Morgunblaðið - 12.04.1992, Blaðsíða 30

30 C
MORGUNBLAÐIÐ SAMSAFIMIÐ SUNNUDAGUR 12. APRÍL 1992
ÆSKUMYNDIN...
ER AFBERGÞÓRIPÁLSSYNl, ÓPERUSÖNGVARA
Rómantískur
trymbill
ÚR MYNDASAFNINU
ÓLAFUR K. MAGNÚSSON
FYRSTA ÞYRLU-
FLUGÁ ÍSLANDI
Myndirnar í Myndasafninu að
þessu sinni greina frá sögu-
legum atburði í íslenskri flugsögu.
Þær eru teknar á Reykjavíkurflug-
velli í júní 1949, þegar fyrsta opin-
bera þyrluflugið var
þreytt hér á landi, að
viðstöddu miklu ijöl-
menni. Það voru Bell-
verksmiðjurnar í
Bandaríkjunum sem
lánuðu Slysavarna-
félagi íslands þyrlu af
gerðinni Bell 47D til
reynslu, en umboðsað-
ili Bell hér á landi var Elding Trad-
ing Co, svo sem sjá má á hlið þyrl-
unnar. Anton Axelsson, fiugstjóri
hjá Flugfélagi íslands, lærði á þyrl-
una, einna fyrstur íslendinga, og
flaug henni fyrstur einliðaflugi þá
um sumarið. Anton sagði í samtali
við Myndasafnið að sjálfsagt hefði
vélin þótt góð á þeirra tíma mæli-
kvarða, „en hún var lítil, með ein-
földum tækjakosti og líklega myndi
enginn þora upp í hana í dag“, sagði
hann. Talsverðar umræður urðu um
þyrluna hér á landi og var málið
meðal annars rætt á Alþingi, en
ekkert varð þó af
þyrlukaupum í það
skiptið, og það var ekki
fyrr en mörgum árum
síðar að Islendingar
eignuðust fyrstu þyrl-
una. Síðan hafa þessi
undratæki margoft
sannað gildi sitt við
hvers konar björgun-
arstörf hér á landi. Á einni af mynd-
unum af þessu fyrsta þyrluflugi á
íslandi má þekkja Eystein Jónsson
ráðherra í stjórnklefanum, og flug-
maðurinn, sem var breskur, var
samkvæmt flugbókum og skýrslum
skráður undir nafninu B. Yuell. Að
öðru leyti skýra þessar sögulegu
myndir sig sjálfar.
„ÉG HEIMSÓTTI ömmu oft þegar ég var
lítill og hitaði þá kakó með ástarpungunum
og kveikti á kerti á eldhúsborðinu. Þá sagði
amma alltaf að ég væri svo „rómantískur".
Ég held að ég hafi ekki skilið fyrr en löngu,
löngu seinna, hvað hún átti við,“ segir Berg-
þór Pálsson, óperusöngvari, um æsku sína.
Hann segist hafa verið mjög „höfðingja-
djarfur" þegar hann var lítill og framfærinn
við alla. Hann forðaðist öll slagsmál og ólæti
en einbeitti sér þeim mun meir að tónlist-
inni, sérstaklega trommunum, sem áttu hug
hans allann.
Bergþór fæddist 22. október
1957 í Reykjavík. Foreldrar
hans eru Páll Bergþórsson, veður-
stofustjóri, og Hulda Baldursdóttir,
ritari. Hann er yngstur þryggja
systkina. Bergþór ólst upp í Hlíðun-
um og gekk í Æfingaskóla Kenna-
raskólans og síðar í Réttarholts-
skóla. „Þegar ég Iít til baka, finnst
mér eins og það hafi alltaf verið
sól og sumar og kvöldin liðið í al-
gleymi brennubolta og fallinnar
spýtu. Þá var náttúrulega aðal
spenningurinn að lenda „óvart“ í
felum með elskunni sinni, en þær
voru margar á þessum árum. Já,
snemma beygðist krókurinn ...
Ég lenti 'í samstilltum og
skemmtilegum bekk í Æfingaskól-
anum og þar voru margir krakkar
sem höfðu gaman af tónlist. Man
ég meðal annars eftir klassísku trí-
ói sem stofnað var fyrir einn ftjálsa
tímann, en í því voru við Hilmar
Oddsson, kvikmyndaleikstjóri, og
Gunnar Hrafnsson, bassaleikari. Ég
held að í þeim sama frjálsa tíma
hafi farið fram tískusýning, þar sem
við komum fram í aldurtignum kjól-
um af mæðrum okkar. Stefán B.
Stefánsson, síðar saxófónleikari og
lagahöfundur, samdi hins vegar
aðallega ástarljóð til Sólveigar
kennara."
Bergþór minnist þess að hafa
verið með ólæknandi trommusetts-
Var með ólæknandi
trommusettsdellu, Bergþór
Pálsson.
dellu. Allir sem fóru erlendis voru
beðnir að kaupa trommusett, sem
aldrei kom þó. Hann bjó til kjuða
úr stöngum innan úr herðatrjám
og trommusett úr eldhússtólunum,
sem voru þeim frábæru eiginleikum
gæddir að hljóma eins og mismun-
andi sneriltrommur. „Svo lét ég
hnífana skoppa leikandi létt á eld-
húsborðinu, svo að við lá að pabbi
gæti ekki fylgst með fréttunum og
þá var nú illt í efni.
Mér fannst Dátar vera aðalband-
ið, kannski af því að trommuleikar-
inn afgreiddi í kjötinu, þar sem ég
verslaði kjötfars fyrir mömmu.
