl-
aði víða til fortíðar og nútíðar og
dægurmál líðandi stundar voru reif-
uð og afgreidd með viðeigandi hálf-
kæringi að hætti okkar frænda!
Hugstæðasta umræðuefnið var
þó byggðin og mannlífíð við Djúp
þar sem hann átti rætur sínar og
hafði ávallt sterkar taugar til. Talið
barst einnig að föður Högna og afa
mínum, Torfa heitnum Halldórs-
syni, skipstjóra en eftir því sem
árin liðu urðu þeir feðgar æ líkari
í fasi og svipmóti.
Aðdáunarvert var hve samhent
feðginin voru og augljós sá mikli
áhugi sem Högni sýndi framboði
dóttur sinnar. Hann lagði sitt lóð á
vogarskálarnar og stuðlaði að vel-
gengni hennar með vasklegri fram-
göngu sinni þó ekki hefðu þau er-
indi sem erfiði norður í Árneshreppi
á Ströndum, höfuðvígi Framsóknar-
flokksins og pólitískri föðurleifð
Steingríms Hermannssonar!
Að leiðarlokum kveð ég Högna
frænda minn hinstu kveðju og
þakka honum minnisstæð kynni.
Jafnframt færi ég Guðbjörgu Guð-
bjartsdóttur, eftirlifandi eiginkonu
hins látna, og bömum þeirra hjóna,
Hildigunni, Lóu, Yngva og Áðal-
heiði, dýpstú samúðarkveðjur frá
mér og fjölskyldu minni.
Ég óska frænda mínum farsællar
lendingar á strönd hinnar miklir
móðu.
Gunnar Finnsson
Vorið 1967 kom Sigurður Bjarna-
son frá Vigur á máli við mig, en ég
var þá þingfréttaritari Morgunblaðs-
ins, og réði mig að vinna á skrif-
stofu Sjálfstæðisflokksins á Ísafirði
fram að kosningum.
Skömmu síðar sá ég Högna Torfa-
son í fyrsta sinn, og ég gleymi ekki
fyrstu orðum hans til mín: „Svo þú
er pilturinn, sem senda á vestur að
passa mig.“
Mikil harka hafði hlaupið í fram-
boðsmál þar vestra. Þorvaldur Garð-
ar Kristjánsson hafði lotið í lægra
haldi fyrir liði Vigurmanna og Matt-
híasar Bjarnasonar og tók ekki sæti
á listanum það sinn. Högni Torfason
var þá erindreki Sjálfstæðisflokksins
á Vestfjörðum og gætti vissrar tor-
tryggni í garð hans, einkum úr hópi
Matthíasarmanna, en Þorvaldur var
þá framkvæmdastjóri flokksins og
yfirmaður Högna og hafði ráðið
hann. Högni vann í kosningunum
af eindrægni og hollustu við Sjálf-
stæðisflokkinn.
Ég fór vestur og bjó hjá þeim
Matthíasi Bjarnasyni og frú Kristínu
Ingimundardóttur. Þar var gott að
vera og lærdómsríkt.
Því var ekki að neita, að Högni
var orðinn nokkuð einangraður á
ísafirði. Átökin höfðu verið hörð og
óvægin og staðið lengi. Högni tamdi
sér aldrei mjúkmæli hirðmanna og
áskildi sér ætíð rétt að hafa eigin
skoðanir. Hreinskipti hans komu
honum stundum í tímabundin vand-
ræði, eins og þetta vor. Þau mál
voru síðar gerð upp og menn viður-
kenndu, að Högni hafði verið hafður
fyrir rangri sök. Það sýnir það
traust, er Vestfírðingar báru til
Högna, að alla tíð eftir hann flutti
til Reykjavíkur sá Högni um utan-
kjörfundarkosningar fyrir Vestfirð-
ing_a, _vini sína.
Á ísafirði bjuggu Högni og kona
hans, frú Guðbjörg Guðbjartsdóttir,
með þremur bömum sínum á efstu
hæð Uppsala, en skrifstofur Sjálf-
stæðisflokksins voru á næstu hæð.
