Morgunblaðið - 29.03.1992, Blaðsíða 15

Besta mynd ársins
Óvissan grípur mann heljartök-
um, strax í upphafi. Ætli það væri
nokkuð óskynsamlegra að teygja
sig eftir teningnum en ætla sér þá
dul að ráða í hver fær aðalverðlaun-
in - sæmdarheitið besta mynd árs-
ins 1991! Þær geta hæglega unnið,
allar fimm. Ef litið er fyrst á Lömb-
in þagna, þá mynd sem við íslend-
ingar þekkjum best, er gott að hafa
hugfast að hún, og allir sem eru
tilnefndir fyrir þátt sinn í þessari
afbragðsmynd, á á brattan að sækja
umfram aðra því hún var frumsýnd
svo snemma árs. Það hefur marg
sýnt sig að þær hafa ekki jafna
möguleika á við keppinautana því
það snjóar fljótt í sporin og yngri
myndir eru mönnum einfaldlega
ofar í huga. Mér er til efs að JFK
hljóti nokkur stórverðlaun í ár til
þess er hún alltof umdeild og póli-
tísk. Líklegt er að niðurstaðan verði
„farsælleg" málamiðluri qjns og oft
áður. Beauty and the Beast (lesend
ur eru beðnir velvirðingar á að til
að forðast hugsanlegan misskilning
nota ég frumheiti myndanna í þeim
tilfellum sem íslensk nafngift hefur
ekki verið ákveðin af dreifingaraðil-
um), sem þá yrði fyrsta teiknimynd
sögunnar til að vinna þessi eftirsótt-
ustu verðlaun kvikmyndasögunnar.
Eða hið tilfmningaríka drama, The
Prince of Tides, sem byggð er á
einni af metsölubókum síðari ára
og Streisand á hug margra þar sem
hún var sett útí kuldann sem leik-
stjóri. Þá er Bugsy eftir, sem er ein
rómaðasta mynd síðasta árs. Hún
hefur það á móti sér að þykja nokk-
uð ljót og mörgum þykir sem hér
sé ímynd glæpamanns fegruð um
of. En líkt og nafnið bendir til fjall-
ar hún um Bugsy Siegel, þann
fræga undirheimaforingja og þræl-
menni sem hafði ekki meira fyrir
mannsmorði en sjómaður að blóðga
þann gula. En hann var heillandi á
aðra lund, var einkar vinsæll í hinu
ljúfa lífi Hollywood-borgar, gleð-
skap stórstjamanna og stofnaði
aukinheldur borgina Las Vegas.
Mikil saga, og þetta er sú mynd
sem hlýtur flestar tilnefningamar
í ár. Þó það sé enginn stóri sannleik-
ur þá gefur það vissa vísbendingu
um stöðu myndarinnar. Og hinn
bráðsnjalli Barry Levinson (Rain
Man, Avalori), sem gert hefur
hveija afbragðsmyndina á eftir
annarri, leikstýrir einvala leikhópi.
Ég veðja á að hún verði fyrir val-
inu. Röðin mín verður því svona:
Bugsy
Beauty and the Beast
The Prince of Tides
JFK
Lömbin þagna
Besti leikstjóri ársins:
Hér verður keppnin á milli Oliv-
ers Stone og Barry Levinson og
mun Levinson hafa betur. Demme
gæti orðið leikstjóri ársins ef aka-
demíumeðlimir hrista ögn upp í
kollinum, sem verður að teljast
fremur ólíklegt. Scott á lítinn mögu-
leika fyrir sína ágætu en engan
veginn framúrskarandi Thelmu &
Louise, en John Singleton engan.
Barry Levinson
Oliver Stone
Jonathan Demme
Ridley Scott
John Singleton
Besti karlleikari ársins.
