Morgunblaðið - 22.01.1995, Síða 4

4 B SUNNUDAGUR 22. JANÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
ÚR FÖNGUNUM í Altona. Helgi fékk silfurlampann
fyrir leik sinn í því verki árið 1964.
leikarans „praktískt“ séð,“ segir
Helgi. „Hún hefur breyst við til-
komu leikstjóra nútímans og um-
gjörðarinnar. Áður fyrr komu leik-
stjóramir fremur úr leikhúsinu,
voru leikarar sem fundu hjá sér
þörf til að Ieikstýra. Það hafði í för
með sér meiri vinnu með leikarana,
leikarinn var meira í brennidepli
sýninganna. Nú kemur fólk úr há-
skólum og leiklistarfræðum og ger-
ist leikstjórar. Mér fínnst að starfið
með leikurunum hafi horfið ansi
mikið. Þetta bitnar ekki síst á yngra
fólkinu sem kemur beint úr skólum
og uppá svið og á að gera erfiða
hluti en skortir samvinnu við leik-
stjóra sem skilur hvemig því líður
og hvað þarf. Fyrir bragðið finnst
mér stundum sýningarnar verða
of kaldar. Það vantar hina fínlegu
vinnu, samspilið milli leikstjóra og
leikara."
„Leikari sem gerist leikstjóri
getur frekar hjálpað leikara sém
fer afvega að finna brautina aftur,
líka tæknilega," segir Helga.
„Mér finnst einnig hlutur um-
gjörðarinnar hafa aukist úr hófi,“
heldur Helgi áfram. „Þá er ég að
tala um leikmyndir og allt það
umstang. Eftir því sem áherslan á
það vex minnkar leikarinn inn í
bákninu. Stundum vinnst varla tími
til að æfa leikritið síðustu dagana
fyrir frumsýningu af því að það
þarf svo mjög að æfa skiptingar á
leiktjöldum o.fl.“
Erum liu árum á eflir
- Er þetta ekki í takt við okkar
samfélag, eru umbúðirnar ekki allt-
af að verða fyrirferðarmeiri á
kostnað innihaldsins? segi ég.
„Þetta er liðin tíð allt í kringum
okkur, við emm tíu árum á eftir
tímanum að þessu leyti hér á landi,
miðað við meginlandið," segir
Helga.
„Þess vegna eru litlu sviðin
svona vinsæl, fólk vill fá verkin
ómenguð og leikarana nálægt sér,“
segir Helgi.„Ég las einu sinni í
þýskri tímaritsgrein þá tilgátu að
leikhúsin væru að slitna úr tengsl-
um við áheyrendur af því að leik-
stjórar og leikmyndasmiðir væru
komnir í keppni um að ganga hvor
fram af öðrum í frumlegheitum.
Áheýrandinn hefði orðið eftir úti í
kuldanum."
Þeim Helga og Helgu kemur
saman um að á Norðurlöndum hafi
þetta breyst mikið. „Þar hafa um-
búðirnar verið skornar mjög nið-
ur,“ segir Helgi.„Þessarar stefnu
sést t.d. glöggt dæmi í Fávitanum.
Þar eru að verki finnskur leikstjóri
og fmnskur leikmyndahönnuður.
Sviðið er opið og leikmyndin er eins
létt og leikandi og hugsast getur.
Vonandi lærum við eitthvað af
þessu.“
Að sögn Helga var haldinn í
fyrravetur rabbfundur um þessi
mál. „Boðaðir voru leikarar og ann-
að starfsfólk hússins og leikmynda-
hönnuðir til þess að spjalla um það
vandamál hve leiktjöldin væru orð-
in fyrirferðarmikil. Þau rúmuðust
ekki í húsinu og stöðugt varð að
fjölga gámum úti á lóðinni bak við
húsið og geyma þar tjöld milli sýn-
inga. Ég var beðinn að tala fyrir
hönd leikara um hvernig þeim litist
á ástandið,“ segir Helgi. „Ég sagði
mína meiningu um það, mér finnst
þetta komið út fyrir eðlileg mörk.