Högni var jafnframt ritstjóri Vestur-
lands og birti þar merkileg viðtöl
við fræga Vestfírðinga. Var Högni
óvenjulega vel ritfær maður, hvort
heldur á íslensku eða ensku. Löngu
síðar vann ég með honum að enskri
útgáfu tímaritsins Skákar í tengsl-
um við skákmót á Kjarvalsstöðum.
Ritaði Högni það blað nær einn,
þótt aðrir drægju að efni. Erlendum
mönnum.þótt þessi „Shakespearian
English" á blaðinu, en þar gætti
áhrifa frá nánum kynnum Högna
af enskum fagurbókmenntum. Létt-
meti var ekki sú andlega fæða, sem
hann nærðist á.
Þau Guðbjörg tóku mér afar vel,
ókunnugum unglingi, sem skorti
mánuð í kosningarétt, og þann tíma
sem ég var á ísafirði átti ég margar
ánægjustundir á heimili þeirra. Alla
tíð síðan kallaði Högni mig pólitískan
fósturson sinn og óneitanlega voru
athugasemdir hans um menn og
málefni í þeim litum, að þær mást
seint en halda mætti sínum. Frú
Guðbjörg er góð kona, og reyndist
Högna vel. Mönnum líður vel í ná-
vist hennar.
Síðustu kosningaferð sína um
Vestfírði fór Högni fyrir síðustu
Alþingiskosningar, en þá tók Hildi-
gunnur dóttir hans þátt í prófkjöri
Sjálfstæðismanna. Högni gekk vask-
lega fram fyrir dóttur sína. Náði hún
góðum árangri og bætti um betur,
er hún var kjörin í miðstjórn Sjálf-
stæðisflokksins á síðastliðnum
landsfundi. Þá sá ég Högna í síðasta
sinn. Duldist ekki, að heilsu hans
hafði hrakað. En það var bjart í
augum hans yfir velgengni dóttur
sinnar.
Högni var átakamaður. Hann
vann mikið og gott starf í þágu skák-
listarinnar og var varaforseti Skák-
sambands íslands 1976-1979.
Þegar sovésk stjórnvöld ofsóttu
Victor Kortsjnoj var Högni fremstur
í flokki þeirra, er börðust fyrir því,
að Kremlverjar létu íjölskyldu
Kortsjnojs í friði fara. Voru að undir-
lagi hans mynduð samtök manna
hér á landi Kortsjnoj til styrktar.
íslensk stjórnvöld beittu sér af alefli
í þessu máli og Friðrik Ólafsson, er
þá var forseti FIDE, gekk vasklega
fram. Galt hann fyrir það með emb-
ætti sínu síðar meir.
Högni þýddi sjálfsævisögu Victors
Kortsjnojs á meitlaða íslensku. Sú
bók er holl lesning hveijum manni.
Högni var fréttamaður á útvarp-
inu 1948-1962. Er víðkunnugt viðtal
hans við Ungveijalands-Hjalta, en
það var birt í útvarpinu 1956, þegar
rússneskir skriðdrekar kæfðu upp-
reisn Ungveija í blóði. Er efamál
að frægara viðtal hafi verið flutt.
Högna voru þessir atburðir oft í
huga, og eldheitur andstæðingur
kommúnista sem hann var, voru sem
frelsistíðindin úr Austurvegi mikil
gleðitíðindi.
Eins og fyrr segir var Högni af-
burðafær íslenskumaður. Var hann
hagur nýyrðasmiður. Sjálfur var
hann góðum gáfum gæddur, og hefði
því mátt ætla, að hann færi í iang-
skólanám, enda stóð hugur hans til
þess. En skólagöngu hans lauk með
óvæntum hætti. Segir Steindór
Steindórsson frá Hlöðum, skóla-
meistari á Akureyri frá því í ævisögu
sinni, að Sigurður Líndal Pálsson
hafí vegna óvildar komið því fram,
að Högni náði ekki framhaldsein-
kunn og gaf kona Sigurðar, sem var
prófdómari í teikningu, „þrátt fyrir
mótmæli teiknikennarans, honum
svo lága einkunn, að dugði til falls.
Og ótti skólameistara við að missa
nafna sinn frá skólanum dró úr hon-
um allan mátt til íhlutunar“.
