Morgunblaðið - 21.04.1991, Blaðsíða 11

MÖFÍGÍjWbLAÐÍÐ' SUSjnUDAGUR él\ 'APRÍL Í991
C 11
„Ákveðna grunnþætti hefur vant-
að í margar þeirra mynda sem gerð-
ar hafa verið um þennan tíma. Þess
vegna hefur þessi heimur ekki geng-
ið upp í kvikmyndum. Þetta er óþrjót-
andi brunnur að ausa af ef maður
hefur hugmyndaflug til að þróa
áfram þá fantasíu sem þar er að finna
og bindur sig ekki of mikið við hana.
Maður á að nota fantasíuna sem afl-
gjafa, ekki sem fjötra. Hættan er
alltaf sú, ef maður vinnur kvikmynd
eftir bók, að maður lendi í einhvers
konar fomleifagreftri og mannfræði.
Þá fjötrast maður af einhverjum nið-
urstöðum, sem þurfa alls ekki að
vera réttar, um það hvernig þessi
tími var. Ef fantasían er hins vegar
notuð sem aflgjafi er þetta mjög
spennandi.“
Hrafn segist hafa notið þeirra for-
réttinda að láta ýmsa drauma æsk-
unnar rætast. Honum voru sagðar
sögur frá heiðnum tíma þegar hann
var barn. „Þá sá ég alltaf einhvetjar
fígúrur í höfðinu og hugmyndaflugið
var á fullu. Ég lít fyrst og fremst á
mig sem sögumann, ekki kvikmynd-
afrík. Ég ætlaði mér að verða rithöf-
undur, en svo fann ég myndmálið
sem hentaði mér ekki síður en ritað
mál. Ég er frekar kvikmyndahöfund-
ur en kvikmyndaleikstjóri. Ég lít á
þessa vinnu eins og rithöfundur sem
skrifar bók, nema hvað ég nota
myndmálið."
- Hvernig varð titill myndarinnar,
Hvíti víkingurinn, til?
„Hann er byggður á misskilningi
sumra víkinga á þessum tíma, sem
litu á Krist eins og nokkurs konar
hvítklæddan víking sem háði stríð
við hin myrku öfl heiðninnar. Sumir
litu á krossinn sem vopn Krists, ein-
hvers konar sámbland af exi og
sverði!"
Allur leikur í „Hvíta víkingnum"
er á íslensku. Hrafn segir: „Mér
fannst eðlilegast að íslenska yrði
töluð í myndinni, því það er jú það
mál sem talað var á öllu þessu svæði
á þeim tíma sem myndin gerist.
- Svo erlendu leikararnir hafa
þurft að læra íslensku?
„Já, já,“ svarar Hrafn og hlær
ógurlega. „Og útkoman er frábær.
Til dæmis er Þangbrandur biskup
þýðverskur. Sænski leikarinn Tomas
Norström fer með hlutverk hans og
hann talar þess vegna íslenskuna
með ekta hreim!" segir Hrafn og
skellihlær aftur. Hrafn skrifaði kvik-
myndahandritið upphaflega á
sænsku, síðan var það þýtt á ensku
og loks á íslensku. Þórarinn Eldjárn
gerði íslensku þýðinguna. Hrafn var
spurður hvort nútímaíslenska væri
töluð í myndinni.
„Það má segja að þetta sé íslenska
sem hæfir þessum tíma. Það er ekki
verið að reyna að búa til neitt forn-
mál, en það eru heldur ekki notuð
orð sem ekki voru til á þessum tíma.
Mér finnst ekki við hæfi að hafa
dróttkvæða-taltexta í myndinni, sem
myndi eingöngu flækja rnálið."
Þeir sem leggja fjármagn til gerð-
ar „Hvíta víkingsins“ eru sjónvarps-
stöðvar Norðurlandanna og Norræni
sjónvarpssjóðurinn, og að auki einka-
aðilar víða annars staðar í Evrópu.
Heildarkostnaður verður á bilinu
400-450 milljónir íslenskra króna.
Sagan gerist á 10. öld í Noregi og
á Islandi. Þetta er sagnárskáldskap-
ur, það er að segja skáldskapur sem
byggist á sögulegum staðreyndum
um líf víkinganna og goðafræði.
Ást, heiður og svikabrögð ganga í
gegnum söguþráðinn og einnig fórn-
ir og barátta um trúarbrögð.
