Morgunblaðið - 26.02.1997, Blaðsíða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 26. FEBRÚAR 1997
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
EIRÍKUR Örn Pálsson tromp-
etleikari, Sigurður Sveinn
Þorbergsson básúnuleikari og
Judith Pamela Þorbergsson
píanóleikari.
Norræna húsið
Fjögur
nútíma-
verk
Á HÁSKÓLATÓNLEIKUM í Nor-
ræna húsinu í dag, miðvikudaginn
26. febrúar, flytja Eiríkur Öm Pálsson
trompetleikari, Sigurður Sveinn Þor-
bergsson básúnuleikari og Judith Pa-
mela Þorbergsson píanóleikari ij'ögur
nútímaverk eftir David Borden, Folke
Rabe, Vincent Persichetti og Boris
Blacher.
Eftir Borden flytja þau þijá þætti
úr Dialogues for Trompet and Basso-
on; verk Rabes heitir Basta og er
fyrir einleiksbásúnu; verk Persichettis
ber heitið Parable XIV og er einleikur
á trompet, og eftir Blacher leika þau
Divertimento fyrir trompet, básúnu
og píanó.
Tónleikamir era um hálftími að
lengd og hefjast kl. 12.30.
Eiríkur Öm Pálsson stundaði nám
við Tónlistarskólann í Reykjavík og
framhaldsnám í Bandaríkjunum.
Hann starfar reglulega með Kamm-
ersveit Reykjavíkur, er félagi í Caput-
hópnum og Tamlasveitinni og leikur
í Sinfóníuhljómsveit íslands. Hann
kennir við Tónskóla Sigursveins D.
Kristinssonar, Tónlistarskóla FÍH og
Tónlistarskólann í Reykjavík.
Sigurður Sveinn Þorbergsson er
fæddur árið 1963 í Neskaupstað.
Framhaldsmenntun sína hlaut hann
í Guildhall School of Music and Drama
í London. Frá árinu 1989 hefur Sig-
urður verið fastráðinn básúnuleikari
í Sinfóníuhljómsveit íslands. Hann
hefur einnig komið fram með ýmsum
kammerhópum og fengizt við tónlist-
arkennslu t.d. við Tónskóla Sigur-
sveins .
Judith Pamela Þorbergsson fæddist
í London 1965. Eftir að hún lauk
prófí frá Guildhall School of Music
and Drama fluttist hún til íslands og
hefur starfað hér síðan bæði sem
píanó- og fagottleikari. Judith starfar
við Tónskóla Sigursveins D. Kristins-
sonar og hefur m.a; komið fram með
Sinfóníuhljómsveit íslands, Bach-sve-
itinni í Skálholti og hljómsveit ís-
lensku óperunnar.
-----♦ ♦ ♦
Harmonikku-
tónleikar
í Keflavík
FINNSKI harmonikkuleikarinn Tato
Kantomaa heldur stutta tónleika á
sal Tónlistarskólans í Keflavík á
fímmtudagskvöld kl. 20.00. Aðgang-
ur að tónleikunum er ókeypis og öllum
heimill á meðan húsrúm leyfír.
Tónleikamir era liður i Opnu vik-
unni sem nú stendur yfír í skólanum.
Margir góðir gestir hafa komið i heim-
sókn til tónleika- og fyrirlestrahalds
og sem gestakennarar. Einnig hafa
nemendur verið á ferðinni og leikið
fyrir bæjarbúa. Til dæmis má nefna
að öllum 4 og 5 ára bömum á leikskól-
um í Keflavík er boðið á tónleika á
morgun, fímmtudag, á sal skólans.
Opnu vikunni lýkur á laugardaginn
en þá halda tónlistarskólamir upp á
„Dag tónlistarskólanna" með ýmsu
móti.
Tuttugu ár
í Listdans-
flokknum
BIRGITTA Heide dansari hjá
íslenska dansflokknum á nú
tuttugu ára starfsafmæli en hún
hefur verið hjá dansflokknum frá
því hún var sautján ára að aldri.
