Óðinn - 01.07.1922, Page 18

Óðinn - 01.07.1922, Page 18
66 ÓÐÍNN Þorsteinn Þorsteinsson óðalsbóndi á Grund í Svínadal í Húnavatnssvslu. Hinn 7. ágúst 1921 andaðist að heimili sínu, Grund í Svínadal, Þorsteinn bóndi Þorsteinsson á 79. ald- ursári. Hann var fæddur að Litladal í sömu sveit 2. des. 1842. Foreldrar hans voru Þorsteinn Helgason Eiríkssonar bónda í Sólheimum í Eystrihrepp, Bol- holtsættar, en móðir hans var Sigurbjörg Jónsdóttir prests á Auðkúlu, þess er druknaði í Svínavatni 1817. Hona Helga, en föðuramma Þorsteins, var Ingveld- ur Eiríksdóttir, en kona sjera Jóns og móðuramma Þorsteins var Ingi- björg Oddsdóttir prests að Miklabæ Gíslasonar biskups að Hólum. Systkini Þorsteins, er upp komust, en nú eru dáin, voru Ingvar hreppstjóri og óðals- bóndi í Sólheimum, dá- inn 1916, Helgi fyrr- um bóndi í Rugludal og víðar, dáinn 1914, og Oddný kona Boga sál. Smith, er fyrir mörgum árum drukn- aði með 2 sonum sín- um á Breiðafirði. Oddný dó í Reykjavík 1907. Bræður Þorsteins, sem enn eru á lífi, eru þeir Guðmundur óðalsbóndi í Holti í Svínadal, faðir Magnúsar áður fjármálaráðherra og þeirra systkina, Jakob fyrrum kaupm. í Flatey, faðir Sveinbjarnar óðalsbónda í Hnausum í Húnavatnssýslu, og Jóhann prófastur frá Stafholti, nú í Reykjavík. Þegar Þorsteinn var 12 ára, dó faðir hans, eða árið 1854; stóð þá ekkjan uppi einmana með mörg af börnum sínum í ómegð og lítt efnuð. Næst elsti bróðirinn, Helgi, fór vistferlum burt af heimilinu, en Ingvar, 16 ára, með aðstoð Þorsteins, tók við bús- forráðum með móður þeirra, og farnaðist það allvel fyrir framúrskarandi dugnað ekkjunnar og elju og hyggindi hinna ungu sona hennar, svo að öll börnin komust til vegs og menningar að henni lifandi; og er Ingvar fór frá Grund og fór að eiga með sig sjálfur, tók Þorsteinn við öllum búsforráðum með móður sinni og systkinum. Þegar móðir hans ljet af búskap, 1868, gerðist Þ. sál. búandi á Grund nokkur ár sem leiguliði, en keypti jörðina 1884. Var hún mjög eftir- sótt, kosta sinna vegna, og varð Þorsteini dýrari en ella hefði orðið. Sigurbjörg móðir Þorsteins dó 1876. 25 ára að aldri gekk Þ. að eiga heitmey sína Guð- björgu Sigurðardóttur bónda frá Gröf í Víðidal. Bjó hann með henni í farsælu hjónabandi í 32 ár. Hún dó árið 1900. Þau eignuðust 7 börn; dó eitt á unga aldri, og fulltíða dóttir þeirra, Ingiríður, dó úr inflú- ensu 1895. 5 lifa enn: Þorsteinn bóndi á Geithömr- um, Oddný ekkja Jóns kaupmanns frá Vaðnesi í Rvík, Jakobína ekkja Jakobs Guðmundssonar bónda í Hnausum, Sigurbjörg kona Erlendar Erlendssonar bónda í Hnausum og Jóhanna kennari við barnaskóla Reykjavíkur. I annað sinn giftist Þorsteinn 1902 eftirlifandi ekkju sinni Ragnhildi Sveinsdóttur, alsystur Þórðar læknis á Kleppi. Með henni eignaðist hann 5 börn, er öll eru nú heima hjá móður sinni, hið elsta 19 ára, yngsta 8 ára. 011 börn Þorsteins eru í mesta máta vel gefin og mannvænleg, og lætur hann þar fóstur- jörðinni eftir stóran fjársjóð. Þorsteinn sál. var alla sína búskapartíð í fremstu bænda röð. Þó hús hans væri jafnan fult af ómögum, voru jafnan nægtir af öllu á Grund, einnig fyrir gesti og gangandi, og margt þurfamanna, og skaut Þorsteinn sál. oft skjólshúsi yfir slíka hrakhólamenn mannfjelagsins lengri eða skemri tíma, og voru konur hans honum samhentar í því. Þorsteinn var allra manna hjúasælastur, og var eins og sá eða sú, er eitt sinn var kominn að Grund, vildi þaðan ekki aftur fara, og með mannúð sinni, lipurð og lægni, notaðist Þorsteini allvel að mönnum, sem öðrum þótti lítill fengur í. Þorsteinn var vel gefinn maður, andlega og líkamlega, en þeir eiginleikar, sem mest bar á í fari hans, voru glaðværð, geðprýði, þrek og snarræði. Enginn sveitunga Þorsteins mun nokkru sinni hafa sjeð hann reiðan; þó skoðun hans væri önnur en hinna, hjelt hann henni þó einarðlega fram og ljet ekki hlut sinn; en aftur á móti munu sveit- ungar hans minnast ótal glaðværðastunda með hon- um, ótal sfunda, þar sem honum tókst manna best að lyfta andanum upp úr drunga og deyfð. Hann var manna fljótastur að koma auga á einhverja ljósglætu út úr myrkrinu, einhver úrræði, þegar aðrir voru úr- ræðalausir. Hann var sjerstaklega orðheppinn og kjarnyrtur í glöðum hóp. Þorsteinn var sístarfandi til síðustu stundar. Atorka og fjör leyfðu honum enga iðju- leysisstund, og var hann oft búinn að starfa margt áður en almennur starfstími var á loft runninn; t. d. hafði Þorsteinn oft, áður en aðrir risu úr rekkju, undirbúið alt, er hey skyldi binda eða fara í ferð. Það var lítt mögulegt að vera latur, þar sem Þ. var annarsvegar.

x

Óðinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Óðinn
https://timarit.is/publication/205

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.