Morgunblaðið - 13.10.1992, Blaðsíða 37

MORGÚNBLAÐÍÐ ÞRIÐJUDAGUR 13. OKTÓBER 1992 -" ■ ~ 37
Baráttan við brauðið
eftir Þorstein
Siglaugsson
Viðbrögð við kreppu
Vart hefur farið framhjá neinum
að talsverður samdráttur er nú í
íslensku efnahagslífi. Atvinnuleysi
hefur aukist og margir hafa þurft
að taka á sig lífskjaraskerðingu.
Rætt hefur verið um að við þessu
þurfi að bregðast.
Fyrir nokkru ræddi ríkisstjómin
um að breyta tilhögun virðisauka-
skatts þannig, að tekin yrðu upp
tvö skattþrep í staðinn fyrir eitt,
eins og nú er. Þessi breyting hefði
haft í för með sér töluverða verð-
lækkun á öllum nauðsynjum, en
varningur sem ekki er nauðsynleg-
ur, fólki til lífsviðurværis, hefði
hækkað í verði. Það er eðlilegt að
þegar kreppir að sé reynt að grípa
til, eða flýta fyrir, ráðstöfunum af
þessu tagi.
Efnahagssamdráttur kemur
ávallt fyrst niður á þeim sem lök-
ust hafa kjörin og því er sjálfsagt,
ef einhveijum ráðstöfunum er beitt,
miði þær fyrst og fremst að því að
draga úr skakkaföllum þessa hóps,
sem síst má við þeim.
En í stað þess að menn tækju
hugmyndinni fegins hendi var hún
hrópuð niður í fæðingu. Einar Kára-
son rithöfundur segir í grein í Morg-
unblaðinu 29. september, að þar
hafí forsvarsmenn íþróttafélaga og
fjölmiðla átt stóran hlut að máli.
Stjómmálamenn hafí ekki þorað að
ganga gegn vilja svo voldugra að-
ila. Einari Kárasyni virðist þykja
það sjálfsagt og gott, rétt eins og
mörgum öðmm.
Þegar í ljós kom að ekki var
stuðningur við tveggja þrepa virðis-
aukaskatt reyndi ríkisstjómin að
fínna aðrar leiðir. Niðurstaðan varð
sú að í stað þess að gera ekki neitt
yrði skatturinn lækkaður um eitt
prósent, en endurgreiðslur afnumd-
ar í staðinn. Þótt lækkunin sé ekki
mikil kemur hún samt að gagni.
Víst er, að við þá hörðu samkeppni
sem ríkir á markaði fyrir nauðsynja-
vömr, verður minnsta kostnaðar-
lækkun fljót að skila sér út í verð-
lagið. Þótt auðvitað hefði hún átt
að vera meiri.
Að bæta samfélagið
Á krepputímum íjórða áratugar-
ins var oft haft á orði að sérhver
vinur menningar og lista hlyti að
vera vinstrisinnaður. Menningin
væri það sem gerir okkur að mönn-
um og sannur menningarvinur gæti
ekki horft tómlátur á meðbræður
sína ganga matar- og atvinnulausa.
Allt yrði að gera til að bæta verstu
kjörin. Margir töldu bestu leiðina
vera að breyta þjóðfélaginu.
Seinna kom í ljós að hugmyndir
vinstrimanna þess tíma vom rangar
og þjóðfélagsbreytingamar sem
þeir boðuðu síst til þess fallnar að
Íétta neinum lífíð. En hjá flestum
þeirra var hugurinn góður sem bjó
Þorsteinn Siglaugsson
„Líklegt er þó, að flest-
ir sem taka þátt í þessu
stríði geri það af um-
hyggju fyrir menning-
unni. Sú umhyggja er á
misskilningi byggð því
menningin þarfnast
hennar ekki.“
að baki. Menning og list em til
þess fallnar að dýpka skilning
manna og samkennd. Og sú hugsun
er jafngild eftir sem áður að sönn
menning verður aldrei rúin allri
hluttekningu, því hún er það sem
gerir okkur að mönnum.
Umhyggja á misskilningi
byggð
Því er undarlegt að sjá forkólfa
íslenskra rithöfunda heyja „heilagt
stríð“ gegn stjórnvöldum, eins og
einn þeirra orðar það svo smekk-
lega, þegar þau setja fram tillögu
sem gæti þó bætt lökustu kjörin
örlítið, nú þegar kreppir að. Það
er ekki oft sem valdsmenn gera
slíkt. Og það er skrítið að sjá fólk
sem hefur helgað líf sitt menningar-
sköpun bregðast ókvæða við, loks
þegar að því kemur.
