Morgunblaðið - 14.06.1997, Qupperneq 37

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
LAUGARDAGUR 14. JÚNÍ1997 37
fylgi með og í stórfjölskyldunni var
alltaf nóg að tala um „systurnar",
þá vissu allir við hveijar var átt.
Missir Möggu er því mikill, þegar
hún nú sér á bak systur sinni. Viss-
an um að þær muni sameinast aftur
þó síðar verði og það að nú trúum
við því að Kidda hafi að nýju fengið
starfsorku í öðrum heimum léttir
sysjurmissinn.
Ég, bróðursonur systranna, man
fyrst eftir Kiddu er ég sem strákur
kom í sveitina til að dvelja sumar-
langt hjá ömmu Sigríði í Stóru-
Sandvík. Við sumarbörnin fundum
fljótt hve kærleiksrík Kidda var, hún
hafði einstakt lag á okkur börn-
unum. Annað sem öllum varð strax
ljóst, var hve mikili dýravinur Kidda
var, hún talaði til dýranna og þau
virtust skilja. Sérstaklega voru kind-
urnar henni hugljúfar, ekkert var
þeim of gott og kötturinn hennar
varð alla katta elstur, bjó að kær-
leika hennar í full 22 ár. Öllum leið
vel í návist Kiddu.
Eins og áður segir fluttust syst-
urnar til Reykjavíkur um 1960 og
hefst þá nýtt tímabii í lífi þeirra.
Ótrúlegt var hvað þeim virtist létt
að aðlagast lífinu í borginni, stund-
uðu vinnu af slíkri samviskusemi
að til þess var sérstaklega tekið,
aldrei mátti missa dag úr og ekki
var farið heim fyrr en öllu var vand-
lega lokið. Á heimili systranna í
Stóragerði 36 ríkir kærleikurinn
ofar öllu, þar bjuggu þær að slíkri
reisn og höfðingsskap að erfitt er
að lýsa í eftimælagrein sem þess-
ari. Leiðir allra í stórfjölskyldunni
liggja um Stóragerðið, þaðan fara
allir ríkari en þeir koma, af kærleika
og gleði og fólk gjarnan leyst út
með gjöfum.
Það var sama hvar Kidda fór, í
návist hennar ríkti kærleikurinn,
aldrei heyrði ég hana halla máli
nokkurs manns, frekar var fært til
betri vegar. Ef samborgarar okkar,
sem af einhverjum orsökum hafa
orðið undir í lífsbaráttuni, báðu hana
um aðstoð, þá var hún auðfúslega
veitt, eitt sinn var Kidda stödd í
verslun á Laugaveginum og inn kom
maður sem ekki hafði lengur lánst-
raust, þá spurði Kidda verslun-
armanninn hvort hún mætti ekki
borga „lítilræðið" fyrir ókunna
manninn.
Okkur, sem umgengist hafa syst-
urnar nú síðustu tvö árin, var orðið
Ijóst að heldur var farið að halla
undan fæti hjá elsku Kiddu, líkam-
lega bar hún sig vel en minnið og
tjáningunni hafði hrakað. Einkenni
um háan aldur hennar urðu ekki
umflúin og því var það kærleikrík
gjöf til okkar elsku frænku að fá
að yfirgefa þennan heim með þeirri
reisn sem einkennt hafði líf hennar,
hún fékk að deyja á heimili sínu,
helgasta véi systranna, í sátt við
allt og alla að loknum löngum og
giftusömum starfsdegi.
Í mínum huga leikur enginn vafi
á því að nú er elsku Kidda komin
á þann stað þar sem henni líður
vel, ég sé hana fyrir mér hjá öllum
vinunum sem horfnir eru á undan
henni til annarra heima og sem fjár-
hirði á himnum hjá öllum dýrunum
sínum. Ég tel reyndar að hún hafi
sent mér skilaboð um sína góðu líð-
an, því nóttina sem Kidda dó
dreymdi mig hana, geislandi af gleði
og kærleika.
Elsku Magga, við óskum þess að
góður Guð styrki þig nú er þú þarft
að skilja við þína elskulegu systur
um tíma. Elsku Kidda! Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi, hafðu þökk
fyrir allt og allt.
Guðrún H. Ólafsdóttir,
Hersir Oddsson.
