Morgunblaðið - 21.05.1996, Page 24

24 ÞRIÐJUDAGUR 21. MAÍ 1996
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Fyrirmæli dagsins
Heimilis- „do it“
EFTIR PAUL-ARMAND GETTE
Við fyrstu sýn er ekki mikill
munur á „do-it“ og heimilis-„do-
it“. munurinn virðist einungis
liggja í staðarvalinu. Þótt ekkert
sé tiltekið um staðinn í fyrra til-
vikinu er fullyrðingin fólgin í
hugtakinu; fyrirmæli um stað
felast einfaldlega i því að ekki
er hægt að koma verkefninu fyr-
ir nema á listásafni eða öðrum
ámóta húsakynnum helguðum
listinni. Þar með á „do-it“-formið
fátt skylt við „do-it“-leiðbeining-
ar á borð við þær sem ég rakst
á um daginn við hliðina á dælu
á bensínstöð, jafnvel þótt báðar
þessar viðskiptagreinar, listar og
eldsneytis, fari fram fyrir allra
augum á almannafæri. Ekki
reyna að segja mér að listin sé
ekki verslun; undir yfirskini
menningar eru söfnin sífellt að
selja af sér ímynd sem mér geðj-
ast engan veginn að.
Útúrdúr
a) Menningin. Ég leggtil að
menningin verði takmörkuð
við að þroska smekk okkar á
þeim ávöxtum og grænmeti
sem við étum. Oft minnir
menningarfólk mig einmitt
einna helst á rófnaakur.
b) Söfnin. Þegar ég fór á Lud-
wig-safnið í Köln í síðustu
viku varð til þessi niðurstaða:
Það er alls ekki slæm hug-
mynd að fleygja þessu öllu á
haugana.
c) Listin. Hún þarf örugglega á
að halda aðeins meiri nánd.
Útstillingarfyrirgangurinn
hefur ekki heppnast.
Það er þessvegna sem mér
fínnst „do-it“-heimaverkefnin
áhugaverð. Þetta heima sem á
að vera best, það er einmitt þar
sem við þorum að viðurkenna
smekk okkar, hvort hann er góð-
ur eða vondur er spurning um
mat, og út í þá fáfengilegu sálma
ætla ég mér ekki. Á nokkurn
hátt byggist „do-it“-hugmyndin
á því að láta aðra vinna verkin,
eru í rauninni einskonar litabæk-
ur þar sem búið er að teikna flet-
ina sem hinir eiga að fylla út
með litum, en „do-it“-heimalistin
hefur að minnsta kosti fram yfír
þá nánd sem ég kallaði eftir að
ofan.
Óreiðan krefst mikillar natni
til að virðast augljós. Annars er
hún aðeins afleiðing vanhirðu.
Æðsta stigi óreiðunnar ná menn
ekki nema með staðfastri full-
komnunarhneigð! Engu að síður
er tillaga mín hér að neðan á
allra færi, og þar sem listathöfn-
in fer fram á heimilinu er hægt
að velja sér nákvæmlega þann
áhorfendahóp sem manni sýnist.
Kvennærbuxur sem
skreytingarefni
Þær gætu verið líkamsskreyt-
ing nokkur andartök, og í
ákveðnum tilvikum jafnvel
skreyting án þess að nokkur sé
í þeim, þannig að þær séu aðeins
hluti af fagurri uppstillingu. Eng-
um kæmi til hugar að húsfreyjan
hafí vanrækt tiltektimar heldur
mundu menn réttilega dást að
smekk hennar og hæfíleikum.
Kæm frúr, kæra ungfrúr! Ég
leyfi mér að vona að þér íhugið
tillögu mína og að hún leiði til
þess að þér nýtið fegursta hluta
undirfatasafns yðar til að skreyta
heimilið. Imyndið yður uppnámið
við að einum af nærbuxum yðar
væri komið fyrir, samanbrotnum
á listrænan hátt, í samskeytunum
á hægindastól, eða að þær væru
breiddar á smáborð ásamt nokkr-
um blöðum úr krónu eftirlætis-
blómsins yðar.
• Fyrirmælasýning ísamvinnu við Kjarvalsstaði og Dagsfjós.
ynnmgardagar í uppnafi skola -
B»
iliiingur
Alivrgi)
ARSNAM
í Reykholti
Allar upplýsingar í síma 435 1200/431 2544
Fáið kynningarbækling
INNRITUN lýkur 5. júní
BBT05TS - JðAnATOl - JTJS
Augun - spegill sálarinnar
RAGNAR Sigurðsson: Sjálfsmynd.
HANPVERK
Ráðhús Rcykjavíkur
S JÁLFSMYNDIR NOR-
RÆNNA BARNA
Samsýning. Opið kl.10-19 virka daga
og kl. 12-18 um helgar til 24. maí.
Aðgangur ókeypis.