Sá gmnur hlýtur að læðast að
manni, að þessi viðbrögð forkólfa
bókmenntanna séu því miður í ein-
hveijum tilvikum sprottin af fram-
stæðum ótta um eigin hagsmuni,
og engu öðm. Þessum ótta sem
breytir okkur stundum úr mönnum
í dýr, þessum ótta sem öll sönn list
hefur ávallt leitast við að vinna bug
á, með öllu sem hún á til.
Líklegt er þó, að flestir sem taka
þátt í þessu stríði geri það af um-
hyggju fyrir menningunni. Sú um-
hyggja er á misskilningi byggð því
menningin þarfnast hennar ekki.
Menningin lifír ekki á tekjum lista-
manna og rithöfunda, heldur á því
sem þeir skapa. Sú sköpun, og sú
hluttekning með manninum sjálf-
um, sem færir henni inntak, má
helst ekki gleymast í stríðinu gegn
örlítilli kjarabót handa þeim sem
lakast em settir.
Höfundur er hagfræðinemi.
Fundur um
braghætti ís-
lenskra ljóða
á 19. öld
FÉLAG íslenskra fræða heldur
fyrsta fund vetrarins í kvöld,
miðvikudagskvöld, kl. 20.30 í
Skólabæ við Suðurgötu. Þar seg-
ir Þórður Helgason cand.mag.
frá þróun bragarhátta, nýsköpun
og nýjum viðhorfum til skáld-
skapar sem fram komu í háttum
íslenskra ljóða á 19. öld.
Þórður vinnur nú ásamt prófess-
or Kristjáni Árnasyni og Kristjáni
Eiríkssyni cand.mag. að rannsókn-
um á íslenskri bragsögu og er ætlun
þeirra að rita samfellda sögu ís-
lenskra bragarhátta frá öndverðu
til vorra daga. Að loknu erindi Þórð-
ar gefst mönnum kostur á léttum
veitingum. Fundurinn er öllum op-
inn.
-.. ♦......
Kynningar-
fundur ITC
ITC heldur kynningarfund á morg-
un í Perlunni, neðstu hæð klukkan
20.30. Þar verður starfsemin kynnt,
en hún lítur að því þjálfa fólk í
ræðumennsku, fundarstjóm, þing-
sköpum, skipulagningu og stjómun
almennt.
skólar/námskeið
handavinna
■ Ódýr saumanámskeið
Aðeins 5 nemendur í hóp. Faglærður
kennari. Upplýsingar í síma 17356.
■ Saumur og myndverk.
Lærið að mála á silki, sauma eigin föt,
gera myndverk úr efnisbútum.
Upplýsingar í sfma 611614.
Björg Isaksdóttir.
myndmennt
■ Handmenntaskóli íslands
Bréfaskólanámskeið:
Teikning, litameðferð, listmálun með
myndbandi, bamanámskeið, skraut-
slóift, hýbýlafræði, innanhússarkitektúr,
garðhúsagerð og hæfileikapróf.
Fáðu sendar upplýsingar um skól-
ann með því að hringja í sfma
627644 allan sólarhringinn.
■ Málun - teiknun
Myndlistamámskeið fyrir byrjendur og
lengra komna. Undirstöðuatriði kennd í
teiknun og meðferð vatns- og ohulita.
Myndbygging.
Upplýsingar og innritun eftir kl. 13.00
alla daga
Kennari: Rúna Gísladóttir, listmálari
sími 611525.
starfsmenntun
■ íslenskunámskeið
1. Stafsetningamámsk., 20 stundir.
Hentar öllum aldurshópum.
2. íslenskunámsk. f. útlendinga, 20 stund-
ir. Verð 5.500 kr. Reyndir kennarar.
Innritun og uppl. í síma 675564 þri.
kl. 20-21, mið. og fim. kl. 19-20.
■ Námskeið til 30 rúmlesta réttinda
hefst mánudaginn 2. nóv. Kennt er eftir
námskrá menntamálaráðuneytisins.
Námsgreinar eru: Sighngafræði, sigl-
ingareglur, stöðugleiki skipa, siglinga-
tæki, eldvarnir og öryggisbúnaður, vélin,
skyndihjálp, veður og fjarskipti.
Innritun og upplýsingar í símum
91-689885 og 31092.
Siglingaskólinn,
Lágmúla 7.
