Morgunblaðið - 15.04.1994, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. APRÍL 1994
37
Valdimar M. Jóns
son — Minning
Fæddur 9. nóvember 1924
Dáinn 10. apríl 1994
minningarsjóðs kvenna 1968-76 og
í stjórn Kvenréttindafélagsins
1973-77. En hún starfaði víðar að
þessu áhugamáli sínu og var varafor-
maður og formaður verðlags- og
verslunarnefndar Bandalags kvenna
í Reykjavík 1977-81. Hún lét sig
einnig ýmis önnur mál varða og sat
í stjórn félagasamtakanna Verndar
frá 1982 ogí miðstöð Friðarhreyfing-
ar íslenskra kvenna frá 1985 og í
stjórn félagsins ísland-ísrael
1984-88 og frá 1990. Jafnframt var
hún virk í starfi í kvenfélagi Frí-
kirkjusafnaðarins.
Systa giftist ekki og eignaðist
ekki börn. Hún var mjög trygglynd
og ræktarsöm, fylgdist af áhuga með
börnum bræðra sinna og vina og
nýtti sína eigin menntun meðal ann-
ars til þess að hjálpa ungu fólki við
nám, einkum við undirbúning fyrir
próf. Hún var afar samviskusöm og
nákvæm, var vandvirk og gerði mikl-
ar kröfur til sjálfrar sín. Hún fylgd-
ist jafnan með þjóðmálum og kynnti
sér vel alla málavöxtu áður en hún
tók þátt í umræðum. Þó að stjórn-
málaskoðanir hennar væru mótaðar
hafði hún samt opinn huga og sótti
víða fundi til að fylgjast með og
kynna sér mál. Hún var bókhneigð
og las mikið, hafði yndi af tónlist
og sótti mikið tónleika. Því hafði hún
vanist frá barnsaldri þegar hún fór
með móðurbróður sínum Þorkeli á
tónleika hjá Tónlistarfélaginu.
Systa var meðalhá vexti, ljós yfir-
litum með ljóst hár og bjart hörund.
Hún var hæglát og prúð í fasi. Nú
er mér minnisstæðast fallegt bros
hennar og innilegur hlátur.
Við Systa vorum samferða í ísaks-
skóla í Grænuborg þegar við vorum
litlar telpur. Síðar kynntumst við
aftur á unglingsárum og umgeng-
umst þá nokkuð. Við vorum leitandi
og spurular, veltum meðal annars
mikið fyrir okkur trúarbrögðum og
heimspeki og sóttum ýmsa fundi til
að kynna okkur málin. Æ síðan höf-
um við vitað hvor af annarri og hald-
ið sambandi og varð ég mjög hrygg
að heyra af ótímabæru andláti henn-
ar. Um leið og ég þakka vinsemd
hennar og tryggð við mig og fjöl-
skyldu mína sendi ég bræðrum henn-
ar og fjölskyldu innilegar samúðar-
kveðjur.
Blessuð sé minning Sigríðar Önnu
Valdimarsdóttur.
Guðrún Agnarsdóttir.
Sáran lét Guð mig
söknuð reyna.
Verði hans vísdóms
vilji á mér.
Syrtir í heimi
sorg býr á jörðu
Ijós á himni
lifir þar mín von.
Þetta erindi Jónasar Hallgríms-
sonar kom mér í hug er ég frétti lát
frænku minnar Sigríðar Önnu Valdi-
marsdóttur. Sorgin við fráfall
frænku minnar Systu, eins og við
kölluðum hana, nístir okkur. Af
hveiju fær hún ekki að lifa þetta vor?
Sorgin og gleðin eru systur og
við umhugsun komumst við að því
að við grátum þá sem verið hafa
gleði okkar.
Frænka mín var ættrækin og
fylgdist vel með ættingjum sínum,
gladdist með þeim á gleðistundum
og fylgdist ekki síður með þeim ef
þeir áttu erfitt.
Hún var ræðin og kát og hafði
áhuga á þjóðmálum og samferða-
fólki slnu. Því varð þátttaka hennar
í margs konar félagsstörfum mikil.
Skoðanir hennar i trúmálum, þjóð-
málum og fleiru voru heilsteyptar
og báru vott um skarpa greind og
yfirvegun.
Það var ekkert yfirborðskennt í
fari frænku minnar. Hún mótaðist
án efa mikið af foreldrum sínum og
námsferli.
Heimili hélt hún með foreldrum
sínum og reyndist þeim styrk stoð
á efri árum.
