Morgunblaðið - 22.09.1990, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 22. SEPTEMBER 1990
Býst við lækk-
un vaxta um
mánaðamót
- segir Hallgrím-
ur Jónsson spari-
sjóðsstjóri
HALLGRÍMUR Jónsson, spari-
sjóðsstjóri Sparisjóðs vélstjóra,
segist fastlega búast við að spari-
sjóðirnir ákveði að lækka vexti að
nýju um mánaðamót til samræmis
við það að verðbólga hafi hjaðnað
örar en menn hafi átt von á.
Sparisjóðimir tilkynntu á þriðju-
dag 0,5% lækkun á nafnvöxtum
óverðtryggðra skuldabréfa og víxla
frá og með deginum í gær en Búnað-
arbankinn lækkaði nafnvexti útlána
um 1,25 - 2% frá og með gærdegin-
um. Hallgrímur segir skýringuna á
þessu misræmi vera þá að við ákvörð-
un sparisjóðanna hafi verið stuðst
við upplýsingar frá fyrri mánuði og
lánskjaravísitala októbermánaðar
hafi ekki legið fyrir.
„En við munum að sjálfsögðu leit-
ast við að hafa vexti óverðtryggðra
lána í samræmi við verðtryggð lán
eftir því sem verðbólgan hjaðnar og
því munum við breyta vöxtum að
nýju um mánaðamót," sagði hann.
Lækki olíu-
verð lækka
fargjöldin
- segir blaðafull-
trúi Flugleiða
LÆKKI olíuverð á ný, munu Flug-
leiðir lækka aftur flugfargjöld
sem hafa hækkað vegna olíuverðs-
hækkunarinnar, að sögn Einars
Sigurðssonar blaðafulltrúa Flug-
leiða.
Eínar sagði að Flugleiðir gerðu sér
grein fyrir mikilvægi þess að halda
stöðugleika í efnahagsmálum hér á
landi, enda skipti það miklu máli í
sambandi við sölu á ferðum erlendis.
„Við erum því ekki að leika okkur
að því að biðja um hækkanir frekar
en önnur fyrirtæki,“ sagði hann.
Samgönguráðumeytið hefur þegar
heimilai 3,5% hækkuu á millilanda-
fargjöMum FLugleiða, og nú hefur
félagið farið fram á 6% hækkun á
fargjöldum innanlands frá og með
1. októtoer vegna fyrirsjáanlegrar
oliufaækknnar.
Einar sagði að þegar stefndi í 120
milljóna króna halla á innanlands-
fluginu í ár, þrátt fyrir að þessi
hækkun fengist, en 180 milljóna
króna halla annars. Ástæðan væri
sú að flugfargjöld hefðu-ekki hækkað
i samræmi við verðlagsþróun um
nokkum tima. Þessari þróun ætti að
snúa við, m.a. með þvi að kaupa
nýjar vélar og ná þannig niður kostn-
aði, en gömiu vélamar væru orðnar
mjog viðhaldsfrekar.
Súsanna Svav-
arsdóttir
leikgagnrýn-
andi við Morg-
unblaðið
Súsanna Svavarsdóttir hefur
tekið að sér að skrifa leikgagn-
rýni fyrir Morgunblaðið. Jó-
hanna Kristjónsdóttir hefur um
allmörg undanfarin ár skrifað
leikgagnrýni en lætur nú af því
að eigin ósk.
Súsanna Svavarsdóttir hefur
verið blaðamaður við Morgunblað-
ið nokkur undanfarin ár, annast
umsjón menningarblaðs og skrif-
að bókmenntagagnrýni. Guðrún
Þóra Gunnarsdóttir skrifar leik-
gagnrýni í blaðið eins og verið
hefur frá því snemma á þessu ári.
Morgunblaðið/ Jón Karl Snorrason.