VÉLRITUNARSKÓLINN
ÁNANAUSTUM 15
101 REYKJAVÍK
SÍMI 2 80 40
■ Kanntu að vélrita? Vélritun er
undirstaða tölvuvinnslu. Kennum bUnd-
skrift og almennar uppsetnmgar.
Morgun- og kvöldtímar.
Innritun í síma 28040 og 36112.
Ath. V.R. og B.S.R.B. styrkja félaga sína
á námskeið skólans.
stjórnun
■ Breyttu áhyggjum
í uppbyggjandi orku!
ITC-námskeiðið markviss málflutningur.
Símar: Kristín 34159, Guðrún
46751 og Vilhjálmur 78996.
|
■ Tölvuskóli f fararbroddi
Námskeið sem henta öllum PC notend-
um. Einnig námskeið fyrir Machintosh
notendur. Gott verð. Góð kennsluað-
staða. Reyndir leiðbeinendur.
Fáðu senda námsskrá.
Tölvuskóli Stjórnunarfélags
íslands og Nýherja.
Símar 621066 og 697768.
■ Samvinnsla forrita undir
Windows - nýtt námskeið
Námskeið 19.-22. okt. kl. 13-16 fyrir
þá sem vilja kynna sér ýmsa öfluga tengi-
möguleika Windows umhverfisins s.s.
OLE og DDE. Baldur Johnsen leiðbeinir.
■ Novell netstjórnun
26.-30. okt. kl. 13-16. Árni Gunnars-
son leiðbeinir.
■ PageMaker umbrotsnámskeið
26.-30. okt. kl. 9-12. Kristín Hreins-
dóttir leiðbeinir.
Tölvuskóli Stjórnunarfélags
íslands og Nýherja.
Símar 621066 og 697768.
tungumál
■ Esperanto. Námskeió:
- Fyrir byrjendur.
- Framhaldsnámskeið.
- Les- og samtalshópar.
Upplýsingar í síma 27288 kl. 16-18,
á laugardögum kl. 10-12.
Á kvöldin í síma 42810.
■ Enskuskólinn
Við hjá Enskuskólanum bjóöum upp á
markvissa kennslu í vinalegu umhverfi.
Fjölbreytt námskeið í boði fyrir börn,
fullorðna og fyrirtæki:
Almenn enska með áherslu á talmál þar
sem kennt er á 10 kennslustigum, rituð
enska, viðskiptaenska, umræðu- og krá-
arhópar, bókmenntir, tofel, Gmat- og
gre-námskeið og einkakennsla.
Hámark 10 nemendur í bekk.
Hringið og fáið frekari upplýsingar.
Enskuskólinn hf.,
Túngötu 5,
sími 25330.
Enska málstofan
■ Enskukennsla:
Við bjóðum tíma í ensku í samræðuformi
frá og með 5. október.
Einkatímar:
Enska, viðskiptaenska, stærðfræði
(á öllum skólastigum).
Alhr kennarar em sérmenntaðir í ensku-
kennslu.
Upplýsingar og skráning í sfma
620699 milli kl. 10 og 16 virka daga.
■ Fjögurra ára afmælistilboð:
25% afsláttur í októberl
FULLORÐINSNÁMSKEIÐIN „byrjun
frá byrjun" að hefjast: Gmnnur, fram-
hald, talhópar. Enska, íslensk stafsetn-
ing, ísl. f. útlendinga, sænska, danska,
spænska, franska, ítalska, þýska, bók-
hald, reikningur og námsaðstoð.
Fullorðinsfræðslan,
Laugavegi 163, sími 1-11-70.
ýmislegt
■ Miðill og stjörnuspekingur
Enski miðillinn Terry Evans og Gunn-
laugur Guðmundsson, stjörnuspek-
ingur, halda saman helgamámskeið 24.
og 25. október næstkomandi. Gunnlaug-
ur fjallar um stjörnukort þátttakenda
með tilliti til fyrri lífa og Terry hjálpar
þátttakendum að þroska andlega hæfi-
leika sína og opna fyrir innsæið. Stuttur
einkatími er í lok námskeiðsins fyrir
hvem þátttakanda, bæði hjá Gunnlaugi
og Terry Evans.
Nánari upplýsingar má fá hjá Stjörnu-
spekistöðinni í síma 10377.
■ Að rekja ættir sínar
er auðvelt með góðri tilsögn.
Ný námskeið með frábærri aðstöðu til
ættarrannsókna.
Ættfræðiþjónustan,
s. 27100 og 22275.