Síðan úttöluðu sig fulltrúar leik-
myndahönnuða. Daginn eftir var
sýning á My Fair Lady. Ég sat
inni á sviðinu og verið var að reyna
að skipta um leiktjöld, sem ekki
gekk nú 'of vel því þetta var svo
fullt, allt úr öðrum leikritum og
þessu. Þegar verið var að skipta
um svið þá féll niður bjarg, fót-
stykki úr tré sem Lilli klifurmús
notar í Dýrunum í Hálsaskógi. Það
féll niður við öxlina á mér, það er
kannski um hundrað kíló að þyngd
og ég hefði ekki verið til frásagnar
hér ef það hefði hitt mig. Daginn
eftir var mér sagt að einn leik-
myndahönnuðanna hafi sagt:
„Þetta var sjending frá Guði, það
er engin spurning, hann er okkar
megin.“
Ef Guð er á móti Helga Skúla-
syni í umræðum um leiktjaldamál
Þjóðleikhússins þá bætir hann hon-
um það augljóslega upp með því
að standa með honum í einkalífinu.
Mér hefur liðið vel þessa stund í
návist þeirra Helgu og Helga. Milli
þeirra ríkir hið eftirsóknarverða
jafnræði sem upphefur samband
tveggja einstaklinga og margfaldar
kosti þeirra. Þannig hefur það líka
verið á leiksviðinu og þess höfum
við nú notið í heil 40 ár.
Ég stend upp til að fara og hús-
ráðendur ganga með mér fram í
forstofuna. Þar á vegg hangir ryðg-
að verkfæri á leðurskildi. „Þetta
mun fyrirmyndin að Birni í Brekku-
koti hafa smíðað,“ segir Helga og
sýnir mér stolt umrætt verkfæri.
„Þetta fannst þegar forstofan var
reist, við byggðum hana við hús-
ið,“ segir Helgi. Melkot hefur sögu-
lega þýðingu fyrir þau Helgu og
Helga. í Melkoti kynntust afi og
amma Helgu Bachmann. „Gísli
Jónsson móðurbróðir minn lýsir í
bók sinni, Frá foreldrum mínum,
þeirra fyrsta fundi þannig: „Þótt
kynning þeirra sé örstutt augna-
blik, aðeins snertingtveggja handa,
samfara skiptingu á augnatillitum,
þá vara áhrifin allt sumarið. Þau
sækja á hugann jafnt nótt sem
dag.“ Og nú liggja þau saman í
kirkjugarðinum hérna handan göt-
unnar, en ég bý hér,“ segir Helga.
Við þrjú kveðjumst og ég geng
út í frosthörkuna. Það er tekið að
rökkva og nakin trén í gamla
kirkjugarðinum bera óljóst við him-
inn. Allt í senn sækir á hugann,
leikurinn, lífið og dauðinn. Slík eru
þau áhrif sem ég ber burt með mér
frá þeim Helgu og Helga. - Og
það er von, þau hafa eytt iífi sínu
í glímu við öll þessi svið hinna
mannlegu tilfinninga og_ óneitan-
lega orðið vel ágengt. Á 40 ára
leikafmæli þeirra óska ég þess að
sú glíma megi standa sem lengst,
íslensku leikhúsi til heilla.
T ARM0RC0AT
breytir venjulegum rúðum í öryggisgler
Valið er skýrt — sterkara og öruggara gler
AmorCoat er athyglisverð, ný fílma úr gerfiefnum sem breytir venjulegri glerrúðu í ofursterkt öryggisgler.
AmorCoat er sterk, glær plastfiima sem, auðvett er að leggja á glugga eða glerhufðir hvoru megin sem
þörf er á . Öðru megin er hún húðuð með fjaðrandi efni sem ekki er auðvelt að rispa, en hinu megin með
sérstöku lími — svo öflugu lími að það sameinast glerinu.
Gerir glerið
300% sterkara
Árangurinn er sá að ArmorCoat eykur í raun spennu-
styrk glersins — það þarf meira til að brjóta það og
það verður um það bil 300% sterkara.
