Morgunblaðið - 02.04.2000, Síða 4

4 B SUNNUDAGUR 2. APRÍL 2000
MORGUNBLAÐIÐ
Menn í svörtu; framhaldið of dýrt. Mission: Impossible 2; Tom Cruise fær 30 prósent af hagnaðinum.
Fokdýrar f
haldsmyn
Framhaldsmyndír eru oft teknar sem dæmi um
hugmyndalausa formúluframleiðslu í Hollywood
að sögn Arnaldar Indriðasonar. Hin síðari ár hefur
kostnaðurinn víð þær rokið upp úr öllu valdi svo
óvíst er að við sjáum nokkru sinni myndir eins
og Basic Instinct 2 eða Menn í svörtu 2.
ÆR takast yfirleitt ekki vel ef frá er
skilin Guðfaðirinn 2 og einstaka önn-
ur framhaldsmynd. Þær þykja vera
merki um hnignun í Hollywood,
merki um skort á frumleika, þær eru eftiröpun
fyrri myndarinnar og eftir því sem þær eru
fleiri um sama efnið því miklum mun verri eru
þær líkt og myndimar um Leðurblökumann-
inn og boxarann Rocky. En það er hægt að
hagnast á framhaldsmyndum eða svo hefur
það að minnsta kosti verið fram að þessu og
þess vegna er til nóg af þeim. Þær eru eins og
endurgerðimar, lítið annað en endurunnar
hugmyndir sem tapa yfirleitt nokkra af glæsi-
leik frummyndarinnar þótt segja verði að ein-
hver ánægjulegustu tíðindin úr kvikmynda-
heiminum síðustu daga séu þau að Tim Burton
ætli sér að endurgera Apaplánetuna (hún var
einmitt fyrsta myndin í dæmigerðri fram-
haldsmyndaseríu sem fór gersamlega í hund-
ana).
Vertu svalur
Nú berast þau tíðindi að vestan að fram-
haldsmyndir eigi talsvert erfitt uppdráttar
þessa dagana. Allir vilja gera framhaldsmynd-
ir virkilega vinsælla mynda sem slegið hafa í
gegn í miðasölunni en það er einn hængur þar
á eins og komið hefur í ljós á undanförnum
misseram. Vinsælu myndirnar verða svo vin-
sælar að það er hreinlega ekki hægt að gera
framhald þeirra. Það svarar ekki kostnaði.
Skoðum það aðeins nánar.
Náið þeim stutta var gamankrimmi gerður
eftir sögu Elmore Leonards með John Trav-
olta í aðalhlutverki. Ljóst var frá fyrstu stundu
eftir að myndin var framsýnd að hún yrði
geysilega vinsæl og stjórnarformaðúr MGM-
kvikmyndaversins, Frank Mancuso, spurði
Leonard hvort hann gæti skrifað framhald
sögunnar fyrir sig. Rithöfundurinn játti því og
fjórum árum síðar kom út bókin Be Cool. I
henni hvarf Travolta-karakterinn úr kvik-
myndunum og fór í tónlistarbransann og svo
virtist sem ný metsölumynd væri að fæðast.
Bara ekki.
Núna, fimm árum eftir að Mancuso bað um
framhald sögunnar og rúmu ári eftir útkomu
hennar, hefur ekkert gerst sem bendir til þess
að framhaldsmyndin verði að veraleika ef
marka má athyglisverða athugun á vanda
framhaldsmyndagerðar í nýlegu hefti banda-
ríska kvikmyndatímaritsins Premiere. Hand-
ritsvinnan er ekki hafin, enginn leikstjóri hef-
ur verið fenginn að verkinu og ekki hefur verið
rætt við kvikmyndastjörnurnar. Eitthvað var
Quentin Tarantino orðaður við framhaldið á
sínum tíma en ekkert bendir tii þess að hann
komi nálægt kvikmyndagerðinni.
Ástæðan fyrir þessu er einföld: Það borgar
sig ekki fyrir MGM-verið að punga út fyrir
framhaldinu. John Travolta fékk fjórar og
hálfa milljón dollara fyrir að leika í fyrri mynd-
inni en síðan þá hafa laun hans rokið upp í 20
milljónir á mynd. Scott Frank, sem skrifaði
kvikmyndahandritið, hefur orðið einn hæst
launaði handritshöfundurinn í Hollywood síð-
an hann skrifaði Náið þeim stutta. Leikstjór-
inn, Barry Sonnenfeld, sem tókst svo ágætlega
að færa sögu Leonards á hvíta tjaldið en hefur
síðan reynst ansi mistækur leikstjóri, tekur tíu
prósent af hagnaði myndanna sem hann gerir í
eigin vasa. Þegar MGM leggur þessar tölur
saman er ljóst að framhaldsmyndin mun kosta
meira en það sem fyrri myndin tók inn í
Bandaríkjunum (72 milljónir dala).
Cruise græðir mest
Þetta mun ekki vera einsdæmi í framhalds-
myndalandi. Ef mynd vegnar vel hækkar
kostnaður við framhaldið upp úr öllu valdi.
