Morgunblaðið - 07.10.1998, Page 31

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 7. OKTÓBER 1998 31
LISTIR
Bræðurnir
Ljónshjarta
LEIKLIST
Þjóðleikhúsið
BRÓÐIR MINN LJÓNSHJARTA
Leikgerð eftir Evu Sköld upp úr
skáldsögu Astrid Lindgren. Islensk
þýðing: Þorleifur Hauksson. Söng-
textar: Þórarinn Eldjárn. Leikstjóri:
Viðar Eggertsson. Leikarar: Anna
Kristin Arngrímsdóttir, Atli Rafn
Sigurðarson, Bárður Smárason, Er-
lingur Gíslason, Elva Ósk Ólafsdóttir,
Hafsteinn Pétursson, Hjalti Rögn-
valdsson, Magnús Ragnarsson, Ólafur
Darri Ólafsson, Randver Þorláksson,
Sigríður Þorvaldsdóttir, Stefán Jóns-
son, Sveinn Orri Bragason og Valdi-
mar Orn Flygenring. Leikmynd og
búningar: Elín Edda Arnadóttir. Lýs-
ing: Páll Ragnarsson. Tónlist: Jóhann
G. Jóhannsson. Stóra sviðið, sunnu-
dagur 4. október
í LEIKDÓMI um frumsýningu
Þjóðleikhússins á Bróðir minn
Ljónshjarta var fjallað um
frammistöðu þeirra Hilmis Snæs
Guðnasonar og Gríms Helga Gísla-
sonar í hlutverkum bræðranna
Jónatans og Snúðs. En með þessi
aðalhlutverk fara einnig þeir Atli
Rafn Sigurðarson og Sveinn Orri
Bragason. Það var síðarnefnda parið
sem lék á sýningunni síðastliðinn
sunnudag og gagnrýnandi brá sér
því aftur á sýningu.
Segja má að hlutverk yngri bróð-
urins. Snúðs, sé það viðamesta í sýn-
ingunni. Snúður er inni á sviðinu svo
að segja allan tímann og verður það
að teljast mikið afrek hjá svo ungum
og óreyndum leikurum eins og
Sveini Orra og Grími Helga að fat-
ast hvergi flugið í textameðferð og
túlkun í þá tvo tíma sem sýningin
tekur í flutningi. Sveinn Orri lifði sig
vel inn í hlutverkið og fór með allan
textann án þess að hika. Hann er
ögn viðkvæmnislegri en félagi hans
Grímur Helgi og hæfir það hlutverk-
inu vel. Hins vegar brá við að honum
lægi of lágt rómur, þannig að stund-
um var erfitt að heyra hvað hann
sagði. Reyndar má segja að það
sama gildi um Atla Rafn og ég velti
fyrir mér hvort míkrafónar sem
leikararnir bera á sér væru lægra
stilltir en á frumsýningu.
Atli Rafn passar vel í hlutverk
Jónatans, ekki síður en Hilmir
Snær, og reyndar var eftirtektar-
vert hversu túlkun þeirra var sam-
bærileg í stóru og smáu. Útlit þeirra
er einnig hannað þannig að erfitt er
að greina þá í sundur, til að mynda á
ljósmyndum í leikskrá. Atli Rafn er
þó strákslegri en Hilmir Snær og
setur það svip sinn á túlkun hans,
Jónatan var ívið þroskaðri og
ákveðnari í túlkun Hilmis Snæs.
Samleikur Atla Rafns og Sveins
Orra var með miklum ágætum þó
ekki væri hann á eins innilegum nót-
um og hjá hinu leikaraparinu.
Þessi sýning staðfesti fyrri
skoðun mína að yfirbragð og áhersl-
ur uppsetningarinnar eru full
drungalegar fyrir yngsta áhorfenda-
hópinn. Ég er ekki frá því að nýta
hefði mátt betur þá fantasíu sem
sagan býður upp á, bæði í umgjörð
og efni sýningarinnar.
Soffía Auður Birgisdóttir
Jafnvægislist
TOMJST
Gerðarsafn
KAMMERTÓNLEIKAR
Klarinetta og píanó. Sigurður I.
Snorrason og Anna Guðný Guð-
mundsdóttir flytja verk eftir Robert
Schumann, Jóhannes Brahms,
Francis Poulenc, Atla Heimi Sveins-
son og Þorkel Sigurbjörnsson.
