Morgunblaðið - 15.01.1997, Blaðsíða 10

10 MIÐVIKUDAGUR 15. JANÚAR 1997
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Ekki farið að reyna verulega á
framkvæmd upplýsingalaganna
HJÁ ráðuneytunum er nú verið að
vinna að framkvæmd upplýsingalag-
anna með ýmsum hætti, en lögin
tóku gildi þann 1. janúar síðastliðinn.
Að sögn ráðunejdisstjóra hefur
starfsfólk ráðuneytanna kynnt sér
upplýsingalögin og sótt sérstök nám-
skeið um þau. Auk þess hafa nokkur
ráðuneyti sett á laggirnar nefndir eða
hópa sem m.a. er ætlað að undirbúa
afgreiðslu á hugsanlegum beiðnum.
Þá liggja frammi í afgreiðslu ein-
stakra ráðuneyta umsóknir, sem
gera mönnum kleift að bera fram
skriflega beiðni, en sum ráðuneyti
Kostar
umtvo
milljarða
króna
VARÐSKIP af gerðinni Thetis
eru meðal þeirra kosta sem Land-
helgisgæslunni þykir vænlegir
þegar kemur að kaupum á nýju
varðskipi. Danska varðskipið
Hvidbjornen er af þeirri gerð og
segir Hafsteinn Hafsteinsson,
forstjóri Landhelgisgæslunnar,
að sér lítist mjög vel á það skip
en aðrar gerðir komi þó vissulega
til greina. í því sambandi vilji
menn hvorki einblína á né útiloka
neitt.
Þorsteinn Pálsson sjávarút-
vegsráðherra skipaði árið 1994
nefnd sem var ætlað að gera
heildarúttekt á skiparekstri
Landhelgisgæslunnar og að gera
tillögur um þá kosti sem til
greina koma þegar ákvörðun
verður tekin um skipakaup.
Engin notuð skip á boðstólum
sem hæfa Gæslunni
„Nefndin lýkur vonandi störf-
um í lok þessa mánaðar eða byij-
un þess næsta og mun þá gera
ráðherra grein fyrir niðurstöðum
sínum,“ segir Hafsteinn, semjafn-
framt er formaður nefndarinnar.
INDRIÐI Þorláksson, skrifstofu-
stjóri fjármálaráðuneytisins, segir
að andstöðu Chrysler manna við
norsku leiðina, þ.e. að innflutnings-
gjöld af bílum séu reiknuð út frá
þyngd, vélarafli og vélarstærð bíla,
megi rekja til sérstaks erindis um-
boðsmanna framleiðandans, Jöfurs,
um lækkun á gjaldstofni á Chrysler
bílum. Chrysler Corporation er
framleiðandi bilanna en fyrirtækið
á einnig Chrysler Intemational sem
sér um að flytja bíla framleiðandans
út til annarra landa.
Chrysler Corporation selur bíla
sína til Chrysler International sem
selur þá aftur til umboðsmanna
sinna á íslandi, Jöfurs.
„Þeir hafa haft uppi þá málaleitan
í 2-3 ár og byggja það á ákvæði í
GATT-samningunum, að þegar toll-
ar eru lagðir á skulu þeir iagðir á
verð á vöru til útflutnings til lands-
ins, þ.e.a.s. „price for export". Þeir
segja að á bíl, sem er framleiddur
af Chrysler fyrir íslenskan markað,
eigi að leggja til grundvallar verðið
frá Chrysler Corporation til Chrysler
International. Það sé það verð sem
eigi að fara eftir þegar gjöldin eru
lögð á þegar bíllinn kemur til Is-
eiga enn eftir að hanna slík eyðublöð.
í samtali Morgunblaðsins við
nokkra ráðuneytisstjóra kom í ljós
að ráðuneytunum hefði borist eitt-
hvað af beiðnum sem vísuðu í nýju
upplýsingalögin, en ekki væri um
óvenju mikinn fjölda að ræða. „Þetta
fer rólega af stað, enda áttum við
ekki von á öðru,“ segir Olafur Dav-
íðsson, ráðuneytisstjóri forsætis-
ráðuneytisins.
Engar formlegar kærur hafa
borist til úrskurðarnefndar
Þá kemur fram í samtali við ráðu-
Hafsteinn segir nefndina m.a.
hafa kannað hvað væri á boð-
stólum af notuðum skipum og
komist að raun um að engin slík
væru á boðstólum sem hæfðu
Landhelgisgæslunni. Nú sé því
frekar horft til nýsmíðar. Tilboð
sem Gæslunni barst frá skipa-
smíðastöðinni í Svendborg árið
1994 um smíði á skipi af Thetis-
gerð hljóðaði upp á um það bil
2 milljarða, að sögn Hafsteins.
