Morgunblaðið - 25.06.1995, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 25. JÚNÍ1995 B 5
FIÐLARINN
S VEIFLU GLAÐI
Tónn hans er ljóðrænn, hljómaskynjunin per-
sónuleg, sveiflan innborín og efnisvalið fjöl-
breytt, skrifar Vernharður Linnet um Finn
Ziegler, sem væntanlegur er hingað til lands.
DONDERS Band sem lék á Hótel Borg 1931.
Zieglers helsti djassdjammstaður
Kaupmannahafnar. Eftir að hann
seldi hlut sinn þar opnaði hann verts-
húsið Finn Zieglers hjorne á Friðriks-
bergi og þar má oft heyra hann, séu
menn á ferð í Kaupmannahöfn. Finn
hefur leikið mikið með Radioens big
band svo og í sjónvarpi, ma. með,
Niels „Flipper" Stewart, saxofónleik-
aranum er hingað kom með Fessors
Big City Band. Af hljóðritunum hans
má nefna Live at La Fountain og
Finn Ziegler 2, þarsem Niels-Henn-
ing, Ole Kock og Alex Riel eru með-
al meðleikara hans.
Finn Ziegler er eins og Asmussen,
bæði stórgóður djassleikari og fram-
úrskarandi húmoristi. Tónn hans er
ljóðrænn, hljómaskynjunin persónu-
leg, sveiflan innborin og efnisvalið
fjölbreytt. Vindillinn brennur aldrei
upp, var eitt sinn fyrirsögn á grein
um Finn Ziegler á Kaupmannahafnar
djasshátíðinni, og það er dálítið til í
því. Oftast var dautt í vindlinum
þegar hann stóð á sviðinu - en nú
er vindillinn horfinn. Hálsmein, er
hann barðist við og sigraði, sá um
það. En þrátt fyrir það hefur Finn
Ziegler aldrei verið betri en nú - það
er komin ný dýpt í tónlist hans. Einn
frægasti og kröfuharðasti gagnrýn-
andi Dana, Boris Rabonowitsch,
skrifaði um Ziegler í fyrra:
HVERGI í heiminum er
götuhorn eins og það þar-
sem Vodroffsvej og
Norsvej skerast á Frið-
riksbergi. Þar er lítið vertshús, Finn
Zieglers hjome, og eigandinn spilar
á fiðlu. Og þegar hann gefur sig
allan í leikinn heyrir maður tónlist
sem maður heyrir hvergi annarsstað-
ar í heiminum.
Eins og þennan sunnudagseftir-
miðdag þarsem hann lék nokkra
kóra í Wave eftir Antonio Carlos
Jobim, sem vom bæði geníalir í hugs-
un og framsetningu. Og hér er ekki
tekið of djúpt í árinni. Þar samein-
aðist á hinn fegursta hátt lagrænt
ríkidæmi og rýþmískt þor umvafið
agaðri þrá er fékk tóninn tilað syngja
innilega"
Margir Islendingar eru búnir að
bíða lengi eftir Finn Ziegler. Hann
hefur hljómað í áratugi í morgunút-
varpinu þegar Ragnheiður Ásta hef-
ur setið við stjórnvölinn og kannski
á einhver hefðardama eftir að
ganga til hans og segja einsog sú
eðla mær er ávarpaði Asmussen á
Sögu. „Ég hef hlustað á yður ára-
tugum saman.“ Og hann svarar
máske eins og Asmussen. „Ekki
þó á tónleikum, frú mín góð?“ Og
þá segir hún: „Nei, í íslenska út-
varpinu."
Höfundur er formaður
Jazzvakningar og hefur skrifað
greinar fyrir Morgunblaðið.
FINN Ziegler á dögum vindilsins.
á efnisskránni,- Það var veturinn
1931 sem hann lék á Hótel Borg og
mundi m. a. Sveinn heitinn Ólafsson
eftir að hafa hlustað á hann á Borg-
inni. Fannst ekki mikill djass í
Donde-bandinu miðað við það sem
kom seinna með Englendingunum
Billy Cook og Jack Quinet.
Söngkonan fræga Alberta Hunter,
sem ma. söng með Duke Ellington
og Fats Waller, söng með Donde
1934 og sagði þá í blaðaviðtali: „Ég
hef hrifist af hljómsveit Eli Donde.
Ég hef sungið með henni og það er
líkt og að vinna með svartri hljóm-
sveit. Meiri hrósyrði á ég ekki til.“
SVEND Asmussen sagði:
„Donde var ekta djassfiðl-
ari, en það var Otto Lington
ekki.“ - Aftur á móti hafði
hinn ungi djassgeggjari Timme
Rosenkrantz aðra skoðun, honum
fannst bandið leika einum of
mikið af gömlum Venuti Blue
Four útsetningum og vera
heldur órýþmískt - og jafn-
góður fiðlari og Donde
ætti að snúa sér að
merkilegri hlutum en
þvílíku sargi.
