Morgunblaðið - 02.11.1993, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 2. NÓVEMBER 1993
47
Fundur forystumanna sjómannasamtaka á ísafirði
Fiskmarkaðir sakað-
ir um tvöfalt verðlag
__ ísafirði.
Á FUNDI forráðamanna sjómannafélaganna í landinu með sjómönnum
á ísafirði á sunnudag komu fram ásakanir um að Fiskmarkaður
Suðurnesja hefði notað Reiknistofu fiskmarkaða til að millifæra fisk
frá útgerðarsviði fyrirtækisins til vinnslusviðs með yfir tuttugu króna
verðmuni. Þá kom jafnframt fram að útgerðarmenn selji aflakvóta
til sömu skipa. Stjórnarmaður Reiknistofu fiskmarkaða á fundinum
hafnaði ásökununum og sagði þær fáránlegar. Framkvæmdasljóri
Sjómannasambands íslands sagðist hafa í höndunum tölvuútskrift sem
sannaði málið.
Fámennt var á fundinum, sem
haldinn var í Stjómsýsluhúsinu á
Isafirði á sunnudag. Það var að
heyra á þeim ísfirðingum sem
mættu að Vestfirðingar hefðu ekki
mikinn áhuga á að hitta talsmenn
kvótans að máli. Þeir sem mættu
létu þó í sér heyra þótt það væri
um annað en kvótasölur enda eru
þær enn nánast óþekktar á Vest-
fjörðum. Þannig sagðist Konráð
Eggertsson skipstjóri, sem gert hef-
ur út á rækju, þorsk og hrefnu, að
hann væri búinn að tapa 66% af
bolfiskaflanum á síðustu árum auk
alls hrefnuaflans. Hann sagði að nú
væri lax farinn að fylla alla firði
og víkur á Vestijörðum og ljóst
væri að þar væri ránfiskur á ferð
sem æti bolfiskseiðin sem þarna
væm að vaxa í miklu magni. Hann
spáði því að til blóðugrar styrjaldar
kæmi innan tíðar því sjómenn létu
ekki taka frá sér lífsbjörgina þegj-
andi og hljóðalaust.
Halldór Hermannsson sagði að
Farmanna- og fiskimannasamband-
ið undir forystu Vestfirðingsins
Guðjóns Amar Kristjánssonar væru
einu samtök sjómanna sem hefðu
barist gegn kvótakerfinu, sem þess-
ir menn væru nú að fordæma. Hann
sagði, að til margra ára hefðu loðnu-
skipin, sem fengið hefðu á silfurfati
aflakvóta í rækju, sem ísfirskar
rækjuverksmiðjur öðmm fremur
hefðu íjármagnað rannsóknarveiðar
á, verið fengin vestur til rækjuveiða
yfir sumarið, en þá hefðu útgerðar-
mennirnir iðulega sagt, að þeir væm
búnir að selja frá sér rækjukvótann
°g því yrðu rækjuverksmiðjumar
að kaupa fyrir þá kvóta.
Reynir Traustason, formaður
Bylgjunnar á Isafirði, sem var fund-
arstjóri, sagði að nú væru vestfirsku
sjávarþorpin komin í þrot, lengra
yrði ekki gengið með þau í núver-
andi fískveiðikerfi. Hann sagði að
Vestfirðingar legðu nú áherslu á
auðlindaskatt og sölu veiðileyfa af
hálfu opinberra aðila svo næmi að
minnsta kosti helmingi aflans og
að auðlindaskattinum yrði dreift til
þeirra byggðarlaga sem við auðlind-
ina búa, líkt og gerist með aðrar
auðlindir.
En það sem kom mest á óvart á
fundinum vom upplýsingar fundar-
boðenda um sölukerfi aflakvóta.