ÚRHELLI og hávaðarok á
mánudagskvöldið kom ekki í veg
fyrir góða aðsókn á tónleika Sig-
urðar Ingva Snorrasonar klar-
inettuleikara og Önnu Guðnýjar
Guðmundsdóttur píanóleikara í
Gerðarsafni. A efnisskrá þeirra
voru tvö rómantísk verk:
Fantasiestúcke op. 73 eftir Robert
Schumann, og Sónata í f-moll ópus
120 nr. 1 eftir .Jóhannes Brahms;
tvö íslensk verk: Rek, eftir Þorkel
Sigurbjörnsson og Novelette eftir
Atla Heimi Sveinsson, og loks
Sónata eftir Francis Poulenc. Það
var líka notalegt að koma inn úr
nöpru haustveðrinu og setjast í
bjartan salinn prýddan heillandi
vefskúlptúrum Ólafar Einarsdótt-
ur og hlusta á þessa vel völdu efn-
isskrá tónlistarlegra vefskúlptúra.
Fantasiestúcke eftir Schumann
eru indælar tónsmíðar, - fullar af
ljóðrænum léttleika og hlýju.
Schumann samdi verkið á örfáum
dögum á besta tíma ævi sinnar,
þegar allt lék í lyndi, áður en veik-
indi rændu hann ráði og rænu.
Þau Sigurður Ingvi og Anna
Guðný léku þessi innilegu
smáverk af of mikilli varfærni.
Leikurinn var daufur og náði ekki
ílugi; hann var yfirvegaður en
vantaði eldinn. Rek eftir Þorkel
Sigurbjörnsson, samið 1984, var
fallega spilað. Flúrað dulúðugt
stef klarinettunnar, spunnið
ki’ingum rísandi mollþríund, er
endurtekið í tilbrigðum. Píanóið
leggur til hið gegnsæja hljómahaf
sem stefið rekur um. Það var
skýrt jafnvægi í leik Sigurðar
Ingva og Önnu Guðnýjar. Ekki
var samleikurinn síðri í Nóvelettu
Atla Heimis Sveinssonar frá 1987,
sem heyrðist hér í fyrsta sinn í
nýrri gerð frá 1996. Þar er sam-
skiptaháttur hljóðfæranna er
átakamikill; _ samræðan spennt.
Klarinettan stagast á fjögurra
tóna þrástefi sínu, _ reynir ítrekað
að brjótast úr viðjum þess, en
píanóið hamlar för, með þungum
massívum hljómum sem brjóta
upp framvinduna. Stefið er frelsað
úr viðjum tónanna fjögurra og
miðbik verksins er rismikil sam-
ræða hljóðfæranna tveggja á jafn-
ræðisgrunni, en undir lokin leitar
klarinettan til baka í upphafsstef-
ið. Þetta skemmtilega verk var
feiknar vel leikið; _ af mikilli inn-
lifun af beggja háifu í kröftugu og
dýnamísku samspili.
Það er eins og það sé innbyggð
nostalgía í tónlist Francis Pou-
lencs. Er það ekki vegna þess hve
hún gerir sig heimakomna í huga
manns, með þessar Ijúfsáru og
seiðandi laglínur sem seytla
viðnámslaust inn að hjartarótum?
Poulenc samdi klarinettusónötuna
árið sem hann lést, _ 1962, fyrir
klarinettuleikarann heimskunna,
Benny Goodman. Þetta er hrífandi
tónsmíð og undur ljúf, þótt hún sé
á skjön við þær hræringar sem
voru í tónsköpun á fyrri hluta
sjöunda áratugarins; _ hún gæti
vel hafa verið samin hálfri öld fyrr.
Mjúkur og gisinn tónn í túlkun
klarinettunnar léði flutningnum
draumkennda angurværð. Þetta
var virkilega þokkafull og falleg
túlkun.
Lokaverkið á efnisskránni og
það stærsta var Klarinettusónata
Brahms ópus 120 nr. 1. Þetta er
mikið verk að burðum, samið á
sumardvalarstað tónskáldsins í
Ischl sumarið 1894 fyrir klar-
inettuleikarann Richard Múhlfeld
sem frumflutti það með tónskáldið
við píanóið í september sama ár.
Það má segja að hér hafi verið
sama upp á teningnum og í verki
Schumanns; það var deyfð yfir
flutningnum. Það vantaði meiri
ástríðu og dýpt í hann og hömlu-
lausari spilamennsku. Þó var
margt fallega leikið, eins og dans-
inn í þriðja þætti, sem var leikinn
með mikilli reisn.