Myndin hefst í Noregi á 10. öld.
Askur, ungur kraftmikill maður, sem
kominn er af íslendingum, giftist
Emblu. Embla er fögur stúlka og
dóttir eins af fáum þjóðhöfðingjum
sem eftir eru í landinu. Norski kon-
ungurinn er óbilgjarn harðstjóri og
staðráðinn í að kristna hinn heiðna
lýð. Hann fyrirskipar Aski að halda
til íslands og snúa íslendingum til
kristni. Hann hefur þá trú að Aski
kunni að takast betur upp en öðrum,
þar sem hann á ættir að rekja tií
Islands og þar af leiðandi á heima-
velli gagnvart heiðnum íslendingum.
Nauðugur viljugur lætur Askur
skírast til kristinnar trúar og gerir
það eingöngu til að bjarga eigin lífi
og Emblu konu sinnar. Konungurinn
gerir sér grein fyrir hættunni á því
að Askur óhlýðnist og tekur því
Emblu sem gísl meðan Askur er í
trúboðinu á íslandi. Fyrir íslandsför-
Maria Bonnevie var valin úr hópi 900 stúlkna sem
sóttu um að leika hlutverk Emblu.
■ Hættan er alltat sú, ef maður vinnur kvikmynd
eftir bók, að maður lendi í einhvers konar
fornleifagreftri og mannfræði...
■ Ég lít á hessa vinnu eins og rithöfundur sem
skrifar bók, nema hvað ég nota myndmálið...
■ Það er ekki verið að reyna að bóa tii neitt
fornmál, en bað eru heldur ekki notuð orð sem
ekki voru til á bessum tíma...
■ Aski er fyrirskipað að snúa íslendingum til
kristni... hann lendir í innri baráttu, bví í
raun aðhyllist hann ekki kristna trú og hefur
litla bekkingu á boðskap hins nýia siðar
■ Þegar maður er 15,16 ára hefur maður ein-
hverja tryllta glóð í augunum... maður trúir
bvíað bað sem erógerlegt sé gerlegt...
ÞEIR VINNA AD
MYNDINNI
Fjöldi manns frá alls ellefu löndum vinna að
gerð „Hvíta víkingsins11 og sjónvarpsstöðv-
arnar á öllum Norðurlöndunum taka þátt í
fjármögnun hennar.
Helstu fulltrúar íslands eru í fyrsta lagi Hrafn
Gunnlaugsson sem skrifaði kvikmyndahandrit
ásamt Jonathan Rumbold, en Hrafn er ennfrem-
ur leikstjóri. Karl Júlíusson hannaði búningana.
Egill Ólafsson leikur Ólaf Tryggvason Noregs-
konung, Gottskálk Sigurðarson leikur Ask, Helgi
Skúlason leikur Þorgeir og Jón Tryggvason leik-
ur Ketil.
Aðrir leikarar í stórum hlutverkum eru Maria
Bonnevie í hlutverki Emblu, Tomas Norström sem
leikur Þangbrand biskup og Torgils Moe sem
leikur Þórð Fatguts.
Dag Alveberg er framleiðandi, Tony Forsberg
kvikmyndatökumaður, Sylvia Ingemarsson klipp-
ir myndina og Ensio Suominen annast listrænt
útlit og Hans- Erik Philip gerði tónlistina.
Kóngurinn er brjálaður
Gottskálk Sigurðarson var aðeins sex ára gam-
all þegar hann lék fyrst í mynd Hrafns, „Hrafn-
inn flýgur". „í kvikmjmdunum hef ég átt mínar
bestu og mínar verstu stundir. Ég hef farið yfir
allan tilfmningaskalann og sérstaklega núna í
hlutverki Asks,“ segir Gottskálk. „Askur er litrík
persóna sem smám saman þroskast við mótlætið
sem hann mætir.“
Maria Bonnevie er 17 ára gömul og er nú að
leika í fyrsta sinn í kvikmynd. Áður en hún lék
í „Hvíta víkingnum" talaði hún norsku, sænsku
og ensku, en þurfti nú að bæta við sig íslensku.
