Morgunblaðið - 16.02.1997, Qupperneq 8

8 B SUNNUDAGUR 16. FEBRÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
GOÐRARVONARHOFÐI - TROLLASKAGI: 11 AFANGI
_ Morgunblaðið/Friðrik Már Jónsson
VIÐA er ægifagurt í Kamerún, enda er landið talið búa yfir miklum möguleikum á sviði ferðaþjónustu.
KAMERÚN er land mikilla
andstæðna. Þetta
landflæmi, 475 þúsund
ferkílómetrar, nær frá
regnskógum Kongó til eyðimerkur
Tsjad. Um miðbik landsins eru gró-
in savannalönd og virk eldljöll.
íbúaíjöldi er 13 milljónir. Bantufólk
byggir suðurhluta landsins en fólk
með arabískt blóð norðurhlutan.
Nokkuð hefur borið á ættflokkaetj-
um á milli hinna ólíku ættbálka
landsins. Fram á 19. öldina var
norðurhlutanum stjómað af stór:
vesímum í Yola (Nígeríu). Líkt og
í Miðafríkulýðveldinu er franska
allsráðandi þótt svo eigi að heita
að opinber tungumál landsins séu
tvö, enska og franska. Gjaldmiðill
landsins er afríkufranki. Kamerún
er með auðugustu ríkjum svörtu
Afríku og eitt af þeim fáu í álfunni
sem ekki þurfa að flytja inn mat-
væli til að fæða þegna sína.
Saga
Þjóðverjar lögðu undir sig landið
á síðasta áratug 19. aldar. Þeir
hófust fljótt handa við að „þróa“
landið af dæmigerðum þýskum
ákafa. Járnbrautir voru lagðar,
sjúkrahús byggð og plantekrur
ruddar, en þessu náðu þeir m.a.
fram með því að hneppa infædda
í nauðungarvinnu. Töluvert af at-
hafnaorku Þjóðverjanna fór þó í
að beija niður uppreisnargjama
ættflokka. Þjóðveijar misstu Ka-
merún í hendur Englendinga og
Frakka í fyrri heimstyijöldinni, eins
og aðrar nýlendur sínar í Afríku.
Bretar fengu 1/5 landsins í sinn
Áfram heldur ferðasaga íslensku fjölskyld-
unnar, hjónanna Friðriks og Bimu og bama
þeirra, Andra, Rannveigar og Stefáns, norð-
ur eftir Afríku, þótt sjálf séu þau komin
heim til ættlandsins. Nú segir frá því
hvemig Kamerún tók á móti þeim.
hlut og sameinuðu þeir það nýlendu
sinni í Nígeríu, en Frakkar fengu
afgang landsins.
Það er kaldhæðnislegt að flestar
þær framfarir er urðu í landinu á
milli heimstyijaldanna má rekja til
Þjóðveija, er komu til landsins sem
óbreyttir borgarar eftir fyrri heim-
styijöldina og hófust handa við að
þróa landbúnaðinn. Hinsvegar
hlýddu þeir kalli nasismans á 4.
áratugnum og vora af þeim sökum
reknir úr landi, en eigur þeirra
mnnu til franskra fyrirtækja.
Franski hluti landsins fékk sjálf-
stæði árið 1960 og Ahidjo varð
fyrsti forseti landsins. Ýmsir lands-
hlutar gátu ekki sætt sig við að
Ahidjo var kosinn forseti, en hann
er múslimi frá norðurhlutanum, og
gerðu uppreisn. Franskir hermenn
og orrustuflugvélar börðu upp-
reisnina niður.
Breski hlutinn fékk sjálfstæði
ári seinna, en eftir þjóðaratkvæða-
greiðslu vom landshlutarnir sam-
einaðir og Kamerún tók á sig þá
mynd sem það hefur nú. Ahidjo var
við völd til 1982 sem gerir hann
einn af lífseigari leiðtogum álfunn-
ar. Kamerún tók á sig ímynd
stöðugleika í stjórnartíð Ahidjo, en
skýrslur Amnesty sýndu að mann-
réttindi voru þverbrotin í landinu
og fangelsin voru full af pólitískum
andstæðingum ríkisstjórnarinnar.
Ahidjo fór sjálfviljugur frá völdum
og útnefndi eftirmann sinn Byia,
sem er kristinnar trúar og er frá
suðurhluta landsins.