Eftir sitja góðar minningar um
mæta konu, sem ég minnist á góðum
stundum þegar hún heimsótti mig
eða móður mína. Engin var þá ræðn-
ari eða skemmtilegri en hún.
Við samferðafólk hennar sitjum
eftir og skiljum að vegferð okkar
verður snauðari því líf elskulegrar
og margfróðrar frænku er á enda.
Guð blessi hana og geymi.
Ingibjörg Jónasdóttir,
.g iöjjd soElyvarbakkái '8 ,n'rteha
Það var á vordögum 1938 sem
ég sá Valda í fyrsta sinn. Við sátum
á Sal og vorum að taka próf upp í
fyrsta bekk Menntaskólans á Akur-
eyri. Við vorum ekki háir í loftinu
þá og ekki fór mikið fyrir okkur við
hliðina á honum Óla Júl., sem
gnæfði yfir okkur jafnaldrana,
nokkurn veginn fullvaxinn þá.
Eitthvað var það við Valda sem
laöaði mann að honum, svipurinn
hreinn og skapgæðin leyndu sér
ekki. Svo var hann líka sonur verk-
smiðjueigandans Jóns í Hamborg,
sem bæði bjó til smjörlíki og sæl-
gæti.
Ekki grunaði okkur þá hversu
samtvinnað líf okkar yrði slðar meir
og allt til þessa dags. Leiðin lá í
gegnum sex ár í menntaskóla og
og síðan fimm ár í tækniháskólanum
í Stokkhólmi, KTH, þar sem við
lukum báðar prófi í efnaverkfræði.
Öll háskólaárin lærðum við saman
og gerðum verkefni og ritgerðir
saman. Sömuleiðis bjuggum við
lengst af saman en þá oft með öðr-
um vinum og félögum. Þar ber
hæst minningarnar frá Skinnar-
viksringen og síðar frá „Klandri“.
Vinnutíminn var langur og vanda-
málin oft erfið, en aldrei bar neinn
skugga á samstarf okkar öll þessi
ár og alltaf fundum við tíma til að
skvetta úr klaufunum annað slagið.
Það er sannarlega margs að minn-
ast frá þessum árum.
Ekki skildu leiðir þótt heim væri
komið eftir nám. Valdi varð heimilis-
vinur eins og áður og sjálfsagður
félagi við veiðar og í útivist. Það
myndaðist mjög náinn kunnings-
skapur með okkur fimm veiðifélög-
unum, einkum um laxveiðar en einn-
ig um rekstur á fjallabíl sem við
endurbyggðum og notuðum til
ferðalaga og til veiðiferða í nokkur
ár. í þessum hópi voru Guðmundur
heitinn bróðir minn, Kristján Flyg-
enring, Runólfur Halldórsson, Valdi
og undirritaður. Árið 1961 tókum
við á leigu Miðfjarðará og Kverká
í Bakkafirði. Þar höfum við veitt lax
saman og með fjölskyldum okkar æ
síðan. Að öllum öðrum ólöstuðum
var Valdi sá besti veiðifélagi sem
ég hef eignast um ævina og svo var
hann líka frábær veiðimaður með
fluguna.
I starfi kom Valdi víða við. Fyrsta
starf hans eftir nám var í síldarverk-
smiðjunni Faxa í Örfirisey með
Sveini Einarssyni vélaverkfræðingi,
en honum hafði hann kynnst í sum-
arstarfi í síldarverksmiðjunni á
Hjalteyri. Svo fór hann til starfa
hjá Lýsi hf. í Reykjavík og um tíma
í nýstofnaðri málningaverksmiðju
Slippfélagsins og Hempels, en réð
sig aftur hjá Lýsi hf. 1959. Verkefn-
ið var að eima þorskalýsi í full-
komnu loftleysi i þeim tilgangi að
framleiða styrkt A- og D-vítamín.
Með þetta þykkni í höndunum gat
verksmiðjan staðlað framleiðslu á
þorskalýsi til útflutnings og þar með
aukið verðmæti framleiðslunnar.
Mér þótti vænt um að geta flutt
Valda alúðarkveðjur nú í febrúar frá
fyrrum vinnuveitanda hans í Lýsi
hf., Pétri Péturssyni framkvæmda-
stjóra, sem er búsettur í Flórída.
Verkefnið leysti Valdi af hendi með
stakri prýði og var framleiðslan i
fullum gangi fram til 1963. En í
júní þetta ár lentum við í verkfalli
og urðum atvinnulausir. Tókum við
þá það ráð að ráða okkur á trillu
sem gerð var út frá Reykjavík og
láta þar með gamlan draum rætast.