Hólmgeir Jónsson framkvæmda-
stjóri Sjómannasambands íslands
sýndi dæmi um að fiskvinnslu- og
útgerðarfyrirtæki seldu aflakvóta
sína frá sér gegn beinum peninga-
greiðslum, en tilkynntu svo sjó-
mönnum sínum að þeir yrðu að taka
þátt í veiðikvóta fyrir skipið svo
þeir hefðu vinnu. Sýndi hann dæmi
sem hann sagði að væri skjalfest
um sölu á 800 tonnum af fiski frá
útgerð og síðan keypt álíka magn
með fulltingi sjómanna. Þá sýndi
hann annað dæmi þar sem hann
sagði að Fiskmarkaður Suðurnesja
hefði látið Reiknistofu fiskmarkaða
kaupa afla af báti fyrir 20 krónum
lægra verð á kíló en gangverð var
á aflanum tiltekinn dag, en síðan
selt fiskvinnslufyrirtækinu sem
gerði út bátinn aflann á markaðs-
verði. Þannig virðist að innan fisk-
markaðskerfisins hafi hálf kaup á
aflaheimildum fyrir aflann horfið
úr skiptaverði til sjómanna.
Það kom fram að tilkoma plast-
fiskibátsins Hegra, sem sagt var frá
í fimmtudagsblaði Morgunblaðsins,
væri sú, að hafnarstjórinn í Kefla-
vík hefði lagt hann til, til að koma
í veg fyrir að kvótakaup gengju
beint til fiskvinnslustöðva norður í
landi sem ættu alltaf fyrirliggjandi
kvóta. Einar Garðar Hjaltason fram-
kvæmdastjóri Fiskmarkaðar ísa-
ijarðar og stjórnarmaður í Reikni-
stofu fiskmarkaða fullyrti að fisk-
markaðirnir hefðu aldrei keypt fisk,
enda væri það ólöglegt. Hann sagði
að Reiknistofa fiskmarkaða væri
ekki til þess að hvítþvo peninga,
heldur væri hún og yrði aldrei ann-
að en reiknistofa til að annast sam-
eiginlega pappírsvinnu fyrir fisk-
markaðina sem aðild ættu að henni.
Hann fullyrti að það hefði aldrei
gerst, að reiknistofan hefði keypt
eða selt fisk.
Hólmgeir Jónsson sagðist hafa
um það upplýsingar frá Fiskmark-
aði Suðurnesja, sem hann hefði
fengið með eftirgangsemi, að um-
töluð sala hefði verið frá viðkom-
andi báti til Reiknistofunnar og síð-
an hefði Reiknistofan verið seljandi
álíka aflamagns til fiskvinnslunnar
sem gerði út bátinn samdægurs.
Hann sagði jafnframt að næstu
daga færu til dómstólanna kærumál
vegna aflaka'upa útgerða þar sem
sjómenn hefðu verið látnir greiða
fyrir aflakvóta. Þar væru tvenns
konar mál á ferðinni, annars vegar
þar sem sjómenn hefðu verið látnir
borga án þess að vita um slíkt, og
hins vegar þar sem sjómenn hefðu
gefið samþykki sitt af ótta við að
missa skiprúmið, en í lögum um
aflaskipti er óheimilt að láta sjó-
menn taka þátt í öðrum kostnaði
við útgerðina en ákveðið er í al-
mennum kjarasamningum.
Frummælendur töldu það sjálf-
gefið, að ef þessu kerfi yrði viðhald-
ið, myndu hinar vandaðri útgerðir
taka upp sömu hætti í vaxandi erf-
iðleikum, auk þess sem stjórnir fyr-
irtækja og hluthafar gerðu kröfur
um hámarks arðsemi fjármagns, en
samkvæmt þeim upplýsingum sem
þarna komu fram gætu tvö útgerð-
arfyrirtæki sem ættu 3.000 tonna
kvóta hvort selt hvort öðru kvóta
sinn á 40 krónur kílóið og lækkað
skiptaverðið á hvoru skipi um 120
milljónir á ári. Og jafnvel komist
hjá 10 þúsund króna aflafærslu-
gjaldinu sem gert er ráð fyrir í
væntaniegu frumvarpi til kvótalaga.
