Eimreiðin - 01.05.1907, Blaðsíða 69

149
til þess að læsa hann við keng á bómuendanum, eða bý til stopper-\mút
á endann; sex fet eru vanalega klædd á skinklunum til hlífðar gegn
nuggi við bómuna og eins í klóða-augunum, eða í rifkósinni«.
Svona er hún þá orðin tungan hjá niðjum hinna fornu víkinga og
frægu siglingamanna. Hvernig skyldi þeim smakkast þetta, ef þeir mættu
nú bregða sér upp úr gröf sinni og eiga tal við íslenzku sjómennina?
Ætli samtalið fær ekki fljótt út um þúfur, af því að hvorugir skildu aðra?
Og svo verður oss að spyrja: hvar læra sjómennirnir okkar þetta
mál? Í>ví ekki kunna þeir það áður en þeir fara að fást við sjómenskuna.
Það liggur því næst að ætla, að það sé Stýrimannaskólinn, sem kenni
þeim það. En ef svo er, þá þarf að taka hér duglega í taumana, því
það á sannarlega ekki við, að landssjóðsstofnun hafi það hlutverk með
höndum að afskræma tungu vora. Skólinn á miklu fremur að skoða það
sem hlutverk sitt og skyldu, að bæta mál nemenda sinna og útrýma þeim
útlendu orðskrípum, sem kunna að hafa slæðst inn í sjómannamál vort,
meðan engin kenslustofnun var til í landinu í þessum fræðum. Og þetta
ætti ekki að vera svo fjarskalega örðugt, því siglingamálið forna er svo
afarauðugt að orðum, að þar má sjálfsagt finna íslenzk nöfn á flestu eða
öllu, sem þörf er á. En það, sem á kynni að vanta, má bæta upp með
myndun nýrra orða, er styddust við fornmálið. Getur verið, að kennar-
arnir við Stýrimannaskólann hafi ekki þá málfræðisþekkingu, að þeir séu
færir am þetta sjálfir; en þeir verða þá að leita sér aðstoðar annarra
fróðari manna; og ef ekki vill betur til, verður landsstjórnin að sjá þeim
fyrir slíkri aðstoð. En svo búið má þetta ekki standa, því það er bæði
til skaða og skammar fyrir tungu vora og þjóðerni. V. G.
ALMANAK 1907. XIII. ár. (Ó. S. Thorgeirsson). Winnipeg 1906.
í þessum árg. Almanaksins er æfisaga Sigtryggs Jónassonar, eins af
mestu dugnaðarmönnum og forkólfum Vestur-íslendinga, eftir séra F J.
Bergmann, lýsing á Edison, æfi hans og uppgötvanir, eftir Sigtr. Jón-
asson, æfintýri (kafli úr lengri sögu) eftir J. Magnús Bjarnason,
framhald á safni til landnámssögu íslendinga í Vesturheimi og ýmislegt
fleira. Æfisögunum fylgja myndir og auk þess er þar góð mynd af
höggmynd, er Einar Jónsson hefir gert af Snorra Sturlusyni.
Frágangurinn er, eins og vant er, hinn prýðilegasti, bæði að efni
og búningi. V. G.
þORRABLÓT VESTUR-ÍSLENDINGA. Öskudaginn 13. febr. 1907.
Þau 3 kvæði, sem sungin voru við samsæti þetta, hafa verið send
Eimr. í sérstöku hefti, sem ber einkunnarorðin: »íslendingar viljum vér
allir vera«. Þau eru lagleg, en ekki neitt framúrskarandi. í »Minni Is-
lands (eftir H. S. Blöndal) er meðal annars þetta erindi:
í>ótt háreysti stundum vér heyrum þér frá,
er hamast þar synirnir ritvöllum á,
slíkt eru’ aðeins fjörspor, því fyrstur vill hver
í framsókn þar verða til hagsældar þér. V. G.