Óðinn - 01.07.1922, Blaðsíða 12

60
ÓÐINN
r
að sjera Magnús var góður bóndi og forgöngumaður
um verklegar framkvæmdir. Og er hans þó jafnan
getið meir sem afbragðskennara og mikils prests en
sem góðs bónda.
Menningarmálin hafa jafnan verið honum kærust.
Það er venjulegast, að prestar byrja ekki barnaspurn-
ingar fyr en á þorra, en sjera Magnús byrjaði jafnan
að spyrja börn með vetri á helgum dögum eftir messu,
og sóttu spurningar 12 ára börn og eldri, og yngri
börn komu stundum. Barnapróf hjelt hann á vorin á
hverri kirkju og byrjaði á því löngu áður en þau fóru
að tíðkast annarsstaðar. Hann gerði
kröfu til að börn væru farin að
stafa 6 ára gömul og gaf ein-
kunnir eftir því, hve langt þau
voru komin. Ekki slepti hann af
þeim hendinni við ferminguna,
heldur hjelt með fermdum ung-
mennum samkomu eftir messu
einu sinni á ári hin síðari árin.
Þá kendi hann og unglingum
ókeypis einn dag á viku að vetr-
inum, er dag tók að lengja, ís-
lensk fræði. Las hann með þeim
kvæði og sagði þeim úr sögu Is-
lands. Unglingarnir gengu heim til
hans, til og frá, og komu þeir,
sem vildu og gátu því við komið.
Eins og áður er getið, var fjelags-
skapur lítill og örðugur í presta-
kallinu. Um sveitina kvíslast stór-
ár. Til að bæta úr því kom sjera
Magnús á hin síðari árin sam-
komum til skemtunar úti eftir messu
á sunnudögum, og eru slíkar samkomur nú orðnar
tíðar austur þar. Lestrarfjelag stofnaði hann í sveitinni
í þrem deildum; voru bækurnar jafnan seldar á vorin
til að fá fje til nýrra bókakaupa.
Kirkjusókn var jafnan ágæt hjá sjera Magnúsi. Stúlka
úr Biskupstungum, Viktoría kennari Guðmundsdóttir,
sem hann hefur fermt, segir svo frá prestsskap hans:
»Sjera Magnús þótti klerkur ágætur. Raddmaður var
hann raunar enginn og tónaði ekki áheyrilega, en
ræðumaður því betri. Mun flestum hafa fundist hið
sama um það, og heyrði jeg engan bera brigður á
slíkt. Var þá hvort eftir öðru, er hann stje í stólinn,
efni ræðunnar og framburður, og þótti flestum hann
besti kennimaður þar nærlendis. Þurfti eigi um hann
að segja, að menn yrðu fegnir því, er hann segði
»amen«, því að jafnan þótti síðari hluti ræðu hans
áhrifamestur. Lá jafnan djúp alvara og sannfæring að
baki orða hans, er hreif áheyrendur mjög. Skyldu-
rækinn var hann og samviskusamur og sótti fast að
komast til útkirkna sinna, þótt veður væru ill«. — Er
ekki að undra, þótt Tungnamönnum þætti sjera Magn-
ús bestur prestur þar nærlendis, því vita mega þeir
það, að leita þarf að slíkum ræðumanni meðal hinna
stærri þjóða. Um spurningar sjera Magnúsar farast
henni svo orð: »Fræðslu barna ljet hann sjer einkar
ant um. Fjekk hann og mestar vinsældir af því hjá
þeim, er mátu slíkt mikils, en öðrum þótti óþarfa
hlutsemi, og var eigi trútt um
að bryddi á þeirri skoðun hjá
sumum eldri mönnum, að mest
væri það fyrir prestinn gjört að
kenna börnunum meira en kverið.
Fermingarbörn tók hann til sín
nær hálfan mánuð áður þau skyldu
fermast, og kendi þeim þá kristin
fræði og annað það, er þá var
áskilið til fermingar. Munu þau
börn mörg, er telja þann tíma
einn hinn besta hluta æsku sinn-
ar, þótt ekki sje hann langur,
og svo er mjer farið. Eigi gekk
hann mjög eftir að við börn kynn-
um fræði okkar utanbókar, en
því meir að við skildum efni þeirra.
Spurði hann okkur um margt og
sagði frá mörgu, er til fróðleiks
mætti verða eða útskýringar á
umtalsefni. Þó munu þau áhrif
lengst vara, er hann hafði á hugi
okkar með framkomu sinni, blíð-
lyndi, alvöru og alúðlegu viðmóti. Mun jeg og ætíð
minnast þess, hve djúp áhrif orð hans höfðu, er hann
leiddi okkur fyrir sjónir alvöru fermingardagsins. Gerði
hann og alt, er í hans valdi stóð, til þess að draga
hugi okkar frá öllu jarðnesku og hjegómlegu þennan
dag. — — Síðan minti hann okkur á, hvert við ætt-
um að snúa huganum þá og ætíð á alvörustundum
lífsins, kvaddi okkur og bað okkur blessunar«.
Um Torfastaðaheimilið segir Viktoría: »Heimilisfaðir
var sjera Magnús ágætur. Hjónaband þeirra Torfa-
staðahjóna var jafnan talið fyrirmynd. Hjú hans elsk-
uðu hann og virtu, enda var hann þeim alúðlegur í
viðmóti og áreiðanlegur í viðskiftum, en starfa höfðu
þau nægan jafnan. Sú var venja hans á vetrarkvöld-
um, er fólk var við vinnu sína og han nátti ekki ann-
ríkt mjög við lestur eða skriftir, að sitja hjá því og
Magnús Helgason.