Þumalputtareglan er sú að framhaldsmyndin
tekur inn um 65 prósent af innkomu upprana-
legu myndarinnar en á þessu era undantekn-
ingar. Myndir eins og Austin Powers: Njósn-
arinn sem svaf hjá mér, Tortímandinn 2:
Dómsdagur og Leikfangasaga 2 græddu
meira en upprunalegu myndirnar. En vegna
þumalputtareglunnar gengur bölvanlega að
koma framhaldsmyndum eins og Mönnum í
svörtu 2, Hannibal (byggð á framhaldssögu
Thomas Harris um matgæðinginn Hannibal
„The Cannibal" Lecter), Rush Hour 2 og Basic
Instinct 2 og mörgum öðrum á legg. Jafnvel
Tucker, sem fékk þrjár millj-
ónir dollara fyrir að leika í
Rush Hour, farið fram á 20
milljónir dollara fyrir að leika
í framhaldinu. Þegar MGM
hóf viðræður við leikkonuna
Sharon Stone um að hún léki í
Basie Instinct 2 fór hún fram á
20 milljónir dollara. MGM
bauð 15 og bónusa ýmsa en
leikkonan hafnaði því og leitar
nú kvikmyndaverið að annarri
leikkonu í hlutverk hennar,
sem er ekki alveg jafnrándýr.
En beinar launagreiðslur
era kannski ekki mesta
vandamálið sem kvikmynda-
verin eiga við að etja þegar
gerðar eru myndir í dag hvort
sem þær eru framhaldsmynd-
ir eða ekki. Núna vilja allir fá
hagnaðarhlutdeild, leikarar,
leikstjórar og framleiðendur.
Leikstjóri og framleiðandi
eins og Steven Spielberg sem
gerði Júragarðinn 2 fékk 250
milljónir í vasann af innkomu
þeiirar myndar. Það kom í
ljós þegar Columbia-kvik-
myndaverið fór að athuga
málið að jafnvel þótt Menn í
svörtu 2 tæki inn 200 milljónir
dollara væri óvíst hvort fyrir-
tækið fengi af því eitt aum-
ingjalegt sent. Yfirmenn Col-
umbia eru samt áhugasamir
um að gera framhald myndar-
innar og standa nú í viðræðum
við Will Smith, Tommy Lee
Jones og leikstjórann Sonnen-
feld.
Guðfaðirinn 2; ein best heppnaða framhaldsmyndin.
Forsögnr
Apaplánetan; dæmi um framhaldsmynda-
seríu sem fór í hundana en það eru
ánægjuleg tíðindi að Tim Burton skuli
ætla að blása nýju lífi í gamlar glæður.
áður en Mission: Impossible 2 fór langt fram
úr tökuáætlun hafði Paramount-kvikmynda-
verið af því áhyggjur að það sæti uppi með
sáralítinn gróða eða jafnvel tap og þakkaði því
m.a. að stjarna/framleiðandi myndarinnar,
Tom Cruise, fengi nær 30 prósent af innkom-
unni í sinn vasa.
Það er ekkert nýtt að kostnaðurinn hækki
við gerð framhaldsmyndar. Frægt er þegar
Eddie Murphy fékk meiri laun fyrir að leika í
framhaldsmyndinni Another 48 Hours en fyrri
myndin, 48 Hours, kostaði. Það sem hefur
breyst, segir í Premiere, er hversu stórkost-
lega mikil hækkunin er á milli mynda í dag.
Þannig getur leikari á borð við Chris
Vegna vandamála af þessu tagi hafa viðræð-
ur staðið í áratug um þriðju Ghostbusters-
myndina; allar stjörnur myndanna, Bill Muit-
ay, Dan Aykroyd og Harold Ramis ásamt leik-
stjóranum Ivan Reitman verða að koma sér
saman um hvernig myndin skuli vera og hagn-
aðarhlutdeildin skiptast og þeim hefur ekki
tekist það hingað til. John Goodman neitaði að
leika í Steinaldarmönnunum 2 þótt honum
væri boðið gull og grænir skógar svo Univers-
al-kvikmyndaverið ákvað að gera formynd úr
framhaldsmyndinni og segja frá Fred Flint-
stone ungum og fékk í hlutverkið breska leika-
rann Mark Addy úr The Full Monty. Á sama
hátt vora þeir hjá New Line Cinema sann-
færðir um að þeir fengju ekki Jim Carrey og
Jeff Daniels til þess að leika í Heimskum
heimskari 2 svo þeir bjuggu til forsögu og
fengu höfunda South Park, Trey Parker og
Matt Stone, til þess að skrifa handrit myndar-
innar.
Núorðið er algengt að viðræður um fram-
hald fari í gang áður en mynd er frumsýnd til
þess að tryggja að hæfileikafólkið að baki
henni snúi aftur án þess að gera einhverjar
gríðarlegar kaupkröfur. Þannig ákvað Warner
Bros.-kvikmyndaverið að ræða við
Wachowski-bræður um gerð tveggja Matrix-
mynda í viðbót áður en byrjað var að sýna þá
fyrstu.
En hver saknar svo sem framhaldsmynd-
anna?
Nema þær heiti Guðfaðirinn 2.