Morgunblaðið - 17.01.1996, Blaðsíða 30

30 MIÐVIKUDAGUR 17. JANÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
BJARNVEIG
HELGADÓTTIR
+ Bjarnveig
Helgadóttir
fæddist í Reykjavík
11. janúar 1910.
Hún lést í Land-
spitalanum 8. jan-
úar síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Helgi Árnason
safnahúsvörður í
Reykjavík, frá
Mundakoti á Eyrar-
hakka, og Þuríður
Bjarnadóttir frá
Garði á Suðurnesj-
um. Systkini Bjarn-
veigar voru: Jó-
hannes, f. 1905, Margrét, f.
1906, Ellert, f. 1908 og Lovísa,
f. 1912. Þau eru öll látin. Hinn
4. nóvember 1933 giftist Bjarn-
veig Vilhjálmi Björnssyni, fyrr-
verandi framkvæmdastjóra hjá
H. Ben., f. 16. sept. 1907, d. 31.
okt. 1992. Dóttir þeirra var
Helga Þuríður, f. 17. júní 1934,
d. 18. júní 1990. Eiginmaður
Helgu var Reynir Eyjólfsson,
f. 19. mars 1937. Dóttir þeirra
er Kristín Bjarnveig, f. 12. júní
> 1965. Sambýlismaður hennar
er ívar Benediktsson, f. 28.
des. 1965, sonur þeirra Axel
Helgi, f. 25. jan. 1995.
Utför Bjarnveigar fer fram
í dag frá Áskirkju og hefst at-
höfnin kl. 13.30.
En handan við fplin
og handan við áttimar og nóttina
ris tum ljóssins
þar sem tíminn sefur.
Inn í frið hans og draum
er fórinni heitið.
(Snorri Hjartarson, Ferð).
Amma mín, Bjarnveig Helgadótt-
ir, var sannkölluð kjarnakona. Hún
var jákvæð, full lífsorku og kær-
ieika. Atorkusöm var hún og vann
sín verk jafnt og þétt alla tíð. Hún
var Reykjavíkurdama fram í fingur-
góma, alltaf vel til höfð og háttvís.
Amma var stolt af bernskuheimili
sínu, Safnahúsinu, þaðan átti hún
góðar minningar. Leiksvæðin voru
m.a. Lindargata, Traðarkotssund,
Ingólfsstræti og Arnarhóll þar sem
hofsóleyjarnar gylltu tún á sumrin.
Þá var líka gott leikpláss í kjallara
-Safnahússins þar sem íbúð foreldra
hennar var.
Snemma komu handlagni og
vinnusemi hennar í ljós. Ung hóf
hún að skrautskrifa á fermingar-
skeyti og kort. Faðir hennar gaf
út skeyti og bréfspjöld, en svo köll-
uðust tækifæriskort í þá daga. Á
tveimur kvöldstundum lærði hún
undirstöðuatriði skrautskriftar og
fékk forskriftir með
sér heim og þar með
lagði hún sjálf grunn-
inn að aukastarfi sínu
næstu 50 - 60 árin, eða
þar til hún varð 78 ára
gömul og sjónin tók
að daprast.
Aðalstarf hennar
var húsmóðurstarfið.
Hún naut sín vel í því
og elskaði að undirbúa
og halda gestaboð af
öllum stærðum og
gerðum. En það var
ekki aðeins staðið í
matargerð og bakstri.
Hún saumaði heil ósköp á sjálfa
sig, fjölskyldu sína og vini og var
einstaklega hugmyndarík og út-
sjónarsöm í þeim efnum. Um fimm-
tugt lærði hún postulínsmálun og
sextug lagði hún bókband fyrir sig.
Þá má ekki gleyma garðræktinni á
Selvogsgrunni. Niðursetning haust-
og vorlauka, ræktun jarðávaxta og
uppeldi sumarblóma í herberginu
hennar mömmu voru á meðal uppá-
haldsverka hennar. Hún gerði það
ekki endasleppt 85 ára gömul, er
hún fluttist inn í þjónustuíbúð við
Dalbraut. Þá lærði hún körfugerð
og náði að gera marga fallega
muni á því tæpa ári sem hún dvald-
ist þar.
