Morgunblaðið - 24.05.1992, Page 31

MORGUNBLAÐIÐ SAMSAFNIÐ SUN.Vt'DAGUR 24i MAÍ 1992
C 31
Nemendur í dagskóla veturinn 1949-1950. Fremsta röð: Hólmfríður, Sigurlaug, Guðfinna, Úlfhildur,
Halldóra, Guðrún, Ólafía. Miðröð: Kolbrún, Ólöf Blöndal kennari, Sigríður Haraldsdóttir kennari,
Dagbjört Jónsdóttir kennari, Sigríður Gísladóttir kennari, Hulda Stefánsdóttir skólastjóri, Sigurlaug
kennari, Ragna. Aftasta röð: Pálína, Soffía, Ingibjörg, Sigrún, Jódís, Freyja, Soffía, Ingibjörg, Sigríð-
ur, Pálína, Kristín, Brynhildur, Svanhildur, Ebba, Kristbjörg.
Nemendur í Húsmæðraskóla Reykjavíkur veturinn 1951 til 1952.
SÍMTALIÐ..
ER VIÐ YNGVINN GUNNLAUGSSON SKATAFORINGJA
GRÆNIR BAKPOKAR
675442
fyrir árið og núna til dæmis vinnum
við verkefni sem ber heitið „Græni
bakpokinn". Upp úr þessum poka
koma ýmis verkefni sem eru um-
hverfisvæn. Við fjöllum þá um
umhverfið okkar, gróðurinn, dýra-
lífið og foringjamir fara með skát-
unum í gegnum þetta prógramm.
— Nú skilst mér að skátastarfið
sé hvergi í Reykjavík eins öflugt
og í Grafarvogi?
Já, þar er nú yngsta skátafélag
í Reykjavík, stofnað 22. febrúar
1988, og það sem gerir það svona
öflugt er samstarfið við önnur félög
í hverfmu, en það mun vera alveg
einstakt.
— Hverhig gerist nú slíkt?
Þegar við stofnum skátafélagið,
sém er fyrsta frjálsa félagið í Graf-
arvogi, erum við með stjóra-
armann, Kristinn Guðmundsson,
sem hafði hug á ásamt fleirum að
stofna íþróttafélag. Við ræddum
þessi mál lengi og sáum alltaf fleiri
leiðir til að vera með samstarf. í
stuttu máli, erum við núna í sam-
starfí við ungmennafélagið Fjölni,
kirlq'una og félagsmiðstöðina og
svo erum við með fulltrúa í íbúa-
samtökunum. Svo gefum við frjálsu
félögin út hverfísblað og við skát-
amir erum að byggja hús sem á
líka að nýtast fyrir tómstundastarf
í hverfínu.
— Þetta minnir bara á Kar-
demommubæ?
Það segir Gunn-
ar Eyjólfsson
skátahöfðingi! Já
það er mikill sam-
hugur í hverfínu,
þetta er eins og
sveitarfélag. Meira
að segja hundamir
þekkjast allir pers-
ónulega.
— Ég skal segja
ykkur það! Jæja en
ég þakka þér fyrir
spjallið Yngvinn og
gangi ykkur allt í
Morgunblaðið/Þorkell Þorkeisson haginn.
starfsáætlun Yngvinn Gunnlaugsson Þakka þér fyrir.
Halló.
— Góðan dag, er Yngvinn Gunn-
laugsson við?
Þetta er hann.
— Sæll og bless, þetta er á
Morgunblaðinu, Kristín Márja
Baldursdóttir. Heyrðu þú ert skáta-
foringi þaraa i Grafarvogi?
Jú jú, stórskáti.
— Núerþaðnýttnafnhjáykkur?
Nei, við köllum okkur þetta sem
erum búin að vera svona lengi. Ég
er nú búinn að vera 30 ár í skátun-
um.
— Finnst þér það ekki mikil
ábyrgð að þeysast með krakka upp
um fjöll og fímindi?
Auðvitað fylgir því ábyrgð, en
skátastarfíð þjálfar menn til að
axla slíka ábyrgð.
— Hvað gefur það fullorðnu
fólki að vera í skátunum?
Félagsskapinn við börnin og
unglingana. Skemmtilegast er þó
að sjá þegar árangur kemut' í ljós.
Maður fylgist með börnum frá átta
ára aldri og þar til þau eru orðin
stálpuð og sér því glöggt árangur
starfsins.
— Hvers konar árangur ertu að
tala um?
Þau eru lífsglaðari, betur undir
það búin að takast á við vandamál
bæði heima fyrir og í skólanum,
og úti við í leik og starfí.
— Þetta er einskonar uppeldis-
stofnun?
Já, þessi félags-
skapur er uppeldis-
stofnun í sjálfu sér.
Markmið skáta-
hreyfingarinnar er
að gera ein-
staklinginn betri og
nýtari þjóðfélags-
þegn.
— Gerist það á
fundum með inn-
rætingu eða í úti-
legum?
