Morgunblaðið - 22.05.1994, Blaðsíða 30

30 SUNNUDAGUR 22. MAÍ 1994
MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
+ Hermann Sig-
urður Björns-
son, fyrrverandi
póstafgreiðslumað-
ur á ísafirði, fædd-
ist á ísafirði 4. des-
ember 1917. Hann
lést á Fjórðungs-
sjúkrahúsinu á
Isafirði 14. maí
1994. Hermann var
sonur hjónanna
Björns Björnssonar
skipstjóra (f. 7. júlí
1889, d. 19. júlí
1964) og Ingveldar
Hermannsdóttur (f.
4. júní 1887, d. 5. maí 1963).
Hermann átti fjögur systkini í
þessari aldursröð: Herdís, Guð-
rún Elíasbet, Ólafur og Marta.
Þrjú systkinanna eru nú látin,
en Herdís og Ólafur lifa bróður
sinn. Hermann kvæntist Sigríði
Aslaugn Jónsdóttur frá Hafnar-
firði og lifir hún mann sinn.
Börn þeirra eru sex. Utför
Hermanns verður gerð frá Isa-
fjarðarkirkju á þriðjudag.
ÞÉGAR kveðja skal tryggan
__bemskuvin og gamlan leikfélaga
'nvarflar hugurinn að sjálfsögðu til
þeirra gömlu góðu daga þegar
áhyggjulaus leikur var meginverk-
efni hvers dags. Foreldrar mínir
bjuggu þá í Tangagötu 4 á Isafirði,
en foreldrar Hermanns í húsi er
nefndist Bjarnarborg við enda
Tangagötu. Á milli þessara húsa
var „hóllinn", sem var tilvalin sleða-
brekka fyrir smápolla, þótt ekki
væri nema um 2 metrar á hæð. í
garðshorninu við Bjamarborg smíð-
uðum við Hermann okkur kofa úr
kassaíjölum. Við vorum sammála
um að nauðsynlegt væri að hafa
hurð fyrir kofanum, en þá vantaði
lamir á hurðina. Við gengum því
saman til föðurbróður míns Þor-
bjamar skósmiðs og sníktum hjá
honum tvo leðurbúta, sem við
negldum á hurðarflekann. Ekki vor-
um við alveg sáttir við þessar lam-
ir, því hurðin seig niður og féll ekki
vel að stöfum. Við gengum því aft-
ur til Þorbjöms, og báðum um tvo
leðurbúta til viðbótar í lamir. Þegar
hann spurði hvemig við ætluðum
að nota þá, svöruðum við því til,
að viðbótarlamimar ætluðum við
að negla hinum megin á hurðarhler-
ann. Þorbjöm benti okkur þá á að
'ef við negldum leðurpjötlurnar báð-
um megin, þá gætum við ekki kom-
ist inn í kofann eða út úr honum.
Reynslunni ríkari héldum við aftur
heim í kofann okkar. Þannig hafði
leikurinn aukið skilning okkar á
eðli hlutanna.
Fljótlega fórum við að kynnast
umhverfinu. Þar var fjaran og sjór-
inn við eyrina ávallt freistandi, en
stundum komum við stígvélafullir
og holdvotir heim svo að ekki varð
komist hjá að fá ákúmr. Þegar við
höfðum náð meiri þroska fengum
við stundum lánaðan hjá föður mín-
um lítinn pramma, sem notaður var
við dráttarbrautina. Pramminn var
--piungur í róðri, en hann var þeim
kostum búinn að vera svo stöðugur
að ógerlegt var fyrir okkur smá-
strákana að hvolfa honum. Þá
stofnuðum við ásamt fleiri strákum
lítið ferðafélag, auruðum saman til
að kaupa tjald og fórum í göngu-
ferðir og útilegur. Þetta voru allt
mikil ævintýri, og ennþá er bjart
yfír bernskuárunum í minningunni.
Svo tók skólinn við og sumarvinna,
sem tvístraði hópnum. Hermann fór
á síldarbát en ég vann við skipa-
smíðar. Á menntaskólaárunum var
fjarri heimahögum að vetrinum,
en á sumrin vorum við félagamir
saman þegar tækifæri gafst.