Enn vandast málin. Fyrir margt
löngu var ég búinn að fullyrða í
þessu blaði að það væri ekkert rétt-
læti til í kvikmyndaheiminum ef
Hopkins hlyti ekki verðlaunin fyrir
ógnvekjandi túlkun sína á mannæt-
unni Hannibal Lecter, sem hann
gerði jafnframt að heillandi persónu
í þeirri mögnuðu spennumynd
Lömbin þagna. En þá var ég hvorki
búinn að sjá Robert De Niro í Víg-
höfða né Robin Williams í Bilun í
beinni.... Og það ku storma af prins-
inum af Hollywood, sjálfum Warren
Beatty, í titilhlutverkinu í hinni títt
tilnefndu Bugsy og sú mynd virðist
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 29. MARZ 1992 C 15
—, ■■■■■ . . ..............— - ........... ........ .......................... ---------------------—
Besta bandaríska kvikmynd
ársins:
Beauty and the Beast
Bugsy
JFK
Lömbin þagna - The Silence of
The Lambs
The Prince of Tides
Besta erlenda kvikmyndin:
Börn náttúrunnar (ísland)
Grunnskólinn (Tékkóslovakía)
Miðjarðarhafið (Ítalía)
Rauða ljóskerið (Hong Kong)
Uxinn (Svíþjóð)
Besti leikstjórinn:
Jonathan Demme, Lömbin þagna
Barry Levinson, Bugsy
Ridley Scott, Thelma & Louise
John Singleton, Boyz ’n the Hood
Oliver Stone, JFK
Besti karlleikarinn í aðalhlut-
verki:
Warren Beatty, Bugsy
Robert De Niro, Víghöfði - Cape
Fear
Anthony Hopkins, Lömbin þagna
Nick Nolte, The Prince of Tides
Robin Williams, Bilun í beinni
útsendingu - The Fisher King
Besti kvenleikarinn I aðalhlut-
verki:
Geena Davis, Thelma & Louise
Laura Dern, Léttiynda Rósa -
Rambling Rose
Jodie Foster, Lömbin þagna
Bette Midler, For the Boys
Susan Sarandon, Thelma & Lou-
ise
Besti karlleikari i aukahlut-
verki:
Tommy Lee Jones, JFK
Harvey Keitel, Bugsy
Ben Kingsley, Bugsy
Michael Lerner, Barton Fink
Jack Palance, Fjörkálfar - City
Slickers
Besti kvenieikarinn í aukahlut-
verki:
Diane Ladd, Léttlynda Rósa
Juliette Lewis, Víghöfði
Kate Nelligan, The Prinee of Tides
Mercedes Ruehl, Bilun í beinni
útsendingu
Jessica Tandy, Steiktir grænir
tómatar - Fried Green Tomatoes
Besta frumsamda handritið:
Lawrence Kasdan, Meg Kasdan,
Miklagljúfur - Grand Canyon
Callie Khouri, Thelma & Louise
Richard Lagravenese, Bilun í
beinni útsendingu
James Toback, Bugsy
John Singleton, The Boyz ’n the
Hood
Besta handrit byggt á áður
birtu efni:
Pat Conroy, Becky Johnston, The
Prince of Tides
Fannie Flagg, Carol Sobielski,
Fried Green Tomatoes
Agnieszka Holland, Evrópa, Evr-
ópa
Oliver Stone, Zachary Sklar, JFK
Ted Tally, Lömbin þagna
Besti kvikmyndatökustjórinn:
Adrian Biddle, Thelma & Louise
Allen Daviau, Bugsy
Stephen Goldblatt, The Prince of
Tides
Adam Greenburg, Tortímandinn 2
- Terminator 2: Judgement day
Robert Richardson, JFK
Besti klipparinn:
Conrad Buff, Mark Goldblatt, Ric-
hard A. Harris, Tortímandinn 2
Gerry Hambling, The Commit-
ments
Joe Hutshing, Peitro Scalia, JFK
Craig McKay, Lömbin þagna
Thom Noble, Thelma & Louise
Besta frumsamda tónlistin:
George Fenton, Bilun í beinni út-
sendingu
Alan Menken, Beauty and the
Beast
Ennio Morricone, Bugsy
James Newton Howard, The
Prince of Tides
John Williams, JFK
Besta frumsamda tagið:
Beauty and the Beast, Beauty and
the Beast. Lag Álan Menken.
