Morgunblaðið - 02.10.1992, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 2. OKTÓBER 1992
„ Otdcur éok£b cá Stökkva-elc/inpi.
Sjáöu barcx. umýtas/tiöifACt."
Ég sé. — Þú ferð þá til tann-
læknisins og kemur aftur eft-
ir klukkutíma__
Ást er...

... að vökva gróðurinn.
TM Reg. U.S Pat Otf —all righta reserved
• 1992 Los Angeles Times Syndicate
Mamma er það ekki rétt: Er
hún ekki fyrsta stelpan sem
ég býð í bíó?
HOGNI HREKKVISI
„ NEI, TA-hOC, és þARF" E'KKI OISK •"
BRÉF TIL BLAÐSINS
Aðalstræti 6 101 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691222
Þjóðin ráði för
Frá Guðmundi Jónasi Kristjánssyni:
Umræðan um hið evrópska efna-
hagssvæði (EES) stendur nú sem
hæst. Eftir nokkrar vikur mun Al-
þingi íslendinga taka afstöðu til
þessa örlagaríka máls. Þrátt fyrir
mikinn skoðanaágreining um EES
eru þó allir sammála því, að hér sé
um stærsta og yfírgripsmesta
samning að ræða sem Islendingar
hafa gert við erlenda aðila á lýðveld-
istímanum.
Vitlaus og fáfróður almúgi
Vegna þess hversu EES-samn-
ingurinn er stór og kæmi til með
að snerta flest svið þjóðlífsins á
komandi árum hefur sú krafa kom-
ið fram, að þjóðin fái tækifæri til
að segja álit sitt á honum í þjóðarat-
kvæðagreiðslu. Utanríkisráðherr-
ann, Jón Baldvin Hannibalsson,
hefur hins vegar brugðist ókvæða
við þessari sjálfsögðu kröfu. Helstu
rök hans eru þau, að almúginn á
íslandi sé það vitlaus og fáfróður
um EES, að hann sé aldeilis ófær
að taka ábyrga og skynsamlega
afstöðu til málsins. EES sé það flók-
ið mál fyrir almúgann á íslandi að
það sé ekki til þjóðaratkvæða-
greiðslu fallið.
Eignaupptaka
Hér verður ekki farið út í að
ræða fráleit og móðgandi orð Jóns
Baldvins gagnvart okkur kjósend-
um. Því kenningin fær einfaldlega
ekki staðist, að greindarvísitala
okkar Islendinga sé eitthvað lakari
heldur en hjá Dönum, Svisslending-
um og Frökkum, en þær þjóðir fá
bæði að greiða atkvæði um EES
og Maastricht-samkomulagið. Þess
vegna stenst sú skoðun utanríkis-
ráðherra einfaldlega ekki, að EE_S-
málið sé það flókið fyrir okkur ís-
lendinga, að það henti ekki þjóðar-
atkvæðagreiðslu hér á landi. Þvert
á móti má segja að EES-málið liggi
nú það ljóst fyrir, að það sé mjög
vel til þjóðaratkvæðagreiðslu fallið.
Spumingin er því fyrst og fremst
um viljann og þá sjálfsögðu lýðræð-
islegu og siðferðilegu skyldu stjórn-
valda að leyfa þjóðinni að eiga síð-
asta orðið í jafnstóru og örlagaríku
sjálfstæðismáli og samningnum um
EES.
í raun eru grundvallarþættir
EES-samningsin aðeins tveir, sem
við kjósendur stæðum frammi fyrir
í þjóðaratkvæðagreiðslu um samn-
inginn. Annars vegar þeir þættir
sem lúta að afsali á íslensku full-
veldi og hins vegar þeir þættir sem
fela í sér skerðinug á íslenskum
ríkisborgararétti. Svo einfalt er nú
allt þetta mál. Með samningnum
um EES erum við nefnilega í veiga-
miklum málum að afsala okkur
dómsvaldi, löggjafarvaldi og fram-
kvæmdavaldi til höfuðstöðva Evr-
ópubandalagsins (EB) í Brussel.