Það var svo sumarið 1939 að við
Hermann ákváðum að fara saman
í mikla gönguferð, um Jökulfirði,
Hornstrandir, Strandir og ísafjarð-
ardjúp. Að morgni 1. júlí 1939 lögð-
um við af stað með Djúpbátnum frá
—
ísafírði til Grunnavík-
ur í Jökulfjörðum og
gengum þaðan til
Hesteyrar og að Sæ-
bóli í Aðalvík. Að
kvöldi 4. júlí gengum
við fyrir Hvarfnúp til
Efri-Miðvíkur. Næsta
dag, 5. júlí, skarst
Hermann þar á fæti á
ljá í túninu. Var því
ekki um annað að
ræða en að fá hest
fyrir hann til Hesteyr-
ar og þaðan með báti
til Isafjarðar, en ég
hélt göngunni áfram.
Næsta vetur skildu leiðir okkar
Hermanns í bili. Ég fór utan til
náms og starfs í Danmörku, en eft-
ir heimkomuna að stríði loknu hélst
vinátta okkar leikfélaganna órofín
alla tíð, þótt báðir hefðum við anna-
sömum störfum að sinna.
Oft höfðum við Hermann rætt
um það, að gaman væri að skreppa
aftur saman til Aðalvíkur, þar sem
leiðir skildu í Hornstrandaferð okk-
ar 1939. Það varð þó ekki fyrr en
23. júlí 1992 að við fórum saman
með Djúpbátnum til Aðalvíkur. Síð-
degis þann dag gengum við frá
Sæbóli upp að Staðarkirkju. Næstu
nótt gistum við að Sæbóli í sumar-
bústað frænku Hermanns, en sigld-
um svo daginn eftir með Djúpbátn-
um til ísafjarðar. Við nutum báðir
í ríkum mæli samverunnar í þessari
ferð, og minntumst ferðarinnar á
þessar slóðir 1939.
Hermann starfaði fyrst við lager-
störf og akstur hjá Kaupfélagi ís-
firðinga, en síðan lengst af sem
póstafgreiðslumaður á Isafírði. Auk
þess var hann um árabil ökukenn-
ari og í framvarðarsveit brunaliðs-
ins. Eftir að hann lét af störfum
hjá póstinum vegna aldurs gegndi
hann oft ýmsum störfum hjá Djúp-
bátnum, allt frá því að hlaupa í
skarðið sem háseti á bátnum, eða
að ganga í störf forstjórans, þegar
hann þurfti að bregða sér frá. Vin-
sæll og vinmargur kom Hermann
sér alls staðar vel enda hjálpsamur
og tryggur og auk þess vel fær í
flestan sjó.
Hermann var líka hamingjusam-
ur heimilisfaðir. Ástríka eiginkonu
sína Sigríði Áslaugu Jónsdóttur,
kölluð Bíbí, sótti Hermann til Hafn-
arfjarðar. Þau eignuðust sex mynd-
arleg börn, sem öll eru gift og bú-
sett víða um land, og barnabömin
og barnabamabömin orðin stór
hópur. Bömin eru þessi: Erling Þór
(Hafnarfírði), Sesselía Áslaug
(Vestmannaeyjum), Ásthildur Inga
(ísafírði), Björn Hermann (ísafírði),
Jón Gestur (Hafnarfírði) og Ásdís
Sigríður (Sauðárkróki).
I Skóginum inn af ísafírði áttu
þau Hermann og Bíbí vel búinn
sumarbústað, sem börnin og
tengdabömin höfðu nýlega samein-
ast um að endurbyggja í gróðursæl-
um reit gamla bústaðarins. Þar
undu þau sér vel öll sumur á liðnum
árum, og þangað var alltaf ánægju-
legt að heimsækja þau hjónin. Það
var því mikið áfall fyrir þau þegar
snjóflóðið mikla úr Seljalandsdal
sópaði í burtu sumárbústaðnum og
tijágróðrinum, sem þau höfðu hlúð
að alla sína hjúskapartíð. Það lýsir
þeim hjónum vel, að þau tóku mun
nærri sér andlát Kristjáns, forstjóra
Djúpbátsins, sem fórst í snjóflóðinu,
en hann og kona hans voru meðal
bestu vina þeirra á ísafírði, heldur
en missir sumarbústaðarins, sem
þeim þótti svo vænt um.
Hermann og Bíbí bjuggu í stóru
einbýlishúsi á ísafirði en vegna
sjúkleika Bíbíar höfðu þau seit hús-
ið og keypt íbúð í Hlíf, húsi aldr-
aðra á ísafirði. Þar annaðist Her-
mann hana af mikilli ástúð og
umhyggju nokkur ár, en nú undan-
farið hefur hún dvalist á sjúkra-
deild þar sem hún nýtur stöðugrar
hjúkrunar.
Það er sárt að kveðja tryggan
bernskuvin og leikfélaga en margra
góðra gleðistunda er að minnast
þegar horft er til baka yfír farinn
veg. Ég er þakklátur fyrir að hafa
átt þess kost að eiga Hermann S.