EITT af þeim stóra verkefnum
sem unnin hafa verið í tengslum
við Kaupmannahöfn sem menning-
arborg Evrópu 1996 er nú að hluta
komið hingað til íslands sem sýn-
ing í Ráðhúsi Reykjavíkur á sjálfs-
myndum norrænna barna.
Hugmyndin var að leita til fjög-
urra bekkjardeilda 10-12 ára barna
í hveiju Norðurlandanna, þar sem
börnin skyldu kynna sig sjálf, sín
viðhorf og væntingar í gegnum
sjálfsmyndir og texta, þar sem
fram kæmu svör þeirra við hinum
stóru spurningum lífsins. Þessari
vinnu er síðan fylgt eftir með sýn-
ingum á myndunum, gerð dagbóka
með svörunum, sjónvarpsþáttum
og efni á tölvugeisladisk, en dæmi
alls þessa má kynna sér á sýning-
unni.
Afraksturinn er mjög áhugaverð
framkvæmd, sem vert er að benda
áhugafólki um uppeldis- og skóla-
mál sérstaklega á. Myndlistin er
hér notuð til að gefa börnunum
tækifæri til að svara grundvallar-
spurningum lífsins - hver er ég,
hvernig er ég, hvað vil ég - og
virðast flest hafa unnið það af
mikilli einlægni, sem nýtur sín vel
þrátt fyrir misgóða tækni unga
fólksins til að festa eigin ímynd á
spjald.
Það er gömul kenning og ný að
augun lýsa því sem býr hið innra.
En andlitin í heild lýsa einnig við-
komandi, og í bestu myndunum
bregður vissulega fyrir ábyrgð,
íhugun eða kankvísi, allt eftir því
sem viðkomandi telur einkenna sig
hvað helst.
Það er athyglisverð fjölbreytni
í þeim stóra hópi bama, sem hér
.birtist. Ekki er aðeins að þau hafi
fjölskrúðugar skoðanir á lífinu og
tilverunni - t.d. má benda á að í
dagbókasvörunum eru framtíðar-
áætlanir um félagslega þjónustu í
starfsvali og áhyggjur af friðar-
horfum í heiminum mun meira
áberandi meðal danskra barna en
íslenskra - heldur er litróf barn-
anna einnig afar ríkulegt, og má
þar væntanlega bæði benda til inn-
flutnings fólks og ættleiðinga. All-
ar hugmyndir um „hreinan kyn-
stofn“ era því greinileg tíma-
skekkja nú þegar - sem betur fer
fyrir framtíðina.
Loks er rétt að nefna að það sem
börnin eiga sameiginlegt er mun
fleira en skilur þau að. Þrátt fyrir
ýmsa drauma um frægð og frama
(oftast á sviði íþrótta) virðast
mestu verðmæti þeirra felast í fjöl-
skyldunni og þeirra nánustu; þeim
þykir vænt um dýr og óska þess
helst að komast til manns - að
geta sinnt verðugum störfum - og
láta gott af sér leiða.
Það er ekki slæmt veganesti að
leggja upp með.
Upphaflega var sýningin í heild
sett upp í Krónborgarfeijunni við
Kaupmannahöfn, með verkum
þeirra 1.500 barna sem tóku þátt
í framkvæmdinni. Uppsetningin í
Ráðhúsinu ber skiljanlega merki
þess að hér hefur verkið leitast við
að skila ákveðinni heildarmynd
með mun minna úrtaki (um fimmt-
ungi sýningarinnar). Samt sem
áður tekst vel til; sjónvarpsþættina
(um 10 mín. hver) er hægt að
skoða í nokkrum tækjum, tölva
býður upp á ferð með tölvudiskn-
um, dagbækur liggja frammi frá
hveiju landi og myndum frá hveiju
landi er komið fyrir á spjöldum
'ásamt spurningum og speglum,
þannig að gestir geta einnig tekið
óbeinan þátt í framkvæmdinni.
Verkefni sem þetta leiðir glögg-
lega í Ijós, að ef rétt er haldið á
spöðunum getur myndlistin verið
afar virkur þáttur í námi og upp-
eldi barna, og veitir þeim oft og
tíðum mun betri möguleika til tján-
ingar en hið skrifaða eða talaða
orð getur gert. Myndlistin er þann-
ig mikilvægur hlekkur í þeirri
menntun sem við vonumst til að
geta veitt börnunum okkar - hlekk-
ur sem vert er að styrkja til muna
frá því sem nú er.
Eiríkur Þorláksson
• aSCOm Hasler
• Frímerkjavél framtíðarinnar
• Stílhrein, falleg hönnun
• Svissnesk tækni og nákvæmni
J. tiSTVALDSSON HF.
Skipholti 33,105 Reykjovík, sími 552 3580.
ENGLABÖRNÍN
Bankastræti 10, sími 552 2201.