Morgunblaðið - 12.01.1994, Qupperneq 20

20
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 12. JANÚAR 1994
BJORGUNARAFREKIÐ I VOÐLAVIK
Hlýjar móttökur
AHAFNIR þyrlnanna tveggja ásamt yfirmanni varnarliðsins og sendiherra Bandaríkjanna á íslandi.
Talið frá vinstri: Jim Sills undirofursti, yfírmaður björgunarsveitarinnar, Gary Copsey undirofursti,
Rich Assaf liðsforingi, Matt Wells flughermaður, Gary Henderson höfuðsmaður, Jesse Goerz flugher-
maður, John Blumintritt höfuðsmaður, Greg Reed liðþjálfí, Bill Payne flughermaður, Jeff Frembling
flughermaður, Parker Borg sendiherra og Michael D. Haskins flotaforingi og yfírmaður varnarliðsins.
Morgunblaðið/Þorkell
Michael D. Haskins yfirmaður varnarliðsins heilsar Matt Wells og
Jesse Goerz flughermönnum.
Þyrlusveit varnarliðsms vel fagnað við komuna tii Keflavíkurflugvallar
„Sjáið þið strákar við erum
fyrir ofan forsetann í blaðinu“
ÁHAFNA tveggja Sikorsky HH-60G „Pave Hawk“ þyrlna
varnarliðsins, sem björguðu skipveijum Goðans, var beðið
með mikilli eftirvæntingu á Keflavíkurflugvelli í gærdag.
Eiginkonur áhafnarmeðlima og börn hlupu til móts við þá
er þeir gengu frá borði en þyrlurnar lentu laust fyrir hálfsex
í gærdag. Tekið var formlega á móti mönnunum inni í flug-
skýli og glumdi við lófatak viðstaddra er þeir gengu inn í
skýlið. Auk ættingja, vina, sendiherra Bandaríkjanna á ís-
landi, Parkers Borg, og annarra yfirmanna, tók Michael D.
Haskins flotaforingi og yfirmaður varnarliðsins á móti björg-
unarmönnunum. Flotaforinginn las m.a. þakkir frá Þorsteini
Pálssyni dómsmálaráðherra fyrir björgunarafrekið; veifaði
Morgunblaði dagsins og benti á forsíðuna til marks um hveiju
þeir hefðu áorkað. Varð þá einum úr áhöfninni að orði: „Sjá-
ið þið strákar við erum fyrir ofan forsetann í blaðinu!" og
átti þar við mynd af Bandaríkjaforseta á leiðtogafundi NATO.
Jim Sills undirofursti, yfirmaður björgunarsveitarinnar, ásamt
konu sinni Ali Sills og dóttur, við heimkomuna.
Morgunblaðið náði tali af flug-
hermönnunum tveimur, Jesse
Goerz og Matt Wells, sem sigu
niður á stýrishús Goðans til skip-
veijanna sex, lækninum Rich Ass-
af sem fyrstur lækna liðsinnti
þeim, auk Johns Blumintritts höf-
uðsmanns og flugstjóra sem fyrst-
ur kom á vettvang. Hafsteinn
Hafsteinsson forstjóri Landhelgis-
gæsiunnar ætlar að heiðra áhafn-
irnar fyrir björgunina seinni part-
inn í dag.
Rich Assaf læknir og liðsforingi
úr 45. eftirlitsflugsveit flotans
hélt að hann væri að fara í æfinga-
flug: „Mig grunaði ekki í gær-
morgun að ég myndi lenda í þessu
ævintýri enda ætluðum við í venju-
bundið æfíngaflug, m.a. átti að
setja eldsneyti á vélina á flugi og
þess háttar. Rétt þegar við erum
að leggja í hann er okkur tilkynnt
að ætlunin sé að fara og reyna
að bjarga skipbrotsmönnum við
Austurland. Ég var ansi spenntur
og talsvert taugaóstyrkur því ég
var ekki búinn undir það að fara
í björgunarleiðangur, var til dæm-
is ekki með læknistöskuna með-
ferðis. Ég var í seinni þyrlunni og
þegar okkur bar að var sú fyrri
búin að flytja mennina tvo sem
verst voru á sig komnir á land.
Flugið var lækkað og ég settur
af til að sinna þeim. Ég kannaði
líðan þeirra og sú ákvörðun var
tekin að flytja þá á sjúkrahús sem
fyrst enda voru þeir gegnkaldir
og illa á sig komnir. Þegar hinir
höfðu verið fluttir á land var ég
steini lostinn yfír því hversu vel á
sig komnir þeir voru miðað við
aðstæður. Það var ekki laust við
að mér rynni kalt vatn milli skinns
og hörunds á leiðinni því við höfð-
um litlar sem engar upplýsingar
um aðstæður á strandstað. Hins
vegar er það svo að þegar á hólm-
inn er komið er ekkert annað að
gera að standa sig með ráðum og
dáð,“ segir Rich Assaf að lokum.
Lítill tími til hræðslu
Jesse Goerz flughermaður var
um borð í þyrlunni sem fyrr kom
á staðinn og var annar þeirra sem
sigu niður á stýrishús Goðans.