- Úlfar
Verknaðurinn var kærður til lög-
reglunnar á Hólmavík af þeim sem
nýta hlunnindi Skjaldabjarnarvíkur
á þeim forsendum að veitt hefði
verið á jörðinni í óleyfí. Grunur
beindist að tveimur mönnum sem
voru yfirheyrðir hjá rannsóknar-
deild lögreglunnar á ísafirði í gær.
Þeir kváðust, að sögn Hlyns Snorra-
sonar lögreglufulltrúa, ekki hafa
veitt á staðnum en hafa verið við
selveiðar á jörð sem þeim er heim-
ilt að nýta norðan sýslumarka
Morgunblaðið/Björn Blöndal
Kristbjörn Albertsson fundarstjóri með nafnakall á aðlafundi SSS,
til að ganga úr skugga um að fundurinn væri löglegur en 2/3 þinjr-
fulltrúa þarf til að svo sé.
Samband sveitarfélaga á Suðurnesjum
Tveir fulltrúar
viku af aðalfundi
í mótmælaskyni
Skjaldabjarnarvík á Ströndum
. *
A fjórða tug sels-
hræja í fjörunni
Á FJÓRÐA tug útselshræja fannst í fjörunni í Skjaldabjarnarvík á
Ströndum á föstudag. Ábúendur á Dröngum sem nýta hlunnindi
jarðarinnar höfðu verið þar á ferð á miðvikudag og var þá ekkert
að en þegar þeir komu aftur á föstudag blöstu hræin hvarvetna
við. Að sögn Höskulds Erlingssonar, lögregluvarðstjóra á Hólmavík,
virðast selirnir ýmist hafa verið skotnir eða stungnir en síðan hafði
neðri kjálkinn verið sagaður af öllum hræjunum en það er sönnunar-
gagnið sem hringormanefnd krefst þegar krafist er verðlauna fyrir
dauðan sel.
Strandasýslu og N-ísafjarðarsýslu.
Ekki er því ljóst hverjir voru að
verki. Frá Hólmavík er sex tíma
ferð sjóleiðis að_ Skjaldabjarnarvík
en tíu tímar frá ísafirði. Ekki hefur
verið farið á staðinn á vegum lög-
reglunnar og því ekki á öðru að
byggja um atvik málsins en frásögn
kærenda, að sögn lögreglunnar.
Heimilt er að veiða útsel, sem er
að kæpa um þessar mundir, og
verðlaunar hringormanefnd sels-
dráp eins og fyrr sagði.
Keflavík.
Harðar umræður urðu á aðal-
fundi Sambands sveitarfélaga á
Suðurnesjum á sunnudaginn í
kjölfar gagnrýni Braga Guð-
mundssonar formanns samstarfs-
nefndar um sameiningu sveitarfé-
laga á störf umdæmanefndar SSS
þar sem hann gagnrýndi bæði
starfsaðferðir og sjónarmið
nefndarinnar. Margir tóku til
máls og voru menn bæði með og
á móti gagnrýni Braga á umdæ-
manefndina. Þá lögðu 19 þingfull-
trúar fram ályktun þess efnis að
aðalfundurinn lýsi fullum stuðn-
ingi við störf umdæmanefndar
SSS, en í þann mund sem bera
átti ályktunina upp gengu tveir
fulltrúar Keflvíkinga úr salnum í
mótmælaskyni. Þar með var fund-
urinn ekki ályktunarhæfur vegna
þess að 2/3 fulltrúa þarf til að
hægt sé að afgreiða mál. Þá var
gripið til þess ráðs að kalla inn
varamenn og eftir um klukku-
stundar töf meðan beðið var eftir
varafulltrúum var ályktunin sam-
þykkt samhljóða.
