Morgunblaðið - 21.10.1999, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Krafa um ný
almannatryggingalög
UNDANFARIÐ
hefur Tryggingastofn-
un og starfsemi henn-
ar verið meira í um-
ræðunni en venjulega
vegna skýrslu Ríkis-
endurskoðunar um líf-
eyristryggingasvið
stofnunarinnar. Pessi
stjórnsýsluendurskoð-
un er vissulega tíma-
bær því þeir sem gerst
þekkja almannatrygg-
ingarnar og starfsemi
lífeyristrygginganna
hafa löngum vitað
hversu víða er þar
pottur brotinn.
Flókið og óréttlátt kerfi
Ekkert í skýrslu Ríkisendur-
skoðunar kemur mér á óvart. Kerf-
ið er of flókið, tekjutengingar út og
suður mismuna lífeyrisþegum, s.s.
eftir fjölskyldustöðu og eftir því
hvaðan tekjur þeirra koma. Ekk-
ert kemur af sjálfu sér, menn
verða að þekkja rétt sinn mjög vel
til þess að fá úr almannatrygging-
unum það sem þeim ber.
Ekki er við Tryggingastofnun að
sakast í flestum gagnrýnisatriðun-
um. Upplýsingagjöf og fræðsla eru
gagnrýnd, en það eru verkefni sem
stofnuninni ber að sinna sam-
kvæmt lögum. Þau má sífellt bæta.
Tryggingastofnun hefur sinnt því
hlutverki vel eða eins og fjárveit-
ingar hafa leyft og nýtt sér nýjustu
tækni við það. Heimasíðan er til
fyrirmyndar, uppfærð reglulega
og handbókin ómetanleg þeim sem
vinna í heilbrigðisþjónustunni, fyr-
ir aldraða, öryrkja og sjúka. Bækl-
inga þarf að þróa stöðugt enda hef-
ur það reynst óhjákvæmilegt
vegna sífelldra breyt-
inga á lögum og
reglum, sem hafa ver-
ið landlægar í þessum
málaflokki.
Eðlilegt er og sjálf-
sagt að félög aldraðra
og öryrkja annist
einnig kynningu á
tryggingamálum,
eins og verkalýðsfé-
lög gera hvað varðar
réttindi á vinnumar-
kaði.
Vanrækt regluverk
- gatslitið
og stagað
Undanfarin ár hafa
stjórnvöld brugðist velferðarkerf-
inu. Almannatryggingar hafa ekki
verið teknar til gagngerrar endur-
skoðunar í 28 ár, en núgildandi lög
eru að grunni til frá 1971.
A þessum lögum hafa verið
gerðar mörg hundruð breytingar
án þess að litið sé á löggjöfina í
heild. Lögin eru eins og gatslitin,
stagbætt flík, sem ekkert lag er
lengur á. Tryggingastofnun og
starfsfólki hennar er vissulega
vorkunn að þurfa að búa við þann
vinnuramma sem þessi úrelta lög-
gjöf er. Ekki er það síður bagalegt
fyrir lífeyrisþega. Almannatrygg-
ingalögin, reglurnar í velferðar-
kerfinu, verða að vera í takt við tí-
mann og taka breytingum í takt við
breytingar í samfélaginu.
Stjórnvöld hristi af sér slenið
Pað hlýtur því að vera skýlaus
krafa almennings og allra þeirra
sem þurfa að treysta á almanna-
tryggingarnar til framfærslu að
stjórnvöld hristi af sér slenið í má-
Löggjöf
Starfsfólki Trygginga-
stofnunar er vissulega
vorkunn að þurfa að búa
við þann vinnuramma
sem þessi úrelta löggjöf
er, segir Ásta R. Jó-
hannesdóttir, og ekki
síður lífeyrisþegum.
lefnum velferðarkerfisins og hefji
strax þá miklu vinnu sem heildar-
endurskoðun almannatrygginga-
laga er. Skipun nefndar í verkið
sem síðan er ekki kölluð saman
nema í tvígang - eins og ríkis-
stjórnin gerði á síðasta kjörtíma-
bili - er ekkert nema sýnda-
rmennska. Nú verða menn að
ganga í verkið.