Björnsson að vini allt frá barnæsku
og til hinstu stundar. Það var
ánægjulegt að eiga símtal við Her-
mann aðeins tveimur dögum fyrir
andlát hans og rifja upp gamla
daga, en ekki kom mér þá til hugar
að það yrði síðasta samtal okkar
leikbræðra.
Innilegar samúðarkveðjur vil ég
færa þér kæra Bíbí og öllum böm-
unum, tengdabömum, barnaböm-
um og barnabarnabörnum og systk-
inum frá okkur hjónum. Þeir sem
þekktu Hermann vita hve mikið þið
öll hafíð misst, en minningin um
þennan góða dreng mun lifa með
okkur öllum.
Hjálmar R. Bárðarson.
Morgnarnir í Skóginum voru
yndislegir. i blárri kojunni var gott
að vakna og fýlgjast með fullorðna
fólkinu hefja daginn. Fyrir utan
grasflötin og kartöflugarðurinn, í
fjallshlíðunum lengra í burtu
skringilegir snjóskaflar. Stundum
flaug flugvél yfír.
Þá var afi inni á velli, búinn að
keyra með póstpokana og sækja
nýja. Afí og 1-44 og kannski Mugg-
ur.
En skógurinn er horfínn og núna
afí Hermann. Stundimar liðnar. Við
eigum ekki eftir að fara út í Múla
og tína aðalbláber út á skyrið fyrir
afa og hlaupa á móti honum niður
að hliði, með berin í dollu. Þær
verða ekki fleiri sundlaugarferðim-
ar eða bíltúrarnir út í bæ. Harðfísk-
sendingarnar að vestan og bæjar-
blöðin koma ekki oftar. Og það
koma ekki fleiri bréf með skondnum
sögum skrifuðum með rithöndinni
hans afa.
Allar stundimar úti á palli, sólin
kannski að setjast og kvöldið að
færast yfír, afí við grillið og í kyrrð-
inni aðeins fuglasöngur og sögumar
hans afa. Sögurnar vom margar
og góðar. Afa fannst líka gaman
að segja frá og gerði það vel.
Það var alltaf líf í tuskunum í
kringum Hermann Björnsson. í
honum var miðpunkturinn, næstum
óháð stað eða stund, og mikið tal-
að, sungið og hlegið. Að fara í fýlu,
það var ekki hægt og þar að auki
bannað.
En nú er hann afí dáinn. Hann
skildi okkur eftir rík af góðum
minningum. En alveg óviðbúin.
Elsku amma Bíbí, mamma og
pabbi, Erling og Gréta, Ása og
Palli, Ásthildur og Kristján Rafn,
Bjöm og Jenný, Bóbó og Berta, öll
frændsystkinin. Ég vildi vera hjá
ykkur og sendi mín innilegustu
hugskeyti, að hætti ömmu og afa.
„Svo er því farið:
Sá er eftir lifir
deyr þeim sem deyr
en hinn dáni lifir
í hjarta og minni
manna er hans sakna.
Þeir eru himnamir
honum yfir.“
(Hannes Pétursson)
Það var gott að sofna í Skógin-
um. Við kojuna sat afí og strauk
þykkum lófa yfir lítinn koll, meðan
hann söng „lítið stórveldi“ inn í
svefninn og bað Guð að geyma.
Nú bið ég Guð að geyma afa. Það
verður örugglega gaman - ef afí fær
að ráða.
Áslaug Sigríður.
Afi, hann var ótrúlegur.
Hann var alls staðar og þekkti
alla. Vann m.a. lengi í kaupfélag-
inu, ennþá lengur á pósthúsinu,
kenndi á bíl í mörg ár, var í
slökkviliðinu í yfir 50 ár, stundaði
sund reglulega og fleira og fleira.
Hann var einstakur og sannkallaður
máttarstólpi samfélagsins. Ein af
þessum hvundagshetjum sem gera
öllum lífíð léttara með glaðværð og
hjálpsemi. Hann þurfti ekki titla eða
feit embætti ti! að láta á sér bera,
hann var hann sjálfur. Starfsferill
afa einkenndist númer eitt tvö og
þijú af mannlegum samskiptum og
var það hans lang sterkasta hlið.
Honum tókst alltaf að lenda í hróka-
samræðum, já, bara við manninn
við hliðina á sér. Nýjasta dæmið
sem ég man eftir var þegar við
Stefán, stjúpsonur minn, og afí fór-
um á mótorhjólasýningu Sniglanna
nú um páskana. Við gengum um
svæðið og áður en ég vissi af var
afí kominn í hrókasamræður við
leðurklæddan mótorhjólatöffara.
