Morgunblaðið - 11.01.1992, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. JANÚAR 1992
Minning:
Margrét Stefánsdótt
ir, Stóru-Hildisey
Fædd 17. janúar 1918
Dáin 1. janúar 1992
Með fáeinum orðum langar mig
að kveðja góðan kunningja, Mar-
gréti Stefánsdóttur, fyrrum hús-
freyju í Stóru-Hildisey í Austur-
Landeyjum.
Margrét var af þeirri kynslóð sem
mestar breytingar hefur lifað á
þessu landi. Kynslóð sem var alin
upp við að gjörnýta allt sem þurfti
til að komast af, kynslóð sem kunni
að neita sér um óþarfa, en upplifir
á ævikvöldi allsnægtaþjóðfélagið og
sífellt hraðari dans þess í kringum
„gullkálfinn".
Vegarnesti hennar út í lífið var
því nægjusemi og dugnaður. Hún
vann öll sín verk, hvort sem það
var við bústörf eða innan veggja
heimilisins af miklum myndarskap,
hljótt og örugglega. Aldrei sáust
óunnin verkefni sem biðu, né heldur
að kastað hefði verið til höndum
við vinnu sína. Þá kunni hún ekki
heldur að eyða í óþarfa, jafnvel þó
að efnin væru ekki síður fyrir hendi
en annars staðar. Hvergi var of,
en ekki heldur van.
Það sem mér finnst hafa ein-
kennt Margréti að öðru leyti var
æðruleysi hennar og jafnaðargeð.
Tilfinningar sínar bar hún ekki á
torg né ræddi persónuleg málefni.
Þetta getur víst kallast að vera lok-
aður, en hún virtist búa yfir nægum
innri styrk til að hreinsa sig af erfið-
um málum hjálparlaust. Fjasaði
ekki um liðna tíð, heldur leit skjótt
fram á veg og leitaði leiða út úr
erfiðleikum. Þetta sást vel þegar
hún missti eiginmann sinn, Guð-
mund Pétursson, árið 1982, 67 ára
að aldri og einnig síðastliðið sumar
er eldri sonur hennar, Stefán, lést
af slysförum.
Ekki minnist ég þess að hafa séð
hana skipta skapi, en þó gat hún
verið mjög ákveðin og föst fyrir.
Hinsvegar var stutt í gamansemi
hjá henni og þarf ekki að grafa
djúpt í minningamar til að heyra
hlátur hennar í eldhúsinu í Stóru-
Hildisey.
Það var alltaf gott að koma í
eldhúsið til hennar, hún var gestris-
in og hafði mjög gaman af að fá
gesti. Tók hún öllum jafn vel, var
skrafhreyfin og var óðara búin að
bera fram kaffi og með því. Þá
hafði hún gaman af að sitja í hópi
kunningja, ekki síður þeirra yngri
en hinna eldri, taka þátt í spjalli
og fylgjast með umræðum. Gat hún
þá á góðri stund þegið staup, sem
hún notaði af hófsemi, eins og henn-
ar var von og vísa.
Hin síðustu ár átti hún við erfið-
an sjúkdóm að stríða, en ekki held
ég að henni hafi nokkurn tíma dott-
ið í hug að gefa sig gagnvart honum
og aldrei heyrði ég hana vorkenna
sér eða kvarta. Bar hún sig hins
vegar ætíð vel og fylgdist af áhuga
með búskapnum og því fólki sem
hún þekkti.
Hún dvaldist í Stóru-Hildisey til
dauðadags, hjá Pétri syni sínum og
fjölskyldu hans, í góðu yfirlæti og
umönnun.
Með þessu þakka ég og fjölskylda
mín Margréti fyrir samfylgdina.
Fari hún í Guðs friði.
Pétri, Gunnu og ömmubömunum
hennar sendum við okkar bestu
samúðarkveðjur.
Elvar Eyvindsson
í dag, laugardaginn 11. janúar,
verður jarðsungin frá Voðmúla-
staðakapellu Margrét Stefánsdóttir
húsfreyja í Stóru-Hildisey í A-Land-
eyjum. Hún lést á nýársdag í
Landspítalanum í Reykjavík. Þess-
arar frænku minnar og góða vinar
ætla ég nú að minnast með nokkrum
orðum.