Yfirmenn og starfsfólk Trygg-
ingastofnunar mun örugglega eins
og áður reyna að ti-yggja að þjón-
ustan verði eins góð og á verður
kosið. Pað sýnir m.a. nýstofnuð
þjónustudeild, sem kemst í gagnið
á næstunni og gagngerar breyting-
ar á starfseminni. En þótt menn
þar á bæ leggi allt af mörkum til að
bæta þjónustuna dugir það ekki til
- úrelt lög hamla.
Endurskoðuð réttlátari löggjöf
er forsenda þess að sátt náist um
lífeyristryggingarnar og aðra þá
málaflokka sem heyra undir
Tryggingastofnun ríkisins.
Höfundur er alþingismnður.
ÁstaR.
Jóhannesdóttir
FIMMTUDAGUR 21. OKTOBER 1999 41
Vagnhöfða 17
■ 112 Reykjavík
3 Sími: 587 2222
wm Fax: 587 2223
Gerið verðsamanburð
JC Tölvupdstur: sala@hellusteypa.is
I Iættu%
að hrjóta
„Stop Snoring“ Hættu að
hrjóta tryggir hijóðiátan
nn ítnmrrifaaran c\/nfn
Telenor vísindaverðlaun 2000
Þema fyrir norrænu rannsóknaverðlaun Telenors árið 2000
er eftirfarandi:
"Tækni sem hæfir háþróaðri Upplýsinga-
og sambandstækniþjónustu"
Verðlaunin veitast einstaklingum eða rannsóknahópum á
Norðurlöndum og eru að þessu sinni N.kr. 250.000,- ásamt
verðlaunaskjali. Frestur til að skila tillögum um hæfa
þátttakendur er 7. febrúar árið 2000.
Við vísum á heimasíðu okkar http://www.fou.telenor.no þar sem
hægt er að finna nánari upplýsingar um verðlaunin og ýtarlegri
upplýsingar um útnefningu verðugra aðila.
Verðlaunahafinn verður síðan kynntur á fundi í Sandefjord
22. júni árið 2000 og heldur þá erindi byggt á verkinu.
Tillögur um verðuga aðila, með útskýringum og meðmælum
á ensku, sendist til:
Telenor FoU v/Annie Liholt
Postboks 83, 2027 Kjeller
Norge
Bréfsími: 63 80 05 11
E-post: annie.liholt@telenor.com
Telenor
Róttæk stefnubreyting í
sauðfjárframleiðslunni?
FYRIR stuttu var
viðtal á Stöð 2 við for-
mann landbúnaðar-
nefndar, Hjálmar
Jónsson, þar sem
hann viðraði óljósar
skoðanir sinar um
breytingu á stuðningi
ríkisins við sauðfjár-
bændur.
Kynning á fréttinni
vai- á þá leið að for-
maður landbúnaðar-
nefndar ætlaði að
kynna rótttækar upp-
stokkanir hvað sauð-
fjárræktina í landinu
varðaði. Ekki lýsti for-
maður landbúnaðar-
nefndar þessum hugmyndum sín-
um í smáatriðum en greinilegt var
að hann vildi að sauðfjárræktin
ætti einungis að vera á ákveðnum
svæðum á landinu. Þannig skildi
hann eftir í upptalningu allt Suður-
land, Borgarfjörð og Austur-Húna-
vatnssýslu og reyndar fjölmörg
önnur svæði.
Hjálmar sagði í viðtalinu: „Það
er eðlilegt að tilfærsla verði á sauð-
fjárræktinni. Það er alls ekki óeðli-
legt, þar sem eru margir aðrir at-
vinnumöguleikar að þeir sæki þar
á. En ég vil sérstaldega horfa til
þeirra sauðfjársvæða þar sem best
er að hafa sauðfé, á vel grónum
löndum og heiðum, þar er eðlilegt
að auka sauðfjárræktina en jafnvel
að draga úr henni á öðrum stöðum.
