Bókasafnið - 01.03.1982, Blaðsíða 3

Bókasafnið
6. ÁRG. 1982 1. TBL.
Útgefendur:
BókafuIItrúi ríkisins
Bókavarðafélag íslands
Félag bókasafnsfræðinga
Ritstjóm:
Helgi Magnússon
Hrafn Harðarson
Kristín H. Pétursdóttir
Steingrímur Jónsson
Heirnilisfang:
Pósthólf 7050— 127 Reykjavík
Setning, unibrot, filmuvinna og
prentun:
Prentstofa G. Benediktssonar
Apríl 1982
Málefni almenningsbókasafna ber hœst af því efni, sem Bókasafnið
fiytur að þessu sinni. Hér erfjallað um fortíð, n útíð og framtíð, rifjuð upp
saga bókavarðasamtaka og safna. rakinn undirbúningurað setningu laga
um almenningsbókasöfn og barátta fyrir bœttri löggjöf og auknum
skilningi á giidi safna og ekki síst auknum skilningi á samrœmingu þeirra
og samvirkni.
Forsiðumyndþessa rits sýnir hinn mikla fjölda almenningsbókasafna á
landinu, en þegar myndin erborin saman við tölur íyfirlitsskýrslu bóka-
fulltrúa, sést að stór hluti þessara safna er aðeins nafnið tómt.
í einstökum bœjar- og hreppsfélögum hafa orðið miklar framfarir á
þessu sviði síðustu ár, og í mörgum til viðbótar eru söfnin nú að breytast
úr útlánastöðvum fyrir afþreyingarbókmenntir í þœr mennta-, upp-
lýsinga- og tómstundastofnanir, sem þau eiga að vera.
Framtíð íslenskra almenningsbókasafna og skipuleg uppbygging er
undir því komin, að okkur takist að skapa svipaðan grundvöll og frœnd-
þjóðir okkar hafa gert og rœtl er ttm í grein Olavs Zakariassen: að tengja
almenningsbókasöfnin í eitt samvirkt kerfi, sem aftur tengist öðrum teg-
undum safna í landinu. Til þessa þarf breytta löggjöf, sem kveður á um
stofnun landshlutasafna, sem geta gegnt því hlutverki að vera hornsteinar
í safnakerfi. Hér er ekki verið að tala um að búa til ný söfn, heldur að efla
hlutverk nokkurra þeirra, sem fyrir eru. Slík landshlutasöfn hefðu þann
safnkost og þá sérfrœðiþekkingu innan sinna veggja, sem þarf til að veita
smœrri almenningsbókasöfnum og skólasöfnum nauðsynlega ráðgjöf og
stuðning. Skólasöfn geta ekki án góðra almenningsbókasafna verið,
og eina von fámennra byggðarlaga til að halda uppi sómasamlegri
bókasafnsþjónustu við íbúa sína, er að þau eigi greiðan aðgang að stœrri
söfnum og ráðgjafarþjónustu þeirra. Grundvöllur fyrir framþróun er
einnig bœtt starfsmenntun þeirra, sem starfa eiga í söfnunum, og inn I
löggjöf þarf því að koma ákvœði um lágmarksstarfsmenntun.
Nýlega kom út í Noregi stefnuyfirlýsing ríkisstjórnarinnar um menn-
ingarmál. Samkvœmt henni er bókaútgáfu og bókasöfnum œtlað mikið
hlutverk í menningar- og frœðslumálum landsins. Lögð er áhersla á í
skýrslunni, að brýnt sé að jafna aðstöðu manna í sambandi við öflun
upplýsinga og rita. Landshlutasöfn (fylkisbókasöfn) eru i því sambandi
lykilstofnanir, sem m.a. sjá um millisafnalán.
í skýrslunni er rœtt um ný verkefni almenningsbókasafna, sem standi í
beinu sambandi við ýmsar nýjungar í útgáfu og tœkni. „Miðlun bók-
mennta mun eftir sem áður verða aðalverkefni bókasafnanna, en jafn-
framt er áríðandi að önnur gögn verði sjálfsagðurþáttur íþjónustu þeirri,
sem almenningsbókasöfn veita. Hér er átt við plötur, snœldur, grafík, o.
fl. Á nœsta áratug mun videó (videóbönd og plötur) verða mikilvœg
neysluvara. Ríkisstjórnin leggur áherslu á mikilvœgi þess, að ábyrgur,
opinber aðili taki að sérmiðlun góðra videódagskráa með menningar- og
skemmtiefni, og telur sjálfsagt, að bókasöfnum verði gert kleift að sinna
þessu hlutverki. “
Sveitarstjórnarkosningar standa nú fyrir dyrum. Er þess óskandi, að
efling bókasafna verði á stefnuskrá þeirra, sem bjóða sig fram til
ábyrgðarstarfa. í siðustu sveitarstjórnarkosningum gerðist það, að einn
frambjóðandi (kona) hét vœntanlegum kjósendum sínum stuðningi við að
koma á alvörubókasafni fyrir sveit sína. Þetta þótti mörgum drepfyndið.
Vonandi hafa þó margir vaknað til skilnings á því síðan, hvað alvöru-
bókasafn er, og hvað það geturgegnt mikilvœgu hlutverkifyrir umhverfi
sitt.
—khp
3