„Embla er um leið viðkvæm og viljasterk," segir
Maria um hlutverk sitt. „Það var erfitt að halda
utan um þessa tvo þætti alla mánuðina sem tök-
ur fóru fram.“
„Kóngurinn er bijálaður. Hann er trylltur,"
segir Egill Ólafsson um hlutverk sitt. „En á sama
tíma er hann mannlegur," áréttar Egill og heldur
áfram: „Hann er afskaplega flókinn persónu-
leiki, en hann tilheyrir þeim heimi sem við þekkj-
um í dag. Það er raunverulega til svona fólk í
heiminum.“ Þó Egill hafi ekki gengið í leiklistar-
skóla telja margir hann í hópi fremstu og fjölhæf-
ustu leikara okkar íslendinga. Hann lék í stórum
hlutverkum í myndum Hrafns, „Hrafninn flýgur“
og „í skugga hrafnsins".
„Það er kannski svolítið fyndið að meðan ég
leik hlutverk Þorgeirs, heldur bróðir minn hát-
íðlegt 1.000 ára afmæli kristnitökunnar á ís-
landi,“ segir Helgi Skúlason einn stórkostlegasti
leikari landsins og bróðir herra Ólafs Skúlasonar
biskups. Þorgeir er faðir Asks og er vitur og
næmur maður. Helgi lék á eftirminnilegan hátt
í fyrri myndum Hrafns um þennan tlma, „Hrafna-
myndunum“ svonefndu.
„Biskupinn er vondur maður og valdsjúkur,“
segir Tomas Norström sem leikur Þangbrand
biskup. Tomas lék síðast í myndinni „Good even-
ing Mr. Wallenberg“ en hefur leikið víða um
Norðurlöndin bæði á sviði og í sjónvarpi. „í
myndinni eru margir undarlegir persónuleikar.
Biskupinn er aðeins einn þeirra," segir Toms.
ina fær Askur krosslaga sverð frá
konungi, sem tákn um vald hins hvíta
víkings; Krists. Hann lendir í innri
baráttu, því í raun aðhyllist hann
ekki kristna trú og hefur litla þekk-
ingu á boðskap hins nýja siðar. Hann
veit hins vegar að takist honum ekki
að kristna Islendinga, er hjónaband
hans og Emblu dauðadæmt.
Hrafn segir að samstarfíð við hið
fjölþjóða samstarfsfólk hafi gengið
mjög vel. „Þetta er fagfólk í hæsta
gæðaflokki og gerir einfaldlega það
sem það er beðið um. Ég hefði ekki
getað óskað mér betri mannskap til
að vinna með,“ segir hann. Aðspurð-
ur um það hvers vegna hann hafi
valið tiltölulega óreynda leikara í
hlutverk Asks og Emblu segir hann:
„Kvikmyndin er svo nærgöngult list-
form. Til að fá þessa glóð sem til
þarf, þarf ungt fólk. Unga leikara.
Þegar maður er 15, 16 ára hefur
maður einhveija tryllta glóð í augun-
um. Maður trúir því að það sem er
ógerlegt sé gerlegt. Þá þekkir maður
ekki dauðann og heimurinn er ekki
búinn að taka af manni glansinn.
Maðúr er enn eins og nýsleginn tú-
skildingur.
Ég var sannfærður um að það
þýddi ekki að láta mann sem kominn
er yfir tvítugt leika 14, 15 ára ungl-
ing, en aðalpersónumar eru einmitt
á þeim aldri. Gottskálk, sem fer með
hlutverk Asks, lék fyrst í „Hrafninn
flýgur“ þegar hann var sex ára. Þá
lék hann litla strákinn sem gróf upp
hnífana. Gottskálk hefur þessa glóð
í augunum sem til þarf. Það var
mikið leitað að stúlku í hlutverk
Emblu. Alls bárust um níu hundruð
umsóknir og úr þeim voru valdar um
40 sem ég æfði með í nokkurn tíma,
eða þar til ég sannfærðist um að
norska stúlkan Maria Bonnevie væri
sú rétta í hlutverkið.“
- Segðu mér að lokum, Hrafn,
hvers vegna ertu í þessu kvikmynda-
stússi? Hvað liggur að baki?
„Að baki liggur löngunin til að
segja sögur, segja frá fólki og atburð-
um. Ég veit ekki hvort það er svo
mikið af skilaboðum í þessari mynd.
