Morgunblaðið - 01.12.1996, Blaðsíða 5
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 1. DESEMBER 1996 B 5
ert að ólöglegum veiðum og svo
framvegis. Hífðu strax, eða ég klippi
á togvírana.
Ef þú getur klippt þetta troll, þá
hlýtur þú að vera töframaður, svar-
aði ég.
Oðinn var um tvær mílur undan
og hann kom á fullri ferð. Imyndað-
ur þér, við erum að toga og tvö
herskip sitt hvorum megin þétt við
okkur! Nú hlýtur að verða árekstur,
það getur ekki orðið annað en
árekstur, hugsaði ég.
Herskipið kallaði á Óðin og var-
aði hann við því að hann væri á
hættulegri árekstrarstefnu og að
breski sjóherinn myndi ekki skipta
um kúrs. Óðinn sló ekkert af, kom
beint á þá! Á síðasta augnabliki
snarbeygði herskipið í bak, Óðinn
skaust á milli, meðfram bakborðs-
hliðinni á okkur og bang! Trollið og
tilheyrandi farið.
Eg kallaði í bresku herskipin:
Endemis aumingjarnir ykkar, þið
eruð ekki færir um að stjórna öðru
en barnavögnum!
íslensku skipherrarnir voru mjög
góðir sjómenn. Þeir höfðu betri
stjórn á skipum sínum en breski
sjóherinn. Herskipin voru stærri og
höfðu meiri skotkraft, en þeir höfðu
ekki sömu sjómennsku. Þá skorti
reynsluna af því að starfa meðfram
ströndinni."
ísingin var verst
Taylor segist oft hafa lent í hon-
um kröppum, sérstaklega að vetrar-
lagi norður af Horni. „ísingin var
verst og oft mátti litlu muna að illa
færi.“ Tryggingafélag togaranna í
Hull bannaði þeim veiðar við Island
yfir verstu vetrarmánuðina. Þegar
togaramir fórast í Isafjarðardjúpi
1968 var Taylor að veiðum við Nor-
eg vegna bannsins. „Ég var fyrstur
að fara á Joseph Conrad frá Hull
þennan vetur til íslands þegar bann-
inu var aflétt í lok febrúar. Við vor-
um með fimm kvikmyndatökumenn
frá BBC um borð sem gerðu mynd
um veiðiferðina og kölluðu hana
Fish is Their Living (Líf þeirra er
fiskur). Jack Sultman stjórnaði upp-
tökunni. Þessi mynd vann 3. verð-
laun í einhverri samkeppni á Ítalíu.
Stjórnandinn hafði aldrei komið
áður til íslands. Við fórum vestur
fyrir Reykjanes, 40-50 mílur undan
landi, og það skrýtna var að sjórinn
var spegilsléttur. Þegar við hófum
veiðar fengum við tvö þúsund kitt
(125 tonn) á fjórum dögum. Stór-
kostlegt fískirí!
Við fórum síðan með kvikmynda-
liðið inn til ísafjarðar og sýndum
þeim hvar Ross Cleveland fórst og
hvar Notts County strandaði. Þeir
vildu líka taka myndir á Ísafirði og
við stoppuðum þar í 12 tíma.
Ég varð hissa á því að venjulega
gáfu íslendingar sig ekki á tal við
okkur. Við vorum ekki mjög vinsæl-
ir! En þegar Joseph Conrad kom inn
með kvikmyndaliðið sem veifaði
biaðamannaskírteinum sínum þá
flykktust stelpurnar að þeim. Eg
sagði að í öll þau ár sem ég hefði
verið við ísland hefði íslensk stúlka
aldrei á mig yrt. Þeir væra því mjög
heppnir!
Þegar túrinn var hálfnaður lent-
um við í slæmum NA-stormi og
hafísinn fór að þrengja að okkur.
Þetta sést allt í myndinni."
Þorði ekki að hífa trollið
Taylor segist oft hafa fundið til
kvíða og haft áhyggjur þegar veðrið
var sem verst. „Þeir sendu gamalt
vöruflutningaskip sem hét Miranda
okkur til aðstoðar, en hún gekk
ekki nema um 10 mílur. Það var
aðallega sjúkrahjálp og þess háttar
sem hún veitti. Miranda var í sam-
vinnu við íslensku Landhelgisgæsl-
una. Við á Somerset Maugham
höfðum verið að veiðum norðan við
Horn í 3-4 daga og höfðum aflað
ágætlega. Þá er skyndilega send út
viðvörun um NA-storm.
Somerset Maugham var einn
stærsti síðutogarinn og gekk 15
mílur. Meðan við tókum síðasta
halið var veðrið ágætt en skyndilega
breyttist það til hins verra, við hífð-
um, búlkuðum veiðarfærin og flýtt-
um okkur í var undir Grænuhllð,
líkt og flestir togararnir. Það var
eitt skip að veiðum um 40 mílur
undan landi. Skipstjórinn var íri.
