Morgunblaðið - 07.05.2000, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 7. MAÍ 2000 '27
síðar breyttist starfsemin þannig að
allir þeir sem þurftu á sjúkaþjáflun
að halda voru teknir þar til með-
ferðar, en börn hafa alla tíð setið í
fyriirúmi á Æfingastöð SLF.
Sjúkraþjálfarar
margir erlendir
Pegar starfsemin byrjaði á Sjafn-
argötunni var ég eini íslenski
sjúkraþjálfarinn,“ segir hún. „Hauk-
ur Kristjánsson hafði verið ráðinn
sem yfirlæknir en hann veiktist af
mænuveiki og gat ekki hafið störf í
byrjun, en kom síðar til starfa og
var yfirlæknir stöðvarinnar um ára-
bil.
Þá var danskur læknir ráðinn til
Æfingastöðvarinnar, Dr. Bodil
Eskisen, ásamt sjúkraþjálfurum og
hjúkrunarfræðingum. Þessi hópur
starfaði saman á Grænlandi fáum
árum áður þegar þar geysaði
mænuveikisfaraldur. Sjúkraþjálfar-
ar við Æfingastöðina voru flestir er-
lendir lengi framan af, einkum frá
Þýskalandi. Þetta voru duglegar
konur sem voru fúsar til að koma og
vinna hér. Sjúkraþjálfaramir komu
frá fleiri þjóðlöndum eins og Sví-
þjóð, Hollandi, Noregi og Sviss.
Gallinn var hins vegar sá að þær
réðu sig aðeins til eins árs. Þegar
þær voru orðnar sæmilega færar í
málinu voru þær farnar. Eg held að
við kunnum ekki nógsamlega að
meta það nú að hafa stöðugan
vinnukraft."
Jónína segir skondna sögu af
tveimur sjúkraþjálfurum, færeyskri
og danskri. Þær buðu íslenskum
samstarfskonum sínum heim um jól
í rjúpur því það átti að gera vel við
þær. Þegar átti að taka til matarins
kom í ljós að þær höfðu gieymt að
taka innmatin innan úr rjúpunum
og brögðuðust þær því hálf ein-
kennilega. „Þannig má gera ráð fyr-
ir að erlendir sjúkraþjálfarar hafi
kennt okkur mikið og lært talsvert
af dvöl sinni á íslandi," bætir Jónína
við og kímir.
Þurfti að bera sjúklingana
á milli hæða
„Strax í upphafi var keypt bifreið
til Æfingastöðvarinnar og ráðinn
bifreiðastjóri, Sigurður Ólafsson,
sem annaðist akstur sjúklinganna
eftir því sem hægt var. Þá voru
sjúklingarnir fluttir frá Heilsu-
verndarstöðinni og á Sjafnargötuna.
Þetta var gert að danskri fyrir-
mynd. Sigurður starfaði hjá Æf-
ingastöðinni þangað til fyrir tveim
árum. Það var meðal annars í hans
verkahring að bera sjúklingana inn í
og úr bflnum því á þeim tíma var
talið óæskilegt að lamaðir reyndu að
stíga í fæturna."
Jónína segir að húsið á Sjafnar-
götunni hafi verið mjög skemmtilegt
en þetta var einbýlishús á þremur
hæðum og því mikið af tröppum.
„Húsið var því óhentugt þótt þjálf-
unaraðstaða væri þar góð miðað við
þá tíma. Það stóð alltaf til 'að setja
lyftu utan á húsið en það varð aldrei
úr því. Þess vegna þurfti starfsfólk-
ið að bera sjúklingana á milli hæða
sem var oft erfitt.
Jónína heldur áfram að lýsa að-
stöðunni og segir að í kjallara húss-
ins hafði verið stórt þvottahús en
ákveðið var að byggja þar litla æf-
ingalaug sem kom sér vel. „Síðan
hefur alltaf verið boðið upp á æfing-
ar í vatni hjá Styrktarfélaginu.
Við húsið var afar fallegur garð-
ur. Á góðviðrisdögum naut starfs-
fólk og sjúklingar þess að sitja úti
eða rölta um garðinn. Garðurinn var
óspart notaður til gönguþjálfunar
og komið gat fyrir að farið var út
með dýnurnar og æft þar.
Ingveldur Jónsdóttur starfskona
hjá Æfingastöðinni, sem hafði unun
af blómarækt, sá um garðinn meðan
félagið starfaði þar eða í hartnær
tvo áratugi.
Kvennadeildin stofnuð
Fljótlega eftir að Æfmgastöðin
var opnuð á Sjafnargötunni kom til
starfa bandarísk stúlka sem var
fyrsti iðjuþjálfinn sem starfaði hjá
okkur. Hún var fyrst með aðstöðu i
kjallaranum við hliðina á sundlaug-
inni en eftir nokkur ár var útbúin
aðstaða fyrir iðjuþjálfunina í bíl-
skúrnum. Það var erfitt að fá iðju-
þjálfa til starfa á þessum árum.