Satt best að segja fiskuðum við
bara vel og vorum taldir gjaldgeng-
ir hásetar. Síðar leigðum við annan
bát með tveim félögum og gerðum
hann út í nokkrar vikur. Ekki urðum
við ríkir af veraldlegu fé við þessa
framtakssemi, en minningarnar eru
margar og munu seint gleymast.
Haustið ’63 hefst svo nýr kafli í
lífi Valda. Við nokkrir félagar stofn-
uðum óformlega hlutafélagið Björk
í Hafnarfirði um framleiðslu á poly-
•njúreþampjastiíiiVáldiivar senthij-' til
Danmerkur og Þýskalands til að
kynna sér vélar, hráefni og hugsan-
legar framleiðsluvörur. Er ekki að
orðlengja það, að heim kom hann
með vél, hráefni og tillögu um fram-
leiðslu á einangruðum hitaveitupíp-
um, sem urðu síðan aðalundirstaðan
í framleiðslu Bjarkar hf. Fyrirtækið
var síðan formlega stofnað vorið
1964.
Enn voru þáttaskil í lífi Valda
þegar faðir hans deyr 1965 og hann
flyst norður til A'kureyrar þá sem
annar aðaleigandi Smjörlíkisgerð-
arinnar Akra hf. Við smjörlíkisget'ð
starfaði Valdi eftir þetta, fyrst á
Akureyri og síðar í Hafnarfirði, eft-
ir að verksmiðjan fluttist þangað.
Að lokum viljúm við Lísa og börn-
in þakka Valda fyrir allar samveru-
stundirnar sem seint gleymast og
færum einkadótturinni, Heiðdísi,
Þóru og fjölskyldu hennar samúðar-
kveðjur okkar allra.
Gunnar K. Björnsson.
Okkur langar að minnast Valdi-
mars Jónssonar, sambýlismanns
móður okkar, en hann lést á Reykja-
lundi þann 10. apríl siðastliðinn
eftir skamma en snarpa viðureign
við illvígt krabbamein.
Valdimar var fæddur á Bakka í
Bakkafirði þann 9. nóvember 1924.
Foreldrar hans voru Þórhildur H.
Valdimarsdóttir, frá sama bæ, og
Jón E. Sigurðsson á Akureyri.
Valdimar lauk prófi í efnaverkfræði
frá Tækniháskólanum í Stokkhólmi
(KTH) árið 1951. Hann starfaði
framan af við sildar- og lýsisvinnslu
auk annars. Meginhluta starfs-
ævinnar vann hann þó við fyrirtæki
sitt, Smjörlíkisgerð Akureyrar,
fyrst á Akureyri en síðar í Hafnar-
firði. Var hann þekktur af Akur-
eyringum sem Valdi í Akra og
ávann sér meðal annars frægð fyr-
ir að gera uppskriftina að og fram-
leiða Akra karamellurnar. Laxveiði-
maður var hann með afbrigðum.
Hóf sinn veiðiskap í Bakkaá, vart
stífður úr hnefa, löngu áður en sú
á hlaut frægð sína fyrir einn
stærsta stangarveidda lax á ís-
landi. Eftir því sem veiðidögunum
íjölgaði óx leikni hans og fór svo
að hann ávann sér viðurkenningar
fyrir mestan frjölda flugulaxa í Laxá
í Aðaldal. Einkadóttur sína, Heið-
disi, átti Valdimar með Jóhönnu
Tryggvadóttur á Akureyri. Heiðdís
hefur lokið doktorsprófi í sálfræði
og starfar nú við Memorial Sloan
Kettering Cancer Center í Banda-
ríkjunum. Hennar sambýlismaður
er Eric Laenen, eðlisfræðingur frá
Hollandi.
Við systkinin eignuðumst góðan
vin í Valda þau 20 ár sem sambúð
hans og móður okkar, Þóru Helga-
dóttur, stóð og eru þær margar
samverustundirnar sem við áttum
með þeim á Kópavogsbraut 8. Þá
standa hátt minningarnar frá veiði-
ferðunum í Miðfjarðará í Bakka-
firði. Oft er sagt að innri maður
komi hvað skýrast fram þegar að
veiðistað er komið. Þá sýndi Valdi
vel sína. takmarkalausu ljúf-
mennsku, var óþreytandi að kenna
okkur viðvaningunum, sagði ná-
kvæmlega til um bestu veiðistaðina
og bauð okkur alltaf að byrja á
undan sér. Er vart hægt að hugsa
sér meiri höfðingsskap við veiðiá
en Valdi sýndi. Þrátt fyrir þetta
örlæti á gjafir árinnar fór það samt
ætíð svo að það var Valdi sem veiddi
mest allra, að því er virtist. án fyrir-
hafnar. Urðu fjölmargir vinir móður
okkar og Valda þeirrar ánægju
aðnjótandi að fara með þeim til
veiða í því sumarlandi sem um-
hverfi Miðfjarðarár er öllum þeim
sem til þekkja. Eru veiðisögurnar
orðnar fleiri en tölu verður á komið
og má lengi bérgja af þeim sjóði.