Hann gaf mér líka alltaf vínber.
Raunar voru allir hljómsveitargæ-
jarnir sem spiluðu í Lídó, sem seinna
hét Tónabær, rosalega góðir við
mig, ég man sérstaklega eftir Rún-
ari Gunnarssyni, en hann var meiri-
háttar náungi að mínu mati.
Annars var aðalfyrirmyndin mín
Roger Moore, eða að minnsta kosti
dýrlingurinn sem hann Iék, hvort
sem það var vegna þess hve hann
var svalur og pottþéttur á þessu,
eða af því að ég fékk alltaf kakó
og ristað brauð með honum. Alla
vega var ég ákveðinn í að verða
eins kúl og töff og hann þegar ég
yrði stór, en það fór nú svona,
öhömm ..."
Lendingin var ekkert
vandamál þótt eflaust
hafi einhverjum við-
staddra þótt aðfarirn-
ar glæfralegar.
SVEITIN MÍN...
MÝRDALUR
Norðurfoss í Mýrdal.
„ÉG ER fæddur og uppalinn á
Norðurfossi í Mýrdal og þar búa
enn móðir mín og bróðir félags-
búi,“ segir Sigurður Sigur-
sveinsson, áfangastjóri við Fjöl-
brautaskólann á Selfossi.
orðurfoss er í hinum eiginlega
Mýrdal, eða Mið-Mýrdalnum
eins og hann er stundum kallaður,
en hann afmarkast af Atlantshaf-
inu og Dyrhólaey í suðri, Geita-
fjalli og Búrfelli í vestri, Dala- og
Heiðaheiði og Mýrdalsjökli í norðri
og Reynisfjalli í austri. Hér er ákaf-
lega grösugt og fallegt, jörð grær
hér einna fyrst á vorin og vetur
yfirleitt mildari en annars staðar á
landinu. Nokkuð er vætusamt í
Mýrdalnum, bæði er að oft rignir
og ekki síður að stundum rignir
mikið. I minningunni er þar þó
gjaman sól og blíða!
Eins og víða annars staðar til
sveita hefur byggð í Mýrdalnum
Sigurður Sigur-
sveinsson
grisjast á undanförnum árum og
jafnframt á atvinnulíf í Vík nokkuð
undir högg að sækja, enda langt
að sækja aðfóng hvers konar. Þó
er svæðið nú miklu meir í þjóð-
braut eftir að hringvegurinn varð
staðreynd og margir binda vonir
við uppbyggingu ferðamannaþjón-
ustu á svæðinu.
Sjálfur sæki ég og mír. fjölskylda
Iífskraft hvers konar í sveitina
mína, elsti sonur minn er þar í
sveit á sumrin og við hin hlöðum
okkur lífsorku í heyskap og tijá-
rækt svo ekki sé nú minnst á allan
sveitamatinn. Mig grunar að
þessi„plús“ sé nú ekki tekinn með
í reikninginn þegar verið er að
reikna kostnað við íslenskan land-
búnað.“
í árþúsundir hafa menn tekið mið af kennileitum í himingeiminum
við ákvörðun tímatals.
HVERER...
UPPRUNI TÍMATALSINS?
Sóiarár
og tunglár
Forn-Egyptar miðuðu sitt tíma-
tal við sólarárið og komust
nokkuð nálægt því, en Súmerar
töldu hringferðir tunglsins.
Ástæðan fyrir þessum mismun
getur legið í því að flóð Nílar
voru árstíðabundin og þar sem
öll uppskera valt á þessum flóð-
um var mikilvægt að vita hve-
nær ársins þau ættu sér stað.
Grikkir höfðu tímatal sem hófst
776 f.Kr. og miðaðist upphaf
þess við fyrstu Ólympíuleikana.
Rómveijar töldu árin frá stofnun
Rómar, 753 f.Kr., og notuðust
Evrópubúar að mestu við þetta
tímatal allt til ársins 525 e.Kr.
Múslímar miða enn í dag við flótta
spámannsins Múhameðs frá
Mekka árið 622 og nota þar að
auki tímatal sem miðast við tungl,
þar sem hver mánuður er 29 eða
30 dagar og síðan er aukamánuði
skotið inn á u.þ.b. þriggja ára
fresti. Gyðingar miða við upphaf
sköpunar og tímasetja það 3760
ár og þijá mánuði fyrir Krists
burð.
Tímatölin fyrir Krist voru þó
ónákvæm til lengdar og árið 46
f.Kr. var tekið í notkun svokallað
júlíanskt tímatal, en það gerði ráð
fyrir 365,25 dögum og var því
hlaupári, með 366 dögum, bætt
við fjórða hvert ár til að koma í
veg fyrir skekkjur. Þetta tímatal
var hannað af egypska stjörnu-
fræðingnum Sósígenesi, en að
undirlagi Júlíusar Sesars.
í þessu var þó enn örlítið frávik
því jörðin er nákvæmlega
365,2425 daga á ferð sinni um-
hverfis sólina, sem þýddi að eftir
fjórar aldir yar árið búið að fær-
ast fram um þijá daga. Þetta lag-
aði Gregoríus páfi 1582 og sam-
kvæmt tímatali hans eru alda-
mótaárin ekki hlaupár nema þegar
4 ganga upp í tugartöluna. Þann'g
var 1600 hlaupár og 2000 verður
það einnig. Þetta gregoríanska
tímatal er afar nákvæmt og getur
notast óbreytt til ársins 5000 en
þá verður skekkjan orðin einn dag-
ur.