Árið 1984 var gerð misheppnuð
uppreisnartilraun gegn Biya. Hann
sakaði Frakka um að hafa átt hlut
að uppreisninni og varð samband
landanna stirt um hríð. Stjórnar-
andstaðan hóf nú að skipuleggja
sig, en 1990 voru sex leiðtogar
hennar myrtir af lögreglunni. Arið
1992 voru fyrstu fjölflokka kosn-
ingarnar í 25 ár haldnar í landinu.
Biya náði að hanga áfram með
naumum meirihluta, en innlendir
sem erlendir eftirlitsmenn kosning-
anna töldu að úrslitum hefði verið
hagrætt. Allt er nú með kyrrum
kjörum í Kamerún. Ríkisstjórn
landsins hefur loks viðurkennt
ferðaþjónustu sem mikilvægan þátt
í gjaldeyrisöflun og er Kamerún
orðið áhugaverður kostur fyrir þá
ferðamenn sem stöðugt leita nýrra
áfangastaða.
Afslappað lið
Við komum að Kamerúnlanda-
mærunum, við bæinn Garua
Boulai, seinnipart dags. Landa-
mæraverðirnir voru ólíkir starfs-
bræðrum sínum í Zaír og Miðafr-
íkulýðveldinu. Hér þurfti ekkert að
borga, ekkert mútuvesen; á 10
mínútum vorum við komin löglega
inn í Kamerún. íbúar bæjarins voru
einnig sérstaklega vingjarnlegir og
er við spurðumst fyrir um tjald-
stæði var okkur fylgt á stað þar
sem Lútherska kirkjan rekur
sjúkrahús. Amerískir starfsmenn
stöðvarinnar veittu okkur leyfi til
að tjalda innan girðingar.
Við röltum um bæinn eftir að
skyggja tók. Undir fögru skini
stjamanna skoðuðum við götu-
markaðinn þar sem vingjarnlegir
sölumenn buðu okkur varning sinn.
Það var dásamlegt að geta gengið
um óhult á ný og blandað geði við
fólkið á götunni; nokkuð sem við
höfðum ekki getað gert í Miðafríku-
lýðveldinu.
Kostuleg matráðskona
Við römbuðum inn á götuveit-
ingahús. Þar réði ríkjum júfferta
mikil; ein af þessum hláturmildu
og óbugandi mæðrum Afríku. Ég
virti fyrir mér með lotningu sigg-
grónar hendur hennar, sem sögðu
svo mikla sögu. Hendur sem höfðu
hampað 10 bömum. Fætt þau og
klætt, þvegið föt þeirra í ánni, bor-
ið heim vatn um óravegu og þrælað
á akrinum svo að aldrei skorti mat
á borð fjölskyldunnar. Þessar hend-
ur höfðu farið ástúðlega með þau
börn er skaparinn hafði rétt þeim,
en þær höfðu einnig grafið í mold
þau sem hann hafði tekið aftur.
Slíkt er hlutskipti þeirra.
Mér var hugsað til formæðra
minna. Skyldi ekki hlutskipti afr-
ískra kvenna vera líkt því sem þær
þekktu fyrir tveimur öldum síðan?
Mundu afrískar konur einhvern-
tíma fá að lifa við efnisleg gæði
og öryggi líkt því sem við njótum
nú til dags? Ég hrökk upp úr þess-
um þunglyndislegu hugleiðingum
við dillandi hlátur maddömmunar
er hún jós vel útilátnum skömtum
af kjötkássu og hrísgijónum á diska
okkar. Henni lék forvitni á að vita
af ferðum okkar og við reyndum
að útskýra málið með takmörkuð-
um frönskuorðaforða.
Frönskutilburðir okkar vöktu
mikla kátínu á staðnum og hló
maddaman svo dátt að hún hristist
frá hvirfli til ilja og tár runnu nið-
ur búsnar kinnarnar. Greinilegt var
að henni þótti mikið til þess koma
að hafa evrópska fjölskyldu í mat
hjá sér. Eftir matinn bar hún í
okkur dísætt kaffi og var öll á hjól-
um í kringum okkur. Þegar við
kvöddum hana, síðla kvölds, pönt-
uðum við morgunverð kl. átta
næsta morgun.
Malaría og vondir vegir
Um morguninn var komin rign-
ingarsuddi. Ég var hálfslappur, en
taldi að hér væri aðeins um flensu
að ræða. Töluverðan tíma tók fyrir
okkur að ganga frá blautu drasl-
inu, skipta peningum og fylla upp
af olíu. Klukkan var orðin níu þeg-