Amma naut þess að vera í faðmi
fjölskyldu sinnar og var manna
duglegust að treysta fjölskyldu-
böndin með heimboðum. Á meðan
börnin voru ung dvöldust þær syst-
ur oft í sumarbústað íjölskyldunnar
á Helgastöðum í Mosfellssveit. Hún
skemmti sér og öðrum oft með sög-
um af suinarbústaðalífinu. Ein af
uppáhaldssögunum var á þá leið
að dag einn á stríðsárunum voru
þær systur að rogast með vistir frá
Álafossi upp í bústað og krakkarnir
voru í eftirdragi. Bar þá að her-
mann sem bauðst til að aðstoða
þær. Þær þáðu hjálpina með þökk-
um en af sinni alkunnu kurteisi
bauðst amma til að axla byssu hans
í staðinn og leyfðist henni það. Þar
með hafði hún afvopnað hermann
á augnabliki.
Að fara í siglingu var hennar líf
og yndi og þau afi ferðuðust saman
víða um lönd og amma saumaði á
sig morgun- og síðdegisklæðnað af
áhuga fyrir margar ferðirnar. Hún
naut þess að dveljast í hlýju lofts-
lagi og kynnast nýrri menningu og
nýju fólki. Sundlaugarnar í Laugar-
dal voru uppbót á utanlandsferðir
og eftir sundsprett fór hún gjarnan
í heitu kerlaugarnar eða í gufubað.
í laugunum kynntist hún góðum
konum og þær stofnuðu með sér
félagsskap sem haldist hefur I a.m.k
15 ár. Amma var langelst vinkvenn-
+
Útför föður míns,
AXELS ÓLAFSSONAR
klæðskerameistara,
(G. Bjarnason og Fjeldsted),
fer fram frá Dómkirkjunni í Reykjavík í dag, miðvikudaginn
17. janúar, kl. 13.30.
Ragnar Ólafur Axelsson.
t
Innilegar þakkir til allra þeirra, sem
sýndu okkur hlýhug og vináttu við and-
lát og útför
GUÐRÚNAR INGIBJARGAR
ÓLAFSDÓTTUR,
Ljósheimum 12,
Reykjavík.
Sérstakar þakkir til starfsfólks á deild
A-4, Borgarspítala.
Sigríður Sólrún Jónsdóttir,
Ólafur Þór Jónsson, Margrét Sigurðardóttir,
Þröstur Hlöðversson, Rakel Baldursdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
MINNINGAR
anna en það kom ekki að sök, fé-
lagsskapurinn hélst þótt hún hætti
að geta stundað laugarnar fyrir
allmörgum árum.
Amma Bjarnveig hélt reisn sinni
fram á síðasta dag og náði að kveðja
langömmubarnið sitt síðdegis
mánudaginn 8. janúar. Um kvöldið
sofnaði hún vært og kvaddi þennan
heim með friði. Ég vil koma á fram-
færi kæru þakklæti til alls starfs-
fólksins í þjónustuíbúðunum við
Dalbraut 27, aðstoð og ósérhlífni
þess var ömmu og mér ómetanleg.
Guð blessi þig, amma mín, og þakka
þér fyrir allt og allt.
Kristín Bjarnveig.
Bjarnveig Helgadóttir verður
jarðsungin í dag frá Áskirkju. Hún
lést 8. janúar, þremur dögum fyrir
86 ára afmæli sitt.
Bjarnveig eða Veiga, eins og við
kölluðum hana oftast, var gift Vil-
hjálmi Björnssyni, framkvæmda-
stjóra H.Ben. hf., er lést 31. októ-
ber 1992, en þeim hjónum tengdust
við sterkum og ljúfum vináttubönd-
um fyrir um fimmtíu árum.
Við áttum ætíð góð og skemmti-
leg samskipti hver á annarra heimil-
um og á ferðalögum innalands sem
utan. Þau hjónin voru alltaf hinir
ljúfustu ferðafélagar, létt í lund og
fús að leita nýrra pevintýra. Þær
minningar sem við eigum um sam-
ferð okkar eru okkur mjög kærar.