Það var kominn ofsastormur og
frost. Þrátt fyrir að við værum í
vari safnaðist ís á skipin, þótt ekki
væri það til vandræða. Um klukkan
2 um nóttina kallaði Miranda í okk-
ur þar sem við lágum innan um 30
togara. Hann sagði að togarinn
væri núna 30 mílur undan og enn
að toga. Hvað segirðu? sagði ég
undrandi. Enn að toga?
- Já, hann þorir ekki að hífa,
sagði Miranda. Hann ætlar að reyna
að komast nær áður en hann hífir.
Við komumst ekki nema 10 mílur
á klukkustund. Þú ert á hraðskreið-
asta skipinu, viltu fara út og fylgja
honum inn?
Ég sagði að við þessar aðstæður
skipti hraðinn ekki máli. En ég gat
ekki neitað þessari beiðni og fór út.
Þegar við vorum búnir að sigla í
þijá stundarfjórðunga á hálfri ferð
var skipið okkar orðið mjög ísað.
Ég gat ekki snúið við en kallaði á
togarann sem enn var að toga.
Hann sagði mér að hann þyrði ekki
að láta áhöfnina fara á dekk, það
væri of hættulegt.
Við vorum þrjá tíma til hans og
komið að morgunverði áður en við
fundum hann. Skipið okkar var orð-
ið kafísað en hann var eins og ijóma-
terta!
Ég er enn að toga, það era ekki
nema 25 mílur í land, sagði írinn.
Þú verður að höggva á vírana,
sagði ég. Hann gerði það. Skipið
hjá honum var mjög illa ísað bak-
borðsmegin og ég sigldi upp að
honum þeim megin og sagði honum
að halda sig eins nálægt mér og
hann þyrði. Við sigldum hægt að
landi. Þegar við komumst í var voru
skipin svo mikið ísuð að ég man
ekki annað eins. Ég hafði áhyggjur
af okkar skipi, en meiri af hinum
togaranum.
Miranda kallaði á okkur á 5 mín-
útna fresti þar sem hún lá fyrir
akkerum í vari. Ég gáði hvort það
væri varðskip undir Grænuhlíð, en
það var ekki. Annars hefði ég kallað
í það og beðið um fylgd, ef eitthvað
gerðist. Sem betur fer gerðist ekk-
ert þótt bæði skipin væru farin að
hallast hættulega mikið í hvort borð
þegar þau ultu í risastórum öldum.
Ég hafði þó minni áhyggjur af öld-
unum en ísingunni. Það tók sólar-
hring að höggva ísinn af okkar skipi.
Þetta voru óttalegar átta stundir,"
segir Taylor.
Tvennir tímar
Þegar Taylor var ungur voru
gerðir út um 250 togarar frá Hull.
„Um fjórðungur fiskaði í Barents-
hafi, við Noreg, Bjarnarey og Sval-
barða eða vestur við Labrador pg
Grænland. Hinir voru allir við ís-
land. Ég fískaði svolítið við Noreg
og í Barentshafi en ég kunni best
við íslandsmið. Þar fékkst betri físk-
ur. Alltaf meiri gæði. Þessi skip sem
ég var á komust á íslandsmið á
þremur og hálfum sólarhring. Ég
þurfti ekki að fara lengra og fékk
fínan fisk. Aðrir voru að stíma í
fimm sólarhringa hvora leið eða
lengra.
Yfirleitt fiskaði ég við ísland.
Túrarnir til íslands stóðu allt frá
15 og upp í 21 dag, það fór eftir
veðri og aflabrögðum. Fiskurinn var
allur ísaður um borð. Við ísuðum
mjög vel allt sem kom um borð
fyrstu þijá eða fjóra dagana. Þeir
sem voru í lestinni röðuðu fiskinum
í stíurnar og pössuðu að hver fiskur
lægi beinn. Kaldur sjórinn umhverf-
is Island hjálpaði einnig við að varð-
veita gæði aflans.“
Taylor fékk venjulega frí tvo túra
á ári. Sex vikna sumarfrí og aftur
um jól og áramót þegar hann var
orðinn eldri og reyndari. Ungu skip-
stjórarnir fengu ekki frí yfir hátíð-
arnar heldur urðu að vera á sjónum
en þeir eldri fengu frí. Bestu sölurn-
ar eru yfirleitt strax eftir nýárið.