Listamaður var Valdimar í beit-
ingu flugustangar og eru hnitmiðuð
köst hans minnisstæð hveijum sem
á horfði. Hefur okkur bræðrunum
orðið tíðhugsað til galdra Valda í
t - pKlii Okkár.mmi gljúfur Miðfjarðárár
að losa flugur úr lyngi eftir mis-
heppnuð köst.
Valdimar er kominn af þeirri
kynslóð íslendinga sem lifði í torf-
bæjum við upphaf tæknialdar. Kjör-
in voru kröpp og kenndi sá skóli
Valda þá nægjusemi og þrautseigju
sem einkenndi hann alla tíð. Kom
það vel í ljós í erfiðum veikindum
þar sem hverju nýju áfalli var tekið
með jafnaðargeði. Aldrei var kvart-
að heldur hitt rætt hvað gera mætti
til að mæta nýjum aðstæðum. Til
að mynda hugðist hann hringja í
Marinó frænda sinn í Miðfirði og
fá hann til að gera hjólastólabraut
að Húsahyi til að bleyta færi á sumri
komanda. Er víst að við munum
lengi minnast ljúflyndis og mann-
kosta Valda um leið og við þökkum
fyrir ógleymanlega samfylgd og
vináttu á liðnum árum.
Helgi Þórhallsson
og Grímur Björnsson.
Það er liðið langt á fjórða áratug
frá því ungur verkfræðingur sat í
íbúð við Hjarðarhagann og lét lítið
frændfólk lesa af bók. Ekki ein-
hverri þurri og leiðinlegri lestrar-
bók, af því taginu sem í þá daga
þóttu vænlegastar til að kenna lest-
ur af. Heldur alvöru spennusögum,
sem fengur var í fyrir krakka. Og
um leið og ein var lesin til enda
birtist önnur og svo enn önnur.
Ánægjustundirnar urðu því æði
margar. Verkfræðingurinn ungi hét
Valdimar M. Jónsson. Hann var
fæddur 9. nóvember 1924 á Bakka
í Bakkafirði. Móðir hans var Þór-
hildur Valdimarsdóttir, barnakenn-
ari í Bakkafirði og síðar í Hnífsdal
og á Vifilsstöðum, en faðir hans
var Jón E. Sigurðsson fram-
kvæmdastjóri á Akureyri. Valdimar
ólst upp hjá móður sinni í Bakka-
firði fram yfir fermingu. Þegar
hann hafði aldur til hóf hann nám
í Menntaskólanum á Akureyri og
dvaldi þá að vetrum hjá föður sín-
um, en sumrin áfram hjá móður
sinni.
Eftir að verkfræðinámi lauk
bjuggu þau mæðginin saman í
Reykjavík þar til Valdimar fluttist
norður til Ákureyrar til að taka þar
við rekstri smjörlíkisgerðarinnar
Akra.
Minningar okkar systkinanna um
Valda frænda eru margar og góð-
ar. Hann var okkur ljúfur og eftir-
látur, stundum svo að líklega hefur
foreldrum okkar þótt nóg um.
Barnshugurinn var þakklátur at-
hygli og örlæti þessa fullorðna
frænda. Áldrei meir en einmitt þeg-
ar Valdi var að milda ýmis viðurlög
(fyllilega tilunnin að sjálfsögðu) og
agatilraunir föður okkar. Verið
gæti að uppalandinn hafi stundum
þurft að bíta á jaxlinn, þótt Valdi
birtist okkur sem frelsandi engill.
Þeir frændurnir voru um margt sem
bræður og ef til vill hefur Valdi
þarna nýtt sér forréttindi yngri
systkina — hann var hálfu ári yngri.