Veiga fylgdist grannt með okkur
og gladdist jafnt og við er börnum
okkar farnaðist vel og syrgði með
okkur þegar á móti blés. Þannig
var hún í hjarta sínu, einlæg og
elskuleg.
Það varð henni og Vilhjálmi mik-
ið áfall þegar þau misstu einkadótt-
ur sína, Helgu, lyfsala, 18. júní
1990. Eftirlifandi eiginmaður
Helgu er Reynir Eyjólfsson lic.
pharm. og eignuðust þau eina dótt-
ur, Kristínu Bjarnveigu, sjúkra-
þjálfara. Þau feðgin, Kristín Bjam-
veig og Reynir, hafa reynst Veigu
sérlega vel og má það einstakt heita
hversu hjálpsöm Kristín Bjarnveig
hefur verið ömmu sinni. Kunni
Veiga vel að meta það og var henni
afar þakklát. Kristín Bjarnveig er
sjálf nýstaðin upp frá barnsburði
en lét það ekki aftra sér frá að
aðstoða ömmu sína á allan hátt og
naut til þess aðstoðar manns síns,
ívars Benediktssonar. Sannarlega
var mikil gleði ríkjandi í huga Veigu
þegar litli langömmudrengurinn
fæddist.
En Veiga naut aðstoðar og for-
sjár fleiri en barnabarnsins og má
þar m.a. telja frænkur hennar Elínu
og Þuríði, sem ætíð voru fúsar til
að veita henni aðstoð í stóm sem,
smáu og reyndi þá ekki hvað minnst
á er Veiga flutti frá Selvogsgrunni
að dvalarheimilinu við Dalbraut þar
sem hún naut aðhlynningar og góðs
aðbúnaðar skammt frá fyrri heim-
kynnum
Veigu var margt til lista lagt.
Hún var mjög listfeng og málaði
fagurlega á postulín, bæði matar-
og kaffistell, svo nokkuð sé nefnt.
Skrautritun hennar á bækur og
skjöl var sérlega vel gerð enda var
hún eftirsóttur skrautritari. Vil-
hjálmur maður hennar átti gott
safn bóka og hún handbatt mikið
af því. Þannig mætti lengi telja en
verður ekki tíundað hér frekar.
Hæst og best í hugum okkar
stendur minningin um þessa hug-
ljúfu konu sem öllum vildi vel, var
sátt við lífið og þakklát uns yfír
Sérfræðingar
í blóinaskreyiingum
við öll iirkilæri
Skólavörðustíg 12,
á horni Bergstaðastraetis,
sími 19090
lauk. Ástvinum hennar vottum við
innilega samúð.
Blessuð sé minning Bjarnveigar
Helgadóttur.
Þorgerður og Hilmar.
Hinn 8. janúar sl. lést Bjarnveig
Helgadóttir, þremur dögum fyrir
86. afmælisdag sinn. Bjarnveig
hafði átt við nokkra vanheilsu að
stríða, sem oft vill verða fylginautur
hárrar elli. Sjónin dapraðist, svo og
heyrnin og hjartað ekki sterkt, en
hugsun öll vel skýr og minni ótrú-
legt.
Bjarnveig lést í svefni á Landspít-
alanum, án efa vel undirbúin og
þakklát hvíldinni. Ég sá Bjarnveigu
fyrst fyrir rúmri hálfri öld. Það var
í Austurbæjarskólanum, þar sem
ég var skólabarn, hún var að fylgja
Helgu dóttur sinni sem var að hefja
þar nám. Ég viðurkenni, að ég tók
í raun betur eftir móðurinni, en
dótturinni, þótt þessi rauðhærði
hrokkinkollur væri væntanlegur
bekkjarfélagi minn. Ástæðan var
sú, að þarna fór óvenjuleg glæsi-
kona, hárið „uppsett“, skórnir há-
hælaðir, andlitið vel og snyrtilega
málað og rauðlakkaðar neglur.
Minnti hún ekki á neitt minna en
Hollywoodstjörnu, en það voru
æðstu fyrirmyndir stúlkna á öllum
aldri á þeim árum. Ekki tókst þó
öllum sem skyldi að líkjast stjörnun-
um goðum líku, og olli því m.a.
vöruskortur og kannski nokkurt
reynsluleysi. Bjarnveigu tókst þó
að ná þessum áfanga með útsjónar-
semi og smekkvísi.
