Morgunblaðið - 23.10.1994, Síða 17

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
SUNNUDAGUR 23. OKTÓBER 1994 17
Barnaóperan Sónata frumsýnd í íslensku óperunni
BARNAÓPERAN Sónata verður
frumsýnd í íslensku óperunni næst-
komandi þriðjudag. Óperan er ætl-
uð börnum á aldrinum 4-8 ára.
Gert er ráð fyrir að börnin taki virk-
an þátt í sýningunni en tekist hefur
samstarf með aðstandendum henn-
ar og tónmenntakennurum grunn-
skólanna í Reykjavík og munu þeir
síðarnefndu kenna nemendum sín-
um nótur og texta úr sýningunni.
Sónata er hugarfóstur Messíönu
Tómasdóttur sem er í senn leik-
myndahönnuður, líbrettó og leik-
stjóri. „í ljósi þess hve frábært lista-
fólk ég hef fengið til liðs við mig
vil ég persónulega ábyrgjast, að
þessi sýning verði einstök listræn
upplifun fyrir börnin. Að við fáum
að sýna hana í íslensku óperunni
álít ég einnig mikilvægan lið í tón-
listaruppeldi barnanna, sem sýnir
sig að verða æ mikilvægara vegna
ágengni markaðs- og ofbeldishugs-
unar í formi auðmeltrar og mann-
skemmandi afþreyingar, svo sem
tölvuleikja og myndbanda af ýmsu
tagi.“
I Sónötu segir frá Trompett sem
á þá ósk heitasta að dúkkan hans,
Sónata, lifni við. Trompett er ljúfur
strákur og á Lífsfuglinn að vini,
auk þess sem hann vingast við stóra
Logadrekann. Þannig sigrast hann
á hræðslu sinni við frekjuna Ansans
Ára óg bjargar prinsessunni. Þar
með rætist óskin hans.
Brúðurnar tala bullmál
Höfundur tónlistar er Hjálmar
H. Ragnarsson en hann hefur áður
samið barnaóperu. Söngvarar/leik-
arar eru Sverrir Guðjónsson,
kontratenór og Marta G. Halldórs-
dóttir, sópran. Tveir hljóðfæraleik-
arar taka þátt í sýningunni, Kol-
beinn Bjarnason, flautuleikari og
Guðrún Óskarsdóttir, semballeikari
en auk þess er gripið til ýmissa
ásláttarhljóðfæra.
Leikbrúður gegna stóru hlutverki
í sýningurmi en þær tala hver sitt
bullmál. í sambandi við bullmálið
tóku aðstandendur Sónötu mið af
hljóðfræðirannsóknum Margrétar
Pálsdóttur, málfræðings, sem jafn-
framt lagði þeim lið sem bragfræð-
ingur. Tekið var mið af tilfinninga-
legri og táknrænni merkingu tóna,
sérhljóða og hljómfalls, svo og sam-
spili þessara þátta. Bullmál brúð-
anna er ýmist þýtt í leiknum eða
merking þess ræðst af tilsvörun.
Sjónræni þátturinn er byggður á
skyldum tilraunum, það er með til-
finningalega, táknræna og vits-
munalega merkingu lita og forma
í huga. Hann skarast því við hinn
þáttinn, tónlistina og textann.
Blær sýningarinnar byggist á því
að söngvarar og hljóðfæraleikarar
virka sem jarðtenging en brúðurnar
og dansararnir veita áhorfendum
innsýn í annan og ljóðrænni veru-
leika. Takmarkið er að opna glugga
inn í hljóðlátari heima hugarflugs-
ins. Söngvarar eru sögumenn og
syngja og tala fyrir brúðurnar.
Sverrir er fulltrúi barnanna gagn-
vart sögunni, hann er því bæði þátt-
takandi og áhorfandi. Hann mun
jafnframt kenna börnunum söngva
og á ýmsan hátt leiða þau í þátt-
töku þeirra í framvindunni. Auk
söngvaranna stjórna tíu dansarar á
aldrinum 13-15 ára brúðunum. Þeir
munu dansa með eða_ án þeirra
undir stjórn Nönnu Ólafsdóttur,
danshöfundar.
Endum með stórsýningu
Marta G. Halldórsdóttir, söng-
kona, segir að Sónata háfi verið í
vinnslu tvö undanfarin ár og sé að
miklu leyti einstaklingsframtak
Messíönu, leikstjóra. Sjálf kom hún
til skjalanna fyrir réttu ári síðan.
