Morgunblaðið - 24.03.2000, Page 36

Morgunblaðið - 24.03.2000, Page 36
36 FÖSTUDAGUR 24. MARS 2000 MORGUNBLAÐIÐ LISTIR Kristján B. Hjálmar Geir Jónasson Sveinsson Svansson Vopn til daglegs brúks ✓ Ut eru komnar fyrstu þrjár bækurnar í ritröðinni Atvik, en að henni standa bókaútgáfan Bjartur og Reykjavíkur- akademían, félag sjálfstætt starfandi fræðifólks. I samtali við forsprakka rit- raðarinnar komst Margrét Sveinbjörns- dóttir að því að tilgangurinn væri að gera andlegt líf á Islandi frjórra og skemmtilegra. RITRÖÐINNI erætlaðað vera vettvangur þar sem kynntar verða hugmynd- ir og rannsóknir með þýðingum og frumsömdum textum í hnitmiðuðum smáritum. „Henni er ætlað að örva umræðu um knýjandi efni sem tengjast sam- tímanum með útgáfu á handhægum og ódýrum bókum í vasabroti; vasa- fræði. Atvik tekur fyrir afmörkuð svið og fyrirbæri án þess að ætlunin só að gefa heildarskýringar á menningu, hugsun og þjóðfélags- kerfum hvers tíma,“ segir í kynn- ingu á hinni nýju ritröð. Einn af forsprökkum Atvika er Hjálmar Sveinsson. Hann segir rit- röðina hugsaða til þess að gera andlcgt líf hér á Islandi fijórra og skemmtilegra. „Þessi útgáfa er í sjálfu sér ekki frumleg að því leyti að það eru víða erlendis til svipaðar útgáfur fræðirita í aðgengilegu og ódýru formi. Oft eru þetta seríur sem sérhæfa sig í samtímapæling- um,“ segir hann. Ekki lengur nóg að vitna í fs- lendingasögurnar eða Jónas „Við búum í þjóðfélagi sem tekur mjög hröðum breytingum, ekki síst út af tækni og viðskiptaháttum. Þetta eru pælingar um gerð þessa þjóðfélags, hvernig tæknin breytir hugsunarhætti okkar, skynjun og ■'V W jg j Faxafeni 8 alla daga 1 2-1 9 lifsháttum, svo ég tali nú ekki um alþjóðavæðinguna sem nú er efst á baugi. Það er nauðsynlegt fyrir okkur að pæla 1 þessum hlutum til þess að skilja umhverfi okkar - það er ekki lengur nóg að vitna í íslend- ingasögurnar eða Jónas Hallgríms- son,“ heldur Hjálmar áfram. „Mér fannst svona ritröð vanta hér á landi. Hér er að vísu til hin ágæta Lærdömsritaröð, en í henni koma frekar út klassisk fræðirit og hún hefur þróast út í að vera meira fyr- ir háskólafólk. Atvikaröðin er hugsuð sem eins konar verkfæri sem fólk getur gripið í til að átta sig á þessum tæknivædda fjölmiðla- og tölvumiðlaða veruleik okkar. Þetta verða ódýrar bækur sem fólk getur keypt án þess að hugsa sig lengi um, lesið í strætó, í flugvél, heima á kvöldin - hvar sem er þegar færi gefst. Þannig getur maður lesið eina ritgerð um tiltekið efni og fengið við það ákveðna innsýn og innblástur. Þess vegna tölum við um bækurnar sem verkfæri," segir Iljálmar og vísar til inngangsorða Kristjáns B. Jónassonar að fyrstu bókinni. Þar segir að bókunum sé ætlað „að vera vopn til daglegs brúks, verkfæri til að nota hér og nú til að skilja umhverfi sitt, breyta því og umskapa". Hjálmar bendir á að víða erlendis hafi hvað eftir annað átt sér stað mjög skemmtileg og ftjó umræða um ýmsa menningar- og þjóðfélags- strauma. Þar nefnir hann sem dæmi umræðuna um póstmódcrnis- mann, sem kom að vísu mjög seint hingað til lands. Ymislegt annað rati jafnvel aldrei alla leið hingað. „Að okkar dómi hefur vantað að fá slíka umræðu hingað á meðan hún er í gangi - en ekki þrjátíu árum síðar,“ segir Hjálmar. Ritröðin greinist í fjórar megin- kvíslar sem eru auðkenndar með atviksorðunum