Ekki er að efa, að þessi hremming
markaði líf Högna og særði hann
djúpu sári, sem e.t.v. greri aldrei til
fulls.
Undir harðri brynju Högna Torfa-
sonar sló hugprútt hjarta. Hann var
vinur vina sinna og gekk ævinlega
fremstur í orrahríð.
Guð blessi minningu Högna
Torfasonar.
Haraldur Blöndal
Kveðja frá skákfélögum
Vinur og skákfélagi er fallinn af
skákborði lífsins. Högni Torfason
léstþann 12. jan. sl. 65 áragamall.
Með Högna er horfinn litríkur
persónuleiki og ötull baráttumaður
fyrir málstað skákhreyfingarinnar,
enda kosinn þar til ábyrgðarstarfa
um árabil.
Um mörg undanfarin ár hafa
gamlir félagar úr skákhreyfingunni
hist reglulega og teflt af kappi.
Þetta var hinn svonefndi Vísa skák-
klúbbur. Högni var ómissandi í þeim
hópi þar sem hann var bæði frum-
legur skákmaður og hrókur alls
fagnaðar. Milli umferða fór Högni
á kostum, þar sem kröftugt málfar
hans og hnyttin tilsvör glöddu okkur
félagana.
Högni lét sér reyndar mjög annt
um íslenskt mál sköpun nýyrða var
honum hugleikin, enda höfundur
margra snjallra orða svo sem þota.
Fijósemi Högna á þessu sviði var
með ólíkindum.
Þrátt fyrir kappsfulla lund mat
Högni félagsskapinn og samvistir
við gamla vini framar sigrum á
skákborðinu, þótt vissulega hefði
hann lúmskt gaman af að máta þá,
sem töldu hann léttan mótheija.
Fyrir þessar samvistir og vináttu
erum við þakklátir og geymum
minningu um góðan dreng.
Við sendum eiginkonu, börnum
og öðrum nánum ástvinum samúð-
arkveðjur okkar.
MÖPPUR
frá Múlalundi...
... þærduga sem besta bók.
Múlalundur
HRAÐLESTRAR-
NÁMSKEIÐ
★ Langar þig að lesa meira af góðum bókum?
★ Fylgist þú ekki nógu vel með nýjungum á
þínu verksviði í vinnunni?
★ Er vinnuálagið í skólanum að drepa þig?
★ Er lítill tími til að sinna áhugamálunum?
Það er staðreynd, að ekkert dregur jafn mikið úr
námsárangri og lítill lestrarhraði. Lestrarhraði nem-
enda Hraðlestrarskólans undanfarin 10 ár hefur auk-
ist um 300% til jafnaðar, hvort heldur er í erfiðu eða
léttu lesefni.
Hver er þinn lestrarhraði? Er hann yfir 600 orð á
mínútu, eða einungis um 150 til 180 orð á mínútu,
eins og flestra nemenda í upphafi námskeiðs?
Viljir þú bætast í hóp ánægðra nemenda skólans,
skaltu skrá þig strax á næsta námskeið, sem hefst
fimmtudaginn 25. janúar nk.
Skráning öll kvöld kl. 20.00-22.00
ísíma 641091.
V/SA*
HRAÐLESTRARSKÓLINN

'■'W'W 'W'
Tékkaábyrgð
án
bankakorts
Við viljum vekja athygli verslunarfólks og allra þeirra
sem taka við tékkum sem greiðslu á eftirfarandi:
íslandsbanki hf. ábyrgist alla sína tékka sem
gefnir eru út af reikningseiganda, allt aö 10.000 kr.,
án þess að bankakorti sé framvísað.
Viðtakendur tékka eru eindregið hvattir til
að biðja útgefanda um að framvísa persónuskilríkjum
og að skrá kennitölu eða nafnnúmer undir nafnritun
hans. Þannig getur viðtakandi best gengið úr skugga
um að tékkinn sé útgefinn af reikningseiganda, en
það er skilyrði fyrir ofangreindri ábyrgð.
ISLAN DSBANKl
- í takt við nýja tíma!
%
. A A .

j

UTSALA - UTSALA
Meiri háttar verðlækkun
//
H€RRflRIKI
SNORRABRAUT 56 SÍM113505 «14303