Morgunblaðið - 26.05.1991, Blaðsíða 10

11
1Ö
ieej IAM .ðS flUOAUUMMUcí UIQAJaMUOHOM
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 26. MAÍ 1991
SKATTAMEÐFERÐ KVOTAKAUPA / SOLU I OLESTRI

'vy'
Merð kvótans nú 80
en 17,5 milljarðai
^sasKrS L
^sasíSST
*>sss=se í
wcacíSssi.*
|| ■’"» wUOVðíTÍ^* h<,rur»
^'mvÍSES™
./■',Jd4rt,VÓImn !
‘ B ^'■“ndve/íi /
iMss,
":*T9n
SSS5!S«>«
Sfiga
SÉSÉÍ
1 20 s,ærstu kvd
_________Utgerð
•nafarnir
Kvóti
8.945
^ 9-486
^ ®-<56
, 8 949
feoB
5,607
5.454
5-448
4.977
. 4.670
■*' 4.669
4.740
4.730
i 8.290
1 4.100
;:Sí «Bse
.,:B ’aSg .
Ss & i
>.cxx ;■
0.93% J*%™>Í6n» '«
0,69% í?0 n'l»/ánir '®
0 stC 656 mmón, '5
'Íí? •402332' 14
’arkaður
Le/ga

eftir Friðrik indriðason
MEÐFERÐ á kvótakaupum útgerða í bókhaldi þeirra er nú til
meðferðar hjá Ríkisskattanefnd. Agreiningur er um hvernig
færa eigi varanleg kvótakaup í bókhaldinu millum skattayfir-
valda og endurskoðenda. Skattayfirvöld vilja að kvótakaup séu
eignfærð eins og um skipakaup sé að ræða og þau því afskrifuð
um 8% á ári. Endurskoðendur vilja hinsvegar fá að afskrifa
þessi kaup á innan við fimm árum og hafa yfirleitt gert svo á
undanförnum árum. Kvótaleiga til eins árs í senn hinsvegar er
færð sem rekstrarútgjöld hjá útgerðum og því frádráttarbær
frá skatti sem slík og um það mun ekki ágreiningur milli þess-
ara aðila. Hinsvegar er skattameðferð kvótakaupa í ólestri í
. kerfinu og upphafleg löggjöf um kvótann sem hún byggist á
talin gölluð að því leyti að hún tekur alls ekki á þessum þætti
málsins. Er nú unnið að úttekt á þessum málum hjá fjármálaráðu-
neytinu. Sem stendur er kvótasala undanþegin virðisaukaskatti
samkvæmt áliti Ríkisskattstjóra. Byggist það álit á því að sam-
kvæmt lögum voru veiðiréttindi tengd ákveðnu skipi. Um ára-
mót breyttust þessi lög á þann hátt að nú er hægt að selja kvóta
frá skipi án þess að úrelda skipið jafnframt. Því er spurning
hvort ekki beri að endurskoða virðisaukaþáttinn í kvótasölunni.
Veltan á kvótamarkaði hefur stöð-
ugt færst í vöxt á síðustu árum
og var í fyrra áætluð um 1,5 millj-
arðar króna eins og fram kom í
síðasta sunnudagsblaði Morgun-
blaðsins. Megnið af þessari upp-
hæð er leiga á kvóta til eins árs
og þær útgerðir sem hafa leigt
þennan kvóta hafa bókfært hann
sem rekstrarkostnað hjá sér og
þannig fengið skattafrádrátt sem
því nemur. Reiknað með að veltan
verði enn meiri í ár, m.a. vegna
breyttra laga um kvótann sem
gildi tóku um síðustu áramót og
gera m.a. kleift að selja kvóta
varanlega án þess að úrelda við-
komandi fiskiskip eins og áður var
skilyrði. Þegar athuguð eru kvóta-
kaup og/eða kvótaleiga hjá
stærstu kvótahöfunum á síðasta
ári kemur í ljós að hún er mjög
mismunandi eða allt frá engum
kvóta og upp í keyptan kvóta fyr-
ir tæpar 64 milljónir króna. Sem
dæmi má taka að Grandi hf. keypti
kvóta fyrir 20,8 milljónir króna á
síðasta ári. Þar var um að ræða
ígildi 176 tonna af kvóta og voru
greiddar 118 krónur fyrir kílóið.
Fyrirtækið áformar að gjaldfæra
eða afskrifa þennan kvóta á næstu
fimm árum. Skagstrendingur aft-
ur á móti keypti kvóta fyrir tæpar
64 milljónir á síðasta ári en ekki
fengust upplýsingar hjá fyrirtæk-
inu um hvaða aflamagn lægi á
bakvið þá upphæð eða hve mikið
var leiga og hve mikið kaup. En
á heildina litið er keyptur eða
leigður kvóti mjög lítið hlutfall af
þeim kvóta sem þessir tuttugu
stærstu kvótahafa fá úthlutað.
Verðmæti kvóta Granda hf. á
kvótamarkaði, miðað við að hvert
kíló af þorskígildi fari á 160 krón-
ur, er um 1,5 milljarðar króna.
Samsvarandi verðmæti kvóta
Skagstrendings er rúmar 872
milljónir króna. Af fimm stærstu
kvótahöfunum eru þrír sem lítinn
sem engan kvóta keyptu eða
leigðu í fyrra, Hraðfrystistöðin í
Vestmannaeyjum, Samheiji hf. á
Akureyri og Síldarvinnslan á Nes-
kaupstað.
Vandamálin óteljandi
Vandamál þau sem skattayfir-
völd og endurskoðendur þurfa við
að glíma í dag vegna viðskipti
með kvóta eru óteljandi og báðir
aðilar eru sammála um að taka
verði þetta mál til gagngerrar
endurskoðunar og koma einhveij-
um föstum reglum á um með-
höndlun þessara kaupa. Aðaldeilu-
málið er hvernig standa beri að
afskriftum eða fymingu á keypt-
um kvóta í bókhaldi útgerða. Alit
ríkisskattstjóra er að þennan kvóta
beri að afskrifa eins og um skip
væri að ræða eða um 8% á ári og
taki þannig 12 ár að afskrifa hann.
Endurskoðendur settu vinnuhóp í
þetta mál í fyrra og komst sá
hópur að þeirri niðurstöðu að af-
skrifa bæri þennan kvóta á fimm
árum. Helstu rökin fyrir því voru
þeir óvissuþættir sem fylgja kvóta-
kerfinu, það er að lögin eru aðeins
sett til 2ja ára í senn og þau ber
að endurskoða.
í bréfi sem Garðar Valdimars-
son ríkisskattstjóri sendi öllum
skattstjórum á landinu á síðasta
ári er fjallað um álit hans á skatta-
meðferð á kaupum á veiðikvóta,
bæði leigu til eins árs og varanleg-
um kaupum. Hvað leiguna varðar
segir m.a. í bréfinu: „I slíkum til-
vikum sem þessum verður að telja
að ekki hafi verið um að ræða
reikningshaldsleg eða skattaleg
vandamál. Þessi veiðiréttindi hafa
verið gjaldfærð hjá þeim sem