Síðar, þegar Valdi fluttist norður
til Akureyrar og við systkinin full-
orðnuðumst, dró úr sambandi okkar
við hann. Þótt meginhluti minninga
okkar af honum sé þannig takmark-
aður í tíma og rúmi, héldust tengsl-
in sem betur fer alltaf opin að ein-
hverju. Þeir Valdi og faðir okkar
voru systrasynir, jafnaldrar og ólust
i ■ upp í i B.akkafirði'! saman ift'íun ium
fermingu. Samband þeirra sem
vina, samstarfsmanna og samhetja
í ýmiss konar bralli, héist alla tíð.
Þar um höfðum við fregnir af því
sem Valdi tók sér fyrir hendur.
Valdi eignaðist eina dóttur, Heið- ,
dísi, doktor í sálfræði, sem starfa
við rannsókir í Bandríkjunum. Valdi
var dulur maður og flíkaði lítið til- .
finningum sínum. Það duldist þó
engum hve stoltur hann var af dótt-
urinn og árangri hennar í námi og
starfi.
Heiðdís er nú stödd hérlendis og
vottum við henni samúð okkar.
Síðustu áratugina átti Valdi
heimili með Þóru Helgadóttur og
bjuggu þau í Kópavogi. Þóru og
ijölskyldu sendum við einnig sam-
úðarkveðjur.
Valdi frændi lést aðfararnótt 10.
apríl síðastliðinn. Þegar kveðja skal
þann sem við þekkjum mest um
barnsaugun verður fátt um orð.
Minningarnar eru að sönnu marg-
ar, en óræðar og tilfinningabundn-
ar, eins og æskuminningar oftast
eru. Það sem minnisvarðar eru
reistir mikilmennum fyrir tilheyrir
öðrum vettvangi. Væn varða ljúfra
barnæskuminninga í hugum og
hjörtum frændfólks er þó ef til vill
engu ómerkari en steinstytta á
torgi.
Kristín, Halldór, Elín Sigríð-
ur, Matthías og Guðmundur.
Þegar ég frétti að afi minn hefði
dáið 10. apríl leið mér starx illa.
En ég minntist alls hins góða sem
hann hafði gert fyrir mig og systk-
ini mín. Hann var alltaf til í að hjálpa
okkur, hvað sem við báðum hann
um að gera.
Ég man eftir því þegar ég fór
að veiða með honum, þá bar hann
mig yfir ána á bakinu bara til að
auka líkurnar á að ég fengi fisk.
Og ég fékk fisk, en ég var næstum
því búin að missa hann en þá kom
afi og hjálpaði mér.
Þegar við fórum í heimsókn til
afa og ömmu var alltaf svo mikil
hlýja í kringum þau. Litli bróðir
minn, hann Matti, vildi alltaf fara
í heimsókn til að hitta afa „Skalla“
og mér leið svo vel við að sjá þá tvo
vera að leika saman. Afí var ekki
að leika við Matta hans vegna held-
ur vildi hann það sjálfur.
Ég minnist afa Valda með tárin
í augunum af því að hann var svo
góður maður. Ég veit að hann er á
góðum stað núna.
María barnabarn.
Elskulegur afi, Valdi, er nú farinn
frá þessum heimi og vil ég gjarnan
fá að minnast hans í örfáum orðum.
Afi var hjálpsamur, hógvær og
örlátur maður. Ég man alltaf eftir
honum í útilegum ásamt ömmu
minni um landið þvert og endilangt
og hvað ég hlakkaði til að fá að
fara með þeim. Alltaf kenndi hann
mér eitthvað nýtt og skemmtilegt
um allt milli himins og jarðar. Það
var svo gott að vita að ég gæti leit-
að til hans hvenær sem er og að
hann væri reiðubúinn til að hjálpa
mér við allt sem ég gerði.
Minningin um afa minn mun lifa
með mér um ókomna tið.
Sigrún.
Ljúflingur er lagstur til hvílu.
Dagsverki lokið í bili, við taka aðrar
lendur og önnur vötn. Streymir samt
áin og laxar stökkva, upp vaxa nýir
veiðimenn sem renna munu fyrir
fisk til heiðurs afa.
Mig langar að biðja ömmu að
setjast með okkur á bakkann og
veiða upp úr djúpi timans sögur
handa litlum dreng um afa. Saman
mun okkur dreyma stóra laxa og
langar gönguferðir og ég er viss
um að þá mun afi veifa brosandi
að ofan og vísa okkur á væna hylji
og vegslóða.
Þín aup mild mér brosa
á myrkri stund
og mmning þín ris hægt
úr tímans djúpi
sem hönd er strýkur mjúk
um föla kinn
þín minning björt.
(Ingibjörg Haraldsdóttir.)
• I Valgerðut' og Gunnar litli.