Þegar það loks brotnar heldur AmorCoat því betur í
karminum en venjulegar glerfilmur. Leyndarmálið liggur
í yfirburða límingu ArmorCoat, sem skiptir öllu máli
þegar glerið verður fyrir áfalli. Þessi ósýnilegi styrkur
veitir því yfirburði til að verja líf og eignir.
Vernd gegn innbrotum
u
ArmorCoat kemur í veg fyrirað innbrotsþjótar brjóti glugga og hrifsi úr
þeim sýningargripi, með því að standa af sér högg sem myndu möl-
brjóta venjulegt gler. Jafnvel þó að glerið bresti haldast rúður með-
höndlaðar með ArmorCoat venjulega heilar — verjast þannig flestum
tilraunum til innbrots og gefa lögreglunni ráðrúm til að bregðast við
boðum frá öryggiskerfi.
Síðan ArmorCoat kom á markaðinn árið 1983 hefur það afstýrt inn-
brotum í fjölmörg verslunarfyrirtæki — svo sem Computerland í Dallas,
verslunarhús Macy's, Wilsons's House of Suede and Leather og Quest
Computer verslanirnar — einnig hefur aragrúi heimila notið verndar
ArmorCoat.
Vernd gegn jarbskjálfta
Vernd gegn fárvi&ri
ArmorCoat getur líka bjargað húsinu þínu í fárviðri. Þó að laust dót eins
og járnplötur komi fljúgandi i gluggann er líklegast að rúðan haldist í
og haldi húsinu lokuðu, jafnvel þó að hún brotni. Einnig þolir rúðan
langtum meira högg en venjuleg rúða (300% sterkari).
Vernd gegn eldi
Fljúgandi glerbrot eru eitt af því hættulegasta i sambandi við jarð-
skjálfta. En samkvæmt vitnisburði Burðarþols- og öryggisdeildar húsa-
meistar Kaliforníuríkis getur ArmorCoat dregið stórlega úr þessum
háska. Tilraunir sem gerða voru hjá Tilraunastofu bandaríska sjó-
hersins í byggingaverkfræði í Point Hueneme í Kaliforníu, staðfesta
þetta. Þar var líkt eftir því sem gerist í jarðskjálfta. Niðurstöðurnar voru
birtar I „Tectra Newsletter" (apríl, 1985) og þar segir meðal annars:
„Hættan af brotnu gleri af völdum jarðskjálfta er nánast engin þegar
pólíesterfilma, 2-4 mil á þykkt (1 mil=0,000254 mm), er límd á glerið.
Limið á filmunni heldur glerbrotunum kyrrum þannig að þau þeytast
ekki og valda hættu." Þannig helst húsið lokað þó að brestir komi I
glerið.
Vernd gegn slysum
Viðarmiklar tilraunir hafa leitt I Ijós að í eldsvoða heldur gler með
ArmorCoat eldinum lengur inni en venjulegt gler. Þó ArmorCoat sé
ekki eldtraust er það ekki eldnærandi og viðheldur þannig ekki eldi.
Þar að auki — og það skiptir hvað mestu máli — gefur það ekki frá
sér eitraðan reyk.
Ennfremur hafa tiiraunir slökkviliða sýnt að rúður með ArmorCoat
auðvelda undankomuleiðir undan eldi, það sem þar er ekki erfitt að
brjóta þær úr innanfrá.
Filman hefur staðist eldvarnartilraun samkvæmt staðli ASTME84.
Vernd gegn gripdeildum
Gripdeildir verða auðveldar inn um brotnar rúður af völdum náttúru-
hamfara, óspekta eða sprenginga. ArmorCoat dregur úr þessari hættu
með því að halda mölbrotnu gleri á sínum stað. Jafnvel innbrotsþjófur
með exi fer ekki í gegnum ArmorCoat nema á lögnum tfma.