Belle, Beauty and the Beast. Lag
Alan Menken.
Be Our Guest, Beauty and the
Beast. Lag Alan Menken.
(Everything I do) I do it for you,
Hrói höttur, prins þjófanna - Rob-
in Hood Prince of Thieves Lag:
Michael Kamen. When You’re
Alone, Krókur - Hook. Lag John
Williams.
Besti listræni stjórnandinn:
Mel Bourne, Cindy Carr, Bilun í
beinni útsendingu
Norman Garwood, Garrett Lewis,
Krókur
Dennis Gassnes, Nancy Haigh,
Barton Fink
Dennis Gassner, Nancy Haigh,
Bugsy
Paul Sylbert, Caryl Heller, The
Prince of Tides
Besti búningahðnnuðurinn:
Riehard Hornung, Barton Fink
Corrine Jory, Madame Bovary
Gruth Myers, Addams fjölskyldan
- The Addams Family
Anthony Powell, Krókur
Alberf. Wolsky, Bugsy
Bestu hljóðupptökurnar:
Gary Summers, Randy Thom,
Gary Rydstorm, Glenn Williams,
Backdraft
Terry Porter, Mel Metcalfe, David
J. Hudson, Doc Kane, Beauty and
the Beast
Michael Minkler, Gregg Landa-
ker, Tod A. Maitland, JFK
Tom Fleishman, Christopher
Newman, Lömbin þagná
Tom Johnson, Gary Rydstorm,
Gary Summers, Lee Orloff, Tor-
tímandinn 2
Kvikmyndaflokkamir eru
gjaman skilgreindir í þrjá hluta;
aðalflokk, sem hýsir bestu myndir
og leikara, millifiokk, en tilnefn-
ingar í þessum tveim hópum eru
tilgreindar hér að ofan. Síðan
koma smáflokkarnir sem sleppt
er hér. í þeirra hóp em t.d. hljóð-
og sjónbrellur, förðun, stuttmynd-
ir ofl. sem takmarkaður áhugi er
fyrir.
Tilnefningar á mynd:
(Tvær eða fleiri)
Bugsy ..................... 10
JFK ........................ 8
ThePrinceofTides ........... 7
Lömbinþagna ................ 7
Beauty and the Beast ....... 6
Tortímandinn 2 ............. 6
Theima & Louise ............ 6
Bilun í beinni útsendingu .. 5
Krókur ..................... 5
Eldhugar -Backdraft wl 3
BartonFink ............... 3
Boyz’n the Hood ........... 2
Víghöfði ................... 2
Steiktirgrænirtómatar ..... 2
Léttlynda Rósa ............. 2
StarTrekVI ................. 2
(Þetta eru jafnmargar myndir og
i fyrra, en alls hlutu 34 myndir
tilnefningar í ár.)
Tilnefningar á dreifingaraðila:
Tri-Star ................. 26
Columbia ................... 9
WamerBros .................. 9
Orion ...................... 7
Universal .................. 7
BueanaVista ................ 6
MGM ........................ 6
20th Century Fox ........... 6
Paramount ................. 3
SevenArts .................. 2
Eins og sjá má gaf litli risinn
Tri-Star, sem reyndar er hluti
Sony Pictures, eins og móðurskip-
ið Columbia, risaveldum kvik-
myndaiðnaðarins langt nef í ár.
Öll hin sögufrægu kvikmyndaver
fengu ámóta margar tilnefningar.
einna helst hafa þá burði að geta
sópað til sín verðlaunum, en slíkar
em tilhneigingar Óskars. De Niro
er ægilegur í Víghöfða, en hlutverk-
ið er vissulega nokkuð einhliða.