nú, þá, þannig og þegar. Að sögn Hjálmars er ekki um flokka að ræða, heldur vi'sa atviksorðin til fjölbreyttrar nálgun- ar og mismunandi sjónarhorna. Tíu manns reyna að finna taug milli sín og samtímans Fyrsta bókin í röðinni heitir Tengt við tímann: Tíu sneiðmyndir frá aldalokum, í ritstjóm Kristjáns B. Jónassonar. I kynningu Kristjáns að bókinni segir að þar sé um að ræða „safii tíu texta þar sem tíu manns reyna að finna taug milli sín og samtímans". Höfundar efnis em: Eiríkur Guðmundsson, Auður Jóns- dóttir, Hjálmar Syeinsson, Andri Snær Magnason, Úlfhildur Dags- dóttir, Hermann Stefánsson, Oddný Eir Ævarsdóttir, Ármann Jakobs- son, Kristján B. Jónasson og Jón Karl Helgason. Að sögn Kristjáns var ekki ætlunin að setja saman hreina fræðibók með neðanmáls- greinum, þó að menn hafi alveg mátt skrifa þannig greinar. „Eina skilyrðið var að ritgerðirnar fjöll- uðu um tengsl þeirra sem skrifuðu við samtfmann. Svo máttu menn út- færa það hvernig sem þeir vildu. Utkoman var að þetta sveifiaðist al- veg frá því að menn skrifuðu mjög persónulega og jafnvel létt flippað, eins og Oddný Eir Ævarsdóttir, yfir í hreina fræðigrein, eins og Her- mann Stefánsson," segir Kristján. Önnur bókin í röðinni er Lista- verkið á tímum fjöldaframleiðslu sinnar, en hún hefur að geyma þijár ritgerðir eftir Walter Benja- min, í ritstjóm Hjálmars Sveinsson- ar, sem einnig ritar formála. Rit- gerðiraar þrjár em: „Listaverkið á tímum fjöldaframleiðslu sinnar" í þýðingu Árna Óskarssonar og Öm- ólfs Thorssonar, „Saga ljósmyndun- ar í stuttu máli“ í þýðingu Hjálmars Sveinssonar og „Höfundurinn sem framleiðandi", þýðandi er Ámi Óskarsson. Hjálmar segir það hafa legið nokkuð beint við að gefa út ritgerðir eftir Benjamin, sem kall- aður hefur verið guðfaðir menning- arfræða. „Maður les t.d. varla eina einustu ritgerð um áhrif Netsins á samfélag manna eða áhrif tölvu- væðingarinnar á tónlist o.s.frv. án þess að þar sé vitnað í Walter Benjamin, hann er algjör brautr- yðjandi. Hann er krítískur hugsuð- ur en hann er líka framfarasinnað- ur í þeim skilningi að hann skrifar mikið gegn afturhaldssamri list- dýrkun og tækniandúð," segir Hjálmar. Munaðarlaust líkneski Frá eftirlíkingu til eyðimerkur er titill þriðju bókarinnar, sem inni- heldur safn greina eftir franska heimspekinginn Jean Baudrillard í ritstjórn Geirs Svanssonar. Hann ritar einnig inngang bökarinnar og er þýðandi greinanna í félagi við Þröst Helgason og Ólaf Gfslason. „Baudrillard er umdeildur menn- ingarfræðingur sem er að skoða hvernig við skynjum veruleikann, hvernig við höfum það í þessu svo- kallaða póstmóderniska ástandi. Hans aðalverkefni er að greina ástandið i samtímanum, 1 þessum fjölmiðlaða veruleika. Hann heldur því fram að við séum búin að missa öll tengsl við veruleikann og að það sem hann kallar líkneski sé komið í hans stað. Þetta líkneski vísar þó ekki í veruleikann, tilvísununin er meira að segja horfin - þetta er með öðrum orðum munaðarlaust líkneski. Það týnist öll snerting við veruleikann í þessum fjölmiðlaða veruleika," segir Geir. Hann segir Baudrillard mjög sérstakan fræði- mann, eiginlega nýja gerð af fræði- manni. „Eg hef kallað hann skáld- fræðimann. Það má ekki taka hann alveg á orðinu, því hann beitir fyrir sig hæðni og sjálfshæðni. Hann hef- ur gjarnan verið talinn í villtari kantinum af