Bókasafnið - 01.07.1984, Blaðsíða 29

Aðstoð við bókaval er mikilvœg í skólasöfnum. Úr safni Ölduselsskóla í Reykjavik.
og gagnmerk marknnð með
þjónustunni, en mig langar að líta
svolítið nánar á þessi mál og reyna
að brjóta þau betur til mergjar.
Skólasöfn
og menntunargæði
Hvað er menntun? Hvað eru
skólarnir að gera? Árni Böðvars-
son skilgreinir menntun sem:
menning, mennt, þekking, lær-
dómur. Dæmi: afla sér menntun-
ar. Mér finnst engin þessara skil-
greininga nægja okkur hér. Mennt-
un er það að veita ungu kynslóð-
inni innsýn í þekkingu og reyn-
slu eldri kynslóðarinnar í þeim til-
gangi að gera hana að virkum
þátttakendum í samfélaginu,
meðvitaða um umhverfi sitt.
Menntun á líka að vera þjálfun í að
afla sér þekkingar. Skólinn þarf
að þjálfa nemendur í leikni til
þekkingaröflunar, veita þeim upp-
lýsingaleikni (information skills)
.sem er knýjandi í samfélagi dags-
ins í dag, þegar upplýsinga-
magnið er nær takmarkalaust.
í þessu sanrbandi skulum við
líta á hlutverk skólasafnsins. Sú
þekking sem hægt er að veita
ungu kynslóðinni í skólanum er
venjulega takmörkuð og tilreidd
til að henta ákveðnum aldurshópi.
Þekkingin er samþjöppuð og
jafnframt útþynnt í formi
kennslubókar. En ef við lítum á
þekkinguna annars vegar og
skólabókina hins vegar þá sjáunr
við hve gífurlegur munur er þarna
á milli. Við höfum hér annars
vegar kennslubók, sem helgar
e.t.v. 10 línur heilu landi í Afríku
eða Asíu og svo alla þá þekkingu,
sem til er um þetta svæði. Og
þegar litið er á allar þær bækur,
sem kenndar eru í grunnskólan-
um annars vegar og alla mannlega
þekkingu hins vegar sjáum við
hve bilið er breitt.
Hér koma skólasöfnin að miklu
gagni. Þau eiga að hafa á boð-
stólnum þekkingu, sem er frá-
brugðin kennslubókinni að
tvennu leyti.
1. í framsetningu - þ.e. ekki
tilreidd þekking handa
ákveðnunr aldurshópi heldur
framreidd á „venjulegu“
máli.
2. í umfangi — dýpri og víðari,
þ.e. eins og þekking er fram-
sett í samfélaginu yfirleitt.
Skólasafnið veitir því aðgang
að breiðari grunni þekkingar og
veitir nemendum aðgang að auk-
inni þekkingu um sitt samfélag og
manninn yfirleitt og þjálfar þá í að
lesa texta, sem 'ekki er beinlínis
fyrir þá saminn. Þetta hljómar
vel, en hér eru tvö atriði sem
þarfnast aðgæslu.
í fyrsta lagi er engin trygging
fyrir því að þótt bækur séu í skóla-
safni séu þær notaðar, og í öðru
lagi er engin trygging fyrir því, að
sá sem les eða skrifar texta upp úr
handbók, tileinki sér þann texta á
nokkurn hátt. Ónotaðar bækur
hafa verið kallaðar dauð, arðlaus
eign og eru það í raun og veru. Til
hvers er að hafa dýran bókakost í
skólanum ef hann er ekki notað-
ur?
BÓKASAFNIÐ
29