Birgitta hefur fengið afar góða
dóma fyrir dans sinn í sýningu
dansflokksins á tveimur verkum
Jochens Ulrich í Borgarleikhúsinu.
Lilja ívarsdóttir, listdansgagnrýn-
andi Morgunblaðsins, sagði meðal
annars um frammistöðu Birgittu:
„Birgitta er mjög þokkafullur dans-
ari sem gerir gott úr hlutverki sínu.
Löng dans- og sviðsreynsla hennar
nær til áhorfenda og gefur heildar-
svip verksins dýpt.“
Birgitta segist vera stolt af gagn-
rýnendum fyrir að hafa talið rejmslu
sína og aldur sér til tekna. „Undan-
farin ár hefur borið nokkuð á æsku-
dýrkun í ballettinum, einkum vestan
hafs. Menn hafa lagt ofuráherslu á
líkamann og jafnvel verið að nota
sextán og sautján ára gamlar stúlk-
ur í hlutverk sem krefjast mikils list-
ræns þroska. Hjá svo ungum dönsur-
um er líkamleg geta ekki í samræmi
við andlegan og listrænan þroska.
í Evrópu er hins vegar kominn
vísir að því að menn meti og virði
þroska og reynslu eldri dansara. í
Hollandi hefur verið stofnaður dans-
flokkur að nafni Nederlands Danst-
heater 3 sem eingöngu er skipaður
eldri dönsurum. Eg hef séð sýningu
með þessum flokki og hann er frá-
bær. Þessir eldri dansarar hafa svo
margt fram að færa þótt fæturnir
séu ekki uppi í hnakka. Þroskinn í
tjáningu þeirra er allt annar en
sést í venjulegum dansflokki."
Sveiflur
Birgitta segist hafa gengið í
gegnum miklar sveiflur á ferli sín-
um. „Ég hef reynt mjög marga
þætti dansins á þessum tíma, bæði
hefðbundinn dans, nútímadans og
flest þar á milli.
Meginbreytingin í dansinum
sjálfum er kannski fyrst og fremst
sú að dansarar fara betur með sig
nú en áður. Þegar ég var að byija
fór maður aldrei til sjúkraþjálfara
eða nuddara. Maður keyrði sig bara
áfram þar til eitthvað brast. Á
margan hátt líður mér miklu betur
nú en þegar ég var yngri.
Flokkurinn hefur líka gengið í
gegnum miklar sveiflur en alltaf
erum við að beijast við viðhorfíð
gagnvart honum og dansinum. Við
erum að vonast til að ná meiri stöð-
ugleika. Og til að bæta viðhorfið
ætlum við að kynna dansinn betur,
einkum í skólum, það skiptir miklu
að ala upp böm sem hafa áhuga á
að læra dans og njóta hans.“
Vendipunktur
Birgitta segist hafa dansað í
mörgum góðum og skemmtilegum
sýningum en ein skipi þó sérstakan
sess í huga sér. „Það var Fröken
Júlía eftir Birgit Culberg. Þessi
sýning varð vendipunktur á mínum
ferli. Ég var komin yfir tvítugt og
búin að öðlast nokkra reynslu í
dansinum en í þessari sýningu náði
ég vissu frelsi í túlkun, fann í fyrsta
skipti fyrir innra sjálfstæði, dansinn
kom ekki aðeins utan frá heldur
einnig innan frá. Það kemur að því
hjá hveijum dansara að hann upp-
götvar þetta samspil á milli þess
sem hann hefur lært og þess sem
hann hefur sjálfur fram að færa;
þetta samspil lærðrar tækni og
innra manns dansarans er upp-
spretta danslistarinnar. Þetta er
eitthvað sem manni er ekki kennt
heldur verður maður að leita sjálfur.
Allt frá þessari sýningu hef ég
svo verið að læra betur og betur á
þetta samspil."