Námið var lítt þekkt hér á landi og
fáir höfðu útskrifast í faginu. Vorum
við iðulega með erlenda iðjuþjálfam
Morgunblaðið/Ami Sæberg
Þjálfun ungbarna er veigamikill þáttur í
starfsemi Æfingastöðvarinnar.
meðal annarra eiginkonur
hermanna af vellinum sem
höfðu þessa menntun. Við-
höfum alltaf reynt að bjóða
upp á iðjuþjálfun.
Þegar við gátum ekki
fengið lærða iðjuþjálfa unnu
hjá okkrn- föndurkennarar.
Jónína segir að þar eð
samfélagið hafi verið mun
minna á þessum árum en nú
er hafi starfsfólkið kynnst
sjúklingunum og aðstand-
endum þeirra mjög vel. „Þó
sérstaklega mæðrunum; þá
var það venjulega móðirin
sem kom fram fyrir hönd
barnsins en nú eru það ekk-
ert síður feðumir sem koma
með bömin í æfingar til okk-
ar,“ segir Jónína.
„Þegar við opnuðum á
Sjafnargötunni vantaði
margvíslegan búnað. Við
ákváðum því nokkrar konur
að stofna kvennadeild Styrktar-
félags lamaðra og fatlaðra. Við aug-
lýstum stofnfundinn sem var í Odd-
fellowhúsinu í mars árið 1966. Á
fundinn kom fjöldinn allur af fólki og
mun fleiri en við höfðum búist við.
Kvennadeildin hefur frá upphafi
haft það að markmiði að aðstoða og
styrkja starfsemi SLF. Helsta fjár-
öflun deildarinnar var kaffisala, bas-
ar og bingó. Tekjum sínum varði
deildin til að styrkja endurhæfing-
arstöðina og dvalarheimilið í
Reykjadal, oft með því að gefa ýms-
an gagnlegan búnað. Þá skiluðu
konumar ómældri sjálfboðavinnu á
mörgum öðram sviðum."
Jónína var mjög virk í kvenfélag-
inu og starfaði meðal annars sem
formaður félagsins.
Efnahagsskýrsla tekin
af sjúklingunum
„Á þessum áram var Styrktarfé-
lagið líkt og nú fjármagnað með
símahappadrætti og svo fékk það
smáaura af hveijum eldspýtustokk
sem seldur var,“ segir Jónína. „Það
muna margir enn eftir myndinni af
manninum með hækjuna sem límd
var á hvern eldspýtustokk.
Hluti þessa fjár rann til reksturs
Æfingastöðvarinnar. Þá vora marg-
ir sem höfðu ekki bolmagn til að
borga fyrir þjálfunina. Til að ganga
úr skugga um hvemig fjárhag sjúkl-
inganna væri háttað tíðkaðist að
taka af þeim eins konar efnahags-
skýrslu, heillangt plagg, til að átta
sig á því hvort sjúklingurinn ætti að
greiða eitthvað fyrir þjálfunina því
greiðslumar fóra eftir efnahag. Síð-
ar kom Sjúkrasamlag Reykjavíkur
til skjalanna og greiddi þjálfunina
að hluta og loks Tryggingastofnun
rfldsins.“
Jónína hætti tímbundið hjá Æf-
ingastöðinni þegar hún fór með eig-
inmanni sínum, Gunnari Baldvins-
syni til Danmerkur þar sem hann
HótelValhöll hefur opnað að nýju að loknum vetrardvala og bjóðum við gesti
velkomna í hið magnaða og sögulega umhverfi í Þjóðgarðinum á Þingvöllum.
Á hótelinu eru 29 notaleg herbergi, öll með snyrtingu, en auk þess er hægt að
fá svefnpokapláss.
Fundar- og ráðstefnuaðstaðan er engri annarri lík enda nýtur hún mikilla vinsælda.
Þar er hægt að halda allt að 300 manna ráðstefnu. í bakgarðinum er mjög notaleg
og skemmtileg aðstaða fyrir 10-150 manna grillveislu.
Hótel Valhöll er frábær staður til að fagna brúðkaupi og öðrum merkisviðburðum
á lífsleiðinni. Aðstaðan er öll hin besta, umhverfið er virðulegt og kynngimagnað.
Nýr og glæsilegur matseðill gefur gestum fyrirheit um ógleymanlega máltíð sem
framreidd af matreiðslumeisturum hótelsins.
Hafðu samband og við útvegum þér allar frekari upplýsingar um staðinn og
möguleika hans.
Starfsfólk HótelValhallar
Hótel Valhöll Lykilhótel • Þingvöllum • 801 Selfoss • Sími 482 2622 • Fax 482 3622 • www.travelnet.is/Lykilhotel/VALHOLL.html