Margrét Stefánsdóttir var fædd
17. janúar 1918, í Yzta-Koti í
V-Landeyjum. Hún var skírð í höf-
uðið á Margréti móðurömmu sinni.
• Margrétarnafnið er mjög gamalt
í ættinni. Auðvelt er að rekja það
til Margrétar Guðmundsdóttur
(1768-1843) húsfreyju á Efri-Hól
undir EyjaQöIIum árið 1816 eða til
Margrétar Jónsdóttur (1778-1857)
húsfreyju í Krosshjáleigu í A-Land-
eyjum árið 1816 en síðar á Lamba-
felli undir Eyjafjöllum.
Foreldrar Margrétar vom hjónin
Stefán Jónsson (1875-1923) frá
Butru í A-Landeyjum, bóndi í Yzta-
Koti frá 1917 til dauðadags, og
Sigurbjörg Gísladóttir (1887-1973)
húsfreyja í Yzta-Koti.
Systkini Margrétar eru Gísli Júl-
íus, (f. 1915) bóndi á Yzta-Koti og
Marta, (f. 1921) ráðskona á sama
stað, fyrst hjá móður sinni en síðar
bróður. Marta missti heilsuna fyrir
aldur fram árið 1983 og hefur verið
undanfarin ár sjúklingur á Ljósheim-
um á Selfossi.
Stefán Jónsson var fæddur i A-
Landeyjum, sonur hjónanna í Butru,
Jóns Þorleifssonar (1845-1906) og
Margrétar Hjaltadóttur (1841-
1895). Jón var ættaður úr Rangár-
vallasýslu en Margrét úr V-Skafta-
fellssýslu. Systir Stefáns var Jó-
hanna Sigríður Jónsdóttir (1878-
1967) lausakona. Hún var í áratugi
til heimilis hjá Sigurbjörgu mágkonu
sinni í Yzta-Koti.
Sigurbjörg Gísladóttir var fædd á
Seljavöllum undir A-Eyjafjöllum,
dóttir hjónanna þar, Gísla Guð-
mundssonar (1852-1890) frá Selja-
völlum og Margrétar Sigurðardóttur
(1857-1949) frá Hvammi undir
Eyjafjöllum. Gísli fórst í lendingu
við Austurijallasánd vorið 1890.
Margrét bjó nokkur ár eftir það
áfram á Seljavöllum með seinni
manni sínum, Hjörleifí Jónssyni,
(1872-1931) en frá 1901 til 1919
í Stóru-Hildisey.
Hjörleifur var fæddur í Eyvindar-
hólasókn, sonur Jóns Jónssonar
(1837-1908) bónda á Lambafelli og
Salvarar Hjörleifsdóttur (1836-
1920) vinnukonu. Margrét og Hjör-
leifur voru barnlaus en tóku í fóst-
ur, eftir jarðskjálftann á Suðurlandi
árið 1896, hálfsysturdóttur Hjör-
leifs, Guðrúnu Pálsdóttur (1894-
1967) frá Bakkakoti á Rangárvöll-
um. Guðrún var lengi húsmóðir í
Reykjavík, gift dr. Birni Karel Þór-
ólfssyni (1893-1973), skjalaverði á
Þjóðskjalasafninu.
Systkini Sigurbjargar voru þessi:
Guðmundur Gíslason (1883-1969),
lengi útvegsbóndi á Vilborgarstöð-
um í Vestmannaeyjum en síðast
símamaður í Reykjavík, kvæntur
Oddnýju Elínu Jónasdóttur af Álfta-
nesi. Dýrfinna Gísladóttir (1884-
1958), húsfreyja í Ytri-Hól í
V-Landeyjum, gift Magnúsi Andrés-
syni frá Hemlu. Gissur Gíslason
(1888-1964) lengi bóndi í Litlu-
Hildisey í A-Landeyjum, kvæntur
Ámýju Sigurðardóttur (1889-1988)
frá sama stað.
Sigurbjörg bjó ekkja í Yzta-Koti
í hálfa öld með börnum sínum, kunn
að dugnaði og hjartahlýju. Heimili
hennar var rómað fýrir hreinlæti og
myndarskap. Umhyggja hennar fyr-
ir gestum og gangandi var einstök.
Það vissu allir að þaðan fór enginn
svangur. Andrúmsloft heimilisins
var þannig að öllum leið vel.