Sjómannsferlinum lýkur
Taylor segist hafa verið búinn að
gera sér grein fyrir því að íslands-
mið myndu á endanum lokast fyrir
breskum toguram. „Ég skildi vel
ástæðuna fyrir þorskastríðunum og
var búinn að segja yfírmönnum mín-
um að tími okkar við ísland væri
takmarkaður. Ég sagði þeim að gera
ekki miklar áætlanir um framtíðina
þegar Perú færði út í 200 mílur.
Þeir stóluðu algjörlega á ansjósuna
og útlend skip mokuðu henni upp.
Um leið og komið var fordæmi sagði
ég að það liði ekki á löngu uns það
kæmu 200 mílna mörk við ísland,
og ég hafði rétt fyrir mér.
Þegar íslendingar vora að tala um
fískvemd þá stækkuðu þeir möskv-
ana í netunum svo litli fískurinn
kæmist í gegn. En stærstu hrygning-
arsvæðin eru Selvogsbankinn og Eld-
eyjarbankinn. Ég held að þeir hefðu
átt að banna veiðar þar í þijá mán-
uði meðan hrygningin stóð yfír og
leyfa fískinum að hrygna. Það var
alltaf nóg af físki fyrir vestan sem ,
ekki var í hrygningu. Það er skyn-
samlegt að hafa friðun yfír hrygning-
una eins og nú er gert.“
Þegar miðin við Ísland lokuðu
hafði skip Taylors þorsk- og ýsu-
kvóta við Noreg. Þeir vora sex
mánuði að veiða kvótann. Þá fóru
þeir að veiða makríl og síld við Bret-
landsstrendur. „Öll mín skipstjórn-
arár hafði ég aldrei gert mér grein
fyrir því að það væri svo mikill fisk-
ur við okkar eigin strendur. Makríl-
torfurnar í Ermarsundi eru ótrúlega
stórar,“ segir Taylor.
Taylor var enn á C.S. Forrester.
Þeir voru sendir í „gullgrafaraveið-
ar“. Þeir máttu fiska upp að þremur
mílum, tóku eitt til tvö höl. Þeir
lönduðu í verksmiðjuskip sem unnu
aflann. Þetta gerðu þeir í þijú ár.
Þá var kvótinn skorinn niður, og
loks var hann orðinn svo lítill að
skipið fiskaði ekki fyrir kostnaði.
Skipið var selt til íslands og fékk
nafnið Rán. Tayior segir að útgerð-
armaðurinn hafi hálfpartinn beðið
sig afsökunar á þvf.
Þá fór Taylor til J. Marr útgerð-
arinnar sem átti frystitogara og ís-
fisktogara. Hann tók við frystitog-
aranum Cordella og var þar í 5 ár.
Þeir voru 6-10 vikur á sjó og komu
. með. 600 tonna afla í land úr veiði-
ferð. Þetta voru mikil viðbrigði fyrir
Taylor eftir að hafa verið á ísfisk-
togara alla ævi. En þetta vandist.
„Besta skipið sem ég var nokkru
sinni á var Shetland Challenger,"
segir Taylor. „Ég tók við því nýju
1990. Það var byggt í Noregi og
kostaði 30 milljón pund (3,3 millj-
arða króna). Eigendurnir voru
norskir en skipinu flaggað til Hjalt-
lands. Um borð voru tvær vinnslu-
línur, önnur fyrir rækju og hin fyrir
flakavinnslu. Það var 15 mm stál í
byrðingnum og hægt að toga í 2
metra þykkum ís. Venjulega var
farin ein ferð á ári í Barentshaf og
síðan verið á síld og makríl á bresk-
um miðum.“
Bestu árin voru við ísland
Richard Taylor hætti til sjós og
settist í helgan stein fyrir tveimur
árum. Hann flutti þá ásamt konu
sinni, Sheiia Mae Elizabeth Taylor,
í lítið einbýlishús í nýju hverfi fyrir
eftirlaunafólk í Hull. Hann fékk sér
bók um garðyrkju og í sumar þurfti
frúin aldrei að kaupa grænmeti.
Atorkan sem áður skilaði afla úr
sjó fer nú í kálmetisrækt.
Taylor saknar áranna við íslands-
strendur. „Besti tími minn til sjós
og bestu fiskimiðin voru við Island.
Ég kunni best við mig við Norður-
land og sérstaklega norðvesturhorn-
ið. Þar var besti fiskurinn. Þorskur-
inn var ráðandi á markaðnum í
Hull og við vorum á höttunum eftir
þorski og ýsu. Þegar við færðum
okkur upp að línunni í vondum veð-
rum var hægt að halda áfram að
físka. Þá vorum við aðallega í kola,
en við vildum ekki fá of mikið af
honum. Þá hrundi verðið.