Slæm veður tefja gangnamenn
Samkvæmt lista Búnaðarfélags íslands um helztu réttir haustsins
er síðasta réttarhelgin að ganga í garð, en vond veður hafa víða
sett strik í reikninginn og tafið leitir þannig að réttum hefur seink-
að. Þessi mynd er af Þverárrétt í Borgarfirði. Þar var réttað í vik-
unni og segja kunnugir að látið gæti nærri að þar hafi komið við
sögu um 20.000 fjár. í dag á að rétta í Heiðarbæjarétt í Þingvalla-
sveit, Húsmúlarétt við Kolviðarhól, Kaldárrétt við Hafnarfjröð, Nesja-
vallarétt í Grafningi og Skaftártungurétt. Á mánudaginn á að rétta
í Dalsrétt í Mosfellsdal, Kjósarrétt, Kollafjarðarrétt, Selflatarrétt í
Grafningi, Selvogsrétt í Selvogi og á þriðjudaginn á að rétta í Ölfus-
rétt. Síðasta stóðrétt norðanlands verður á sunnudaginn í Hlíðarrétt
í Bólstaðarhlíðarhreppi.
Jóhanna Sigurðardóttir félagsmálaráðherra:
Komið að ákvörðun um framtíð
húsnæðislánakerfisins frá 1986
„ÞAÐ er ekkert sem kemur mér á óvart í þessari niðurstöðu, vegna
þess að gjaldþrot lánakerfisins lrá 1986 hefur blasað við lengi,“
segir Jóhanna Sigurðardóttir félagsmálaráðherra um niðurstöður
athugana Ríkisendurskoðunar á fjárhag byggingarsjóðanna. Jóhanna
segir að nú verði Alþingi að gera upp við sig hvort halda eigi þessu
lánakerfi áfram eða ekki og jafnframt að tryggja verði Byggingar-
sjóði verkamanna ríkisframlög til að viðhalda félagslega íbúðalána-
kerfínu.
„Ég hef lagt fram skýrslu eftir
skýrslu í ríkisstjóm Þorsteins Páls-
sonar og í núverandi nkisstjórn um
hvert stefndi í þessu efni og óskað
eftir að menn tækju afstöðu til þess
sem við blasti,“ segir Jóhanna. „Ég
vona núna að þessi skýrsla frá
Ríkisendurskoðun verði til þess að
menn taki afstöðu til framtíðar
lánakerfisins frá 1986. Það er raun-
verulega forsendan, að menn taki
afstöðu til þess hvort loka eigi kerf-
inu eða hvort halda eigi því áfrarn."
Jóhanna segir það sína skoðun,
að engin skynsemi sé í öðru en að
Súsanna Svavarsdóttir
loka þessu kerfi. „Ef á að halda
því áfram eins og verið hefur, þá
kallar það á tvo til þijá milijarða í
ríkisframlög á næsta ári.“
Hún segist fremur vilja leggja
Georg Ólafsson verðlagsstjóri
sagði í samtali við Morgunblaðið að
sú niðurstaða að verðlag væri hærra
úti á landi en á höfuðborgarsvæðinu
kæmi ekki á óvart. „Það kemur í ljós
í þessari könnun að ýmsar vörur
voru mun dýrari úti á landi,“ sagði
Georg. „Þannig var verð á brauðvör-
um allt að 14% hærra þar en á höfuð-
borgarsvæðinu, verð á svína- og fol-
aldakjöti 15% hærra, nautakjöti 10%
hærra, nýju grænmeti og ávöxtum
13-15% og verð á gosdrykkjum og
öli var 7-16% hærra svo nokkur
dæmi séu nefnd. Hins vegar ber að
hafa í huga að nokkrar vörur voru
dýrari á höfuðborgarsvæðinu en úti
á landi, og til dæmis var fiskur í
könnuninni að meðaltali 14% dýrari,
beikon 16% dýrara og kartöflur 2%
dýrari. Jafnframt var vörunum í
könnuninni gefið vægi í samræmi
áherslu á að ríkisframlög tryggi hag
byggingarsjóðanna en að vextir
verði hækkaðir á tímum þjóðarsátt-
ar.