„Þegar okkur bar að stóð ekkert
upp úr nema stýrishúsið. Við fór-
um niður í sigvað en okkur leist
ekki á blikuna því mikið var af
loftnetum og alls kyns stöngum
sem stóðu upp af stýrishúsinu. Ég
kom auga á mennina og sá að
þeir höfðu bundið sig fasta við
stýrishúsið. Við Wells festum okk-
ur líka og reyndum að gera okkur
grein fyrir aðstæðum á meðan
þessar háu öldur skullu yfír okkur
og skipveijana. Ég held að ekki
hafí liðið meira en 10 sekúndur á
milli. Þyrlan flutti fyrstu mennina
að landi og við reyndum að ganga
úr skugga um að þeir sem eftir
voru væru öruggir. Við reyndum
líka að hressa þá við með því að
lofa að koma þeim í land. Þegar
þyrlan kom aftur til baka lét einn
úr áhöfninni vaðinn síga og við
fluttum hina um borð og að landi,
tvo í senn. Þótt við höfum beðið
þama á stýrishúsinu gafst enginn
tími til hræðslu, þjálfunin sér til
þess. Maður einbeitir sér bara að
næsta skrefí. Það er engu líkara
en einhvers konar sjálfstýringar-
búnaður taki völdin,“ segir Jesse
Goerz.
Rich Assaf liðsforingi.
Viljið þið far strákar?
Matt Wells var á stýrishúsi
Goðans ásamt Goerz: „Við áttum
ekki einu sinni að vera með í þjálf-
unarfluginu. Ég var á skrifstof-
unni og Jesse Goerz var heima hjá
sér þegar hljóðmerki heyrðist frá
símboðanum. Ég dreif mig af stað
enda biðu þyrlurnar. Þegar við
vorum á leið austur stóð mér ekki
John Blumintritt höfuðsmaður.
alveg á sama vegna þess hversu
vont veðrið var. Eg hef aldrei séð
svona mikið brim og öldugang á
ævinni. Séð úr lofti virtist Goðinn
ótrúlega lítill. Hann reyndist þó
stærri þegar niður var komið þótt
lítill hluti hans væri úr kafí. Samt
sem áður höfðum við ekki mikið
svigrúm til athafna. Við bundum
okkur við stýrishúsið og það var
ekki gott að sjá þyrluna fara en
ég gat rétt grillt í hana frá landi
svo þetta var ekki svo slæmt. Mér
skilst að við höfum beðið á stýris-
húsinu í um klukkutíma. Það virt-
ist miklu styttra enda vorurn við
önnum kafnir við að sinna mönn-
unum. Við einbeittum okkur að
því að spjalla við þá og halda þeim
rólegum. Þeir voru mjög sam-
vinnuþýðir, gerðu ekkert sem gat
stofnað þeim í hættu, hlustuðu og
héldu ró sinni. Það fyrsta sem ég
sagði við þá þegar ég var kominn
niður var: „Strákar, vantar ykkur
far?“. Þeir fóru að hlæja og ég
sagði sem svo að líklega þætti
þeim mál að fara að drífa sig í
burtu. Þeir tóku undir það,“ segir
Matt Wells.
Héldu sér í tíma
„Þetta eru erfiðustu aðstæður
til flugs sem ég hef lent í og að-
stæðumar á strandstaðnum voru
ógnvekjandi þegar við komum að.
Skipið var að mestu sokkið og sjór
gekk stöðugt yfír það. Mennirnir
héldu sér í mastrið og annað það
sem var fast ofan á stýrishúsinu,"
segir John Blumintritt höfuðsmað-
ur og flugstjóri þyrlunnar sem kom
fyrr á strandstaðinn. Blumintritt
segir að erfítt hafí verið að lækka
flugið yfir Goðanum bæði vegna
veðurhamsins og loftneta á brúnni
sem einnig hefðu gert erfíðara að
koma björgunarmönnum um borð.
Hann hafí sent tvo menn niður og
þeir hefðu aðstoðað skipveijana
sem auðsjáanlega hefðu verið
orðnir mjög þrekaðir. „Fyrst tók-
um við tvo menn um borð og ann-
an björgunarmanninn og fluttum
þá í land. Björgunarmaðurinn seig
síðan aftur niður á skipið og þá
tókum við tvo menn um borð og
fluttum í land. Hin þyrlan var þá
komin á vettvang og tók skipveij-
ana tvo sem eftir voru.
Einir eftir
Þá voru björgunarmennirnir
orðnir einir eftir úti í skipinu og
við biðum auðvitað ekki boðana
með að sækja þá. Við lentum svo
í fjörunni ásamt hinni þyrlunni til
að ráða ráðum okkar og þar sem
tveir skipbrotsmannanna voru
slasaðir og illa á sig komnir var
ákveðið að flytja þá til Egilsstaða.
En veðurhamurinn var slíkur að
við urðum frá að hverfa. Þegar
við flugum til baka sáum við ljós-
in á Neskaupstað og ákváðum
lenda þar. Fyrir valinu varð bíla-
stæði og við vorum bæði þakklátir
og ánægðir þegar við höfðum fast
land undir fótum aftur. Móttök-
urnar sem við fengum hjá fólkinu
á Neskaupstað verða okkur örugg-
lega ógleymanlegar og ég er stað-
ráðinn í að fara þangað með fjöl-
skylduna í sumar,“ segir John Blu-
mintritt höfuðsmaður um sinn
þátt í frækilegu björgunarafreki
þyrlubjörgunarsveitarinnar í
Vöðlavík mánudaginn 10. janúar sl.