Morgunblaðið - 12.04.1992, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 12. APRÍL 1992
ísal'oldarhúsið stendur enn við Austurstræti.
Enn á ný í
Isafoldarhúsinu
DÖNSK-ísiensk orðabók sem kemur út I haust er sú sjötta í röð-
inni. Siík bók kom fyrst út í Kaupmannahöfn árið 1819 og var
eftir Gunnlaug Oddsson; „Orðabók sem inniheldur flest, fágæt,
framandi og vandskilin orð er verða fyrir í dönskum bókum.“
Konráð Gíslason var höfundur næstu dansk-íslenskrar orðabók-
ar, sem út kom 1851. Arið 1896 gaf Björn Jónsson í Isafold út
„Ný danska orðabók með íslenzkum þýðingum", eftir Jónas Jónas-
son frá Hrafnagili. Freysteinn Gunnarsson samdi næstu orðabók,
sem út kom 1926, og árið 1957 kom út endurskoðuð útgáfa henn-
ar, sem Agúst Sigurðsson og Ole Widding höfðu unnið ásamt
Freysteini.
Starfsfólk dansk-íslenskrai-
orðabókar ísfoldar hefur aðsetur
í sama húsi og hýsti ísafoldar-
prentsmiðju Björns Jónssonar frá
lokum síðustu aldar og fram und-
ir miðja þessa öld. Hús þetta sem
er við Austurstræti var byggt
1886 en 9 árum áður hafði Björn
stofnað ísafoldarprentsmiðju.
Björn var einn helsti stjórnmála-
maður landsins á þessum tíma og
varð ráðherra árið 1909. Sama
ár seldi hann syni_ sínúm, Ólafi,
prentsmiðjuna en Ólafur stóð að
stofnun Morgunblaðsins árið
1913. Hafði blaðið aðsetur í hús-
inu og síðar viðbyggingu þess
fram á sjötta áratuginp.
skilar henni til prentunar. „Þetta
hefur verið mikil nákvæmnisvinna
og því þarf töluvert átak til að
segja verkinu lokið. Það er mjög
erfitt að láta orðabókina frá sér,
því manni finnst ævinlega að eitt-
hvað megi betur fara. Og auðvitað
vonum við að ekki líði of mörg ár
þar til bókin verður endurskoðuð,“
ségir Ingibjörg.»
Ljóst ér að dönsk-íslensk orða-
bók verður heljarinnar doðrantur,
um 1.100 síður, og vinnan nú felst
ekki síst í því að gera hana sem
meðfærilegsta og ekki of stóra.
En hvernig getur forlag á borð
við ísafold fjármagnað slíka bók?
Leó E. Löve, útgefandi, segir bók-
ina vissulega dýra, kostnaður við
hana sé ekki fjarri 60 milljónum.
„Áhættan við þessa útgáfu er hins
vegar ekki mikil, því bókin er góð.
Við gerðum okkur lengi vel vonir
um að þegar seld hefðu verið 6.000
eintök á tæpar 10.000 kr. út úr
búð stæði útgáfan undir sér. Nú
bendir allt til þess að selja verði
fleiri eintök. Vonandi tekst okkur
þó að halda verði bókarinnar und-
ir 10.000 króna markinu. Það fer
algerlega eftir því hvort við fáum
frekari styrki til útgáfunnar," seg-
ir Leó.
Frá því að vinnan við orðabók-
ina hófst hefur verið sótt um ýmsa
styrki til útgáfunnar, bæði hér-
lendis og í Danmörku. Alls nema
þeir um 10 milljónum, sem nýta á
til að lækka verð bókarinnar.
„Þessu verkefni hefur verið sýndur
ótrúlega lítill sómi af íslands hálfu.
Við höfum ítrekað sótt um styrk
til fjárlaganefndar Alþingis- en
ekki fengið. Á sama tíma er veitt
um 3 milljónum í gerð fransk-
íslenskrar orðabókar. Eina ís-
lenska styrkveitingin til okkar
voru ein kennaralaun, sem Ragn-
hildur Helgadóttir, þáverandi
menntamálaráðherra, veitti til að
greiða hluta af launum ritstjóra í
3 ‘A ár. Sá styrkur var felldur nið-
ur og þrátt, fyrir ítrekaða beiðni
hefur hann ekki verið veittur á ný.
Danir hafa hins vegar sýnt
þessu verkefni töluverðan áhuga
og þar hefur Carlsberg-sjóðurinn
verið raúsnarlegastur. Þegar Dan-
ir sjá verkefni sem þeim líst vel á
leggja þeir sig frarn um að veita
því brautargengi. íslendingar eru
algjör andstæða þeirra, Þjóðarbók-
hlaðan er ef til viil skýrasta dæm-
ið um það,“ segir Leó.