Snúningastrákar, og aðrir krakk-
ar sem dvöldu þar meira eða minna
á sumrin, reyndu að komast austur
á vorin strax eftir skóla og helst
ekki fara suður til Reykjavíkur fyrr
en daginn sem skólinn byijaði.
Margrét vann á búi móður sinnar
í Yzta-Koti ásamt systkinum sínum
alveg til ársins 1959, þegar hún hóf
búskap með Guðmundi Péturssyni
(1915-1982) bónda í Stóru-Hildisey
í A-Landeyjum. Margrét og
Guðmundur gengu í hjónaband 18.
desember árið 1960.
Stóra-Hildisey er vel meðalstór
jörð. Guðmundur hafði tekið við búi
þar að fullu árið 1957. í búskapar-
tíð Guðmundar og Margrétar var
unnið sleitulaust að uppbyggingu á
jörðinni, hún ræktuð og stækkuð og
nýjar byggingar reistar og allar
helstu vélar keyptar sem nauðsyn-
legar eru í nútíma búskap.
Sonur Margrétar og Guðmundar
er Pétur Guðmundsson (f. 1960)
bóndi í Stóru-Hildisey. Sambýlis-
kona Péturs er Else-Gunn Graff frá
Noregi. Synir þeirra eru Guðmundur
Atli og Andrés.
Margrét eignaðist einn son, Stef-
án, fyrir hjónaband með Kristjáni
Péturssyni, (f. 1921) frá Stóru-Hild-
isey. Stefán Kristjánsson (1949-
1991) var síðast bóndi á Yzta-Koti.
Hann fórst í vinnuslysi í Hvolsvelli
á miðju síðastliðnu sumri. Stefán lét
eftir sig sex börn, þar af tvö fóstur-
börn og sambýliskonu.
Þeir Guðmundur og Kristján Pét-
urssynir voru bræður, synir Péturs
Guðmundssonar (1893-1959) og
Soffíu Guðmundsdóttur (1892-
1976). Pétur og Soffía voru lengi
búandi í A-Landeyjum, fyrst í Sels-
hjáleigu en frá árinu 1936 í Stóru-
Hildisey. Þau voru bæði ættuð úr
A-Landeyjum.
Minningar mínar um Margréti eru
margar og kærar. Fyrst frá þeim
árum þegar ég var smástrákur með
foreldrum mínum í heimsókn í Yzta-
Koti. Strax þá tókust sérlega góð
kynni með okkur Stefáni heitnum
syni hennar. Það var fastur siður
foreldra minna að heimsækja flest
sumur skyldfólk föður míns austur
í Rangárvallasýslu. En Sigurbjörg í
Yzta-Koti var afasystir mín.
Það var venja í Yzta-Koti að þar
væri í það minnsta einn snúninga-
strákur. Mörg sumur voru þeir tveir
og a.m.k eitt sumar voru þrír strák-
ar. Ég var svo heppinn að fá að
vera þar mörg sumur sem snúninga-
strákur. Þá voru Margrét og Stefán
flutt til Guðmundar í Stóru-Hildisey.
En mikill samgangur var á milli
heimilanna og auðvitað þurftum við
Stefán oft að hittast.
Umhyggja hennar og hlýtt viðrhót
við snúningastrákana í Stóru-Hildis-
ey var ætíð hið sama þar og í Yzta-
Koti enda sóttust þéir eftir því að
vera sumar eftir sumar.
Margrét var frá unga aldri áhuga-
söm um menningar- og félagslíf, og
sjálfri sér samkvæm, góður félagi í
kvenfélaginu Bergþóru í V-Landeyj-
um. Þegar kvenfélagið hélt upp á
fimmtíu ára afmælið árið 1985 var
Margrét gerð að heiðursfélaga þess.
Ég fann fljótt að Margrét var lík
í ytra útliti Jóhönnu Sigríði, föður-
systur sinni, en hafði þetta stóra
hlýja hjarta Sigurbjargar móður
sinnar, samt heldur glaðari í daglegu
fasi. Vinnusöm og ósérhlífín með
afbrigðum, eins og þær báðar, hvort
sem var úti eða inni. Ég held að
hvorki hún né Guðmundur maður
hennar hafi hreinlega skilið orðið
hangs og leti eða að þetta og hitt
'mætti gera á morgun, svo kappsöm
sem þau voru við búskapinn í Stóru-
Hildisey.