þessum svokölluðu póstmóderni'sku fræðimönnum," segir Geir. Dagskrá í Nýlistasafninu Aðspurður um framhaldið á út- gáfu Atvika segir Hjálmar að næsta bók, sem vonandi komi út í vor, muni heita Framtíð lýðræðis. „í henni verða níu eða tíu splunkunýj- ar greinar eftir erlenda fræðimenn og hugsanlega einn eða tvo ís- lenska. Þar pæla menn f hvernig fari saman þessi svokallaða al- þjóðavæðing og lýðræði og spyija meðal annars spurninga á borð við þá hvort lýðræði sé dragbítur á hagvöxt. Einnig er í bígerð Atviks- bók með þýðingum á völdum verk- um kanadi'ska fræðimannsins Mar- shall McLuhan um fjölmiðlakenn- ingar, auk þess sem innlendir fræðimenn hafa hug á að kynna sín- ar hugmyndir," segir hann. „Sumir segja að það sé óþarfi að vera að þýða verk manna eins og Baudrillards, það sé bara hægt að lesa þau á ensku, en ég held að þetta sé alrangt. Við þurfum að geta talað um þessa hiuti á i's- lensku,“ segir Hjálmar. Dagskrá í tilefni af útkomu fyrstu bókanna verður í Nýlista- safninu ídagkl. 17.15-19.00. Þar munu aðstandendur útgáfunnar, höfundar og þýðendur kynna efni bókanna. I ritstjóm Atvika eru þau Davíð Ólafsson, Hjálmar Sveinsson, Irma Erlingsdóttir, Sigurður Gylfi Magn- ússon og Úlfhildur Dagsdóttir. Helga Björg Helga A. Arnardóttir Jónsddttir Burtfararpróf í Salnum ÞRÍR nemendur þreyta burtfarar- próf frá Tónlistarskólanum í Reykja- vík sunnudaginn 26. mars og einn nemandi mánudaginn 27. mars. Tón- leikarnir fara fram í Salnum, Tónlist- arhúsi Kópavogs. Helga Aðalheiður Jónsdóttir blokkflautuleikari kemur fram sunnudaginn 26. mars kl. 14. Elín Guðmundsdóttir leikur með á sembal. Auk þeirra koma fram Nína Rúna Kvaran, sópransöngkona, Ragnheið- ur Haraldsdóttir, blokkflautuleikari og Ólöf Sesselja Óskarsdóttir, viola da gamba. A efnisskrá eru: verk eftir Jacob van Eyck, Dario Castello, Arcangelo Corelli, Ryhoei Hirose, Jacques Hott- eterre le Romain og J. Chr. Pepusch. Tónleikar Helgu Bjargar Amar- dóttur klarínettuleikara verða kl. 17, en þetta er seinni hluti einleikara- prófs Helgu frá skólanum. Anna Guð- ný Guðmundsdóttir leikur með á píanó. Auk þeirra koma fram Þórunn Guðmundsdóttir, sópransöngkona og strengjakvartett sem er skipaður Hildi Ársælsdóttur, fiðluleikara, Ólöfu Júlíu Kjartansdóttur, fiðluleik- ara, Elínborgu Ingunni Ólafsdóttur, víóluleikara og Steinunni Ambjörgu Stefánsdóttur, sellóleikara. Flutt verða verk eftir Claude Debussy, Áskel Másson, Franz Schu- bert og Johannes Brahms. Burtfararprófstónleikar Ama Heiðars Karlssonar píanóleikara verða kl. 20:30. Á efnisskrá em verk eftir J. S. Bach, L.v. Beethoven, Oliv- ier Messiaen, César Franck og Franz Liszt. Tónleikar mánudaginn 27. mars kl. 20:30 era seinni hluti einleikaraprófs Margrétar Árnadóttur, sellóleikara, frá skólanum. Steinunn Bima Ragn- arsdóttir leikur með á píanó. Flutt verða verk eftir J. S. Bach, R. Schumann, L.v. Beethoven, Mozart og D. Sjostakovitsj. M-2000 Föstudagur 24. mars. Lokaháti'ð yf \ fþróttasirkus r Ýmiskonar * íþróttir verða kynntar í Kringlunni seinni hluta dags. Reykvískt íþróttafólk sýnir kúnstir og fær almenning til að prófa íþróttagreinar á ýmsum stöðum í Kringlunni. www.ibr.is www.reykj avik2000.is Okkar samstarf, þinn hagur... taeknival.is Cisco Systems COMPAd Microsoft Tæknival

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.