Aðspurður um helstu kosti
skips eins og Hvidbjornen segir
hann að það sé gangmikið og
byggt þannig að ekki hlaðist ís
lands en ekki verðið frá Chrysler
International til Jöfurs," segir Indr-
iði.
Hann segir að þarna muni
20-25% á verðinu. Ef fallist yrði á
sjónarmið Chrysler lækkaði gjald-
stofninn um þetta hlutfall. Chrysler
hefur haldið því fram að fyrirtækið
hafí fengið kröfu sinni framgengt í
ýmsum EB-ríkjum.
„Þar eru tollar af bílum hins veg-
ar 10% þannig að þetta skiptir eng-
um sköpum þar. í Danmörku skipt-
ir það heldur engu máli því þar eru
skráningargjöld sem eru óháð verð-
inu. í Noregi höfðu þeir uppi þessa
kröfu en Norðmenn urðu ekki við
henni. Norðmenn breyttu síðan sínu
kerfi þannig að innkaupsverðið
skiptir ekki lengur máli. Forsvars-
menn Jöfurs hafa komið hingað á
fundi með okkur til þess að fylgja
kröfum sínum eftir. Þeir sjá að tæki-
neytisstjórana að það stutt sé frá
gildistíma laganna að enn eigi eftir
að reyna á framkvæmd þeirra. Hall-
dór J. Kristjánsson, ráðuneytisstjóri
hjá iðnaðar- og viðskiptaráðuneyt-
inu, segir að sá tími sem stjórnvaldi
hafi verið gefinn til að afgreiða
beiðni, sjö dagar, sé naumur í ein-
stökum tilfellum, en þó séu starfs-
menn ráðuneytisins staðráðnir í því
að gefa svör innan tilsetts tíma.
Hann segir einnig að innan ráðu-
neytisins sé verið að búa til enn
betri skrá yfir eldri gögn svo hægt
verði að nálgast þau á fljótlegri hátt.
á það í ísingu. „Þetta er líka
gott sjóskip sem fer vel með
mannskapinn. Svona skip krefst
heldur ekki stórrar áhafnar, við
ættum að geta komist af með
um 30 manns."
Hafsteinn segir þörfina fyrir
stærra varðskip hafa komið ber-
lega í Ijós í snjóflóðunum á Vest-
fjörðum. „Þá sýndi það sig að
okkar skip eru nokkuð smá þeg-
ar þau eru að fara til aðstoðar
í vondum veðrum. Stærri skip
myndu hafa komið að mun meiri
notum í þessum tilfellum og ver-
ið fljótari á staðinn. Eins má
færi til þess að ná fram lækkun á
gjöldum samkvæmt þessum rökum,
ef á þau yrði fallist, fellur niður ef
kerfi eins og það norska yrði tekið
upg hér.
Ég neita því ekki að hitt sé að
einhveiju leyti líka rétt að amerísk-
ir bílar séu almennt þyngri en evr-
ópskir og með stærra rúmtak vélar.
Það má til sanns vegar færa en þá
gildir það líka að þeir eru yfírleitt
dýrari," sagði Indriði.
Kerfinu breytt í Noregi
vegna skyldra mála
Jón Ármann Guðjónsson, fram-
kvæmdastjóri söludeildar Jöfurs,
segir að ráðuneytið hafi hafnað
skilningi Jöfurs á málinu.
„Orðalagið í GATT-samningnum
er á þá leið að reikna skuii toll af
raunverulegu kostnaðarverði vör-
unnar. Við kaupum í gegnum
Eiríkur Tómassson, prófessor við
lagadeild Háskóla íslands, er for-
maður úrskurðarnefndar sem for-
sætisráðherra hefur skipað til að
leysa úr ágreiningsmálum um að-
gang almennings að upplýsingum
hjá stjórnvöldum. Hann segir í sam-
tali við Morgunblaðið að enn hafi
engar formlegar kærur borist til
nefndarinnar, aðeins ein fyrirspurn
sem verið sé að fjalla um. „Sú fyrir-
spurn lýtur að ákveðinni skýringu í
ákvæðum laganna og ekkert meira
um hana að segja á þessu stigi
málsins," segir hann.
nefna að fiskiskip og fragtskip
eru orðin stærri en áður og við
eigum erfitt með að aðstoða þau
með okkar skipum í dag. Hingað
til lands koma líka stór og mik-
il farþegaskip sem við getum
þurft að aðstoða og þegar við
sinnum verkefnum á fjarlægum
miðum eins og t.d. í Smugunni
eða á Reykjaneshrygg þá kemur
stærra skip líka að betri notum.
Einnig myndi það auka mjög
öryggi og nýtingu ef stóra þyrl-
an, TF-LIF, gæti lent á skip-
inu,“ segir Hafsteinn að lokum.
Chrysler International og þar er
ýmis kostnaður lagður á vöruna.