Þau Sigurður Ingvi og Anna
Guðný eru bæði góðir tónlistar-
menn. Það er synd að þau skuli
ekki hafa leikið meira saman en
raun ber vitni, _ því samleikur
þeirra er fima fallegur, og í mjög
góðu jafnvægi. Fleiri tækifæri og
fleiri tónleikar myndu án efa gera
þau að harðsnúnu dúói. Það er
vonandi að þau styttist hléin milli
þess sem við fáum að heyra í þeim
saman.
Bergþóra Jónsdóttir
MÁLÞING UM MIÐLÆGAN GAGNAGRUNN Á HEILBRIGÐISSVIÐI
Háskólar hafa frá fornu fari með miðstöðvar opinberrar og málefnalegrar umræðu um þjóðþrifamál. í anda þeirrar hefðar boðar
rektor Háskóla íslands til opins málþings um miðlægan gagnagrunn á heilbrigðissviði þar sem bæði innlendir og erlendir
fræðimenn og stjórnmálamenn munu hafa framsögu.
Málþingið fer fram í hátíðasal Háskóla íslands í Aðalbyggingu dagana 10. og 11. október n.k. og er öllum opið á meðan húsrúm leyfir.
DAGSKRÁ
Laugardagur, 10. október
Kl. 09:30-09:45
Sunnudagur, 11. október
Kl. 09:45-10:00
Kl. 10:00-11:00
Kl. 11:00-11:15
Kl. 11:15-12:15
Kl. 12:15-13:30
Kl. 13:30-14:00
Kl. 14:00-14:30
Kl. 14:30-15:00
Kl. 15:00-15:15
Kl. 15:15-15:45
Kl. 15:45-16:15
Kl. 16:15-16:45
Um málefnalega umræðu. Páll Skúlason rektor
Háskóla íslands.
Ávarp. Ingibjörg Pálmadóttir heilbrigðisráðherra.
Hvert er vísindalegt gildi miðlægs gagnagrunns?
Guðmundur Þorgeirsson dósent og læknir.
Kaffihlé.
Hugmyndir að baki miðlægum gagnagrunni á heil-
brigðissviði. Kári Stefánsson forstjóri íslenskrar
erfðagreiningar.
Matarhlé.
Einkalíf í tölvuheimi. Ástríður Stefánsdóttir læknir og
heimspekingur.
Some Observations about the Legal Framework in
Europe. Peter J. Hustinx forseti Gagnaverndar-
stofnunar Hollands.
Umræður.
Kaffihlé.
Persónutengdar og ópersónutengdar heilsufarsupp-
lýsingar ísiðfræðilegu Ijósi. Mikael M. Karlsson
prófessor í heimspeki.
Persónutenging heilsufarsupplýsinga í miðlægum
gagnagrunni. Guðmundur Sigurðsson læknir.
Umræður.
Kl. 10:00-11:00
Kl. 11:00-11:15
Kl. 11:15-12:15
Kl. 12:15-13:30
Kl. 13:30-14:00
Kl. 14:00-14:30
Kl. 14:30-15:00
Kl. 15:00-15:15
Kl. 15:15-15:45
Kl. 15:45-16:15
Kl. 16.15
Erindi. Lady Mary Warnock heimspekilegur siðfræð-
ingur og ráðgjafi bresku ríkisstjórnarinnar á sviði
gagnasöfnunar og persónuverndar.
Kaffihlé.
Tillaga að nafnleyndarkerfi fyrir miðlægan gagna-
grunn á heilbrigðissviði. Hákon Guðbjartsson
yfirmaður upplýsingatæknideildar íslenskrar
erfðagreiningar.
Matarhlé.
Gagnagrunnur: Rannsóknir og rannsóknafrelsi. Einar
Árnason prófessor í þróunar- og stofnerfðafræði.
Á að krefjast upplýsts samþykkis? Vilhjálmur Árna-
son prófessor í heimspeki.
Umræður.
Kaffihlé.
Miðlægur gagnagrunnur frá sjónarhóli hagfræðinnar.
Gylfi Magnússon viðskipta- og hagfræðideild H.í.
Umræður.
Pingslit. Þorsteinn Pálsson dómsmálaráðherra slítur
málþinginu.
Fundarstjórar: Guðrún Pétursdóttir forstöðumaður Sjávarútvegsstofnunar, Sigríður Þorgeirsdóttir lektor
í heimspeki, Þorgeir Örlygsson prófessor í lögfræði, Þórdís Kristmundsdóttir prófessor í lyfjafræði.