Vegna þessa eru nú uppi réttmætar
fullyrðingar mikilsvirtra lögfræð-
inga um að með EES sé verið að
bijóta íslenska stjórnarskrá. M.ö.o.
fullveldisafsalið í EES sé það mikið,
að það standist ekki íslenska stjórn-
skipan. Þá er með samningnum um
EES verið að stórskerða íslenskan
ríkisborgararétt og nánast að af-
nema hann. Því með EES-samn-
ingnum erum við að galopna ísland
fyrir hvorki fleiri né færri en 380
milljónir íbúa EB- og EFTA-ríkja á
sviði búsetu- og atvinnuréttar,
hvers konar viðskiptum með vöru
og þjónustu, fjármagni, og einnig
til kaupa á íslensku landi og þar
með möguleikum til yfírtöku út-
lendinga á íslenskum auðlindum og
öðru lífsrými, sem hingað til hefur
verið takmarkað við íslenskan ríkis-
borgararétt. Þetta eru í fæstum
orðum grundarvallarþættir EES-
samningsins. En burt séð frá allri
lítilsvirðingu utanríkisráðherra á
dómgreind okkar kjósenda til að
taka afstöðu til slíkra grundvallar-
þátta, þá er það engu að síður ljóst
að Jón Baldvin hefur aldrei fengið
umboð frá þjóðinni til að gera jafn
örlagaríkan samning og EES. Því
samningur við eríenda aðila sem
hefur í sér fólgið jafn mikið afsal
á fullveldi og ríkisborgararétti og
nú liggur fyrir á skilyrðislaust að
leggja fyrir þjóðina. Því íslenski rík-
isborgararétturinn er dýrmætasta
eign Islendinga. Að ætla sér nánast
að taka hann eignarnámi og af-
henda svo til öll þau ómetanlegu
sérréttindi sem honum fylgja 380
milljóna manne samfélagi, án þess
svo mikils að leita eftir áliti þjóðar-
innar á því er slík aðför aldarinnar
að eignarrétti, að henni verður með
engum orðum lýst. Sú aðför hlýtur
að kalla á hörð vinnubrögð allra
þjóðernissinnaðra íslendinga í öllum
flokkum. Mælirinn yrði einfaldlega
fullur.
Þjóðin ráði för
Annars er það með eindæmum
Víkverji skrifar
Gæsaveiðitíminn stendur nú yfír
og gengur mönnum sjálfsagt
misjafnlega við veiðarnar. Víkverji
heyrði fyrir nokkru sögur af tveim-
ur veiðimönnum, sem hafa ekki átt
sjö dagana sæla. I fyrri veiðiferð
'haustsins fóru þeir afskaplega vel
undirbúnir. Þeir ákváðu meðal ann-
ars að fjárfesta í forláta gervigæs,
sem átti að laða bráðina að. Gæs
þessi var þeirrar náttúru að ekki
einasta leit hún mjög raunverulega
út, heldur sendi hún einnig frá sér
afar lokkandi hljóð. Fyrir gæsina
reiddu þeir félagar glaðir fram álit-
lega upphæð.
Þegar félagamir voru komnir á
fyrirhugaðan veiðistað stilltu þeir
gervigæsinni upp á góðum stað, svo
hin tælandi hljóð hennar bærust
sem víðast. Þeir lögðust í felur
skammt frá, mændu upp í himininn
o g biðu spenntir átekta, með fíngur-
inn á gikknum. Drykklöng stund
leið og var þeim farið að leiðast
þófið þegar skyndilega brá til tíð-
inda. Stórum jeppa var nauðhemlað
skammt frá þeim, ökumaðurinn
stökk út, bar byssu að vanga og
skaut gervigæsina, sem þagnaði
snarlega, enda gjörónýt. Fór fjár-
festing þeirra félaga þar fyrir lítið.
