Morgunblaðið - 21.02.1997, Blaðsíða 35

Morgunblaðið - 21.02.1997, Blaðsíða 35
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 21. FEBRÚAR 1997 35 AÐSENDAR GREINAR Eldri borgarar o g þjóðfélagið VIÐ í Félagi eldri borgara urðum bæði sár og reið, þegar ráð- herra lét hafa það eftir sér fyrir rúmu ári, að við eldra fólkið værum orðin svo mörg, að við værum að verða mikil byrði á þjóðfélaginu. Þetta var tóm þvæla, sem fékk ekki staðist. Sennilega var þessi hugmynd komin frá frændum okkar Svíum, sem hafa verið mun óduglegri en ís- lendingar að eiga börn. íslenska þjóðin er nefnileg tiltölulega Margrét H. Sigurðardóttir ung. Árið 1995 vorum við, sem eldri vorum en 67 ára, aðeins 9,8% þjóð- arinnar, sem taldist vera 267.958 í des. 1995. Þá voru 39 ára og yngri 63,1%. A sama ári fengu 23.334 ellilíf- eyrisþegar eða 8,7% þjóðarinnar greidda 10,57 milljarða króna í elli- lífeyri, en á þeim tíma nam verg landsframleiðsla 455,42 milljörðum króna. Það þýddi, að 2,32% af vergri landsframleiðslu fóru í bætur til ellilífeyrisþega á íslandi 1995. Árið 1994 var þessi prósenta 2,38% og Ef maður lítur 20 ár aftur í tímann, höfðu foreldrar okkar, sem erum nýkomin á ellilíf- eyri, segir Margrét H. Sigurðardóttir, það til- tölulega mun betra, en við höfum það í dag. sú langlægsta á Norðurlöndunum. Svíar greiddu þá 10,5% af vergri landsframleiðslu til sinna ellilífeyr- isþega. Enda hefur komið í ljós, þegar ég hef rætt við eldra fólk á hinum Norðurlöndunum, að það hefur það betra fjárhagslega en við. Og hver var nú hlutur hvers þess- ara 23.334 ellilífeyrisþega frá al- mannatryggingum? Hann var 452.901 kr. árið 1995 eða 37.742 kr. á mánuði að meðaltali. Vissu- lega fengu sumir meira og aðrir minna, en er þetta ekki skammar- lega lítið miðað við bankastjóra- laun? Að vísu fá nú margir einhveija upphæð úr lífeyrissjóði, sem í flest- um tilfellum er ekki há, og þá eiga þeir eftir að borga staðgreiðslu- skatt, eignaskatt og fasteignagjöld. Og 45% af lífeyrissjóðstekjunum skerða tekjutryggingu, svo ráðstöf- unartekjurnar hjá flestum eru ekk- ert til að hrópa húrra fyrir. Ef maður lítur 20 ár aftur í tím- ann, höfðu foreldrar okkar, sem erum nýkomin á ellilífeyri, það til- tölulega mun betra, en við höfum það í dag. Tekjutrygging var þá 87,76% af ellilífeyri, sem allir fengu óskertan. Ef hlutfallið væri það sama nú, þá væri ellilífeyririnn 28.597 kr. á mánuði, en er aðeins 13.640 kr. óskertur. Greiðslur úr lífeyrissjóði voru sæmilegar og skattar lágir. Við- haldskostnaður á húsnæði var frá- dráttarbær til skatts. Fasteignamat var miklu lægra en nú og þar af leiðandi voru fasteignagjöld og eignaskattar miklu lægri. Það var mun betra fyrir hinn almenna lífeyr- issjóðsþega að komast af en er í dag. Við búum mörg í stóru húsnæði, sem er of hátt metið. Peningar til viðhalds eru varla fyrir hendi. Ef við getum selt, er andvirði hús- næðisins ekki nægilegt fyrir lítilli íbúð. Þá verðum við að taka lán, en okkur er illa við að skulda. Við ætluðum að njóta efri áranna eftir áratuga annríki, en það verður nú lítið úr því, ef við eigum rétt fyrir salti í graut- inn vegna lélegra bóta- greiðslna og hárra skatta. Við, sem búin erum að vinna mikið í tugi ára og gjalda þjóð- félaginu það sem því bar, eigum heimtingu á því að fá að lifa sóma- samlegu lífi án skatt- píningar. Við eigum að hafa meira milli handanna en rétt fyrir brýn- ustu nauðsynjum. Ekkert fer verr með aldrað fólk en öryggisleysi í peningamálum. Við eigum að geta skemmt okkur svolítið, farið í leikhús, á tónleika og í eina ódýra sólarlandaferð á ári, það bætir heilsuna. Annars koðnum við niður og þurfum að leggjast inn á sjúkrahús eða hjúkr- unarheimili miklu fyrr en ella. Það verður mun dýrara fyrir þjóðfélag- ið. Þetta ættu þingmenn og ráðherr- ar, sem eiga rétt á háum greiðslum úr lífeyrissjóðum, þegar þeir kom- ast á efri ár, að íhuga, er þeir eru að setja vanhugsuð, ótímabær lög og reglugerðir í þeim eina tilgangi að skerða hlut ellilífeyrisþega. Vel- ferðarþjóðfélaginu, sem við höfum átt þátt í að byggja