Hér spila allir
þættir inn í. A
hverju hausti er
gerð
FRÉTTALJÓS
ÚR
FORTÍÐ
Bjargaðist úr
Jökulsá á Brú
JÖKULSÁ á Brú er ekkert
smáfljót og liggur í streng þar
sem brúin er yfir það nú. Sá
sem lítur niður af brúnni, sem
ekki var til þegar þessi saga
gerðist, getur ekki ímyndað sér
að nokkur maður sem þar fer
í ána geti bjargast. Einn maður
hefur þó bjargað sér úr þessari
á, Páll Gíslason á Aðalbóli í
Hrafnkelsdal, heljarmenni mik-
ið. Frá þessu var sagt í Mbl. 1.
nóv. 1956 vegna þess að þá
áskotnuðust blaðinu myndir af
Páli og kláfnum, en fyrr hafði
afrekið ekki verið tíundað þar.
Fyrirsögnin var: „Hann syndir!
var hrópað á árbakkanum".
Miðvikudaginn 12. sept. 1945
gerðist mjög sviplegur at-
burður við kláfinn á Jökulsá á
Brú undan nefndum bæ. Annar
tveggja burðarvíra sem kláfurinn
rennur á slitanði, kláfnum Iivolfdi
og maðurinn, sem var í honum
Páll á hlaðinu á Aðalbóli með
Ingunni konu sinni og börnum
sinum.
Þar skreið hann síðasta spölinn
til lands á fjórum fótum og veif-
aði til okkar er hann kom á land
undir klettinum. Við veifuðum á
móti og kölluðum eitthvað til hans
hásum rómi.
Maðurinn sem bjargaði lífi sínu
með svo frækilegum hætti var
Páll Gíslason á Aðalbóli í Hrafn-
kelsdal. Sem dæmi um hver þrek-
raun þetta sund var má geta þess
að áin var í svo miklum vexti, að
kunnugir menn hefðu ekki talið
fært að sundleggja hesta í henni
á beztu vöðum. Undir kláfnum
fellur hún í stokk og þar er
straumurinn enn þyngri. Sums
staðar er niðursog og lenti Páll í
Morgunblaðið/EPá
Engin brú var yfir Jökulsá á Brú þegar Páll lenti í ánni, en und-
ir brúnni á myndinni má enn sjá kláfinn sem hvolfdi honum í ána.
steyptist niður í kolmórauða, belj-
andi jökulána.
- Hann er farinn, heyrðist
hrópað uppi á bakkanum og við
hugsuðum allir það sama: Hann
kemur aldrei upp aftur. Dragreip-
in sviptust til í straumnum og
áður en okkur hafði unnist tóm
til að gera okkur fullkomlega ljóst
hvað var að ske, skaut höfði
mannsins upp í beljandi straumn-
um og aftur var hrópað uppi á
árbakkanum. Hann syndir! Með
öndina í hálsinum horfðum við á
fangbrögð mannsins við straum-
þungt og helkalt jökulfljótið. Það
vildi til að þetta skipti engum tog-
um. Hann barst stöðugt nær landi
og náði loks að klöppinni þar sem
straumkastið breytti um stefnu.
einu slíku. Kvaðst hann þá hafa
átt erfiðast á sundinu.
Fallið úr kláfnum og niður í
ána var um sex metrar. Undir
kláfnum skiptir árstraumurinn sér
og fellur meginstraumurinn að
eystri klettinum, en gljúfrin
breikka út frá kláfnum. Eina von-
in til að ná landi var því að syiida
þegar í stað þvert á strauminn
að austurbakkanum eins og Páll
gerði. Hann skýrði svo frá síðar,
að hann hefði verið búinn að at-
huga aðstæður og hver von væri
til björgunar ef hann félli úr kláfn-
um. Honum fataðist heldur ekki
að hagnýta sér þá athugun er
hann féll úr honum fyrirvaralaust.
Um búning Páls á sundinu má
geta þess, að hann var í leðurstíg-
vélum með þykkum jámbentum
trébotnum. Voru þau vegin til
gamans síðar og reyndust 9 pund.
Er slitni vírinn hafði verið hnýttur
saman til bráðabirgða var Páll
sóttur yfir ána svo hann gæti
haft fataskipti heima á Brú. Þá
fór hann úr stígvélunum og lagði
þau í kláfinn hjá sér, því hann
vildi ekki hafa þau á fótunum ef
hann færi í ána öðru sinni.
Páll á Aðalbóli er óvenjulega
mikill þrekmaður, sem óþarft mun
raunar að taka fram eftir það sem
á undan er sagt. Hann lærði sund
á Laugarvatni er hann stundaði
nám þar, en hafði síðan haldið
því við og m.a. synt allmikið í sjó
fyrir Norðurlandi er hann var þar
á síldveiðum. Atburðurinn, sem
hér hefur verið lýst gerðist fyrsta
árið, sem Páll bjó á Aðalbóli.
Hann bjó þar lengi myndarbúi
með konu sinni Ingunni Einars-
dóttur og níu bömum.“ Og afrek
hans er enn í minnum haft.