Morgunblaðið - 10.10.1999, Blaðsíða 14

14 SUNNUDAGUR 10. OKTÓBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
IÞRÓTTIR
Morgunblaðið/Þorkell
Morgunblaðio/P(
Rússinn Vadím Forafonov á giftusaman feril að baki sem sundmaður. Hann hefur yfirumsjón með þjálfun sundmanna í Armanni
Vadím Forafonov, nýr sundþjálfari Ármanns, vann ellefu Rússlandsmeistaratitla
Hann elskar vatn
Hann segist elska vatn, Rússinn Vadím
Forafonov sem Armenningar hafa ráðið
sem yfírþjálfara sunddeildar sinnar. Þeir
réðust ekkí á garðinn þar sem hann er
lægstur. Hann vann ellefu Rússlandsmeist-
aratitla og keppti lengi vel fyrir hönd
Rússa á glæstum ferli sínum sem sund-
maður, en hann hefur snúið sér að þjálfun
- nýtir þannig menntun sína frá Olympíu-
akademíunni, virtum íþróttaháskóla í
Rússlandi. Edwin Rögnvaldsson ræddi við
Rússann um ólíka heima sundíþrottarinnar
hér á landi og í heimalandinu.
Morgunblaðið/Þorkell
Vadím og dóttir hans, Anastasía, ásamt heims- og Ólympíu-
meistaranum Alexander Popov í Moskvu.
Forafonov er frá bænum Volzsky
nærri Volgograd, borginni er
áður nefndist Stalíngrad. Þótt að-
eins þrítugur sé, á hann langan og
giftusaman feril að baki sem sund-
maður, vann ellefu gullverðlaun á
meistaramótum Rússlands frá
1985 til 1992 og keppti fyrir hönd
lands síns á alþjóðlegum mótum,
en ekki gömlu Sovétríkjanna. Vad-
im hóf sundiðkun sjö ára að aldri í
Volzsky, þrjú hundruð þúsund
manna „bæ“, æfði mikið og er hann
var orðinn fjórtán ára hafði hann
uppfyllt öll skilyrði til að komast í
úrvalshóp sundmanna í Rússlandi,
varð svokallaður „meistari" í grein-
inni. Forráðamenn sundfélags í
Volgograd fengu þá veður af hon-
um og í kjölfarið fluttist hann til
borgarinnar.
Hann útskrifaðist úr Ólympíu-
akademíunni svonefndu, virtum
íþróttaháskóla. Þar kynntist hann
Alexander Popov, margföldum
heims- og Ólympíumeistara sem er
eflaust fremsti sprettsundsmaður
sem uppi hefur verið. Forafonov og
Popov, sem býr nú í Ástralíu, voru
herbergis- og æfingafélagar í
Ólympíuakademíunni og hittast
enn í dag er tækifæri gefst, t.d.
gisti Vadím og fjölskylda hans í
íbúð Popovs í Moskvu á leið sinni
til íslands.
Síðustu ár hefur Forafonov verið
við þjálfun sundmanna í heimabæ
sínum og nýtt þannig þekkingu,
sem hann hefur aflað sér eftir
fímm ára nám í „akademíunni“ og
á keppnisferli sínum. Hann syndir
þó enn, æfir daglega og í fyrra varð
hann fjórfaldur heimsmeistari öld-
unga, en hann hefur einnig orðið
Evrópumeistari í þremur greinum.
Synti fyrst í lítilli á
nærri Volgu
Forafonov segist elska vatn; að
hann hafí snemma tekið ástfóstri
við það og hafi oft synt ásamt öðr-
um börnum í lítilli á, sem rennur í
Volgu. En hvernig stendur á því að
Vadím er kominn til Islands að
leiðbeina og þjálfa unga, upprenn-
andi sundmenn? Því svarar hann:
„Vinur minn, Júrí Sinovjev [sem
þjálfar í Vestmannaeyjum], hefur
þegar dvalið hér. Við þekkjumst
mjög vel og Armenninga vantaði
þjálfara. Júrí hefur náð góðum ár-
angri hér og var beðinn að mæla
með einhverjum í starfið. Hann
valdi mig; við erum góðir vinir -
æfðum saman í eina tíð. Því næst
hafði Armann samband við mig og
þess vegna er ég hér,“ segir
Vadím, sem hefur dvalið á íslandi í
tæpa tvo mánuði ásamt fjölskyldu
sinni; eiginkonunni Marinu, sem er
verkfræðingur að mennt og hafði
aldrei séð hafið áður en hún kom til
Islands, og dótturinni Anastasíu,
sem er átta ára. Forafonov gerði
þriggja ára samning við Armann.