upp, ber skylda til þess að gera okkur það mögu- legt að lifa lífinu lifandi, meðan við erum fær um það. Við, sem nú erum farin að eldast, erum ekki búin að segja okkar síðasta orð. Ef ekkert verður gert til að leiðrétta þær skerðingar, sem við höfum orðið að þola á síðustu árum, þá munum við grípa til róttækra ráðstafana fyrir næstu kosningar. Höfundur er viðskiptafræðingur og varaformaður Félags eidri borgara í Reykjavík ogn&grenni. * Um sölu Aburðar verksmiðjunnar Magnús B. Magnússon EITT af meginein- kennum þeirra stjórnarhátta sem við búum við hér á landi í dag virðist vera að virða að vettugi við- horf launþega, hvað þá að hafa fyrir því að ræða við þá um hugsanlegar breyt- ingar á högum þeirra. Hagræðing, hluta- bréf og hámörkun arðs af þeim eru trú- arbrögð gróðahyggj- unnar sem fylgt er eftir af blindni. Við urðum vitni að þessu í síðustu viku þegar í Morgunblaðinu birtist grein um að auglýsa eigi Áburðarverksmiðj- una til sölu um miðjan mánuðinn. Einkavæðingarnefnd ætlar að fara að áeggjan Verzlunarráðs og hefur Við erum nýrisin upp úr mikilli niðursveiflu í atvinnulífinu, segja Magnús B. Magnússon og Vilhjálmur Krist- jánsson, þar sem hvert starf var mikils metið. tekið ákvörðun um framtíð verk- smiðjunnar. Starfsfólki eða trúnað- armönnum í Áburðarverksmiðjunni er ekki sýnd sú lágmarkskurteisi að ræða þessa ákvörðun við það, þvert á móti hefur starfsfólki itrek- að verið sagt að ekki hafi verið teknar neinar ákvarðanir um breyt- ingar á rekstrarformi verksmiðj- unnar. Starfsfólk, sem að stærstum hluta hefur starfað við verksmiðj- una í fjölda ára er virt að vettugi, viðhorf þess eru einskis metin og framtíð þeirra stefnt í öryggisleysi. Því verður vart mótmælt að það hefði verið eðlilegra og nær þeim Vilhjálmur Kristjánsson verð fyrir áburð. Hversu mikið er það? Hversu miklu skila þau 100 grundvallarstörf sem eru í verk- smiðjunni í þjóðarbúið? Horfandi yfir þetta sjónarsvið kemur fram í hugann kvæði eftir John Voight. Ef allir væru rikir og allir gætu lifað á skuldabréfum eða vöxtum Þyrfti enginn að vinna og allir myndu deyja úr hungri. Fyrir hönd trúnaðarmanna í Áburðarverksmiðjunni. Höfundar eru trúnaðarmenn í Áburðarverksmiðjunni. mannlegu þáttum sem við hér á landi höfum hingað til þó talið eðli- legt að fara eftir, að kynna fyrir starfsfólki að hveiju sé stefnt og ræða um leið hveijar horfur væru framundan. En starfsmenn einka- væðingarnefndar vaða í fjölmiðla blindir af hugsanlegum arði af hlutabréfum og firrtir sjálfsögðu tilliti til þeirra starfsmanna sem málið snertir. Við erum nýrisin upp úr mikilli niðursveiflu í atvinnulífínu þar sem hvert starf var mikils metið. Iðnað- arráðherra hefur sent litprentaða bæklinga um víða veröld þar sem því er lýst fjálglega fyrir erlendum fjárfestum hversu vænlegt það sé að reisa stóriðju á íslandi. Orka sé ódýr, umhverfisreglugerðir fijáls- legar, skattar fyrirtækja litlir og laun lág. Samtímis þessu er liðlega 100 grundvallaratvinnutækifærum stefnt í hættu, að því sem virðist til þess eins að örfáir félagsmenn Verzlunarráðs geti hagnast á inn- flutningi á framleiðsluvörum verk- smiðjunnar. Benda má á tvískinn- ung stjórnvalda, þau eru ekki fáan- leg til þess að fara að GATT reglu- gerðum og lækka verð á landbúnað- arvörum, en þau setja upp svip vandlætingar þegar rætt er um málefni Áburðarverksmiðjunnar og segja að það sé nú ótækt að land- búnaðurinn þurfi að greiða of hátt Eigum fyrirliggjandi takmarkað magn hand- lyftivagna á frábæru verði. Verð m. vsk. aðeins kr. 34.891,- stgr. Á tvöföldum hjólum, 2500 kg. lyftigeta. SMIDJUVEGI 70. KÚP. • SlMI 564 4711 • FAX 564 4725 I E I NA SÆNG 3af rótgrónustu byggingavöruverslunum landsins Málarinn, Veggfóðrarinn og Málning og járnvörur hafa verið sameinaðar af nýjum eiganda M.M.V. ehf. Nýja verslunin er til húsa í Skeifunni 8. Þar er í boði úrval vegg- og gólfefna ásamt málningarvörum á einum stað.! ÚTSALA 70% ALLT AÐ AFSLÁTTUR METRÓ s MALARINN SKEIFUNNI 8 • S: 581 3500 • 568 7171
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.