Eimreiðin - 01.04.1919, Side 61

EIMREIÐINI
RITSJÁ
125
*vo vel inn í efnií að þær þreyta ekki. Guðm. Finnbogason er
líklega skáld, þótt hann yrki ekki.
Eg býst við að sumum spekingunum, sem bók þessa lesa,
finnist.talað þar nokkuð mikið um undirstöðuatriðin, stafrófið,
sem allir kunni. Pað eru launin, sem þeir fá oftast, sem drýgja
þá höfuðsynd að rita of ljóst og lipurt. Efnið er lagt svo upp í
hendurnar á lesandanum, að hann þarf ekkert fyrir því að hafa.
— Satt er það að vísu, að hér er talað um ýmislegt, sem getur
kallast stafróf, og er því börnum ætlað. En hér eru líka flestir
börn í þessum fræðum. Og höfundurinn finnur þessa athugasemd
lesendanna ósjálfrátt og svarar henni fyrirfram. Hann segir: »Eg
get ímyndað mér, að sumum finnist það undarleg fagurfræði,
að tala mest um einfaldar línur og strik. . . . En það er um ríki
fegurðarinnar eins og himnaríki, að nema menn verði eins og
barn, fá þeir ekki inngöngu« (bls. 50). Guðm. Finnbogason trúir
ekki á moldviðrið, vill ekki segja óljóst það, sem hann getur
sagt ljóst. Og er það eiginlega nokkur galli?
Víst er um það, að það er þessi ótrú hans á moldviðrið, sem
hefir orðið til þess, að hann hefir hér gefið okkur eina skemti-
lega bók enn. M. J.
GUNVAR GUNNARSSON: GESTUR EINEYGÐi og ÖRNINN
UNGI. Úr ættarsögu Borgarfólksins, Rvík 1918, Sig Kristjánsson.
Pað er ef til vill ósanngjarnt, en mér finst eríitt að verjast
hálfgerðum leiða, þegar eg tek mér í hönd bók eftir eitthvert
skáldanna okkar, þeirra er skrifa á útlendu máli. Hvað er eðlilegra
en að mennirnir geri þetta? En það er nú sama. Hörmulegt er
að vera svona smár, að geta ekki einu sinni haldið eign sinni.
Gestur einej'gði og Örninn ungi eru ekki nýjar bækur. Það er
ún efa búið að selja af þeiin þúsundir eintaka erlendis. Og fjöl-
margir hérlendir menn hafa einnig lesið þær í þeim búningi,
frumbúningnum danska. Petta eru því gamlir kunningjar, þegar
þær koma fyrst á íslenskan bókamarkað á islensku.
Eins og margir kannast við, eru þetta tvær síðari sögurnar af
hinum mikla sagnabálki um Borgarættina. Á undan þeim fara
sögurnar Ormarr Örlygsson og Danska frúin á Hofi. Nokkuð
munu skoðanir manna hafa verið skiftar um sagnabálk þennan.
Pótti ýmsum kenna öfga nokkurra, bæði í háttalagi höfuðpersón-
anna og eins í ytri lýsingu, svo sem um kvikfjáreign Örlj'gs á
Borg. Petta síðarnefnda er hlægileg aðfinning. Skárra væri það
nú ófrelsið, ef skáldið mætti ekki gefa »kónginum« á Borg 3000
rollur. Hitt er veigameiri mótbára, en þó mjög vafasöm. Skáldið
ar hér ekki að draga upp hversdagsfólk, heldur höfðingjana á
Borg, þessa einkennilega þróttmiklu valdaætt, sem hættir við að
slíta, ef svo mætti að orði komast, sinar frá beinum í sálarlífi