xxx
rátt fyrir hrakfarirnar ákváðu
mennimir skömmu síðar að
halda aftur til gæsaveiða. Ferð
þeirra var heldur stutt og þegar
þeir komu aftur til byggða vom
þeir afar fámálir um það sem fyrir
þá hafði borið. Þó var helst á þeim
að skilja, að annar þeirra hefði í
ógáti skotið stóran Labrador-hund
hvað sumir þingmenn og mikils
metnir menn í þjóðfélaginu hafa
látið glepjast af „evrókratisma"
Jóns Baldvins sl. ár. Ennþá furðu-
legra er hversu menn virðast tilbún-
ir til að leyfa utanríkisráðherra að
ganga langt í vitleysunni, vitandi
það að maðurinn er mjög hughrif-
ur, sérstaklega þegar fjarlægðirnar
eru hvað mestar. Það vita nefnilega
allir sem vilja vita, að samningurinn
um EES er fyrst og fremst sniðinn
fyrir hinar iðnvæddu stórþjóðir Evr-
ópu, en ekki dvergríki á borð við
ísland. Efnahagslegt gildi samn-
ingsins á íslandi er því ekkert. Þvert
á móti bendir allt til þess að vegna
smæðar okkar munu ijölmargir
þættir samningsins reynast okkur
ofviða. _
Við íslendingar lifum á miklum
umrótartímum. Sagan sýnir, að á
slíkum tímum verða smáþjóðir að
fara sér hægt og gæta ítrustu var-
kárni. Umbrotin í Evrópu í dag eru
þess eðlis, að þar getur allt gerst.
I dag geisa þar svæðisbundnar
styijaldir sem enginn sér fyrir end-
ann á. Þá er það gott smáþjóð að
eiga sér skýr landamæri.
Sjálfstæðisflokkurinn stóð heils-
hugar að stofnun lýðveldis á íslandi
1944, enda ríkti þá í flokknum heil-
brigð og þjóðleg íhaldssemi sem var
ekki í vafa um gildi íslensks sjálf-
stæðis. Því verður þess vegna alls
ekki trúað, að „evrókratismi“ Jóns
Baldvins hafí nú svo heltekið hug
og hjarta, að jafnvel sjálfsögð krafa
um þjóðaratkvæðagreiðslu um einn
örlagaríkasta samning lýðveldisins
komi ekki til greina. Jákvæð af-
staða Eyjólfs Konráðs og fleiri þing-
manna Sjálfstæðisflokksins um að
skoða beri þjóðaratkvæðagreiðslu
um EES alvarlega ber hins vegar
ánægjulegan vott um að enn njóti
þjóðleg viðhorf stuðning í Sjálf-
stæðisflokknum.
Árið 1944 áttu hin þjóðlegu við-
horf í Sjálfstæðisflokknum stóran
þátt í lýðveldistökunni, þrátt fyrir
andstöðu „evrókratisma" þess tíma.
Þjóðin fékk þá að ráða för. Hún á
að sjálfsögðu'einnig að fá að ráða
framhaldinu núna. Því lýðveldistaka
þjóðarinnar 1944 og aðild hennar
að stórveldadraumum iðnvæddra
Evrópuríkja nú verður með engu
móti sundur slitið.
GUÐMUNDUR JÓNAS
KRISTJÁNSSON,
Funafold 36, Reykjavík.
hins. Hundurinn er að minnsta kosti
rakaður á annarri hliðinni, þar sem
plokka þurfti úr honum höglinj
Engum sögum fer af gæsaveiðl
þeirra félaga eftir þetta, en þessar
sögur ættu þó að færa mönnum
heim sanninn um að gæsaveiðar eru
enginn barnaleikur og best að með-
höndla skotvopnin af mikilli varúð.
xxx
Víkverji hefur löngum látið það
fara í taugamar á sér, þegar
hann les dagskrá funda Alþingis,
að þar segir að þingfundir hefjisti
kl. Vh miðdegis. Ekki kann Vík-
veiji skýringu á þessu, en þykir
þetta með ólíkindum klúðurslegt,
enda sést þessi ritháttur hvergi
annars staðar. Væri ekki eðlilegra
að segja fundina hefjast kl. 13.30?j