Helga átti fljótlega eftir að verða
ein af mínum bestu vinkonum og
var ég því heimagangur á heimili
fjölskyldunnar, fyrst á Njálsgötu
10, síðan Hagamel 17 og loks Sel-
vogsgrunni 31 og tengdist ég henni
órjúfandi böndum. Fjölskyldan var
ekki stór. Helga var einkabarn for-
eldra sinna, Bjarnveigar og Vil-
hjálms Bjömssonar framkvæmda-
stjóra hjá Hallgrími Benediktssyni
& co. Frá upphafi var ljóst, að þær
mæðgur voru ekki einungis mæðg-
ur, heldur vinkonur og félagar og
varð Bjarnveig félagi okkar vin-
kvenna Helgu, þegar frá upphafi.
Bjarnveig var skemmtileg, skraf-
hreifin, létt í lund og áhugasöm um
málefni okkar æskulýðsins. Óneit-
anlega höfðum við vinkonur jafn-
framt matarást á Bjarnveigu, veit-
ingar bar hún fram af mikilli.rausn,
naut þess að gera vel við okkur og
gæða okkur á eftirlætisbakkelsinu,
kunnum við vel að meta.
Bjarnveig var listfeng, saumaði
út, ennfremur fatnað, ekki síst á
Helgu dóttur sína, hún málaði post-
ulín og er m.a. til 12 muna matar-
og kaffistell sem hún málaði ís-
lenskum jurtum. Hún batt inn bæk-
ur af mikilli list og má sjá raðir
sígildra verka og fagurbókmennta
í bókahillum fjölskyldunnar, listi-
lega innbundnar af Bjarnveigu. Hún
var mikil ræktunarkona, blómskrúð
mikið allt um kring bæði innan
húss og utan. Nafn hennar mun
þó sérstaklega tengjast einni list-
grein, sem ekki er mjög útbreidd.
Hún var afburða skrautritari og tók
að sér að skrautrita fyrir fólk. Naut
ég margsinnis þessara hæfileika
hennar, þegar vel þurfti að vanda
vegna gjafa eða annars. Sinnti hún
þessari list sinni fram á efri ár, eða
þar til sjónin fór að daprast um of.
Mun víða að finna skrautrit eftir
Bjarnveigu, bæði á bókum, skjölum,
myndum o.fl.
Þessi litla fjölskykla var samhent
og náin, en stundum bættust við
fjörugar frænkur, ein er einkum
minnisstæð, Lovísa systir Bjarn-
veigar, fjörkálfur mikill, fangaði
okkur vinkonurnar með ýmiss kon-
ar frásögnum og skemmtilegum
sögum. Húsbóndinn Vilhjálmur
traustur og hægur, húsfreyjan
Bjarnveig létt og kát og dóttirin,
að sjálfsögðu augasteinn og stolt
foreldranna, Helga var í raun sér-
stök; hún var afburða greind, vönd-
uð, heiðarleg og vel skapi farin. Það
geta allir borið um sem hana
þekktu. Hún var einstakur náms-
maður og lét sig ekki muna um að
ljúka stúdentsprófi, bæði úr mála-
deild og stærðfræðideild, frá
Menntaskólanum í Reykjavík.
Helga lærði síðan lyfjafræði og lauk
námi frá Háskólanum í Kaup-
mannahöfn. Hún var því búsett um
árabil í Kaupmannahöfn, en foreldr-
ar hennar heimsóttu hana oft og
eins kom hún heim I fríum, sam-
bandið var því náið bæði við fjöl-
skyldu og vini þótt fjarskiptatæknin
væri ekki eins fullkomin og nú er.
í Kaupmannahöfn kynntist Helga
ungum lyfjafræðinema, Reyni Eyj-
ólfssyni, sem síðar varð eiginmaður
hennar og eignuðust þau dótturina
Kristínu Bjarnveigu.