Guðmundur var harðduglegur og
vel liðinn heiðursmaður. Hann veikt-
ist síðla hausts 1982 og var allur
um miðjan desember sama ár. Við
lát Guðmundar tók Pétur sonur
þeirra við búskapnum í Stóru-Hild-
isey.
Margrét var lengst af heilsu-
hraust en var fyrir löngu orðin slitin
manneskja af mikiíli vinnu. Fyrir
fjórum árum veiktist hún af erfiðum
sjúkdómi, sem nú hefur dregið hana
til dauða. Óbilandi kjarkur og með-
fædd seigla hennar hafa örugglega
hjálpað henni í baráttunni við sjúk-
dóminn." Hún kunni ekki annað en
að duga á meðan stætt var.
Hér er komið á framfæri þakk-
læti til lækna og starfsfólks á deild
11E á Landspítalanum fyrir hjúkrun
í veikindum hennar.
Fjölskylda mín sendir öllum af-
komendum og vandamönnum
Margrétar, innilegar samúðarkveðj-
ur, sömuleiðis öldruð móðir mín sem
þakkar áratuga kynni við systkinin
frá Yzta-Koti. Guð blessi minningu
Margrétar í Stóru-Hildisey.
Þorgils Jónasson
Minningarsiöður
Skjols
Sími 688500
+
Móðir okkar,
er tátin.
RAGNHEIÐUR HANNESDÓTTIR,
Haga,
Selfossi,
Synir hinnar latnu.
t
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og
útför eiginkonu minnar, móður okkar, tengdamóður, ömmu og
langömmu,
LIUU TORFADÓTTUR,
Laugarnesvegi 51,
Reykjavík.
Sérstakar þakkir fá læknar og starfsfólk Landakotsspítala.
Geirmundur Guðmundsson,
Sigurrós Geirmundsdóttir, Móses Geirmundsson,
Ingibjörg Geirmundsdóttir, Sædis Geirmundsdóttir,
Torfi Geirmundsson, Númi Geirmundsson,
Rúnar Geirmundsson, . Elinborg Geirmundsdóttir,
tengdabörn, barnabörn og barnabarnabörn.
t
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi,
ÓLAFUR J. SÍMONARSON
fyrrv. lögregluþjónn,
Álftamýri 75,
verður jarðsunginn frá Háteigskirkju þriðjudaginn 14. janúar
kl. 15.00.
Kristín Auðunsdóttir,
Vilhelmína Ólafsdóttir, Björn Ævar Steinarrsson,
PéturÓJafsson, Margrét Hilmarsdóttir,
Símon Ólafsson, Guðrún Sch. Thorsteinsson,
Magnús Ólafsson
og barnabörn.
t
SIGRÍÐUR HANNESDÓTTIR,
Selvogsgrunni 3,
áður Hjallavegi 32,
Reykjavík,
lést í Borgarspítalanum 31. desember 1991.
Útförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk hinnar látnu.
Þökkum auðsýnda samúð.
Dætur, dætrabörn
og aðrir aðstandendur.
t
Elskuleg eiginkona mín, móðir, tengdamóðir, amma og langamma,
GUÐRÍÐUR GUÐBJÖRG BJARNADÓTTIR,
Skeljagranda 3,
sem lést 2. janúar, verður jarðsungin frá Fossvogskirkju mánudag-
inn 13. janúar kl. 13.30.
Fyrir hönd barna, tengdabarna, barnabarna og barnabarnabarna,
Kristberg Jónsson.
t
Okkar innilegustu þakkir og kveðjur til ykkar allra, sem sýnduð
okkur samúð og hlýhug vegna fráfalls ástkærs eiginmanns, föð-
ur, tengdaföður og bróður,
BALDVINS ÞORSTEINSSONAR
skipstjóra,
Kotárgerði 20,
Akureyri.
Megi heill og hamingja fylgja ykkur. ^
Björg Finnbogadóttir,
Þorsteinn Már Baldvinsson, Helga Steinunn Guðmundsdóttir,
Margrét Baldvinsdóttir, Ingi Björnsson,
Finnbogi Alfreð Baldvinsson, Anna Jóna Guðmundsdóttir,
Vilhélm Þorsteinsson.