Nútímadans
veitir frelsi
Birgitta segir að það hafi verið
sérstök og ánægjuleg reynsla að fá
að vinna með Jóchen Ulrich að sýn-
ingunni sem nú er á fjölum Borgar-
leikhússins. „Hann er geysilega
næmur á fólk og eiginleika ein-
stakra dansara. Og mér finnst við
hafa náð mjög vel saman. Mér
fannst við skilja hvort ánnað mjög
vel og þannig byggðist upp gagn-
kvæmt traust sem veitti mér ákveð-
ið frelsi til að vera ég sjálf.
Það er líka gaman að takast á
við nútímadansinn því að hann gef-
ur manni meira frelsi. Hefðbundni
dansinn leggur miklu meira upp úr
hinu líkamlega, formunum; þar er
maður alltaf að beijast við að gera
hlutina eins og þeir eiga að vera
samkvæmt hefð. I nútímadansinum
fær maður frelsi í tjáningu og frelsi
í hreyfíngum."
Næsta sýning á verkum Jochens,
sem heita Ein og La Cabina 26,
verður næstkomandi fímmtudag.

Morgunblaðið/Kristinn
BIRGITTA Heide ásamt David Greenall og Marcello Pareira í verkinu Ein eftir Joehen Ulrich sem nú er verið að sýna i Borgarleikhúsinu.
Samsetningar
MYNPIIST
Listhorn Sævars
Karls
BLÖNDUÐ TÆKNI
Sigurborg Stefánsdóttir. Opið á
túna verzlunarinnar. Til 7. marz.
Aðgangur ókeypis.
LISTAKONAN leggur útaf
sýningu sinni með vísun til þess,
að það sé oft erfitt að útskýra
myndverk með orðum, ekki síst
ef þau eru ekki af „neinu sér-
stöku“, heldur vilja aðeins vera
þær sjálfar, tala eigin máli, þetta
sé svipað með tónlistina, sem er
ævinlega sértæk. Þetta er rétt
eins langt og það nær, en efni,
form og litir eru nú dálítið sér-
stakt milli handanna og ekki
sama hvernig farið er að þeim,
jafnvel þótt útkoman byggi ekki
á hlutbundnum fyrirbærum í
umhverfinu. Og svo töfrum
slungið, fjölþætt og lífrænt getur
óhlutlægt ferli verið að það taki
fram flestu hlutvöktu, en til þess
að meðtaka það, þarf skoðandinn
að vera læs á myndmálið, hafa
þroskað skynrænar kenndir sín-
ar. Þykir afar einfalt, að menn
geti þroskað lestrarkunnáttu sína
og skilning á lesmálinu, jafnvel
að skyggnast á milli línanna, og
svo skilja allir að menn geti þjálf-
að tóneyrað, en það
er eins og menn reki
sig á vegg hér á út-
skerinu er þeir tala
um að þroska sjón-
skynjunina, innra
augað og skynferlið.
Minni á þetta
vegna þess að nefnd
atriði virðast í lagi hjá
Sigurborgu miðað við
útfærslu myndheild-
anna á sýningunni,
því samsetningar
hennar í blandaðri
tækni eru afar vel og
nostursamlega út-
færðar. Ekki færi ég
að halda því fram að
þær séu ekki af neinu sérstöku,
því sértæk form og hryn þeirra
ásamt tónstiga blæbrigða geta
haft yfír sér svip reisnar, eru
sýnileg og sérstök fyrirbæri sem
koma okkur við.
Nærtækt dæmi um
lífrænt form- og lita-
ferli sjáum við í
myndum svo sem nr.
2,11 og 12, og svona
gera menn ekki út í
bláinn, heldur þurfa
hnitmiðun, yfirlegur
og þroskaðar skyn-
rænar kenndir að
koma til.
í heild eru þetta
kannski hættulega
snotrar myndir, full
nálægar hönnun og
listiðnaði, ósjálfrátt
fer maður að óska
efir meiri átökum og
skaphita. En hvað sem öðru iíður
er framkvæmdin gædd ynd-
isþokka og myndverkin til mikill-
ar prýði á staðnum.
Bragi Ásgeirsson
Sigurborg
Stefánsdóttir