Fjölnir - 01.01.1845, Page 1

ÁÆTLUN UM TEKJUR OG GJÖLD IIINS
ÍSLENZKA JARÐABÓKARSJ ÓÐS,
ÁRIÐ 1845.
F^yrir ekki all-mörgum árum var [)að áíit flestra manna
á Islandi, og verið getur svo sje víða enn, að allt það
fje, sem varið er af stjórninni til fiarfa landsins eða
éinstakra manna, sje lagt ísleRdinguin af hinni dönsku
stjórn sjálfri, eða jafnvel af hinni dönsku j)jóð, eins og
hreppsómögum er lagt af fjármunnm svcitarinnar. Er
[)etta álit sprottið af tvenuuin rótum, og hvorartveggja
illgresi. Sumir ímynda sjer íolla og tekjur, sem golduar
eru stjórninni, skyldugjöf landsmanna, en kalla þó allt,
sem stjórnin ver til þjóðarinnar nota, líknargjöf eina
koiningsins; meta þeir svo, sem jþjóðirnar sjeu vegna
drottna þeirra og stjórnarmanna, en drottnar og stjórnar-
menn ekki vegna þjóðanna. Er mikil vorkun, f)ó svo
liafi verið á litið um stund á Islandi, þar sem sú kenn-
ing hefur víða ríkt, í þjóömyrkri fní, sein á hefur verið.
En úr því farið er nokkuð að iýsast um hugmyndir
manna í þessu efni hjá þeirri einu þjóðinni, sem kalla
má að oss sje leyft að hafa viðskipti við, og konungur
vor hefur á margan hátt látið í Ijósi, að hann er vaxinn
upp úr slíkri vilíu, og einkum með því, að gjöra þegn-
um síuum reikning fyrir, livernig varið er tekjum ríkis-
1