En hvernig brást hann við eftir
fyrstu kynni sín af íslensku sund-
fólki? „Það er mjög mikill munur á
sundi hér og í Rússlandi, sérstak-
lega á viðhorfi iðkendanna sjálfra,"
segir Vadím. „Hér hefur það mjög
áhugamennskulegt yfirbragð. Fólk
stundar þessa grein í félögum eins
og Armanni, en tekur hana ekki al-
varlega, ekki með það fyrir augum
að ná sem allra lengst. Það kom
mér mjög á óvart að sjá stúlkur
koma á æfingu á laugardegi og
segja: „Ég ætla ekki að æfa í dag,
því ég ætla á dansleik.“ Hún gerir
það og dansar til klukkan þrjú að
nóttu, mætir á æfíngu daginn eftir
og er alveg ónýt - getur ekki gert
það sem henni er ætlað á sunnu-
dagsæfingu. Þetta ber ekki vott um
fagmennsku. Iþróttin á að vera efst
í forgangsröðinni.
En ég ætla ekki að gagnrýna
þetta viðhorf frekar. Ég skil vel að
hér eru aðstæður allt aðrar en í
Rússlandi. Það er mun meiri sam-
keppni og maður þarf að leggja
mjög hart að sér til að ná einhverj-
um árangri og til að komast áfram.
Hér er ekki þörf á því. Hér er nán-
ast allt auðfengið og leiðin er greið.
Maður klárar menntaskóla, kaupir
sér bíl og því næst hús eftir því
sem á líður. Þess vegna spyr fólk:
„Til hvers er þetta erfiði?" Hér líð-
ur fólki vel án gullverðlauna.
Rússar metnaðar-
gjarnari
Fólk er metnaðargjarnara í
mínu heimalandi, ekki eingöngu í
íþróttum. Þar er lífsgæðakapp-
hlaupið erfiðara. Samkeppnin er
meiri og fólk verður að standa sig
virkilega vel til að ná einhverju,
ekki öllu - bara til að fá eitthvað
fyrir sinn snúð.
Til að ná langt í íþróttum er ekki
nóg að vera bara hæfileikaríkur.
Maður verður að hafa trú á sjálfum
sér. Það er örugglega hægt að
finna mjög hæfileikarík börn hér,
en þá er nauðsynlegt að telja við-
komandi trú um að hann geti náð
langt með því að æfa vel og eyða
ekki kröftum sínum í einhverja
smámuni, heldur gera hlutina af
fullri alvöru," segir Forafonov.
Vadím segir að sundiðkendur
þurfi hvatningu, ekki aðeins þeir
sem eiga undir högg að sækja,
heldur líka þeir sem skara framúr í
sífellu. „Hafist skal handa um leið
og börnin hefja sundiðkun, innleiða
aga og ábyrgðartilfinningu - að
þeim beri skylda til að gera sitt
besta og eins og ég sagði áðan,
ekki eyða kröftunum í hvað sem er.
En það eru ekki aðeins börnin, sem
ala á upp með þessum hætti, held-
ur einnig umhverfi þeiiTa - foreld-
rana - svo þeir finni líka fyrir
ábyrgðinni og hjálpi börnunum -
taki þátt í starfinu með öðrum
hætti en því einu að keyra þau á
æfingar, en segi ekki: „Þú ferð ekki
á æfingu núna því við erum að fara
í heimsókn til frænku.“
Auk þess á að kappkosta að sig-
urvegari á einhverju tilteknu móti
fái fleira fyrir sinn snúð en gull-
verðlaunin ein. Hann á að heiðra
með einhverjum hætti og koma
skilaboðum áleiðis, til dæmis til
fjölmiðla, þess efnis að viðkomandi
hafi náð ákveðnum árangri. Það er
hvatning fyrir aðra að leggja harð-
ar að sér. Ef við heiðrum ekki
strákinn eða stelpuna, sem skaraði
framúr, veltir hann eða hún fyrir
sér áður en langt um líður hver til-
gangurinn með öllu erfiðinu er.“
Vadím hefur sterkar skoðanir á
hvernig bæta megi frammistöðu ís-
lenskra sundmanna, veit hvað til
þarf eftir að hafa sjálfur verið í
fremstu röð. Hann bendir þó á að
hér á landi sæki mörg börn
sundæfingar sem afþreyingu og
vegna félagsskaparins. „Allir
krakkar eru velkomnir til mín.
Sund er mjög hollt fyrir líkamann,
stuðlar að því að öll líffæri hans
þroskist vel og eðlilega. Það er
einnig gott fyrir hrygginn, sérstak-
lega eftir að börnin hafa setið lengi
í skólanum. Þess vegna er tilvalið
að koma á sundæfingu eftir skól-
ann, til að rétta úr sér.
Ég mun ekki beita hörku, því ég
geri mér grein fyrir að sumir mæta
einfaldlega á æfingar vegna þess
að sund er áhugamál þeirra og að
aðeins örfáir komi til að keppa. Ég
vil þjálfa krakkana með það að leið-
arljósi að kenna þeim rétta tækni,
en einblína ekki á mikinn hraða og
tímatöku. Þeir, sem ætla sér að ná
langt, verða í strangri þjálfun, en
ekki þau allra yngstu," segir
Forafonov.