Donde lést í
blóma lífsins, en
aftur á móti
er Svend
DJASSGOÐINN kallar á
menn sína - Árni ísleifs
blæs til Djasshátíðar Eg-
ilsstaða í Hótel Valaskjálf
á fimmtudaginn kemur og þar blása
frændur okkar Færeyingar fyrstu
tónana: Tórshavner Stórband, sem
Eiríkur Skala stjórnar. Með í för er
djassfrömuður Færeyja, saxófónleik-
arinn Brandur Ossursson, sem stofn-
aði fyrstu stórsveitina í Færeyjum
árið 1972. Síðar um kvöldið má heyra
nýja útgáfu af Arnís djasskómum
sem goðinn stjórnar sjálfur. Önnur
stórsveit verður á laugardaginn:
Stórsveit Reykjavíkur undir stjórn
Sæbjarnar Jónssonar og meðal
söngvara Ragnar Bjarnason. í því
bandi leika tveir úr hópi elstu djass-
leikara íslendinga: Bjöm R. Einars-
son og Ámi Elfar og á lokakvöldinu
leikur Dixielandhljómsveit Bjöms R.
Einarssonar ásamt Djassbandi
Hornafjarðar sem Ragnheiður Sigur-
jónsdóttir syngur með.
Það eru rúm fimmtíu ár liðin frá
því að Bjöm R. Einarsson stofnaði
fyrstu hljómsveit sína og lék hún í
Listamannaskálanum en síðar í
Breiðfirðingabúð. Stíllinn var í upp-
hafi létt dixíland en seinna svíng og
að sjálfsögðu sú dansmúsík sem þá
var efst á baugi. Félagar Bjöms í
þessari fyrstu sveit voru Guðmundur
bróðir hans á trommur, Haraldur
Guðmundsson á trompet, Gunnar
Egilsson á klarinett, Axel Kristjáns-
son á gítar og hver annar en Árni
ísleifs á píanóið.
Á föstudagskvöldið leikur annað
Austfjarðaband á hátíðinni: Blús-
band Garðars Harðarsonar en þá
verður rúsínan í pylsuenda hátíðar-
innar - the raisin in the hot dog
end, eins og Dirch heitinn Passser
orðaði það - danski fiðlumeistar-
inn Finn Ziegler.
Aiegler er Uka í tullu tjon
þótt hann hafi fengið háls-
mein er lék hann grátt og
hafi orðið að sleppa vöm-
merkmu sínu fræga: vindlin-
um. Ég hlustaði á hann á
veitingahúsi hans Finn Zie-
gler hjorne á Friðriksbergi í
mars sl. og þar léku með
honum menn á borð við Bo
Stief og Soren Christiansen.
Hver djassperlan annari betri
var töfruð úr fiðlunni og
sveiflan heit. Svo var eitt
og eitt þjóðlag í bland.
Hver veit nema hann leiki
einhver íslensk lög á ís-
landi - það væri líkt Finn Ziegler.
En hver er Finn Ziegler, kann ein-
hver að spyrja. Nær sextugur
klassíkmenntaður fiðlari, sem lék
einnig lék á víbrafón. Hóf djassferil-
inn sem bassaleikari, en lék mikið
með Kenny Drew í Jazzhus Mont-
martre eftir 1965. Uppúr 1970 lék
hann nær eingöngu á klúbbnum La
Fountain, sem hann átti að hluta,
og þar hafa trúlega þúsundir íslend-
inga hlustað á hann gegnum árin -
því La Fountain varð undir stjórn
FINN Ziegler leikur með
tríói Eyþórs Gunnars-
sonar og eftir frum-
flutninginn á Egils-
stöðum heldur hann með tríóið
til Reykjavíkur og leikur á
Hótel Borg 1. og 2. júlí. Þar
lék fyrsti stórmeistari danskrar
djassfíðlu, Eli Donde, fyrir 64
árum ásamt hljómsveit sinni: Don-
deá Band. Ýmsir helstu hljómsveitar-
stjórar danskrar djass- og danstón-
listar léku á fiðlu á þessum árum
og er Otto Lington tríílegast þeirra
frægastur ásamt Donde en í kjölfar
þeirra komu fram á sjónarsviðið fjór-
ir mikilhæfir danskir djassfiðlarar:
Sá heimsfrægi Svend Asmussen,
fæddur 1916, sem hér lék á RúRek
1993; Paul Olsen, fæddur 1920, er
íslendingar þekkja trúlega fyrst og
fremst sem fiðlarann í Til eru fræ
með Hauki Morthens; Finn Ziegler,
fæddur 1935, sem nú er væntanlegur
og loks Christian Jorgensen, fæddur
1967, sem er yngstur stórfiðlara í
dönskum djassi.
Eli Donde fæddist árið 1911 í
Kaupmannahöfn og fór að leika með
Columbia Ramblers 16 ára gamall.
Þegar hann var 18 ára stofnaði hann
hljómsveit sína, Dondeá band, sem
hann stjórnaði til dauðadags, en hann
lést í Árósum, eftir að hafa fallið af
hestbaki, aðeins 29 ára gamall. Hann
fíðlaði í stíl Joe Venutis og þó hljóm-
sveitin hafi fyrst og fremst orðið að
leika danstónlist var djassinn jafnan