■ Ný ættfræðinámskeið,
sem standa ýmist í 4 vikur eða um 2
helgar, hefjast bráðlega (16 kennslust.,
stgrverð kr. 11.400).
Frábær aðstaða í nýjum húsakynnum.
Ættfræðiþjónustan,
Brautarhoiti 4, s. 27100,22275.
■ Hraðlestur - námstækni
Nemendum Hraðlestrarskólans ber sam-
an um að skólanám verður miklu auð-
veldara og skemmtilegra eftir þátttöku
á hraðlestramámskeiöi. Næsta námskeið
hefst 21. okt. Skráning í sfma 641091.
HRAÐLESTRARSKÓLINN...
námskeið með ábyrgð á árangri!
■ Viðbótarnám f geðhjúkrun við
námsbraut f hjúkrunarfræði
í Háskóla fslands
Viðbótamám í geðhjúkrun hefst 15. janú-
ar 1993. Bóklegt nám (20 ein.) er 5
mánuðir og verklegt nám eða starfsþjálf-
un er 4 mánuðir. Kennt verður á vor-
og haustmisseri árið 1993. Bókleg
kennsla fer fram í Eirbergi, húnsæði
námsbrautar í hjúkrunarfræði. Verkleg
kennsla mun fara fram á hinum ýmsu
sjúkradeildum Landspítala og Borgar-
spítala. Viðbótarnám í geðhjúkmn miðar
að því að þeir hjúkrunarfræðingar, sem
sæki það, öðlist þekkingu, fæmi og við-
horf, sem nauðsynleg em til að veita
fagmanniega og árangursríka geðhjúkrun.
Skráning í námið fer fram 2.-13. nóvem-
ber 1992 í Nemendaskrá Háskóla Is-
lands, aðalbyggingu. Skráningargjald er
kr. 22.350,
Eftirfarandi námskeiö verða kennd:
02.03.61 Hugmyndafræði f geð-
hjúkrun I (l,5e), V, 16F + 8U.
Fræðileg aðferð. Þættir sem tengjast
fræðilegri ritgerðasmíð. Gagnrýni og
mat á lestri tímaritsgreina. Hugtök í
rannsóknum, aðferða- og tölfræði. Mikil-
vægi rannsókna í hjúkrun.
02.03.62 Hjúkrun sjúklinga með
geðræn vandamál eða geðsjúk-
dóma (3e), V, 32F, 8U.
Áhrif langvarandi geðsjúkdóma. Hjúkr-
unaraðgerðir í tengslum við sjúkhnga
með geðræn vandamál eða geðsjúk-
dóma. Mikilvægi hjúkrunarskráningar á
geðdeildum. Hlutverk hjúkrunarfræð-
inga í forvömum, meðferð og endurhæf-
ingu geðsjúkra.
02.03.63 Meðferðarform f geð-
hjúkrun (4e), V og H, 32F + 20Æ.
Meðferðarsambandið. Ýmis meðferðar-
form í geðhjúkrun.
02.03.64 Andleg aðhtynning á sjúkra-
deildum (2e), V, 16F + 8U + 8Æ.
Sálfélagslegir þættir í hjúkrun Ukamlegg
veikra sjúklinga. Mat á andlegu ástandi.
Sálgæsla.
02.03.65 Hugmyndafræði f geð-
hjúkrun II (l,5c), H, 16F + 8U.
Hugmyndafræði geðhjúkrunar. Skil-
greiningar á geðheilbrigði. Kenningar í
geðhjúkrun. Saga hjúkrunar innanlands
og utan. Hjúkmn sem fræðigrein. Sið-
ferðileg grundvallarviðhorf hjúkrunar.
02.03.66 Sértæk geðhjúkrun (3e),
H, 361.
Farið verður í efni tengt hinum ýmsu
sérsviðum geðhjúkrunar.
02.03.67 Ráðgjöf og handleiðsla f
geðhjúkrun (2e), H, 16F + 16U.
Ráðgjafarferliö. Sjúklingafræðsla. Hand-
leiðsla.
■ Tungumál - raungreinar
Kennsla fyrir þig.
Skóli sf.,
Hallveigarstíg 8,
sími 18520.
NÁMSAÐSTOÐ
■ Námsaðstoð viö grunn-, framhalds-
og háskólanema. Flestar námsgreinar.
Einkatímar - hópar.
Reyndir réttindakennarar.
Innritun í síma 79233 kl. 14.30-18.30.
Hk Nemendaþj órnts tan sfT