ísafold hefur gefið út orðabæk-
ur í hartnær 100 ár en fimmtán
ár eru nú liðin frá því síðasta orða-
bókin kom út. Leó segir aðra bók
ekki vera á döfinni fyrr en útgáfan
hefur losað sig undan þeim skuld-
bindingum sem hún hefur tekið á
sig vegna bókarinnar á síðustu
átta árum. „Svona stórt verkefni
setur vissulega sinn svip á rekstur-
inn þar sem veita þarf fjármagni
í það allan tímann án þess að ein
einasta króna skili sér fyrr en
bókin kemur út,“ segir Leó. Og
ætlunin er ekki aðeins að út komi
orðabók, því ísafold stefnir einnig
að útgáfu efnisins á tölvudiskling-
um.
Flestar orðabóka ísafoldar eru
svokölluð höfundai'verk og að því
leyti frábrugðnar þeirri sem nú
kemur út. Erling Erlingsson, út-
gáfustjóri, segir að það að hafa
marga höfunda að orðabók, vera
þau vinnubrögð sem koma skuli.
„Erlendar bókaútgáfur réðu okkur
frá því að fá höfunda til að skrifa
orðabækur þar sem höfundarrétt-
armál gerðust sífellt flóknari og
vandmeðfarnari, ekki síst með, til-
liti til breytinga á orðabókum. Þá
teljum við að fólk, sem er séi'stak-
lega ráðið til að semja orðábók,
vinni betra og heilsteyptara verk
en þeir sem eru að slíku í stopulum
frístundum.“
Stjórn NEMA f.v. Magnús Jónsson, Aðalsteinn Steinþórsson, Sigrún
Brynjólfsdóttir, Ásbjörn Björnsson, Ólöf Pálsdóttir, Kristín Steins-
dóttir, Bergþóra Einarsdóttir og Inga Sólnes, formaður.
Vorfagnaður NEMA1992
HINN árlegi vorfagnaður Nem-
endasambands Menntaskólans á
Akureyri verður haldinn á Hótel
Borg fimmtudaginn 30. apríl kl.
19.30.
Ræðumaður kvöldsins verður
Stefán Vilhjálmsson frá Brekku,
matvælafræðingur _og skáld (stúd.
’68) og veislustjóri Áslaug Brynjólfs-
dóttir fræðlustjóri og 40 ára júbíl-
ant. Hljómsveit Ingimars Eydal leik-
ur fyrir dansi.
Megintilgangur NEMA er að við-
halda tengslum milli fyrrverandi
nemenda MA. Þá hafa Jubileum-
árgangar fjölmennt á vorfagnaðinn
til að hiLa upp fyrir hátíðarhöldin í
kringum 17. júní á Akureyri.
Miðar verða seldir í anddyri Hótel
Borgar í Pósthússtræti dagana 27.,
28. og 29. apríl. Pantanir í síma eru
einungist fyrir fólk búsett úti á landi.
HÖTELCONSULT
SHCC COLLEGES SWITZERLAND
SVISSNESKT HOTELSTJORNUNARNAM SEM LYKUR MEÐ PROFSKIRTEINI
INSTITUT HOTEUER „CESAR RITZ“ (Loke Genevol
SWISS HOSPITALITYINSTITUTE, Washington Ct.USA
NAM A HASK0LASTIGI (B.Scl
ALÞJÓÐLEGUR HÁSKÓLI í HÓTELSTJÓRNUN
Brig, Sviss
(sameiginlegt prógram með hóskólanum í Massachusetts, USA)
VIÐ UTSKRIFT A OFANGREINDU NAMSKEIÐIER HÆGT AÐ HALDA AFRAM 0GNA
MASTERGRÁÐU.
Til aó fó frekari upplýsingar vinsamlegast hafió samband viðu -
HOTELCONSULT SHCC COLLEGES, ADMISSIONS OFFICE
CH -1897 LE BOUVERET - SWITZERLAND
Tel.: 41+25-81 30 51, Fax : 41+25-81 36 50
BÚNAÐARBANKl
ÍSLANDS
NÁMSC
LÍNAN Á
Umsóknarfresturum námsstyrki Námsmannalínunnar
ertil 1. maf.
Veittir veröa 8 styrkir hver að upphæö 150 þúsund
krónur.
Styrkirnir skiptast þannig:
* Fjórir útskriftarstyrkirtil nema viö Háskóla
íslands sem skiptast þannig:
a) Heilbrigðisgreinar.
b) Verkfræði, raunvísindi.
c) Lögtræði, viðskiptafræði og hagfræði.
d) Félagsvísindi, guðfræði og heimspeki.
* Tveir námsstyrkir til námsmanna erlendis.
* Tveir útskriftarstyrkir til nema á háskólastigi/
sérskólanema.
Umsóknareyðublöð eru til afhendingar í öllum útibúun
Búnaðarbanka íslands.
Einungis aðilar í Námsmannalínunni eiga rétt á að sækja
um þessa styrki.
Umsóknum skal skilað fyrir 1. maí til
BÚNAÐARBANKA ÍSLANDS
Markaðsdeild
Austurstræti 5
155 Reykjavík.
C 15
SIEMENS
Sjónvarps-
myndavélar
Hljómtœkja-
samstϚur
Ferðaviötœki
/
Útvarpsvekjarar
Gœðatœki fyrir
þig og þína!
SMITH&
NORLAND
Nóatúni 4 - Sími 28300
Ritstjómarsíminn er69 11 00