„Það er rétt við gengum af fund-
inum til að mótmæla þessari ályktun
og um leið þeirri réttmætu gagnrýni
sem kom fram í máli Braga Guð-
mundssonar á umdæmanefndina,"
sagði Vilhjámur Ketilsson bæjarfull-
trúi í Keflavík sem gekk úr salnum
ásamt Kristjáni Gunnarssyni bæjar-
fulltrúa í Keflavík. „Ég tel þessa
gagnrýni á okkur óréttmæta og ekki
við hæfi því þessi nefnd var skipuð
og hefur síðan unnið á sömu forsend-
um og aðrar umdæmanefndir á land-
inu. Við höfum leitast við að vera
ekki með hlutdræga framsögu á þeim
kynningafundum sem við höfum
staðið að og leitast þar við að kynna
bæði kosti og galla sameiningar.
Enda var samþykkt samhljóða stuðn-
ingsyfirlýsing við störf okkar,“ sagði
Kristján Pálsson bæjarstjóri í Njarð-
vík sem á síðasta ári gegndi for-
mennsku í stjórn SSS og hann er
jafnframt formaður umdæmanefnd-
ar SSS.
Kristján sagði að vel hefði verið
unnið á þessum 17. aðalfundi SSS
og þar hefðu verið afgreiddar nokkr-
ar mikilvægar ályktanir. Drífa Sigf-
úsdóttir forseti bæjarstjórnar í Kefla-
Sjóminiasafn íslands
Gefiim níræður áttæringur
AKSEL Hansen útgerðarmaður í Þórshöfn hefur fært Sjóminjasafni
íslands gamlan færeyskan áttæring að gjöf í stað báts sem brann
er bátageymsla Sjóminjasafnsins brann í apríl sl.
Báturinn heitir „Hvalurinn“, og
var smíðaður á Eiði árið 1902.
Hann er því rúmlega 90 ára gam-
all, en var notaður til veiða þar til
fyrir nokkrum árum.
Hvalurinn er úr eik og furu, og
er 24,8 fet að lengd, 5,7 fet á breidd
og 1,7 fet á dýpt. Bátnum fylgja
árar, mastur, segl og grindhvals-
veiðarfæri. Einnig fylgja honum
teikningar og uppmæling.
Hvalurinn frá Eiði verður til sýn-
is í Kringlunni, 2. hæð, til 4. nóvem-
ber.
vík var kjörin til að gegna foi*—
mennsku í stjóm SSS á næsta starfs-
ári. -BB
43. leikvika, 30. októbcr 1993
Nr. Leikur:
Röðin:
1. Degerfoss - Hassieholm 1 - -
2. Arsenal - Norwich - X -
3. Blackbum - Tottenham 1 - -
4. Chelsea - Oidham - - 2
5. Ipswich - Everton - - 2
6. Newcastle - Wimbledon 1 - -
7. Shcff. Wed - Leeds - X -
8. Swindon - Aston V. - - 2
9. Bolton - Derby - - 2
10. Luton • Leicester - - 2
11. Nott’m For- Notts Cnty 1 - -
12. Portsmouth - Tranmere 1 - -
13. WBA - Watford 1 - -
Heildarvinningsupphæðin:
96 milljón krónur
13 réttir: 523.670 | kr.
12 rcttir: 11.870 |kr.
11 réltir: 900 kr.
10 réttir: o |kr.

Hvalurinn í Kringlunni
AKSEL Hansen við Hvalinn, sem sýndur er i Kringlunni.

OLTINN
43. leikvika - 31. október 1993
Vr. Leikur: Röðin:
1. Cagliari Torino 1 - -
2. Foggia - Cremonese - X -
3. Juventus - Genoa 1 - -
4. Lazio - Udinese 1 - -
5. Lecce - Atalanta 1 - -
6. Piacenza - Napoli - X -
7. Reggiana - Roma - X -
8. Sampdoria - Milan 1 - -
9. Bresda - Ancona 1 - -
10. Monza - Adreaic - X -
11. Padova Cocensa 1 - -
12. Pisa - Lucchese - X -
13. Verona Bari - - 2
Heildai-vinningsupphæðin:
7,2 milljónir króna
13 réttir: 314.490 | kr.
12 réttir: 7.200 | kr.
11 réttir: 750 j kr.
10 rétlir: 0 kr.