Þeir sjá um ákveðna lánastarfsemi
fyrir okkur, við þurfum ekki að
greiða bílana sama dag og við fáum
þá, þeir sjá um ábyrgðartjón og
greiða okkur auglýsingaframlög og
eitt og annað. Þetta borga menn
allt saman í bílverðinu og mér reikn-
ast til að þetta séu 15-20% sem eru
lögð á hvern bíl. Við segjum að
þetta sé ekki hið raunverulega
kostnaðarverð vörunnar. Þetta er
viðurkennt í öðrum löndum og jafn-
framt ástæðan fyrir því að Norð-
menn tóku upp sínar reglur. Þar
gerðu Chrysler og Volvo þá kröfu
að innflutningsgjöld yrðu reiknuð
út frá framleiðsluverðinu. Yfirvöld
í Noregi töldu sig ekki geta staðið
gegn þessu og breyttu reglunum í
framhaldi af því,“ sagði Jón Ár-
mann.
„Mér hefur skilist að helsta
ástæðan fyrir hugmyndum um
norska kerfíð núna sé „grái“ inn-
flutningurinn en það getur vel verið
að okkar mál hafi einnig einhver
áhrif, þeir telji sig ekki hafa eins
sterka stöðu og þeir láta uppi,“ sagði
Jón Ármann.
Brimborg breytir
auglýsingum
Aðrir fari
að sömu
skilyrðum
AUGLÝSINGUM Brimborg-
ar um Fislétta fjármögnun
vegna bílakaupa hjá fyrir-
tækinu verður breytt til sam-
ræmis við kröfur Samkeppn-
isstofnunar, að sögn Egils
Jóhannssonar framkvæmda-
stjóra fyrirtækisins. Hann
segist hafa sent Samkeppnis-
stofnun svar í fyrrakvöld við
þeim athugasemdum sem
gerðar voru við auglýsingarn-
ar og lýst því að hann myndi
að sjálfsögðu breyta þeim í
samræmi við óskir stofnunar-
innar að því gefnu að aðrir
auglýsendur þyrftu líka að
fara að sömu skilyrðum.
I erindi Samkeppnisstofn-
unar til Brimborgar kom
fram að í auglýsingunum
þyrfti að birta staðgreiðslu-
verð þeirra bíla sem auglýstir
væru og einnig heildarverð
með þeim greiðsluskilmálum
sem í boði væru. Egill sagðist
í samtali við Morgunblaðið
sammála því að birta stað-
greiðsluverðið en hins vegar
hefði hann hvergi í auglýsing-
um séð birt heildarverð þeirr-
ar vöru sem auglýst væri með
afborgunarskilmálum. Hefði
hann því beint þeirri spurn-
ingu til Samkeppnisstofnunar
hvort þessi krafa ætti ein-
göngu við um Brimborg eða
alla auglýsendur.
Forsetinn
færði Dana-
drottningu
glerskálar
í TILEFNI af 25 ára drottn-
ingarafmæli Margrétar II
Danadrottningar færðu for-
seti íslands
Ólafur
Ragnar
Grímsson
og Guðrún
Katrín Þor-
bergsdóttir
henni að
gjöf tvær
glerskálar
eftir glerlis-
takonuna Sigrúnu Ólöfu Ein-
arsdóttur.
„Glerskálarnar sem bera
heitið Valmúaskálar eru ópal-
hvítar með Iaxableikri blóma-
skreytingu og eru þær úr
gleri sem er munnblásið og
handmótað. Skálarnar eru
unnar með sérstakri aðferð
sem listakonan Sigrún Ólöf
Einarsdóttir hefur mótað á
glerverkstæði sínu og Sörens
S. Larsens í Bergvík.
Skreytingin er sett á ysta
lag glersins á þann hátt að
heitu glerinu er rúllað yfir
blómamynstrið sem áður var
meðhöndlað með lituðu gler-
dufti, stráð á járnplötu gegn-
um útskorna skapalóna.
Sigrún Ólöf Einarsdóttir
hefur hlotið margvíslegar við-
urkenningar og verðlaun fyrir
verk sín. Listmunir eftir hana
eru meðal annars á þekktasta
glerlistasafni Danmerkur í
Ebeltoft en Margrét II Dana-
drottning er verndari þess
safns,“ segir í fréttatilkynn-
ingu frá skrifstofu forseta
íslands.
Forstjóra Landhelgisgæslunnar líst vel á varðskip af gerðinni Thetis
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
DANSKA varðskipið Hvidbjernen er byggt hjá Svendborg skibsværft árið 1992. Landhelgisgæslan
hefur fengið tilboð um að kaupa skip af þeirri gerð á um tvo milljarða íslenskra króna.
Deila Chrysler og fjármálaráðuneytisins varðandi innflutningsgjöld á bíla
Jöfur vísar í GATT
og vill gjaldalækkun