Þáð verða aðrir að finna þau. Hvers
vegna kom Gestur til dæmis með bók
frá írlandi? Menn hafa skrifað heil
ósköp um það, en hver og einn verð-
ur að finna boðskapinn fyrir sjálfan
sig. Ég lít á sögu þannig að maður
eigj ekki að skilgreina hana. Maður
á frekar að reyna að upplifa hana.
Um leið og maður fer að skilgreina
hlut of mikið missir maður áhuga á
honum, þá er búið að reikna dæmið.
í kvikmyndagerð er enginn að reikna
neitt dæmi sem hefur einhveija eina
ákveðna niðurstöðu. Ef þú ert að
smíða borð, þá veistu til dæmis að
borðplatan er 120x70 sentímetrar.
Það er ágætt. Það er staðreynd. Þeg-
ar maður gerir kvikmynd, er það
hins vegar eins og að smíða ský.
Skýið breytist stöðugt og tekur á sig
nýja mynd í hvert skipti sem maður
lítur á það. Þannig er það með flest
listaverk. Sum eldast illa og hverfa
eins og ský á himni. Önnur breytast
í þrumuský."
Hestamannafélagið
Fákur auglýsir
Vorfagnaður í félagsheimilinu 24. apríi næstkomandi.
Boðið verður upp á léttar veitingar milli kl. 21.00 og
23.00 (sjávarréttadisk). Hljómsveitin IMæturgalar leika
fyrir dansi. Húsið opnað kl. 20.30.
Félagar fjölmennið og takið með ykkur gesti.
Skemmtinefnd.
HREIIMSUNARDAGUR
Hreinsunardagur verður 23. april næstkomandi kl. 19.00.
FIRMAKEPPNI
Firmakeppni verður 25. apríl næstkomandi kl. 14.00.
HLÉGARÐSREIÐ
Verður 27. apríl næstkomandi. Farið verður frá félags-
heimilinu kl. 14.00.
Hestamannafélagið Fákur.
ptottgtsstlrlitMfr Auglýsingasíminti er69 1111
'r '•
FLUGMENN - FLUGÁHUGAMENN!
VIÐ LEITUM AÐ HÆFUM NEMENDUM Á ÍSLANDISEM
HAFA ÁHUGA Á AÐ STARFA SEM ATVINNUFLUGMENN.
STARFSMENN FLUGSKÓLANS VERÐA í
REYKJAVÍK LAUGARDAGINN 27. APRÍLTIL
AÐ KYNNA SKÓLANN, LEIÐBEINA UMINN-
TÖKUPRÓF OG EIGA EINKAVIÐTÖL.
LÁGMAKS SKILYRÐl: 18 ÁRA ALDRISÉ NÁÐ FYRIR LOKAPRÓF FRA ACA, FRAM-
HALDSSKÓLAPRÓF EÐA TILSVARANDI, HAFA STAÐIST FAA LÆKNISSKOÐUN.
NÁMIÐ HEFST í JANÚAR, APRÍL, JÚLÍ & OKTÓBER
EF ÁHUGIÞINN ER EKTA OG ÓSK ÞÍN EINLÆG, HUGLEIDDU ÞÁ AÐ LEGGJA ÚTÁ
STARFSBRAUT, SEM GENGIN HEFUR VERIÐ AF MÖRGUM ÖÐRUM ER HAFA ÚTSKRIF-
AST FRÁ OKKUR OG FLIÚGA NÚ FYRIR HELSTU FLUGFÉLÖGI U.S. OG ERLENDIS.
KANNSKI ERTÞÚ HÆFUR?
HITTIÐ OKKUR Á HÓTEL SÖGU KL. 13TILAÐ SANNREYNA ÞAÐ, OG TALIÐ VIÐ EINN
AF OKKAR (SLENSKU NAMSMÖNNUM SEM HAFA ÚTSKRIFAST.
námskrá skólans er sampykkt af faa og við erum tilnefndir af usiatil að taka a
MÓTIALÞJÓÐA NEMENDUMISAMRÆMIVIÐ 18 MÁNAÐAJ-1 SKIPTINEMA FYRIRKOMULAG ÁSAMT
HAGNÝTRI PJÁLFUN AÐ PRÓFI LOKNU.
AVIATION CAREER ACADEMY
FOSTERTOWN ROAD, MEDFORD, NEWJERSEY 08055 U.SA
TEL: 609-267-1200. FAX: 609-265-1111 _
Fagmenn i leit aö yfirburöum