Ég hef víða fískað en_ veit ekki
um nein önnur mið en íslandsmið
þar sem hægt er að fá bókstaflega
allar tegundir af físki, þorsk, ýsu,
rauðsprettu, lúðu. Þetta var alltaf
hægt að veiða einhversstaðar við
ísland, ef þú vissir hvar átti að leita.“
BRIPS
Umsjón Arnór G.
Ragnarsson
Bridsfélag Reykjavíkur
MIL iKUDAGINN 26. nóvember
byijaði þriggja kvölda Monrad-
sveitakeppni félagsins. 20 sveitir
taka þátt og spila þær þijá 10 spila
leiki hvert kvöld. Efstu sveitir eftir 3
umferðir:
Sv. VÍB 68
Sv. Júlíus Siguijónsson 64
Sv. JensJensson 60
Sv. Radíómiðun 54
Sv. Gylfi Baldursson 52
Sv. Málning 49
Sv._ Halldór Svanbergsson 49
í 4. umferð mætast m.a.:
VÍB - Gylfi Baldursson,
Júlíus Siguijónsson - Eurocard,
Radíómiðun - Jens Jensson.
Bridsfélag SÁÁ
Þriðjudaginn 26. nóvember var
spiiaður eins kvölds tölvureiknaður
Mitchell-tvímenningur með forgefn-
um spilum. 19 pör spiluðu 9 umferð-
ir með 3 spilum á milli para. Meðal-
skor var 216 og efstu pör voru:
' NS
Nicolai Þorsteinsson - Sigurður Þorgeirsson 252
Guðmundur Þórðarson - Valdimar Þórðarson 241
Unnar Jóhannesson - Bjöm Svavarsson 240
AV
Bjöm Brynjólfsson - Stefán Jónsson 247
Guðm. Sigurbjömsson - Þóroddur Ragnarsson 241
Bjami Bjamason - Guðmundur Þórðarson 235
Bridsfélag SÁA spilar öll þriðju-
dagskvöld í Úlfaidanum, 2. hæð,
Ármúla 40. Spilaðir eru eins kvölds
tölvureiknaðir Mitchell-tvímenn-
inegar með forgefnum spilum. Allir
spilarar eru velkomnir. Spila-
mennska byijar kl. 19.30. Keppnis-
stjóri er Sveinn R. Eiríksson.
Bridsfélag Breiðfirðinga
Fimmtudaginn 27. nóvember var
spilaður eins kvölds tölvureiknaður
Mitchell-tvímenningur með forgefn-
um spilum. 18 pör spiluðu 9 umferð-
ir með 3 spilum á milli para. Meðal-
skor var 216. Veitt vora rauðvíns-
verðlaun fyrir efstu pörin í hvora
átt og vora það Ólöf H. Þorsteins-
dóttir og Sveinn R. Eiríksson sem
unnu þau í NS og Guðlaugur Karls-
son og Magnús Oddsson unnu þau
í AV. Lokastaðan varð annars þessi:
NS
Ólöf H. Þorsteinsdóttir - Sveinn R. Eiriksson 258
RúnarEinarsson-IngiAgnarsson 257
Albert Þorsteinsson - Kristófer Magnússon 249
AV
Guðlaugur Karlsson - Magnús Oddsson 252
Óskar Þráinsson - Einar Guðmundsson 244
Sigurður Ámundason - Jón Þór Karlsson 224
Fimmtudaginn 3., 10. og 17.
desember verða spilaðir eins kvölds
tölvureiknaðir Mitchell-tvímenning-
ar með forgefnum spilum. 3. desem-
ber verður rauðvín í fyrstu verðlaun
en 10. og 17. desember verður
hangikjötslæri í fyrstu verðlaun.
Spilamennska byrjar kl. 19.30.
Vika um jólin á
Kanarí
24. desember frá kr
43.930
Síðrtstu
s<eti4»
Við bjóðum nú hreint ótrúlegt
tilboð til Kanarí um jólin fyrir þá, sem
vilja skjótast út í hlýju og sól yfir
hátíðirnar og njóta þess besta sem Kanrí
hefur að bjóða. Við eigum nokkur sæti í vikuferð þann
24. desember og þú kemur heim á gamlársdag
kl. 15.00, beint í áramótaveisluna heima. Frábær gisti-
valkostur, Green Sea, með toppþjónustu. Allar
stúdíóíbúðir með eldhúsi, baði og svölum. Veitingastaðir,
íþróttaaðstaða, tennisvellir, tvær sundlaugar.
Beint flug til Kanarí með Boeing 757.
Verð kr.
43.930
M.v. hjón með 2 börn,
2-14 ára, Green Sea.
2 frí<Ug<ir
Verð kr.
49.960
2 í stúdíó, Green Sea,
24. des., 7 nætur.
Austurstræti 17, 2. hæð. Sími 562 4600