Tölvumál - 01.04.1991, Blaðsíða 6

Apríl 1991
Tölvur vega salt
Gísli Már Gíslason, KÓS
Allir vita, að hjólin snúast hratt
í tölvuheiminum. Tölvurnar
verða æ hraðvirkari og ódýrari.
Það er eftiriektarvert, að þrátt
fyrir hlutfallslegalækkun áverði
vélbúnaðar miðað við tilteknar
mælistikur eins og reiknihraða
eða diskrými, virðast kröfur
notenda aukast nokkurn veginn í
takt. Þannig má búast við svip-
uðum íjárfestingum fyrirtækja í
vélbúnaði á næstu árum.
Þeir sem taka þurfa ákvarðanir
um kaup á nýjum búnaði eða
standa frammi fyrir endurnýjun,
eru ekki öíúndsverðir. Alla vega,
ef þeir eru ekki þegar áhangendur
einhverra tölvutrúarbragða, sem
losa þá undan kvöl þess, sem á
völina. Það skal fúslega viður-
kennt, að aðstæður geta verið
þannig, einkumþegarum endur-
nýjun er að ræða, að valið liggur
nokkuð beint við, og þarf ekki að
tíunda ástæður þess.
En oft svamla menn í hafsjó af
hugtökum eins og MlPSum, milli-
sekúndum, megabætum og öðrum
töfraorðum, og eiga erfitt með
að ná landsýn. Tölvuseljendur
leggja skiljanlega áherzlu á sínar
eigin töfraformúlur, og þá vill
bregða við, að heildarsýnin
brenglist og hlutirnir ekki skoð-
aðir f samhengi. Jafnvel getur
farið svo, að aukaatriðin verði
að aðalatriðum. Reyndar er iðu-
lega rangt að skrifa það algerlega
á reikning seljendanna. Fjöl-
margir tölvumenn virðast verja
drjúgum hluta af tíma sínum í að
stúdera erlend fagblöð, sem er út
af fyrir sig góðra gjalda vert, en
stundum ánetjast þeir svo
óþyrmilega einhverjum kenning-
um, sem hugmyndaríkir dálka-
höfundar setja fram, að allt sam-
hengi rýkur út í veður og vind.
Auðvitað er bezta aðferðin við
að velja tölvukerfi að prófa það
í fyrirhuguðu umhverfi með við-
föngum og þeim fjölda notenda,
sem endanlega eiga að nota kerfíð.
En það er oftast illframkvæman-
legt, ekki sízt þegar um stór kerfí
er að ræða. Tölvusalinn getur
hreinlega ekki af Ijárhagsástæðum
boðið aðgang að stórum kerfum,
nema í undantekningartilvikum,
og þar að auki myndu prófanimar
verða allt of tímafrekar og kostn-
aðarsamar. Þá er að athuga
hvort unnt sé að grípa til næstbeztu
aðferðarinnar, samanburðarfræð-
innar. Þessi aðferð nýtist einkum
við stækkanir og endurnýjanir,
þegar menn vilja skoða hvaða
kerfí innan sömu fjölskyldu henti
bezt. En jafnvel í slíkum tilfellum
getur samanburður orðið erfíður,
að ekki sé minnzt á samanburð
kerfa ólíkra framleiðenda.
Menn freistast stundum til að
álykta sem svo, að fyrst kerfi A,
sem gefið er upp fyrir að
framkvæma x aðgerðir á sekúndu
og þjónar sómasamlega n
notendum, geti kerfi B með 2x
aðgerðum á sekúndu annað 2n
notendum í sömu vinnslu. Þessi
ályktun getur hæglega verið fjarri
öllum sanni, þar sem einungis
einn þáttur tölvukerfanna er
athugaður.
Ágætt dæmi um mælistærð, sem
ein og sér segir lítið um raunveru-
leg afköst, er meðalaðgangstími
diska. Afköst seguldiska eru
eftii í heila ritgerð, sem gæti
jaðrað við að verða vísindaleg,
ef gera ætti efninu rækileg skil.
Hér er ekki ástæða til að ganga
svo langt. Meðalaðgangstími er
skilgreindur sem summan af
meðalstaðsetningartíma og meðal-
snúningstöf. Staðsetningartími
er sá tími, sem þarf tii að koma
aðgangsarmi fyrir á rétta rás og
snúningstöf er tíminn, sem það
tekur les- og skrifhausinn að
finna tiltekna færslu á rás. Meðal-
gildin eru svo háð sniði disksins,
snúningshraða og öðrum þáttum.
Aðgangstíminn segir sem sé bara
til um það, hve langan tíma það
tekur að færa leshausinn á réttan
stað frá því, að diskurinn fær um
það beiðni frá stýrieiningunni.
Ekkert er sagt um hvernig stýri-
einingin vinnur eða hvort hún
þarf að sinna einum eða fleiri
diskum. Ekki er heldur tiltekið
hversu langan tíma það tekur að
lesa eða skrifa gögnin á disknum
eftir að þau eru fúndin. Að nota
aðgangstíma sem mælikvarða á
afköst diskakerfis má líkja við að
nota hraðann á vélarstimplunum
í bíl til að ákvarða afköst hans.
Tilgangurinn með þessum hug-
leiðingum um diskhraða er ein-
ungis að nefiia dæmi um töfraorð,
sem oft og einatt eru tekin út úr
samhengi og lögð ofuráherzla á.
Og þá erum við komin að jafn-
vægislistinni, sem ýjað er að í
fyrirsögn þessarar greinar.
Á markaðnum má finna tölvur,
sem geta stært sig af fínum afkasta-
tölum, ekki sízt reiknihraða. Þá
6 - Tölvumál