Hlutverk Williams er vanþakklátt
þrátt fyrir listatúlkun og þá er
Nolte eftir. Fyrir utan það að hafa
löngum verið „minn maður“, hefur
hann aldrei átt annað eins stórár
og 1991. Lék afbragðsvel í tveimur
feykivinsælum myndum og er því
ofariega í huga akademíunnar. Að
óséðri The Prince of Tides ætla ég
engu að síður að „tippa“ á þennan
stórkostlega leikara sem notið hefur
mikillar hylli hérlendis síðan á ár-
dögum sjónvarps og þáttanna Gæfa
og gjörvileiki. En hjálpi oss nú allir
heilagir, hér getur allt gerst, en ég
ætla að standa við orð mín!
Anthony Hopkins
Nick Nolte
Warren Beatty
Robert De Niro
Robin Williams
Besti kvenleikari ársins:
Við urðum vitni að frábærri
frammistöðu bandarískra leik-
kvenna á árinu sem var að líða.
Þær Sarandon og Davis fóru létt
með að bera uppi félaga- og vega-
myndina Thelmu og Louise, eins
og þar væru á ferðinni þeir Gibson
og Glover. Jodie Foster var skín-
andi góð í Lömbin þagna og Laura
Dern sýndi heillandi blöndu af synd
og sakleysi í Léttlyndu Rósu. Og
Midler hefur fengið góða dóma í
For the Boys, en myndin kolféll
hinsvegar og Hollywood er ekki
hrifin af töpurum. Þó ég sé mikill
aðdáandi Susan Sarandon ætla ég
mér samt að taka áhættuna með
Dern, það verður vonandi þess virði!
Laura Dern
Susan Sarandon
Geena Davis
Jodie Foster
Bette Midler
Besti karlleikari í
aukahlutverki:
Ekki er þessi flokkur síður tví-
sýnni en aðrir. Það er helst að
hægt sé að líta á tilnefningu Pal-
ance, gamla B-mynda leikarans,
sem örlítið grín, engu að síður
brandara sem er eins gott að taka
alvarlega. Heiðurinn, ekki má hann
gleymast og Óskar karlinn gefur
kvikmyndagerðarmönnum eitt af
fáum árlegum tækifærum til að
klappa hver öðrum á bakið ...
Lerner var afbragðsgóður í jafn-
vel enn betri mynd, Barton Fink,
en hún er flestum gleymd, Því mið-
ur. Sigurstranglegur er Tommy Lee
Jones og þeir Harvey Keitel og
snillingurinn Ben Kingsley, báðir í
Bugsy. Réttast væri að láta kylfu
ráða kasti en ég ætla að vera bjart-
sýnn og setja ágætisleikarann Lern-
er efstan.
Michael Lerner
Ben Kingsley
Tommy Lee Jones
Harvey Keitel
Jack Palance
Besti kvenleikari í
aukahlutverki:
Ef ég mætti ráða væri valið auð-
velt í þessum flokki því það er sjald-
an sem maður hefur séð lítt þekkta,
unga leikkonu sýna slíka afbragð-
stúlkun á tjaldinu og Juliette Lewis
í Víghöfða. Hún skellti sér sam-
stundis í hóp með þeim Winonu
Ryder og Emely Lloyd. Mercedes
Ruehl er einnig mjög minnisstæð í
Bilun í beinni...; þær stöllur skyggja
á hina keppinautana.
Juliette Lewis
Mercedes Ruehl
Diane Ladd
Jessica Tandy
Kate Nelligan
Besta frumsamda handritið:
Hér munu þeir bítast, sá frægi
James Toback, sem er höfundur
Bugsy, og LaGravenese, sem samdi
hið frísklega og frumlega handrit
Bilun í beinni... Og ef ég á að vera
sjálfum mér samkvæmur hlýt ég
að standa með þeim síðarnefnda.