Á þessum árum, og það þótt
Helga væri fjarverandi, kallaði
Bjarnveig okkur bemskuvinkonur
Helgu gjarnan saman á heimili sínu
og stundum með börnin okkar. Það
sýnir að umhyggja hennar einskorð-
aðist ekki aðeins við Helgu heldur
lét hún sér annt um vini hennar,
enda þeir hluti af því samfélagi sem
Helga lifði í, það gerði Bjarnveig
sér vel ljóst.
Þau Helga og Reynir ásamt dótt-
urinni Kristínu Bjarnveigu fluttu
síðar aftur til íslands. Allt gekk sem
best varð á kosið, þau byggðu heim-
ili sitt í Mosfellsbæ, fengu starf sem
hæfði menntun þeirra og hæfileik-
um og stofnaði Helga síðar Mos-
fellsapótek, fyrsta apótek í þeim
bæ. Én ský dró fyrir sólu, þegar
Helga greindist með krabbamein
árið 1986. Full af lífsþrótti og bjart-
sýni sagði Helga þessum vágesti
stríð á hendur studd af eigin-
manni, dóttur, foreldrum, og ekki
síst móður, en varð að lúta í lægra
haldi fjórum árum síðar. Hún lést
daginn eftir 56 ára afmælisdaginn
sinn, 18. júní 1990. Æðruleysi
Bjamveigar, bjartsýni og þolgæði
þessi ár var aðdáunarvert.
Þarna var reitt hátt til höggs og
þarf ekki að hafa mörg orð um þá
þungbæru lífsreynslu að missa
einkabam sitt, vin og félaga. Ég
gleymi ekki þeirri ró og yfirvegun
sem Bjamveig sýndi, þegar hún til-
kynnti mér lát Helgu örfáum klukku-
stundum eftir að hún skildi við.
Oft er lögð líkn með þraut. Krist-
ín Bjarnveig var sá sólargeisli sem
lýsti upp tilveru Bjarnveigar og
Yilhjálms og hefur hún verið þeim
sá gleðigjafi sem Helga var þeim
áður, enda myndarleg stúlka og vel
gerð svo sem hún á ættir til. Krist-
ín Bjarnveig er sjúkraþjálfari að
menntun og starfar við Reykjalund.
Enn birti yfir þegar Kristín hóf
sambúð með ívari Benediktssyni
blaðamanni og þau eignuðust son-
inn Axel Helga, sem nú er tæplega
eins árs. Bjarnveig lifði þessa
ánægjulegu atburði, og naut þeirra
í ríkum mæli.
En þrátt fyrir þung áföll og
þverrandi heilsu áttu þau Vilhjálm-
ur góða daga síðasta áfangann,
enda andlega vel á sig komin og
lífsviðhorf jákvætt. Kristín Bjarn-
veig var þeirra stoð og sytta og
átti sinn þátt í því, að þau gátu
verið heima svo lengi sem raun bar
vitni.
Þau Bjarnveig og Vilhjálmur
höfðu komið sér upp glæsilegu
heimili á Selvogsgrunni 31 hér í
borg og er okkur vinkonunum minn-
isstætt, þegar þau sjálf voru að
vinna við byggingu þess. Vilhjálmur
lést árið 1992 og höfðu þau þá
búið á Selvogsgrunni í u.þ.b. 40 ár
og bjó Bjarnveig þar ein eftir lát
Vilhjálms, þar til hún fluttist í þjón-
ustuíbúð við Dalbraut á síðastliðnu
ári, þar sem hún naut umhyggju
og öryggis. Nú er komið að leiðar-
lokum og er mér kært að minnast
Bjarnveigar sem ég kynntist og
þekkti, fyrst og fremst sem móður
góðrar vinkonu, því er þetta aðeins
lítið brot af sögu Bjarnveigar.
Við æskuvinkonur Helgu, sem
haldið höfum hópinn síðan 1948,
Gíslrún Sigurbjörnsdóttir, Bríet
Héðinsdóttir, Helga Steffensen og
Guðrún Þorbergsdóttir, vottum
Bjarnveigu virðingu okkar og biðj-
um henni blessunar.
Einlægar samúðarkveðjur send-
um við Kristínu Bjarnveigu og fjöl-
skyldu hennar, og tengdasyninum
Reyni.
Bergljót Líndal.