Eimreiðin - 01.05.1907, Page 56

136
inni, hefir á sér slíkan þunglyndisblæ. í miðjum klíðum innan uro
glæsilegustu viðburðalýsingar getur, þegar minst von um varir,
brugðið fyrir dráttum af ragnarökum, brá af þeirri stund, er
»Óðinn gengur við úlf vega«, og »Múspellssynir ríða Myrkvið yfir«.
Kemur í þessu fram eigi alllítil skáldleg tilhneiging til að sýna hina
margbreyttu viðburði í trúsögninni á dökkum grunni, og sama
verður uppi á teningnum, þegar kemur til hetjukvæðanna. En
jafnframt þessu dofna þó allar þær einstöku trúsagnir, sem ekki
hverfa inn í heimsleikinn mikla, heldur láta aðeins áheyrandann
fylgjast með andstæðunum og baráttunni í nýjum og nýjum
myndum, — og með heppilegum leikslokum: hvernig þór mylur
steinhaus Hrungnis jötuns með Mjölni sínum, eða hvernig hann
dulklæddur brúðarbúningi heimtir hamarinn mista frá’ þursadrotn-
inum. Ein var þó sú trúsögn, er skáldin mátu mest allra; þan
urðu aldrei leið á að lýsa því, hvernig Pór dró Miðgarðsorminn
upp frá grunni á öngli sínum, hvernig ormurinn eiturfáinn starir
heiftþrungnum glirnum í augu síns svarna óvinar, meðan höggin
frá hamrinum dynja á skalla hans. Pessi trúsögn varð hið stór-
felda og sláandi dæmi upp á hina sífeldu baráttu millum mein-
vætta og hollvætta eða verndargoða. I fornaldardrápunni um
goðahetjuna er ekkert fagnaðaróp eins og hjá kristnum mönnum
á páskadagsmorguninn; í henni er þungbúin og bitur alvara.
PÓR OG ÓÐINN í PjÓÐTRÚNNI. Pað eru hin hugmynda-
auðgu skáld víkingaaldarinnar, sem komið hafa baráttunni við
jötna á hæst stig; en helztu drætti hennar má þó rekja í alþýðu-
trúnni, sem geymst hefir í minnum almúgans, eins og varanlegur
undirgróður í hugmyndaskóginum, þó stærri trén hafi tekið gagn-
skiftum eða fallið úr sögunni. J’ruman kemur akandi gegnum
loftið í líki heljarkappa eða öldungs. Á undan henni fara snöggar
vindhviður; það eru tröllvættirnar, sem í dauðans ofboði flýja
heim til sín til að bjarga lífinu. Stundum sjást þær eins og eld-
glæringar eða glóandi hnoðu (kúluleiftur, rafmagnsstraumar) skoppa
þvert yfir götuna eða eftir húsmæninum, til þess að leita sérhælis;
en öku-öldungurinn gefur þeim auga og slöngvir þrumufleyg sín-
um, sem klýfur þær að endilöngu og steypist í jörðina. Eða þá
á haustnóttunum (þegar grágæsir, tröllendur og aðrir farfuglar eru
á sveimi), er gegnum myrkrið og skógarkyrðina heyrast kynleg
læti, eins og hundgá eða ýlfur; þar fer þá »Óðinn« eða »Un«
og er að elta »skógarfrúr«, »huld.ukellingar« eða (við sjávarsíðuna)