Segja honum frá mótorhjólaferðinni
sem hann fór við annan mann til
Akureyrar um 1940 á Harley
Davidson-mótorhjóli, hörku hjóli.
Þessi minningarorð eru rituð á
minnisblokk frá Háskóla íslands og
skýtur það nokkuð skökku við því
skólaganga afa var ekki löng. Hans
háskóli var lífíð sjálft og reynslan
hans kennari. Hann lét mann vita
að ekki fengi maður allt upp í hend-
urnar, það þyrfti að vinna fyrir hlut-
unum. Stundum þótti manni hann
strangur þegar maður var að suða
í honum um hitt og þetta, en hann
vissi betur. Enda voru þau amma
búin að ala upp sex böm.
Þó langt væri á milli okkar, ég
í Hafnarfirði og hann á ísafírði,
áttum við mjög margar samveru-
stundir. Ég fór vestur til ömmu og
afa næstum á hveiju sumri fyrstu
20 árin. Nú hrannast upp minninga-
brot frá þessum stundum, heimili
ömmu og afa á Engjaveginum,
sumarbústaðurinn í skóginum,
heimsóknimar á slökkvistöðina og
pósthúsið, páskaheimsóknirnar, ár-
in sem ég var í Neðri-Tungu, öku-
kennslan og margt fleira. Hæst ber
í minningunni ferðin sem við afi
fórum saman { Aðalvíkina fyrir
nokkmm ámm, árlegu kirkjuferð-
ina. Þar sagði afí frá forfeðmm
okkar sem bjuggu á Læk, lífsbar-
áttu þerira, gleði og sorgum. Ég
man hvað þú varst stoltur þegar
þú kynntir mig fyrir samferðafólki
okkar og sagðir: Þetta er Hermann,
elsta bamabarnið mitt. Já, þú hafð-
ir svo sannarlega áhrif á mig og
kenndir mér margt, gamli refur,
eins og ég fékk að kalla þig. Ég
mun hér eftir sem hingað til bera
stoltur nafn þitt og föður þíns og
verður það hornsteinn minninga
minna um þig.
Fyrir hönd okkar Hansínu og
Stefáns færi ég ömmu, pabba, Ásu,
Ásthildi, Birni, Bóbó, Addý og að-
standendum öllum okkar dýpstu
samúðarkveðjur.
Hermann Björn Erlingsson.
Með örfáum orðum langar mig
að minnast Hermanns afa míns.
Ég talaði við afa aðeins tveimur
dögum áður en hann dó. Mig gmn-
aði ekki að það yrði síðasta samtal
okkar. Ég sagði honum þá að ég
ætlaði að heimsækja hann og ömmu
vestur á ísafjörð bráðlega, en skjótt
skipast veður í lofti.
Á hveiju sumri frá unga aldri
var það mesta tilhlökkunarefni mitt
að fara vestur á Isafjörð til afa og
ömmu og dveljast hjá þeim um
lengri eða skemmri tíma. Ekki síst
að fá að vera með þeim í Tungu-
skógi. Þar áttu þau sumarbústað
og fluttu sig þangað í maí á hveiju
vori. Afí smíðaði bústaðinn 1942
og hóf þá um leið að gróðursetja
tré sem mynduðu með tímanum
fallegan skóg. Það var því eins og
reiðarslag fyrir gömlu hjónin þegar
snjóflóðið í vetur sópaði burtu þess-
um unaðsreit þeirra um hálfrar ald-
ar skeið. Þrátt fyrir að afa liði eins
og hann hafði misst stóran hluta
af sjálfum sér við þetta áfall æðrað-
ist hann ekki.
Afi starfaði yfir 50 ár hjá
slökkviliði ísaljarðar og þekkti þar
hvern krók og kima, en ekki síst
sögu hvers bíls sem þar var og
þegar maður kom í heimsókn á
stöðina fékk maður alltaf ókeypis
fyrirlestur um þá. Hann var líka
ökukennari og það var upplifun
fyrir peyja eins og mig að fá að
sitja aftur í í ökutímum hjá afa.
Síðari árin hafði afí mikið yndi
af ferðalögum, einkum hér innan-
lands. Mér er minnisstætt hve
ánægður hann var er við fórum
tveir saman að skoða Nesjavalla-
virkjun fyrir nokkrum misserum.
HERMANN SIGURÐ-
UR BJÖRNSSON
Þótt ferðalagið væri ekki langt naut
afi þess út í hörgul.