Móðursystir mín, Kistín Hannes-
dóttir frá Stóru-Sandvík, lést 3. júní,
10 dögum vant í 87 árin. Hún var
13 árum eldri en sá sem hér rifjar
upp lífshlaup hennar, en frá tveggja
ára aldri var ég hjá ömmu minni í
Stóru-Sandvík öíl sumur, þar til tví-
tugsaldri var náð. Fyrstu sumurin
var ég þar í fóstri á meðan móðir
mín var að afla heyja fyrir mjólkurk-
úna og hestana, en við áttum heima
á Eyrarbakka. I því sjávarþorpi, sem
öðrum þorpum keppti fólk að því
marki að vera sjálfu sér nægt með
mjólk og helst einnig með farar-
skjóta, því að bíll til einkanota tíðk-
aðist ekki. Auk þess áttum við 10-15
kindur og brátt urðu kýmar þijár.
Það kom því í hlut tveggja yngstu
systranna, Möggu og Kiddu úr
Sandvíkurhópnum, að passa mig og
ala upp. Aldursmunur á mér og
yngsta bróðurnum,_ Ögmundi, voru
að eins fímm ár. Ég varð því eins
og einn af þessum stóra barnahópi,
en hafði þó þá sérstöðu að vera
fyrsta barnabarn þeirrar konu ,sem
þá var orðin ekkja með 12 börn.
Mér er tjáð að það hafi að mestu
komið í hlut Möggu, það erfiða hlut-
verk að gæta mín fyrstu sumurin.
Ég dreg það ekki í efa að Kidda,
sem var þremur árum eldri, hafi
ekki verið langt undan.ef á þurti
að halda. Kidda frænka mín reynd-
ist síðar vera einstaklega nærgætin,
bæði við menn og skepnur. Kindur
og hestar voru þó í mestu uppá-
haldi. Þegar hún náði þroska varð
hún tápmikil, fönguleg og falleg
stúlka. En um 25 ára aldur veiktist
hún af berklum, sem var á þeim
tíma mesta heilsufarslega vá, sem
vofði yfir ungum íslendingum. Það
breytti að sjálfsögðu miklu í lífs-
hlaupi Kiddu. Varð það henni mikið
áfall að leggjast inn á berklahælið
á Vífilsstöðum. Eftir tæplega árs
dvöl þar hillti undir útskrift, en í
Sandvík voru aðstæður ekki góðar,
þar sem flest fólkið svaf í einni
baðstofu. Þá vildi svo heppilega til
að foreldrar mínir voru að flytja frá
Eyrarbakka til Reykjavíkur.en
Magnús Torfason, sýslumaður,
launaði þeim dygga þjónustu með
þvi að gefa þeim upphæð, sem
nægði fyrir litlu sumarhúsi við
Sandvík. Var það reist - að sjálf-
sögðu heimasmíðað - það sama vor
og Kidda fékk að fara frá Vífilsstöð-
um. Sumarhúsið var stækkað sem
nam einu litlu herbergi svo að Kidda
mætti dvelja þar út af fyrir sig.
Þarf ekki að orðlengja það, að hún
náði fullri heilsu, svo góðri heilsu,
að fáar konur stóðust henni snúning
í heyskap, smalamennsku og öðrum
útiverkum. Hún ásamt Möggu yngri
systur sinni vann á búi móður sinn-
ar, en með samstilltu átaki barn-
anna, mági (frænda) og svilkonunni
(Kötu) gat húsmóðirin búið áfram
og haldið saman íjölskyldunni. Þar
unnu allir fyrir einn og einn fyrir
alla. Þessi samheldni leiddi síðar til
umsvifamikils búreksturs, auk
framleiðslu á byggingarefni úr vikri,
en sú aukabúgrein féll vel að bú-
skapnum. Auk þess upphófst um-
svifamikil kartöflu- og gulrófna-
rækt. Magga og Kidda, en þær voru
alltaf nefndar báðar í sömu andrá,
héldu uppi mikilli reisn ásamt mág-
konum og bræðrum í mörg ár. Eft-
ir að móðirin lést vildu þær ekki
þrengja að mágkonu sinni Hrefnu,
en þær bjuggu í sömu íbúð og Ög-
mundur og Hrefna. Höfðu sameigin-
legt eldhús með einni eldavél. Eftir
á að hyggja, undrast maður að slíkt
sambýli gæti gengið svo snurðu-
laust sem raun bar vitni, þegar til
þess er litið að þar á bæ voru í
mörg ár haldin námskeið á vegum
Búnaðarfélagsins með átta til tíu
bændaefnum, í nokkrar vikur á
hveijum vetri og síðan margir ungl-
ingar í sumarvinnu, sem þær hændu
að sér svo að úr varð ævilangur
vinskapur.
