Dagur - 08.08.1998, Blaðsíða 10

26 - LAUGARDAGUR 8. ÁGÚST 1998

LÍFIÐ í LANDINU
Xte^íir
Önnur
veröld í
Það erekki langt milli
íslands og Grænlands.
Himinn og hafskilur
að menningu þessara
landa. Hin vestrænu
gildi og veiðimennska
eiga ekkigóða
sambúðísinni
Grænlendinga
og það skapar
margvíslegfé-
lagsleg vanda-
mál sem áber-
andi eru í
landinu.
Tæpum tveimur tím-
um frá því við fórum frá Reykja-
vík var ient í Kulusuk á Græn-
landi. I þessu byggðarlagi þar
sem enn er við lýði margt af því
sérstæða í grænlensku mannlífi
sem ástæða þykir til að sýna
ferðamönnum. Enn róa karlarn-
ir í Kulusuk og fanga sel sem
þarna er megin-
málið í þessari
eilífðarbaráttu
mannanna; að
hafa í sig og á.
En fólkið í
Kulusuk borðar
reyndar sitthvað
fleiri en selkjöt,
í Konunglegu
dönsku einokun-
arversluninni,
sem þarna er
með útibú, fæst
svínakjöt frá
Danmörku,
Maggi-súpur,
kók í bauk og
Guð má vita
hvað.
af. Harla fátt hefur breyst í
byggðarlaginu síðustu aldir en
það var í kringum árið 1880 sem
danski skipstjórinn Gustaf Holm
braust á möstruðu skipi sínu í
gegnum hafísinn til Kulusuk-
eyju og hafði þar uppá fólki sem
hafði til þess tíma harla lítið
haft af öðrum að segja.
I kjölfarið fóru að koma til
Kulusuk og helstu nærliggjandi
Krakkar í Kulusuk.
byggða til dæmis læknar, trú-
boðar og kennarar. Með öðrum
orðum var jarðýta sett á gildi
hins frumstæða veiðimannasam-
félags, enda þó það hefði vissa
kosti í för með sér. Eða það
finnst mörgum velmegunar-
þenkjandi mönnum.
Gildihins
frumstæða
Kulusuk stendur á samnefndri
eyju sem er á svonefndu
Ammassalik-svæði við austur-
strönd Grænlands. íbúar á
svæðinu öllu, þar sem eru sjö
smáþorp, eru um 3.500 talsins.
Kulusukbúar eru um tíund þar
Sitthvort byggð.arlagið. Það er hægara sagt en gert að jarðsetja þá
látnu í Kulusuk og stundum þarfað nota höggbora til að taka graf-
irnar sem sjaldnast eru dýpri en einn metri. Fjær sést til húsanna í
bænum, þar sem þeir lifandi eru og ef til vill andi þeirra látnu.
Björnsson, leiðsögumaður hjá
Islandsflugi, en félagið flýgur í
sumar sex ferðir í viku til
Kulusuk með ferðamenn.
„Þeir sem ég hef kynnst í
Kulusuk eru veiðimenn að eðli
og upplagi, en vilja líka vera í
sátt við hin vestrænu gildi. En
það að vita ekki í hvorn fótinn á
og má stíga og það tel ég einmitt
að hafi skapað mörg hinna fé-
lagslegu vanda-
mála sem eru
áberandi á Græn-
landi; til dæmis
drykkjuskap.
Menn eru einn
daginn að fanga
sel með þeim
frumstæðustu að-
ferðum sem þekkj-
ast en síðan ganga
menn strax á eftir
að nægtaborði
vestrænnar menn-
ingar. Fá til að
mynda sendingar
120 sjónvarps-
stöðva í gegnum
---- gervitungl. Þessar
andstæður rugla
fólk í ríminu,“ segir Halldór.
Allt ðnnur veröld
Að sögn Halldórs koma á ári
hverju um 15 þúsund ferða-
menn til Grænlands, þar af um
30 prósent þeirra í dagsferðir til
Kulusuk frá Reykjavíkur-
flugvelli. Segist Halldór
trúa því að ferðaþjónusta
á þessu svæði muni efl-
ast mikið í næstu fram-
tíð, enda sæki ferðafólk í
sífellt ríkari mæli, al-
mennt talað, í óspillta
náttúru og frumstæða
veröld einsog þarna er.
Það geti til að mynda
verið stórkostlegt fyrir
veiðimenn að koma
þarna út því í ám og
vötnum á Ammassalik-
svæðinu sé gnótt fiskjar.
Þá hefur nýlega verið
reist stórt og glæsilegt
hótel í Kulusuk.
„Ferðamenn lýsa því
sem stórkostlegri upplif-
un að koma til Græn-
lands. Þeir tala um allt
aðra veröld og það er al-
Tómarúm í samfálaginu
„Það hefur að mínum dómi
skapast visst tómarúm í græn-
Iensku samfélagi vegna þess að
hinum gömlu gildum hefur ver-
ið ýtt til hliðar," segir Halldór
veg rétt hjá þeim,“ segir Halldór
Björnsson um hinn grænlenska
veruleika sem er Iangt Ijarri Is-
lendingum í raun, en ekki nema
tvo tíma í flugi. -SBS.
Trommudans fyrir túrista.
Húsin í bænum. í Kulusuk er flest með frumstæðum hætti, einsog til dæmis
húsin í þorpinu. Fyrir utan þau standa kajakar og hundasleðar, sem eru mikil-
vægustu samgöngutækin í þorpinu. myndir: sbs.
Fiskimenn i Kulusuk hafa á síðustu sumrum gert út á að flytja ferðamenn úr
þorpinu og að flugvellinum, sem er um tíu mínútna sigling, þar sem þræða
þarfá milli ísjaka- og spanga. Það er ekki laust við að manni hafi dottið í hug
sú magnaða kvikmynd Titanic þegar millijakanna var farið.