Óðinn - 01.01.1932, Blaðsíða 22

22
ÓÐINN
Móðir Páls Rósinkranssonar var Guðlaug Páls-
dóttir frá Melanesi, Pálssonar. Móðir Guðlaugar
hjet Bergljót Jónsdóttir af Thorbergs-ætt, dóttir
Jóns Thorbergs verslunarstjóra á Patreksfirði og
Sigríðar Þóroddsdóttur beykis á Vatneyri, en
Þóroddur beykir var afi Jóns sýslumanns og
skálds Thoroddsen. Bergljót giftist að seinna
bjónabandi Kjartani bónda í Tröð; hann var
og ekkjumaður (þau áttu ekki börn saman).
Hún var þannig bæði stjúpa og tengdamóðir
Rósinkrans eldra í Tröð, föður Páls. Áberandi
ættareinkenni
þeirra Traðar-
bræðra.sona Rós-
inkrans eldra I
Tröð, og afkom-
enda þeirra, sem
jeg þekki, er ó-
bilandi kapp og
þrautseigja, að
hverju sem geng-
ið er, og hvort
sem með eða
móti blæs. Slíkt
er dýrmæl ælt-
arfylgja. Hana
hlaut Páll Rósin-
kransson í vöggu-
gjöf og þess-
vegna varð hann meðal hinna nýtustu og bestu
sona þjóðar sinnar.
Páll ólst upp í Tröð hjá foreldrum sinum og
vandist snemma á að láta hendur standa fram
úr ermum. Fjórtán ára að aldri byrjaði hann
að stunda sjóróðra frá Súgandafirði og úr því
mátti heita að hann stundaði sjósókn á ári
hverju frá því í febrúar til ágústloka í als 38
ár, lengstum sem skipstjóri, þar til hann hætti
sjómensku 1917.
Árið 1890 gekk Páll að eiga Skúlínu Stefáns-
dóltur, ættaða sunnan úr Breiðafirði, mestu
dugnaðar- og myndar-konu, og vorið eftir flutt-
ust þau að Kirkjubóli í Korpudal í Önundar-
firði, keyptu þá jörð og bjuggu þar svo allan
sinn búskap, eða þar til vorið 1924, að þau
fengu jörð og bú 1 hendur Stefáni elsta syni
sinum, en fóru sjálf I hornið til hans. — Þeim
hjónum Páli og Skúlínu búnaðist prýðilega. Svo
samvalin voru þau hjón í dugnaði sinum, að
ekki virtist á sjá, þótt húsbóndinn væri fjarri
heimilinu frá því í febrúar og fram í ágústlok
ár hvert, eins og áður er um getið, nema að
eins sex síðustu búskaparárin. Má nærri geta að
húsmóðurinni hefur ekki altaf verið til setu
boðið, er hún þurfti ein að stjórna hinu stóra
heimili, bæði úti og inni, og börnin fjölmörg
og sitt á hverju árinu, en þrátt fyrir það munu
engar sögur hafa gengið um að þar færi neitt í
handaskolum, þvert á móti mun þrifnaður allur
og umgengni hafa verið eins góð eða betri en
nokkursstaðar annarsstaðar í þessum firði, eða
þótt víðar væri
leitað.
Páll var bæði
lánsamur, kapp-
samur og feng-
sæll skipsljóri.
Mun hann hafa
aflað ríkulega til
bús sins, því altaf
ukust efnin, þótt
marga munna
væri að fæða,
bæði skylda og
vandalausa, og
árið 1912 bygði
hann reisulegt í-
búðarhúsúrsteini
á eignar- og ábýl-
isjörðs sinni. Gestrisni þeirra Kirkjubólshjóna var
annáluð og munu allir, er síðustu fjóra áratug-
ina hafa átt leið inn í Önundarfjörð innanverðan,
geta borið henni fagurt vitni, meðal þeirra er sá,
er þelta ritar. Skömmu eftir að jeg kom fyrst ttl
Önundarfjarðar, öllum ókunnur, átti jeg leið
inn i fjarðarbotn. Jeg hitti þá Pál í fyrsta sinn.
Hann var úti við, er jeg gekk fram hjá, en veg-
urinn Iiggur um hlaðið á Kirkjubóli. Hann tók
mig þegar tali og bað mig koma við hjá sjer,
er jeg færi út um aftur, og þiggja góðgerðir, og
varð svo. En þá voru ekki einungis venjulegar
góðgerðir til reiðu, heldur hafði Páll einnig tekið
eftir því, að jeg hafði hálfslitna sauðskinnsskó á
fótum mjer, er Iítt voru fallnir til göngu í ófærð
og kulda. Hafði hann látið gera væna leðurskó
meðan jeg var inni i fjarðarbotni, Ijet draga þá
á fætur mjer og bað mig að þiggja. Borgun
þýddi ekki að nefna. Er þetta að eins eitt af
mýmörgum dæmum til þess að sýna hve hin
ramislenska gestrisni var Páli í blóð borin og
Páll Rósinkransson. Skúlína Slefánsdóllir.