„Það hefur mikið vatn runnið til
sjávar frá því að hugmyndin kvikn-
aði.“ Hún segir að bytjað hafi verið
á hönnun brúðanna og sagan síðan
búin til í kringum þær. Draumurinn
hafi verið að skapa góða og dyggð-
uga söguhetju. Þegar sagan og
textinn lágu fyrir var verkið lagt
Hjálmari í hendur. Tónlistin var
fullunnin í ágúst síðastliðnum og
var það fyrst þá sem hugmyndin
um dansara kom
upp á yfirborðið.
„Þetta hefur eigin-
lega hlaðið jafnt. og
þétt utan á sig.
Þannig að við end-
um með stórsýn-
ingu,“ segir Marta.
Þegar Marta
fékk textann með
bullmálinu fyrst í
hendur leist henni
ekkert á blikuna.
Hjálmar hefur hins
vegar unnið með
slíkt mál áður og
sú reynsla kom í
góðar þarfir. Marta
segir að tónlistin
hafi hjálpað mikið
til og heilinn hafi
tekið miklu betur
við bullmálinu fyrir vikið.
„Sónata er fyrst og fremst ævin-
týri,“ segir Marta. Hún er sérstak-
lega hrifin af því hvernig áhorfend-
urnir, börnin, fá að grípa inn í sög-
una þegar allt er komið í óefni og
bjarga málum. „Það er líka mikil-
vægt að benda börnunum á, að
hljóðfæri tali mál og geti borið skýr
skilaboð.“ Marta segir ennfremur
að gaman sé að leika sér að þessu
listformi því hvert barn komi tii
með að skilja sýninguna á sinn hátt.
Orri Páll
Hljóðlátari heim-
ar hugarflugsins
Trúðar hjá
Nemenda-
leikhúsinu
NEMENDALEIKHÚSIÐ frumsýn-
ir þriðjudaginn 25. október kl.
20.30. leiksýninguna Trúða i leik-
stjórn Mario Gonzales.
Nemendaleikhúsið skipa nem-
endur á fjórða ári Leiklistarskóla
íslands. Fjórða árið við skólann
byggist á því að nemendur reka
og stunda eigið leikhús, þar sem
þeir setja upp þrjú verk á leikárinu.
Leikstjóri Trúða er leikhúsmað-
urinn Mario Gonzales, sem ferðaist
frá Frakklandi ásamt aðstoðar-
mönnum sínum með nýtt og
óvenjulegt leikhús í ferðatöskun-
um. Mario hefur hannað og skapað
þessa nýju leikhúsaðferð, sem virk-
ar þannig að fólk getur komið eins
oft og það mögulega getur og allt-
af séð nýja sýningu, því engar tvær
eru eins.
I Trúðum eru fimm leikarar sem
takast m.a. á við Shakespeare,
Súskind, Tsjekov, Kafka, Jóhann
Siguijónsson, Örn Arnarson, Bibl-
íuna, Dagbókina hennar Dóru og
Bohemian Rhapsody.
Tæknimaður, sviðs- og Ijósa-
hönnuður er Egill Ingibergsson.
Búninga og tjaldakonur er þær
Guðrún Auðunsdóttir. og Steinunn
Pálsdóttir. Um kórstjórn og æfingu
lifandi tónlistar sjá Ferenc Utassy
og Jón Ólafsson. Aðstoðarmaður
leikstjóra er Rafael Bianciotto.
Aðeins verða fimmtán sýningar á
Trúðum og sýningartíminn er þtjár
vikur.
-----♦--------
Listaklúbbur
Leikhúskjallarans
Dagskrá um
Karen Blixen
DAGSKRÁ um dönsku skáldkon-
una Karen Blixen verður í lista-
klúbbi Leikhúskjallarans annað-
kvöld kl. 20.30.
Auður Leifsdóttir cand. mag
fjallar um viðburðaríkt líf Karenar
Blixen og Soffía Auður Birgisdottir
bókmenntafræðingur urn höfundar-
verk hennar. Guðbjörg Thoroddsen
leikkona les úr verkum hennar og
Hávar Sigutjónsson leikstjóri fjallar
um sýningu Þjóðleikhússins, Dóttur
Lúsífers. Bríet Héðinsdóttir mun
leika atriði úr sýningunni og flytja
smásöguna Óskrifað blað úr smá-
sagnasafninu Síðustu sögur.
Prófkjör sjálfstæðisfólks í Reykjavík 28. - 29. októbe
Lára Margrét, alþingismaður:
Stendur fast á sannfæringu sinni
og þorir að taka á málunum
Kosningaskrifstofa Láru Margrétar er opin
á Lækjartorgi, Hafnarstræti 20, 2. hæð,
alla virka daga kl. 16 - 22, laugardaga og sunnudaga kl. 13 - 19.
Símar: 2 49 08, 2 49 12 og 2 49 14.
Stuðningsmenn.
Lára
Margrét
í©sætið