Fylkir - 01.04.1921, Síða 94

04
trúarbragða ágreining á 16. öldinni, og einnig vel samda grein um tímata
jarðfræði, eftir Guðmund Bárðarson.
Ekkert timaritanna né fréttablaðanna í Rvík hefur, það eg veit, gef'5 111
5. hefti Fylkis, nema Alþýðublaðið. Hef eg þó sent flestöllum ritstjóru
þeirra ritið.
Eitt fréttablaðið, Austurland, færir lesendum sínum býsna svæsna
eftir G. G. H. (ritstjórann?), um greinina »Fullveldis Ieikhúsið«, sem (
í 51. tbl. íslendings f. á. Segir höf. að sú grein sé svo »þrungin af
garð leikenda og listavina, að annað eins hafi ekki áður sézt á íslenzku 111
og gefur í skyn, að hann muni hirta höf. hennar, ef hann dirfist að ko'
aftur út á vígvöllinn. Sínu máli til sönnunar, segir höf. að leikhúsin 5
nauðsynleg, til þess að skáld geti þrifist, en skáld séu frömuðar allrar me
ingar. Leirskáldin líka! Ibsens Per Gynt og Brand og Björnssons Overev^
eða Dulikehjem, eiga að verða svo miklu meira mentandi en iðnaðnr og. j
indi. Já heimsófriðurinn á að liafa stafað af iðnaðarsamkepni, en ekk<
eyðslusemi, iðjuleysi og skrílsæði. — Gagnslaust að deila við G. G. H- e ,
hans líka um það f þetta sinn, en ef hann vill að eg sýni, hve samvizkula
oreifl’
birti^'
kk
og óráðvant það er, að eyða dýrmætum tíma og efnum fólks með srne
lausum skrípaleikjum og lygum og venja unglinga á iðjuleysi og léttúö P
og óreglu, sem leikhúsunum fylgir, þá skal eg gera það í hans eigin b< ^
og það sem allra fyrst. Hér vil eg ekki eyða meira rúmi til að sanna að a
þýða íslands hefur nú eitthvað þarfara að gera, en að skemta sér á sjo'1
leikjum eða að byggja leikhús. Hinsvegar held eg að ofannefnd ritgerð f b
inu íslendingur þoli árásir G. G. H., þó hann færist í aukana enn meir etl
nýársgjöf sinni til mín og lesenda sinna. U
Rétt nýlega hefur ritstjóri Dags gert mér þann greiða, að birta heill311®
ritdóm um 5. hefti Fylkis; er það fyr en nokkurt annað blað hér norðanlan
hefur látið þess getið, að það hefti væri til. Reyndar veit eg ekki hvort ne ' »
ur ritdómur eykur vinsældir Fylkis til muna, því lof höf. er mjög takmar
og hann dæmir alls ekki um aðal efni ritsins, n.I. það er lítur að .
íveruhúsa og steinarannsóknum hér á íslandi, þykist ekki fær um það- Or
in »ísland í stríði«, fær hrós, einkum þar sem sveitafólkinu er hælt fyr,r
semi sína og fastheldni við fornar venjur. — En Ritsjá Fylkis sleppur
ekk'
eins létt. Höf. þykir hún lýsa hroðvirkni og orðin »fetta fingurnar
úí i
f#r’
að dr. Helgi Péturs skuli rita »verður vitað«, sýna að höf. þykir Fylk<r
ast of mikið í fang, er hann vítir þann rithátt. Höf, vísar til islenzks forn (
er hafi orðatiltækið »verður vitað*, sé það því óneitanlega góð íslenzka, »
mál. Með sömu rökleiðslu verður hvert annað orðskrípi, hver önnur mal ..
gott mál, góð íslenzka, ef hún aðeins finst í einhverri gamalli skruddu,
er »hotvetna« ekki jafngóð íslenzka og »hvatvetna« og sjá (n.l. hún) einS
hún. Fyrri orðmyndirnar finnast í mörgum íslenzkum fornritum- En erU 1
ritin öll gallalaus, málvillu laus? Og eiga menn nú ekki að gera neinn gr
£ða
oí