Afí studdi ömmu vel í veikindum
hennar undanfarin ár og vil ég að
endingu óska henni guðs blessunar
nú þegar hún sér á bak ástkærum
lífsförunauti sínum.
Þórður Örn Erlingsson.
Við viljum með nokkrum orðum
minnast afa okkar Hermanns Sig-
urðar Bjömssonar.
Nú er afí horfinn frá okkur og
kominn á þann stað sem góðar sál-
ir eru hýstar, þar er líklegt að auga-
steinninn, Inga Bima systir okkar,
hafí tekið á móti honum með sama
hætti og samband þeirra alltaf var.
Hann er í góðum höndum núna,
eins og amma segir.
Á uppvaxtarárum okkar var allt-
af jafn gott að koma til afa og
ömmu á „Engjó“ þar sem þau
bjuggu nær allan sinn búskap, eða
inn í skóg þar sem paradís þeirra
var. Afi var löngum friðlaus á vorin
þar til hann gat farið inn í skóg
að dytta að ýmsu eftir veturinn og
búa allt í haginn fýrir sumardvöl-
ina, því honum leið ekki vel fyrr
en þau amma vom búin að koma
sér fyrir í Sléttuhlíð. En nú hefur
margt breyst á skömmum tíma,
fyrst hverfur paradísin í skóginum,
svo hverfur afí á braut fyrr en nokk-
urn gat órað fyrir.
Er við rennum yfír minningarnar
er margt sem kemur upp í huga
okkar, t.d. er við vorum lítil og fór-
um með afa í sund í bítið á morgn-
ana. Eftir dágóðan sundsprett vipp-
aði hann sér upp á bakkann og tók
léttar æfingar og söng með svo
undir tók í höllinni. Eins er gaman
að minnast þegar við fjölskyldan
fórum með afa og ömmu til Kan-
arí, þar var margt brallað þó sér-
stakiega í kringum afmælisdagana.
Gaman var að heyra afa segja frá,
hann hafði aragrúa af sögum á
takteinunum, bæði frá uppvaxtar-
árunum sem og öðrum atburðum.
Afí var ákveðinn maður og fékk
sínu jafnan framgengt, hann vann
sín verk jafnan af elju og dugnaði
sem sjá má af því að hann var í
Slökkviliði ísafjarðar í yfir 50 ár,
þar af nokkur sem slökkviliðsstjóri.
I kjölfar þessa var hann gerður að
heiðursfélaga í slökkviliðinu. Hann
vann lengi í kaupfélaginu og einnig
í mörg ár á pósthúsinu. Eftir að
hann var kominn á ellilaun og búinn
að vera heima dálítinn tíma, gafst
hann upp og fór aftur að vinna
nokkra tíma á dag, fyrst hjá kaupfé-
laginu, einnig leysti hann af á skrif-
stofu Djúpbátsins.
Afí og amma keyptu sér íbúð á
. Dvalarheimilinu Hlíf árið 1988,
gaman var að fylgjast með ákafan-
um í afa þegar hann var að ákveða
íbúðarkaupin, fylgst var með hveiju
handbragði iðnaðarmanna og mikið
spáð og spjallað, enda fór svo að
þau voru fyrst til að flytja í þennan
hluta hússins.
Elsku amma, missirinn er mikill
og sár en minningarnar eru margar
og þær munu lifa með okkur alla tíð.
Muggur og Helga Bryndís.
Hermann Sigurður Björnsson
fæddist í Skipagötunni á ísafirði
„frostaveturinn mikla og bleian
fraus á mér“ eins og hann sjálfur
sagði, þriðji í röð fjögurra barna
hjónanna Björns Björnssonar og
Ingveldar Ólafsdóttur. Hann fædd-
ist inn á alþýðuheimili sem hafði
viðurværi af sjómennsku og físk-
vinnslu og alla tíð fylgdist hann
með sjónum af miklum áhuga og.
kunni sögu flestra báta og afla-
manna á Islandsmiðum frá upp-
hafi. Hann stundaði sjóinn sjálfur
á yngri árum, í Djúpinu og á síld
fyrir norðan.
Starfsferil byijaði Hermann í
saltfiskverkun undir verkstjórn föð-
ur síns, Björns frá Bæjum, vann
síðan við akstur og vélagæslu hjá
kaupfélaginu en starfaði lengstan
hluta ævinnar hjá Pósti og síma á
ísafirði. Er dró að starfslokum
hætti Hermann á póstinum, ákvað
að draga úr starfi frekar en að