Þetta gerist auðvitað með þróun og
við þurfum auðvitað að stuðla að
þeirri þróun.“ (Tilvitnun lýkur).
Það er í raun erfitt að ráða í þessi
orð þingmannsins og erfitt að átta
sig á hvert hann er að fara. Hug-
myndir hans um að halda sauðfé á
grónum svæðum eru allra góðra
gjalda verðar og sjálf-
sagt allir sammála
þeim. Hins vegar er ég
mjög ósammála þing-
manninum, þegar
spyrillinn, Kristinn
Hrafnsson, vitnar í
þau svæði sem þing-
maðurinn nefnir sem
sauðfjáiTæktarsvæði,
að þá sleppir hann t.d.
Suðurlandi. Þýða
þessar róttæku breyt-
ingar t.d. að útiloka
eigi sauðfjárrækt á
Suðurlandi?
Það má gjarnan
minna þingmanninn á
að hvorki Rangár-
vallasýsla né Vestur-Skaftafells-
sýsla njóta neins varðandi kvóta-
kerfi til sjávar, þó svo að gjöful
fiskimið séu þar undan landi. Sauð-
fjárrækt er einn stærsti atvinnu-
vegur í Vestur-Skaftafellsýslu.
Hún er einnig mjög mikil í Arnes-
og Rangárvallasýslum. í þessum
sýslum eru einnig afurðasölumál
bænda í hvað bestu lagi í landinu.
Ætlar formaður landbúnaðar-
nefndar ef til vill að gera tillögur
um ákveðin svæði á landinu þar
sem fram á að fara t.d. nautgripar-
ækt, mjólkurframleiðsla, kartöflu-
rækt og önnur garðyrkja, ylrækt,
framleiðsla á hvítu kjöti, eggja-
framleiðsla o.fl. o.fl?
Ég skora á formann landbúnað-
arnefndar að skýra í smáatriðum
þessar róttæku breytingar á sauð-
fjárrækt og hugsanlega öðrum bú-
greinum. I hverju eru þessar hug-
myndir nákvæmlega fólgnar?
Hvaða svæði eru það sem á að úti-
loka frá styrkjum? Hvað á að koma
í staðinn? Eru það hugmyndir for-
manns landbúnaðarnefndar að
Búpeningur
Á að útiloka sauðfjár-
rækt á Suðurlandi? spyr
ísólfur Gylfí Pálmason
formann landbúnaðar-
nefndar Alþingis.
skipta landinu í ákveðin
framleiðslusvæði?
Ég geri mér mæta vel grein fyrir
því að stutt sjónvarpsviðtöl eru
knappt form. I því getur verið erfitt
að koma frá sér djúphugsuðum
hugmyndum. Hins vegar hlýtur
áhugamönnum um landbúnað að
leika fomtni á að heyra meira um
hugmyndir formanns landbúnaðar-
nefndar um róttækar stefnubreyt-
ingar í sauðfjárframleiðslunni. -
Ég er einn þeirra.
Höfundur er þingmaður Framsókn-
arflokksins.
ARBQNNE
INTERNATIQNAL
Jurtasnyrtivörur
án ilmefna
fyrir húð og hár.
Útsölustaðið um land allt.
ísólfur
Gylfi Pálmason
CLINIQUE
100% ilmefnalaust
uperfit makeup
Hann passar fullkomlega
Kynnum nýja SuperFit-farðann
Frá því augnabliki sem þú
prófar nýja SuperFit-farðann
þá finnur þú muninn.
Fivernig hann hentar húð
þinni fullkomlega.
Hreyfir sig með þér. Andar
með þér. Endist allan daginn.
Gefur olíulausa, hæfilega
þekju sem sameinar langa
endingu og þægilega notkun.
Aldrei of mikill.
f staðinn, þyngdarlaust
undur með mjúkri
náttúrulegri áferð.
Farði hannaður ekki aðeins
til að þú lítir vel út heldur
munt þú njóta þess að bera
hann.
SuperFit-farði 30 ml.
Clinique
Ofnæmisprófað.
100% ilmefnalaust.
www.clinique.com