Verði lánakerfinu lokað, þarf til
þess lagabreytingu, að sögn Jó-
hönnu.
Hún segir húsbréfakerfi eyða
langri bið eftir íbúðalánum og skapa
fjárhagslegt svigrúm fyrir félags-
lega íbúðakerfið. „Þess vegna mun
ég auðvitað leggja áherelu á að til-
við almenna neyslu á þeim, sem dreg-
ur úr mismuninum, þar sem margar
algengar neysluvörur, eins og til
dæmis mjólk og kindakjöt eru á svip-
uðu verði um land allt.“ Hann
sagði að önnur mikilvæg niðurstaða
könnunarinnar, sem reyndar þyrfti
heldur ekki að koma á óvart, væri
að verðlag úti á landi væri hærra
eftir því sem staðirnir væru afskekkt-
ari. Þannig hefði verðlag í matvöru-
verslunum á Vestfjörðum samkvæmt
könnuninni verið að meðaltali 7,2%
hærra en á höfuðborgarsvæðinu, og
7,6% hærra á Austfjörðum. Innan
Vestfjarða hafi verðlag á sunnan-
verðum fjörðunum Verið hæst, eða
7,8% hærra, en á Austurlandi hafi
verðlag verið hæst á Vopnafirði og
Seyðisfirði, eða 8,6% og 8,9% hærra
en á höfuðborgarsvæðinu. Á hinn
bóginn væri verðlag tiltölulega lægra.
skilin ríkisframlög fáist í félagslega
kerfið til þess að það geti haldið
áfram útlánastarfsemi sinni á
næsta ári og raunverulega er stað-
reyndin sú, sem við blasir, ef á að
draga eina ályktun af þessari
skýrslu, að það er húsbréfakerfið
fyrst og fremst sem getur komið í
veg fyrir gjaldþrot sjóðanna af því
að það kallar ekki á ríkisframlag.“
Sjá ennfremur grein Þorsteins
Pálssonar á miðopnu.
í nálægð við höfuðborgarsvæðið, og
eða á þeim stöðum sem samkeppni
væri mikil, en dæmi um það væru
Suðumesin, hluti af Suður- og Vest-
urlandi og Akureyri.
„Þrátt fyrir að meginniðurstöður
könnunarinnar gefi ótvírætt til
kynna að verð sé tiltölulega hátt á
afskekktum stöðum og lágt nálægt
höfuðborgarsvæðinu, eða þar sem
samkeppni er mikil eins og á Akur-
eyri, þá eru undantekningar á þessu.
Dæmi um það eru annars vegar
Borgames, þar sem verðlag var 4,1%
hærra en á höfuðborgarsvæðinu, og
hins vegar Akranes, þar sem verðlag
var 1% hærra. Einnig Hvolsvöllur,
þar sem verðlag var 5% hærra, og
Hella, þar sem verðlagið var 2,2%
hærra. Þá má einnig nefna Húsavík
með 5,7% hærra verðlag en höfuð-
borgarsvæðið og hins vegar Óiafs-
fjörð með 1,9% hærra verð. Verðmis-
mun á milli þessara bæja er ekki
hægt að skýra á grundvelli framan-
greindra meginniðurstaðna.“
Sjá niðurstöður könnunarinnar
á bls. 25
7,6% hærra verðlag á Aust-
fjörðum en í höfuðborginni
NIÐURSTÖÐUR könnunar, sem Verðlagsstofnun gerði í júní á verði
rúmlega 400 vörutegunda í matvöruverslunum víðs vegar á landinu,
hafa leitt í ljós að verðlag er í heild 4,5% hærra úti á landi en á höfuð-
borgarsvæðinu, en í sambærilegri könnun sem gerð var síðastliðið
haust reyndist mismunurinn vera 3,8%. f einstökum landsfjórðungum
reyndist verðlag vera hæst á Austurlandi, en þar var það 7,6% hærra
en á höfuðborgarsvæðinu.
I
í
I
I
>