Einangrun
Slysahætta af brotnum gluggum og rennihurðum úr gleri er í lágmarki
þegar ArmorCoat hefur verið sett á glerið. Það kemur í veg fyrir að gler
hrynji eða splundrist og valdi slysahættu á heimilum og vinnustöðum.
Hægt er að draga stórlega úr líkum á slysum af völdum glugga og
rennihurða úr gleri með því að nota ArmorCoat. ArmorCoat hefur
hlotið viðurkenningu öryggisyfirvalda, svo sem f Los Angeles.
ArmorCoat filman er jafnframt einangrun og hún minnkar hitatap tölu-
vert að vetri til og kemur í veg fyrir óbærilegan sólarhita að sumri.
Filman er fáanleg bæði glær og lituð. Glær filma minnkar sólargreislun
um 26% en lituð (skyggð) allt að 73%.
Hvort sem filman er glær eða lituð stöðvar hún að minnsta kosti 95%
af útfjólubláum geislum sólarinnar og dregur þannig stórlega úr upp-
litun húsgagna og teppa, ásamt skemmdum á vörum I sýningar-
gluggum.
k
Nánari upplýsingar: ARMORCOAT ÖRYGGISFILMAN,
Bíldshöfða 8-112 Reykjavík, símar 587 6777 - 5674727
Á
VEITINGASTAÐUR
í fullum rekstri á Selfossi er til sölu. Reksturinn
er í leiguhúsnæði, samningur er til 5 ára með
forleigurétti. Vínveitingaleyfi.
Nánari upplýsingar veita Lögmenn Suðurlandi,
Austurvegi 3, Selfossi, sími 98-22849.
ÓLAFUR BJÖRNSSON HDL.
SIGURÐUR JÓNSSON HDL.
SIGURÐUR SIGURJÓNSSON HDL.
Austurvegi 3 -
pósthólf 241 - 802 Selfossi
Suðuror-O'
Langarþig
í öðruvísi skóla
eitt kvöld í viku?
□ Langar þig að fara í vandaðan og frjálslyndan einkaskóla sem
ekki hefur sömu fordómana og allt ríkisskólakerfið hefur um
meint samband okkar við framliðna og dulræn mál?
□ Langar þig í öðruvísi skóla þar sem reynt er á víðsýnan hátt
að gefa nemendum sem besta yfirsýn yfir hverjar hugsanlegar
orskir dulrænna mála og trúarlegrar reynslu fólks raunveru-
lega eru í víðu samhengi og í ljósi sögunnar.
□ Langar þig til að fara í skemmtilegan kvöldskóla einu sinni í
viku þar sem helstu möguleikar hugarorkunnar eru raktir í ljósi
reynslu mannkynsins á fordómalausan og skemmtilegan hátt?
□ Og langar þig ef til vill að setjast á skólabekk með bráðhressu
og skemmtilegu fólki þar sem reynt er að gefa sem bestu yfir-
sýn yfir hvað miðilssamband raunverulega er, svo og hverjir
séu helstu og þekktustu möguleikar þess, - en líka annmarkar?
□ Og langar þig svona einu sinni á ævinni að setjast í mjúkan
skóla eitt kvöld í viku þar sem flest þessi fræði eru kennd á
lifandi hátt og skólagjöldunum er svo sannarlega stillt í hóf?
Ef svo er þá áttu ef til vill samleið með mörgum öðrum
nemendutn Sálarrannsóknarskólans. TVeir byrjendabekkir helja
brátt nám í Sálarrannsóknum 1 nú á vorönn '95. Hríngdu og fáðu
allar nánari upplýsingar í símum skólans 5619015 og 5886050.
Yfir skráningardagana er að jafnaöi svaraö í síma Sálarrannsóknarskólans alla daga
vikunnar frá kl. 15-20. Skrifstofa skólans verður hins vegar opin alla virka daga
frá kl. 17.15 til 19.00 og á laugardögum frá kl. 14.00-16.00.
Á Sálarrannsóknarskólinn
~ skemmtilegur skóli
/ \ Vegmúla 2, símar 5619015 og 5886050.