í ársbyijun 1961 fluttu þær syst-
ur til Reykjavíkur og höfðu Kötu
með sér. Fljótlega eignuðust þær
hlýlegt heimili í Stóragerði 36, þar
sem brátt varð miðstöð Sandvíkur-
fjölskyldunnar og ætíð veitt af mik-
illi rausn. Unga fólkið frá Sandvík
átti þar sínar orlofsnætur um hveija
páska í mörg ár. Þær urðu sannar-
lega barnmargar og áttu feikilega
stóra fjölskyldu. Báðar héldu þær
órofa tryggð við Sandvíkurheimilið,
eftir að þær fluttu að heiman. Til
marks um þann sess, sem Kidda
skipaði má geta þess að hún eign-
aði sér eina kind úr fjárhópnUm.
Hún hét ekki neitt, var bara kölluð
Kindin hennar Kiddu. Kindin sú
hafði þá sérstöðu að hún fékk óá-
reitt að ganga í túninu. Um leið og
hún heyrði málróm Kiddu, kom hún
hlaupandi á móti henni, enda átti
hún von á góðgæti og blíðu.
Að leiðarlokum eru það æði
margir, skyldir sem óskyldir, sem
af alhug þakka henni samfylgdina.
Hannes Finnbogason.
Þær eru bjartar bernskuminning-
arnar sem ég á um Möggu og Kiddu
í Stóru-Sandvík, þó ekki væri fyrir
annað en þær mundu eftir afmælis-
deginum mínum. Sá dagur lenti
annars inni í miðri sláturtíð og var
lítið gert með hann. Nema hvað að
skilaboð komu frá Stóru-Sandvík
reglulega að koma frameftir og líta
til þeirra systra. Þar beið á hveijum
afmælisdegi ný bók, afmæliskveðjur
og kossar og allsheijar blessunarorð
um bjarta framtíð.
Nú veit ég ekki hvort þau bless-
unarorð hafi dugað, en hitt veit ég
að frá barnæsku batt ég órofa vin-
áttubönd við þær systur og kveð
Kiddu nú í dag. Aðrir munu efa-
laust tíunda það betur, hversu
ómælt hún vann fyrir Stóru-Sand-
víkurheimilið, hugsaði um móður
sína uns hún var öll, hélt svo til
Reykjavíkur með Möggu þar sem
risnan hélt áfram og þær tóku upp
eins konar sendiherrastörf og veislu-
móttöku fyrir fólkið í Stóru-Sandvík
og allt nágrennið. Ekki munaði þær
systur um að taka á móti heilu bún-
aðarfélagi í kvöldveislu og þótt
minni hópar væru.
En mér ber að þakka það ná-
grenni sem var hér milli bæja; eins
gott og óbrotgjarnt sem hugsast
gat. Þar áttu þær systur mikinn
hlut að máli. Þær lögðu allt sitt fram
til að móðir þeirra, Sigríður Kr.
Jóhannsdóttir, héldi reisn sinni til
hinstu stundar. Og utan húss var
Kidda heldur ekki neitt blávatn. Hún
var alhliða hæf í öllum búskapnum
vakin og sofin við að hlynna að
mjólkurkúnum. í Qárbúskapnum
var enginn færari í systkinahópnum
nema kannski hann Siggi en til sam-
ans báru þau systkini ábyrgð á sauð-
burðinum. Svo hafði Kidda eitt
framyfir þau öll hin. Hún átti reið-
hest. Gott ef hann hét ekki Dreyri
og þá var völlur á Kiddu er hún
smalaði Sandvíkurheiðina á Dreyra.
Þegar allt féð var svo að komast í
innrekstur og köllin gengu á milli
þeirra Kiddu og Sigga fann ég
smám saman út þau sannindi, að
sauðijárræktin hér á íslandi mun
aldrei fara fram í kyrrþey.
Þegar Sigríður dó 1959 fannst
þeim systrum að nú hefðu þær innt
af hendi skyldur sínar við fólk sitt
og ættaijörð. Þær keyptu sér vand-
aða íbúð við Stóragerði í Reykjavík
og stunduðu vinnu við ýmis kjötiðn-
aðarfyrirtæki. Það var nú bara til
þess að hafa í sig og á, en áfram
lifðu þær fyrir ætt sína og uppruna.