Annars geta Kasdan-hjónin sett
strik í reikninginn.
Richard LaGravenese
James Toback
Lawrence og Meg Kasdan
Callie Khouri
John Singleton
Besta handritið byggt á áður
birtu efni:
í þessum flokki er að finna einu
tilnefningu kvikmyndar sem ekki
er gerð í Bandaríkjunum utan Bestu
erlendu myndanna. Það er handrit
hinnar lofuðu myndar Agnieszku
Hollands, Evrópa, Evrópa, sem hinn
pólskættaði kvikmyndagerðarmað-
ur leikstýrði ennfremur. Og Þjóð-
veijar gugnuðu á að veita brautar-
gengi sem þeirra framlag til keppn-
innar í ár um bestu erlendu mynd
ársins. Steiktir, grænir tómatar
hefur vakið geysiathygli og miklar
vinsældir af mynd með eingöngu
rosknum konum að vera. Handritið
er byggt á þekktu verðlaunahand-
riti svo það verður ekki gengið svo
glatt framhjá því. En Stone verður
hér skeinuhættur.
Oliver Stone, Zachary Klar
Fannie Flagg, Carol Sobieski
Pat Conroy, Becky Johnston
Agnieszka HoIIand
Ted Tilly
Besti kvikmyndatökustjórinn:
Hér fara tómir snillingar að
venju. Ætli akademíunni sé stætt
á öðru en láta JFK fá örfá verðlaun
í milliflokknum, það gæti hæglega
gerst hér því kvikmyndataka Ric-
hardsons er einn besti þáttur mynd-
arinnar. Sömuleiðis heillandi, litrík
taka Biddles sem gerði Thelmu &
Louise að veislu fyrir augað. The
Prince of Tides þykir ljóðræn og
fögur mynd og Goldblatt er enginn
aukvisi frekar en Daviau sem vann
til Óskarsverðlauna fyrir ógleyman-
legar tökur í myndinni Mississippi
Burning og Greenburg átti sinn
þátt í sláandi útliti vinsælustu
myndar síðastliðins árs, Tortímand-
ans 2. Ég tel að Richardson sé vel
að þeim kominn, sjónarmun fremri
Biddle!
Robert Richardson
Adrian Biddle
Allen Daviau
Adam Greenburg
Stephen Goldblatt
Besti klippari ársins
Hér fer harðskeytt lið valin-
kunnra fagmanna en þeir Hutshing
og Scalia. eru óneitanlega sigur-
stranglegir, einkum þar sem þeir,
af einhveijum óskiljanlegum ástæð-
um, þurfa ekki að etja kappi við
Thelmu Schoonmaker sem á stóran
þátt í þeim kynngiáhrifum sem Víg-
höfði hefur á áhorfandann. Og erf-
itt er að ganga framhjá fag-
mennsku félaganna sem sniðu til
Tortímandann 2. Og svo er það
hann McKay með Lömbin þagna!
Joe Hutshing, Pietro Scalia Conrad
Buff, Mark Goldblatt, Richard A.
Harris
Craig McKay
Thom Noble
Gerry Hambling
Þá eru öll meginverðlaunin upp-
talin en líklegt er að Beauty and
the Beast komi við sögu tónlistar-
innarog verði með bæði besta la%-
ið og kvikmyndatónlistina í ár, Tor-
tímandinn 2 státi af besta hljóði og
hljóðbrellum, þeir Dennis Gassner
og Nancy Haigh fái Óskarinn fyrir
listræna stjórn og eftirminnileg svið
í Barton Fink og búningar Ruth
Myers voru það besta við Addams
fjölskylduna.
Þá verður ekki meira lagt til
málanna að sinni og það skýrt tek-
ið fram að birtingin er án ábyrgð-
ar! Vonandi vinna þeir bestu.