Engu Iík finnst mér heimsókn sem
ég gerði þeim seinni part dags eins
vorið 1989, þá nýkominn úr upp-
skurði. Fyrst var gott kaffi, en eitt-
hvað fannst þeim systrum ég vera
rotinpúrulegur. „Nú leggur þú þig,“
skipaði Magga, og svo fór að gestur-
inn gerði það sem hann hafði aldrei
gert áður: Hann sofnaði á miðjum
heimsóknartímanum. Svo þegar
hann vaknaði, var búið að slá upp
dýrlegri veislu „a la Magga og
Kidda.“
Þær systur voru yfirleitt nefndar
í sömu andrá, og Magga fyrst.
Kannski dró Kidda sig meira til hlés,
en hún átti alltaf_ sinn sjálfstæða
gamansama tón. Ég sá til dæmis
muninn á þeim systrum á áttræðis-
afmæli Möggu þegar hún var kvödd
út í „Vatnaskóginn“ okkar og heiðr-
uð þar. Mikið fannst henni sá skóg-
ur orðinn fallegur, og svo höfðum
við komið þar upp ræktaðri flöt,
m.a. fyrir gjafafé þeirra systra, og
kölluðum auðvitað „Systraflöt".
Magga leit á tijátoppana og dáðist
að en Kidda leit til jarðar og sagði.
„Hvað ósköp er orðið loðið hérna.
Það þarf að loka nokkrar rollur
héma inni og láta þær bíta upp
grasið.“ Þá þagði Magga.
Kæra Magga mín og þið frænd-
systkini öll. Eg veit að nú er slitinn
strengur í btjóstum ykkar er Kidda
er horfin sjónum. Möggu þökkum
við einstaka umönnun við Kiddu síð-
ustu misserin. Hún var kletturinn
sem aldrei brotnaði og gefi nú guð
henni marga fagra daga.
Páll Lýðsson.
+
Faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
JÓN PÁLSSON
vélstjóri,
Mjósundi 16,
Hafnarfirði,
verður jarðsunginn frá Hafnarfjarðarkirkju
mánudaginn 16. júní kl. 15.00.
Þeim, sem vilja minnast hans, er bent á SÍBS
(Samband íslenskra berklasjúklinga).
Stefán J. Jónsson, Margrét Jónsdóttir,
Ásdís Jónsdóttir, Jóhann Þórarinsson,
Páll Jónsson,
Dóra Jónsdóttir, Sveinn Guðmundsson,
Gunnlaugur L. Jónsson,
Auður H. Jónsdóttír,
Vigdís Á. Jónsdóttir, Baldur Ingólfsson,
Hrafnhildur Jónsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Elskulegur eiginmaður minn, fósturfaðir,
tengdafaðir, afi og bróðir,
FINNUR BENEDIKTSSON,
Ljósheimum 6,
Reykjavík,
sem lést 5. júní sl., verður jarðsunginn frá
Fossvogskirkju mánudaginn 16. júní kl. 13.30.
Þeim, sem vildu minnast hans, er bent á
Heimahlynningu Krabbameinsfélagsins.
Ólöf Jóhannsdóttir.
Þórhildur Hinriksdóttir,
Sigurjón Þórðarson,
Finnur Dór Þórðarson,
Guðrún Benediktsdóttir.
Þórður Sigurjónsson,
Ólöf Dís Þórðardóttir,
Harpa Rún Þórðardóttir,
+
SVANHILDUR TESSNOW,
Maríubakka 24,
Reykjavík
verður jarðsungin frá Dómkirkjunni mánu-
daginn 16. júní kl. 13.30.
Sölvi Jónasson,
Haukur Sölvason
og fjölskylda.
+
Elskulegur faðir okkar, tengdafaðir, afi og
langafi,
NJÁLLSTEFÁNSSON,
Mýrargötu 20,
(áður Blómsturvöllum 14),
Neskaupstað,
lést í Neskaupstað aðfaranótt fimmtudagsins
12. júní sl.
Jarðarförin auglýst síðar.
Auðbjörg Njálsdóttir, Jóhann Hjálmarsson,
Brynhildur Njálsdóttir, Þorleifur Már Friðjónsson,
Ingólfur Njálsson, Guðbjörg Þórisdóttir,
Jón Nóason,
barnabörn og barnabamaböm.
+
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir og afi,
MAGNÚS SMITH
vélfræðingur,
Hvassaleiti 149,
Reykjavfk,
verður jarðsunginn frá Dómkirkjunni mánu-
daginn 16. júní nk. kl. 15.00.
Sigríður Smith.
Þóra Björk Smith,
Sólveig Smith, Sigurður Kjartansson,
Alla Dóra Smith, Einar Ingimarsson,
Magnús Jón Smith, Ólöf Inga Heiðarsdóttir
og barnabörn.